Người Việt Nam ngồi ăn quanh mâm, trên phản, ghế ngựa hay trải chiếu xuống đất. Trước đây, người Hoa kiều và các nhà hàng

Người Việt Nam ngồi ăn quanh mâm, trên phản, ghế ngựa hay trải chiếu xuống đất. Trước đây, người Hoa kiều và các nhà hàng khách sạn mới ngồi ăn quanh bàn, bàn tròn hoặc bàn vuông ….
Người ngồi đầu nồi là rất quan trọng. Đó là Bà hoặc Mẹ, chí ít là chị cả trong nhà. Xới cơm cho cả nhà, không chỉ là đơm cho đầy bát mà quan trọng là ý tứ, quan sát, ai sắp xếp hết bát cơm người ngồi đầu nồi bỏ bát đũa xuống, cầm ngay đôi đũa cả để xới cơm ngay, không để ai phải chờ đợi. Có khi còn giả vờ “đánh” nồi cơm để chờ người ăn miếng cuối cùng trong bát.
Thuở bé, cô Tư nghe kể cô nàng dâu mới về nhà chồng, nhà đông người, ăn nhanh, cô dâu mới ngồi đầu nổi, phải xới cơm luôn tay, không kịp ăn hết một bát cơm thì cả nhà đã ăn xong, đành nhịn đói, rồi tối lại về nhà mẹ ăn vụng cơm nguội. Cô Tư cho là chuyện bịa, nhưng sau này, thấy rất có thể là thế. Người ngồi đầu nồi có ý tứ, biết giữ đúng phép tắc trong bữa ăn, luôn phải quan sát để ai cũng được vui lòng.
Phải hôm “có cá đổ vạ cho cơm”, hoặc lỡ tay thổi thiếu, chính người ngồi đầu nồi phải tự mình biết đầu tiên, có khi giả vờ là no, ăn ít đi một vài bát để nhường người khác. Có miếng cháy sém ngon, người ngồi đầu nồi cũng phải biết tính ai trong gia đình thích ăn nó mà nhường nhịn. Có câu tục ngữ “Ăn trông nồi, ngồi trông hướng”, hàm nhiều nghĩa, thì đầu tiên, người ngồi đầu nổi phải trông nồi trước hết.
Thành phố hoặc người Hoa, để nồi cơm ở xa, ai hết, tự ra đấy xới cơm lấy, người Việt Nam, nhất là các gia đình gia giáo không chấp nhận kiểu ấy, mà luôn có người ngồi đầu nồi, ngầm ý nhưng đó là người cầm chịch cho một bản nhạc, người điều hòa không khí trong bữa ăn, từ ông còn uống rượu đến bà nhai chậm, từ cậu em thanh niên ăn khỏe đến em bé thích xới vơi hoặc xới đầy, và lùa hay nhể nhót…
Có lẽ đây là một nét đẹp của các gia đình Việt Nam được truyền lại từ xa xưa, khi mà nồi cơm không phải lúc nào cũng đầy, cũng thừa thãi, trong khi đó, vai trò của người mẹ người chị được coi là linh hồn của gia đình.
Nay có nhiều thay đổi, nhưng theo ý cô Tư, vẫn nên duy trì nét văn hóa rất đẹp này mà không nên coi là lỗi thời.
( Theo : Băng Sơn)
Câu 1 : Nêu ngắn gọn nội dung văn bản.
Câu 2: Theo tác giả, người “ngồi đầu nồi” có vai trò quan trọng như thế nào? Những chi tiết nào cho thấy cách ứng xử ý nhị của người “ngồi đầu nồi” trong bữa cơm gia đình?
Câu 3: Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn bản là gì?
Câu 4: Từ nội dung văn bản, anh/ chị hãy trình bày suy nghĩ của bản thân qua đoạn văn cuối:
“ Nay có nhiều thay đổi, nhưng theo ý cô Tư, vẫn nên duy trì nét văn hóa rất đẹp này mà không nên coi là lỗi thời”.