Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là bệnh gì?

Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế là một căn bệnh tâm lý ảnh hưởng đến cuộc sống của chính người bệnh và những người xung quanh. Vậy, rối loạn ám ảnh cưỡng chế là gì và dấu hiệu nhận biết của căn bệnh này như thế nào? Hãy cùng tham khảo bài viết sau để biết thêm nhiều thông tin hơn về căn bệnh này.

1. Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế là gì?

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế có tên gọi khác là rối loạn ám ảnh cưỡng bức và được viết tắt là OCD, đây là một bệnh lý thần kinh liên quan đến suy nghĩ và hành vi của người bệnh. Đây là một chứng bệnh tâm lý và phổ biến dưới nhiều nhiều dạng khác nhau.

Người bệnh mắc chứng OCD thường có những hành vi, tâm lý lặp đi lặp lại một cách không có ý nghĩa để giảm bớt stress hay lo âu. Về vĩnh viễn, OCD sẽ ảnh hưởng tác động đến đời sống của người bệnh cũng như mọi người xung quanh .

Hiện nay, chưa có nghiên cứu y khoa nào chỉ ra chính xác nguyên nhân hình thành bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế, tuy nhiên, những yếu tố sau có thể tăng khả năng hình thành căn bệnh này:

  • Sự thay đổi của não hoặc cơ thể, sự thiếu hụt Serotonin trong não bộ; trẻ em bị nhiễm liên cầu khuẩn tán huyết beta, liên cầu nhóm A dễ mắc bệnh hơn những đứa trẻ khác.
  • Thực hiện hành vi nào đó trong thời gian dài và hình thành thói quen.
  • Tiền sử gia đình có người mắc các rối loạn này.
  • Căng thẳng, stress trong cuộc sống, đặc biệt là đối với những người nhạy cảm.
  • Phụ nữ mang thai hoặc vừa sinh con có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường.

2. Dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế OCD là bệnh lý không được nhiều người chăm sóc và thường bỏ lỡ khiến căn bệnh ngày càng trầm trọng và việc điều trị trở nên khó khăn vất vả hơn .Có rất nhiều tín hiệu để phân biệt thực trạng này, tuy nhiên, ranh giới giữa bị bệnh và không bị bệnh thường rất mong manh và còn tùy thuộc vào mức độ của sự rối loạn. Sau đây là một số ít tín hiệu nhận ra bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế bạn nên biết :

Rửa tay quá kỹ

Người bệnh OCD khi nào cũng bị ám ảnh rằng trên tay đầy rẫy vi trùng, đây là tín hiệu thông dụng nhất của căn bệnh này. Người bệnh tiếp tục rửa tay và vệ sinh kỹ càng bàn tay của mình và khi nào cũng tỏ ra sợ hãi sự lây lan của mầm bệnh từ môi trường tự nhiên xung quanh .

Lúc nào cũng muốn kiểm tra mọi thứ

Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường có xu thế kiểm tra mọi thứ nhiều hơn người thông thường, người bệnh luôn cảm thấy không an tâm về mọi thứ và cần phải kiểm tra lại nhiều lần mới thấy yên tâm hơn .

Dọn dẹp nhà theo nguyên tắc

Người bệnh OCD thường có những nguyên tắc quét dọn nhà cửa riêng và bắt buộc phải tuân theo và khi nào nhà cửa cũng phải ở trạng thái thật sạch. Người bệnh không bỏ lỡ việc quét dọn mặc dầu căng thẳng mệt mỏi đến thế nào, luôn có cảm xúc vi trùng ở khắp nơi và trang bị rất nhiều dụng cụ vệ sinh nhà cửa .

Ám ảnh về những con số

Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường hay ám ảnh bởi những số lượng, họ thường gây ra nhiều phiền phức cho mọi người xung quanh khi nhu yếu họ tráng lệ với những số lượng, cảm thấy lo ngại thái quá khi gặp những số lượng không suôn sẻ hay thường đếm số người, số mục tiêu hoặc số lượng việc làm, …

Khả năng tổ chức rất tốt

Mặc dù rối loạn ám ảnh cưỡng chế là một căn bệnh nhưng không hề phủ nhận rằng nhóm người mắc căn bệnh này có năng lực tổ chức triển khai mọi thứ cực kỳ tốt, thậm chí còn là hoàn hảo nhất. Tuy nhiên, năng lực này cũng gây ra một số ít rắc rối cho người bệnh cũng như những người xung quanh như không hề nghỉ ngơi cho đến khi triển khai xong việc làm, gây sự không dễ chịu cho mọi người vì sự cụ thể quá mức hoặc làm chậm quy trình tiến độ việc làm vì quá tập trung chuyên sâu vào tiểu tiết .

Phóng đại về vấn đề bạo lực

Những xung đột về bạo lực là điều không ai mong muốn. Tuy nhiên, đối với người bệnh OCD, nỗi sợ hãi đã bị nâng tầm phóng đại quá mức đến nỗi họ không dám ra nơi công cộng vì sợ bị bạo hành. Ngoài ra, người bệnh còn có những nỗi sợ hãi khác như sợ người thân bạo hành vì làm sai điều gì đó, sợ đi học bị bắt nạt, sợ bị xâm hại khi đi lại ở những nơi vắng vẻ,…

Ám ảnh về tình dục

Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế có thể có những suy nghĩ bất thường về xu hướng tình dục như muốn quan hệ với người lạ, với trẻ em hoặc người đồng giới, thậm chí là cả với đồng nghiệp hay khách hàng trong công ty,… Những ám ảnh về tình dục này thường xuất hiện trong suy nghĩ của người bệnh mà đôi khi bản thân họ cũng không hề mong muốn.

Dằn vặt về các mối quan hệ

Người bệnh OCD khi nào cũng cảm thấy lo ngại về những mối quan hệ, sợ làm tổn thương đối phương, thậm chí còn luôn muốn biết tâm lý của đối phương thì mới thấy yên tâm. Đặc biệt, người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế liên tục thấy không an tâm, lo ngại khi xung đột với đồng nghiệp hay bè bạn, người thân trong gia đình, làm ra lỗi lầm nào đó mà không có cách giải quyết và xử lý .

Kỳ vọng về sự bảo đảm

Người bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường không tin cậy vào quyết định hành động của bản thân và thường hay hỏi quan điểm của mọi người xung quanh về những yếu tố cần tự quyết định hành động bởi bản thân. Người bệnh luôn có cảm xúc làm theo quan điểm của mọi người thì bản thân sẽ cảm thấy yên tâm hơn .

Cực kỳ ghét soi gương

Người mắc chứng OCD thường có biểu lộ tương quan đến hội chứng mặc cảm ngoại hình, người bệnh rất ghét soi gương hoặc khi soi thì rất miễn cưỡng. Người bệnh thường không tin vào những lời khen về ngoại hình và luôn cảm thấy bản thân từ khi sinh ra đã không được đẹp .

3. Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế được chẩn đoán như thế nào?

Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường khởi phát ở độ tuổi từ 15 – 25, tỷ suất nam phát bệnh sớm hơn nữ nhưng tỷ suất nữ mắc bệnh lại cao hơn phái mạnh. Căn bệnh này gây ra khá nhiều rắc rối cho người bệnh và những người xung quanh như tác động ảnh hưởng đến việc làm, ngoại hình, tăng xung đột trong xã hội, gây hại cho mọi người xung quanh bởi tâm lý xấu đi, …Mặc dù có rất nhiều tín hiệu để nhận ra bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế nhưng những tín hiệu trên chỉ mang tính tương đối. Để biết đúng chuẩn bản thân có đang mắc phải thực trạng này hay không, người bệnh cần đến bệnh viện để kiểm tra, thăm khám .Để nhìn nhận căn bệnh này, bác sĩ đa phần dựa vào những bộc lộ lâm sàng. Vì vậy, người bệnh nên trung thực thông tin với bác sĩ tổng thể những yếu tố mình đang gặp phải để quy trình chẩn đoán diễn ra thuận tiện và đúng chuẩn nhất .

Việc chẩn đoán chứng rối loạn ám ảnh cưỡng bức thường được thực hiện với bác sĩ tâm lý hoặc bác sĩ chuyên khoa thần kinh. Quá trình chẩn đoán diễn ra nhanh chóng hay lâu hơn phụ thuộc vào sự tin tưởng của người bệnh đối với bác sĩ. Đặc biệt là đối với người bệnh OCD còn nhỏ tuổi, trẻ cần nhiều thời gian hơn để trẻ giãi bày được tất cả những vấn đề mà không lo lắng sợ hãi. Bác sĩ cũng như người nhà bệnh nhân cần phải thực sự kiên nhẫn trong quá trình chẩn đoán.

Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế không khó nhận ra nếu người thân trong gia đình, mái ấm gia đình và bè bạn chăm sóc, quan tâm nhiều hơn đến người bệnh. Việc chẩn đoán sớm thực trạng này sẽ giúp người bệnh sớm tiếp thu trị liệu và thoát khỏi căn bệnh tâm ý này .

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

Bài viết tham khảo: msdmanuals.com, hellobacsi.com

Viết một bình luận