Tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao là kiệt tác của văn học hiện thực phản ảnh đậm nét xã hội phong kiến đầy rẫy những tội ác và bất công, đồng thời khắc họa thành công hình ảnh người nông dân bị bần cùng hóa. Diễn biến tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở
Hướng dẫn phân tích diễn biến tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở
là một trong những diễn biến mê hoặc nhất của câu truyện, cùng Đọc Tài Liệu phân tích cụ thể nội dung này nhé !
Đề bài: Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở.
1. Phân tích đề
– Yêu cầu : phân tích tâm trạng của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở .- Phạm vi tư liệu, dẫn chứng : từ ngữ, cụ thể tiêu biểu vượt trội trong truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao .- Phương pháp lập luận chính : Phân tích .
2. Hệ thống vấn đề
– Luận điểm 1: Hoàn cảnh Chí Phèo trước khi gặp Thị Nở
– Luận điểm 2: Cuộc gặp gỡ giữa Chí Phèo và Thị Nở
– Luận điểm 3: Tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở.
3. Lập dàn ý cụ thể
a) Mở bài:
– Giới thiệu tác giả, tác phẩm+ Nam Cao là một trong những nhà văn tiêu biểu vượt trội nhất của trào lưu hiện thực phê phán thời kỳ 1940 – 1945, một trong những cây bút tiêu biểu vượt trội của văn xuôi Nước Ta thời kỳ kháng chiến chống Pháp 1945 – 1954 .
+ Chí Phèo là một truyện ngắn xuất sắc của ông viết về số phận người nông dân bị xã hội thực dân phong kiến đàn áp, biến dạng từ bần cùng hóa đến lưu manh hóa.
– Giới thiệu yếu tố cần phân tích : diễn biến tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở .
b) Thân bài
* Luận điểm 1: Hoàn cảnh Chí Phèo trước khi gặp Thị Nở
– Từng là một người nông dân lương thiện- Vì ghen tuông, Bá Kiến đã hãm hại và tống Chí vào tù- Nhà tù thực dân đã biến Chí từ một người nông dân 20 tuổi lương thiện trở thành một người biến hóa cả nhân hình lẫn nhân tính .- Ra tù, Chí mắc mưu và làm tay sai cho Bá Kiến .=> Trước khi gặp Thị Nở, Chí Phèo bị coi là “ con quỷ dữ của làng Vũ Đại ” .
* Luận điểm 2: Cuộc gặp gỡ giữa Chí Phèo và Thị Nở
– Hoàn cảnh gặp Thị Nở+ Không ai đáp lại lời chửi của Chí Phèo nên “ hắn ” rẽ vào nhà Tư Lãng uống rượu+ Khi về Chí Phèo không về thẳng mà ra sông tắm .+ Khi ra sông Chí Phèo gặp Thị Nở đang ngủ hớ hênh dưới trăng .=> Đây là cuộc gặp định mệnh của hai người .- Chi tiết hành vi xảy ra+ Trong cơn say, Chí Phèo ăn nằm với Thị Nở và ngủ say dưới trăng+ Sáng hôm sau Chí bị trúng gió và được Thị Nở đưa về lều .+ Khi tỉnh dậy đây là lần duy nhất hắn tỉnh từ khi ở tù về .+ Hắn nhìn thấy tô cháo hành Thị Nở mang cho .
* Luận điểm 3: Tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở.
– Thức tỉnh+ Sau cuộc gặp gỡ với Thị Nở, lần tiên phong Chí Phèo thực sự “ tỉnh ”
- Chợt nhận ra ở trong cái lều ẩm thấp của Chí sẽ thấy “chiều lúc xế trưa và gặp đêm khi bên ngoài vẫn sáng”
- Bâng khuâng như tỉnh dậy sau một cơn say rất dài
- Cảm thấy miệng đắng và “lòng mơ hồ buồn”
- Thấy “sợ rượu” -> dấu hiệu của sự thức tỉnh rõ ràng nhất
- Cảm nhận được những âm thanh của cuộc sống: tiếng chim hót, tiếng người cười nói…
- Nhận thức được hoàn cảnh của mình, thấy mình cô độc.
=> Cuộc gặp gỡ với Thị Nở đã làm Chí thực sự tỉnh táo sau những cơn say triền miên .- Niềm vui, hy vọng, tham vọng quay trở về+ Niềm hy vọng của thời trẻ quay trở lại : mong ước một mái ấm gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn, cày thuê, vợ dệt vải ; nuôi lợn, khá giả thì mua dăm ba sào ruộng+ Khi thấy bát cháo hành của Thị Nở, Chí kinh ngạc và thấy “ mắt mình như ươn ướt ” -> xúc động vì lần tiên phong được bàn tay đàn bà chăm nom .+ Thấy Thị Nở có duyên, cảm thấy vừa vui vừa buồn+ Muốn làm nũng với Thị, thấy lòng thành trẻ con+ Thèm lương thiện : Tình yêu của Thị Nở làm hắn nghĩ bản thân có cầu nối để trở về+ Hi vọng và mong ước có một mái ấm gia đình : “ Hay là mình sang ở với tớ một nhà cho vui ” .=> Sau khi gặp Thị Nở, Chí Phèo đã trải qua những xúc cảm chưa hề có trong đời, mang đến niềm vui, niềm hy vọng và mong ước quay trở lại làm người lương thiện trỗi dậy .- Thất vọng, đau đớn+ Bà cô Thị Nở ngăn cấm, không cho Chí đến với thị .+ Bị Thị Nở phủ nhận, Chí tuyệt vọng và đau đớn :
- “Ngẩn người”, “ngẩn mặt”: thái độ biểu thị sự hiểu ra, nhận thức được tình cảnh của mình -> đáng thương
- Thoáng thấy hương cháo hành: hồi tưởng về tình yêu đã trải qua
- Nắm lấy tay Thị -> mong muốn níu kéo hạnh phúc
- Tìm đến rượu rồi “ôm mặt khóc rưng rức”.
=> Mong muốn quay trở lại làm người lương thiện không còn nữa, Chí đau đớn, vô vọng .- Phẫn uất+ Mong muốn quay trở lại làm người lương thiện không hề thực thi được, niềm phẫn uất trong Chí đẩy lên cao+ Chí quyết định hành động đến nhà thị Nở “ để đâm chết cả nhà nó, đâm chết cái con khọm già nhà nó ” .+ Nhưng “ hắn không rẽ vào nhà thị Nở mà xách dao thẳng đường đến nhà Bá Kiến ” -> niềm phẫn uất đã khiến Chí Phèo xác lập đúng quân địch của mình .=> Hành động tự kết liễu bộc lộ sự phẫn uất và vô vọng đến tột cùng .
* Đặc sắc nghệ thuật miêu tả tâm trạng
– Xây dựng nhân vật nổi bật tiêu biểu vượt trội vừa sôi động, vừa có đậm cá tính độc lạ- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế- Cốt truyện và những diễn biến mê hoặc, biến hóa giàu kịch tính .- Ngôn ngữ sôi động, vừa điêu luyện lại vừa thân thiện, tự nhiên- Giọng điệu xen kẽ biến hóa, trần thuật linh động .
III. Kết bài
– Khái quát lại tâm trạng của Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở- Liên hệ trình diễn tâm lý bản thân : Đây là thảm kịch của con người sinh ra là người mà không được làm người .Tham khảo thêm : Dàn ý cụ thể phân tích diễn biến tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở
4. Sơ đồ tư duy phân tích diễn biến tâm trạng Chí Phèo
Một số bài văn mẫu hay phân tích diễn biến tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở
Phân tích tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở – Bài số 1
Số phận khốn khổ của người nông dân là đề tài quen thuộc của văn học hiện thực (1930 – 1945). Là một cây bút, sáng tạo là yêu cầu sống còn của văn chương, Nam Cao có những tìm tòi, đổi mới đáng trân trọng. Không dừng lại ở nỗi khổ sưu cao thuế nặng như các tác phẩm cùng thời “Tắt đèn”, “Bước đường cùng”, Nam Cao đi sâu vào hiện tượng người nông dân bị tha hóa, bị cự tuyệt quyền làm người. Đồng thời, Nam Cao phát hiện và khẳng định bản chất lương thiện của người nông dân bị tha hóa. Những sáng tạo của Nam Cao được kết tinh từ nhân vật Chí Phèo. Đặc biệt là trong những trang văn diễn tả tâm trạng Chí Phèo từ sau khi gặp Thị Nở.
Có thể nói, dấu mốc quan trọng nhất tạo nên bước ngoặt quyết định hành động trong cuộc sống Chí Phèo đó là cuộc gặp gỡ với Thị Nở. Trước khi gặp Thị Nở, từ cố nông lương thiện, Chí bị đẩy xuống và nhấn chìm trong vũng bùn tha hóa. Sau khi gặp Thị, Chí đã vực dậy rũ bùn tha hóa, thức tỉnh hoàn lương. Vậy Thị Nở là ai ? Là người như thế nào mà lại có tác động ảnh hưởng lớn lao đến cuộc sống Chí Phèo như vậy ? Theo ngòi bút của Nam Cao, Thị Nở là người xấu ma chê quỷ hờn, ngẩn ngơ như người đần trong truyện cổ tích. Lại sinh ra trong mái ấm gia đình nghèo truyền kiếp, có mả hủi. Thị chẳng khác gì con vật lạ. Nhưng Thị lại là người duy nhất trong làng Vũ Đại vô tình, vô cảm ấy đã tự nguyện kết thân yêu thương Chí chân thành. Dĩ nhiên, không phải ngay từ khi gặp Thị, tâm hồn Chí đã thức tỉnh, cái lốt quỷ dữ được lột bỏ. Là một nhà văn am tường thâm thúy tâm lí nhân vật, Nam Cao đã tò mò, miêu tả, phân tích diễn biến nội tâm của Chí Phèo từ sau khi gặp Thị Nở một những chân thực, sôi động và đầy xúc cảm .Ban đầu, cuộc chung chạm với Thị Nở chỉ thức tỉnh bản năng gã đàn ông cho Chí Phèo. Nhưng sau đó, sự chăm nom giản dị và đơn giản đầy ân tình và lòng yêu thương mộc mạc mà chân thành của người đàn bà khốn khổ ấy đã làm thực chất lương thiện trong con người Chí thức dậy. Tâm hồn Chí Phèo dần thức tỉnh rồi hồi sinh mãnh liệt. Nhưng ngay sau đó, Chí Phèo lại lâm vào thảm kịch đau đớn nhất của cuộc sống mình, là thảm kịch bị phủ nhận, cự tuyệt quyền làm người. Sau đêm ái ân với Thị Nở, Chí Phèo tỉnh dậy muộn, hết say và trọn vẹn tỉnh táo. Sau bao nhiêu năm sống trong u mê dằng dặc, lần tiên phong những cảnh vật, âm thanh của đời sống bỗng dội vào tâm hồn Chí tạo nên những vang động sâu xa. Chí thấy nắng tỏa nắng rực rỡ, tiếng chim hót vui tươi quá, tiếng cười nói của người đi chợ, tiếng anh thuyền chèo đuổi cá. Lòng chí bâng khuâng, mơ hồ buồn .Tỉnh rượu rồi Chí tỉnh ngộ, từ chỗ tê liệt ý thức, Chí bỗng ngộ ra bao điều về đời mình. Chí đã có cái nhìn đúng mực về cuộc sống dằng dặc của mình từ quá khứ, hiện tại, tương lai. Nghĩ về những ngày xa xôi, Chí nao nao buồn. Hình như có một thời, Chí ao ước có một mái ấm gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn, cày thuê, vợ dệt vải … Nhưng tham vọng nhỏ bé giản dị và đơn giản ấy đã tuột khỏi tay Chí từ khi nào, về phương trời xa xăm nào. Ngẫm về hiện tại, Chí thấy buồn thay cho đời. Chí đã già, đã tới cái dốc bên kia của cuộc sống mà vẫn cô độc, trắng tay. Chí không nhà, không cửa, không vợ, không con. Đời chí đâu chỉ là số lượng 0 tròn trĩnh mà còn là con số âm kinh khủng, đời Chí chồng chất biết bao nhiêu là tội ác. Tương lai phía trước còn đáng buồn hơn. Chỉ có tuổi già đói rét, ốm đau và cô độc. Và Chí sợ nhất là sự cô độc, mà sợ cô độc nghĩa là Chí thèm khát tình người. Thèm khát tình người đồng nghĩa tương quan với việc là tính người đang trở lại trong Chí .Có thể nói đoạn văn viết về sự thức tỉnh của linh hồn Chí sau đêm gặp gỡ với Thị Nở là một đoạn tuyệt bút đầy chất thơ và tập trung chuyên sâu bộc lộ tư tưởng nhân đạo thâm thúy, giật mình của ngòi bút Nam Cao. Không chỉ dừng lại ở đó, những diễn biến tâm trạng vô cùng phức tạp phức tạp của Chí Phèo đã được nhà văn miêu tả chân thực, đúng chuẩn, tài tình đến cảm động. Từ hình tượng nhân vật Chí Phèo, giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm được thể hiện thâm thúy mới mẻ và lạ mắt và lớn lao .
Phân tích tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở – Bài số 2
Nam Cao là nhà văn hiện thực lớn, một nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn. Sáng tác của ông đã vượt qua được những thử thách khắc nghiệt của thời hạn, càng thử thách lại càng ngời sáng. Trong đó điển hình nổi bật hơn cả phải nhắc đến tác phẩm ” Chí Phèo “. Tác phẩm là sự kết tinh của kĩ năng nghệ thuật và thẩm mỹ, là cái nhìn hiện thực tinh tế và tấm lòng nhân đạo cao quý của nhà văn. Đặc biệt, diễn biến tâm trạng và hành vi của Chí Phèo từ khi gặp Thị Nở đến lúc tự tay cầm dao kết liễu đời mình là một thành công xuất sắc lớn trong thẩm mỹ và nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật của Nam Cao .Ngay từ thuở ấu thơ, Chí Phèo đã có thực trạng vô cùng đáng thương. Sinh ra trong một lò gạch, nơi không được coi là ngôi nhà, Chí thậm chí còn còn không biết cha mẹ mình là ai, chỉ cô độc lớn lên như thế dưới bàn tay chăm nom mà thiếu tình thương của mọi người trong làng. Tuy vậy, ông trời vẫn cho Chí thực chất lương thiện, giàu lòng tự trọng cùng tham vọng mái ấm mái ấm gia đình thật bình dị. Nhưng rồi, nhà tù thực dân đã biến một người tốt thành một tên lưu manh, rồi lại bị Bá Kiến, tên địa chủ cường hào già đời đục khoét biến tiếp thành con quỷ dữ. Bị tước mất quyền làm người, đời Chí tàn rồi trượt dài qua những cơn say rượu triền miên. Duy chỉ khi gặp được Thị Nở, lần tiên phong Chí Phèo thật sự tỉnh rượu, tỉnh cả tâm tính của một con người với thực chất lương thiện dù chỉ trong một khoảnh khắc ngắn ngủi .Lúc đầu, cuộc gặp gỡ của Chí Phèo với thị Nở chỉ là sự chung chạ do cái bản năng của người đàn ông bị rượu thức tỉnh. Đến sáng hôm sau, cũng như bao người say tỉnh rượu khác, hắn cảm nhận đúng mực được cảm xúc miệng đắng, chân tay uể oải và lòng mơ hồ buồn. Nhưng với Chí, đây là cảm xúc, xúc cảm khi vừa được thức tỉnh không riêng gì mỗi cơn say. Có lẽ lâu lắm rồi hắn mới cảm nhận được đời sống đời thường với những cảnh sắc, âm thanh quen thuộc : tiếng người đi chợ, tiếng anh thuyền chài đuổi cá, tiếng chim hót, ánh nắng rọi vào cái lều nát … Tất cả những hình ảnh, âm thanh ấy khi nào mà chả có, nhưng đây là lần tiên phong Chí hoàn toàn có thể cảm nhận được, bởi rước giờ hắn chưa từng hết say .Nhịp sống trở lại đưa Chí Phèo nhớ lại quá khứ xa xôi với những tham vọng bình dị như biết bao người dân quê khác. Chí mơ ước có một mái ấm gia đình nhỏ, một đời sống mái ấm gia đình niềm hạnh phúc được tạo dựng từ bàn tay lao động cần mẫn của chính mình. Rồi Chí nghĩ đến hiện tại, nghĩ về tương lai cô độc với tuổi già đau ốm … hắn càng và càng lo hơn, bởi nửa cuộc sống từng trải đủ để hắn hiểu được cô độc còn đáng sợ hơn là đói rét và ốm đau. Đó lần tiên phong hắn trở lại làm người, tâm lý, lo ngại như một người nông dân nghèo thực chất lương thiện. Một cách tự nhiên, mọi tâm lý của Chí Phèo lại hướng về thị Nở, khi Thị bước vào lều với bát cháo hành .Không ngoa khi nói rằng, thị xấu, xấu lắm, thị xấu đến ma chê quỷ hờn. Vậy mà sự chăm nom của thị dành cho Chí sao mà ân cần, chân thành, mộc mạc đến thế. Ấy nên khi nhận bát cháo hành xoàng xĩnh đó, Chí Phèo vừa húp vừa khóc : ” thằng này rất kinh ngạc. Hết quá bất ngờ thì hắn thấy mắt mình ươn ướt “. Đúng thế, trong Chí giờ đây sống sót rất nhiều tâm trạng khác nhau, trước hết là kinh ngạc, đến vô cùng. Hắn thật không hề nghĩ đến, không hề ngờ. Một người như Chí, nỗi sợ hãi và thù ghét của cả dân làng, là con quỷ làng Vũ Đại trước giờ muốn ăn thì chỉ có giành lấy cướp lấy của người khác. Vậy mà giờ đây, có người đem đến cho hắn, đến gần hắn mà không sợ hãi hay ghét bỏ và còn mang lại đời sống mới cho hắn. Sau đó, sự cảm động đến mức không hề kìm nén dâng trào : hình như hắn khóc. Đây là lần tiên phong Chí được người ta chăm nom, lại bởi bàn tay của một người đàn bà. Có thể sự chăm nom của Thị là một cử chỉ thông thường của một con người dành cho một con người. Thế nhưng so với Chí Phèo, đây là lòng tốt khan hiếm, duy nhất mà Chí được hưởng từ ngày về làng. Chí cũng cảm thấy thật bâng khuâng, vừa vui vừa buồn, như là ăn năn, hối hận vì những việc ác mà mình đã làm .Nhưng với hiện tại như giờ đây, Chí tràn ngập niềm vui mới lạ. Hắn thấy lòng như trẻ con, muốn làm nũng thị như bao đứa trẻ làm nũng mẹ. Rồi như một lẽ tự nhiên bất chợt, Chí thấy ” thèm lương thiện, muốn làm hoà với mọi người biết bao ! Mong muốn thị Nở sống chung … “. Vậy là mùi vị bát cháo hành, nụ cười tin yêu cùng với tình người mộc mạc đơn sơ đã thức tỉnh thực chất trong trắng, lương thiện của anh canh điền năm xưa. Khi tỉnh rượu cũng chính là lúc Chí Phèo khởi đầu tỉnh ngộ, lại khao khát một mái ấm gia đình niềm hạnh phúc, một đời sống thiện lương sẽ được thực thi cũng thị Nở. Thì ra, trong thực chất của con quỷ dữ làng Vũ Đại vẫn là một con người rất đáng thương luôn khao khát được làm người lương thiện, chính tình thương giữa người với người đã làm thức tỉnh điều đó .Nhưng niềm vui của Chí Phèo không lê dài được bao lâu, sự trở lại của lương tri lại nhanh gọn đẩy Chí Phèo đến đỉnh điểm của thảm kịch. Chí Phèo đã bán đi nhân hình lẫn nhân tính, bộ mặt người lẫn linh hồn người để rồi trở thành hiện thân của con quỷ dữ – cực điểm của sự tha hoá. Thủ phạm là Bá Kiến, nhưng tham gia vào đó còn có định kiến của xã hội – lực lượng không kém phần tàn khốc, đẩy Chí đến cùng quẫn, bế tắc .Đại diện cho định kiến xã hội ấy chính là bà cô của Thị Nở. Bà ta đã nhất quyết ngăn cản mối tình này khiến con đường trở lại làm người lương thiện của Chí Phèo bị chặn lại. Đối diện với sự tàn khốc của xã hội, tình người thoáng thật mong manh và dễ bị tiêu tan. Và đúng như vậy, Chí Phèo lại bị cự tuyệt. Hắn bị một người xấu đến tột bậc cự tuyệt, bị chính kỳ vọng duy nhất, khát khao cháy bỏng còn sót lại cự tuyệt. Chí ” ngẩn người “, ” sửng sốt “, ” gọi thị lại, nắm lấy tay ” nhưng không được .Đau đớn cùng cực, Chí Phèo mang rượu ra uống nhưng ” càng uống càng tỉnh ra ” và ” tỉnh ra, chao ôi, buồn “. Rượu không hề làm tê liệt tâm lý của hắn nữa, rượu chỉ càng làm cho hắn thấm thía nỗi đau khôn cùng của thân phận. Hắn ” ôm mặt khóc rưng rức và quyết định hành động trả thù kẻ đã gây cho hắn ra nông nỗi này “. Lúc đầu Chí tính giết cả nhà Thị, hay không cũng ăn vạ kêu làng cho bẽ mặt cái con đĩ thị đó .Thế nhưng trong tiềm thức từ cơn say, Chí nhận ra Bá Kiến mới chính là kẻ cướp đi quyền làm người, bộ mặt người và linh hồn của hắn. Đây hoàn toàn có thể coi là khoảng thời gian ngắn tỉnh táo nhất của Chí từ khi ra tù về, tỉnh táo để xác lập quân địch : ” Ai cho tao lương thiện ? “, tỉnh táo để biểu lộ mong ước cháy bỏng của bản thân : ” Tao muốn làm người lương thiện ! ” và tỉnh táo với thực sự phũ phàng trước mắt : ” Tao không hề làm người lương thiện được nữa “. Những câu nói ấy như vừa bộc lộ quyết tâm trả thù, vừa thể hiện niềm phẫn uất, bế tắc của Chí Phèo. Chí dõng dạc phán quyết Bá Kiến, và đâm chết hắn .Nhưng trả thù rồi thì thực sự vẫn không hề biến hóa. Cuối cùng, Chí Phèo chỉ còn con đường duy nhất là cái chết để được giải thoát, để chấm hết cái thảm kịch khốn cùng vì bị cự tuyệt quyền làm người này. Vì thế hắn tự đâm mình, chết mà vẫn uất ức, vẫn muốn nói ra điều gì đó trong khát vọng bao thuở của hắn nhưng không hề phát thành lời .Cái chết bi thảm của Chí Phèo chứng tỏ ý thức nhân phẩm của hắn đã trở lại. Nếu trước đây để bám lấy sự sống, Chí phải bán rẻ linh hồn thì hiện tại, để được sống như một con người đúng nghĩa, Chí phải từ bỏ mạng sống của mình. Cái chết của Chí cũng tiềm ẩn những ý nghĩa thâm thúy. Nó biểu lộ niềm khát khao cháy bỏng được sống lương thiện của Chí Phèo và cũng là lời tố cáo mãnh liệt xã hội thực dân phong kiến không những đẩy người nông dân vào con đường cùng bần hoá, mà còn đẩy họ vào chỗ chết .Nam Cao thật tài tình khi phát hiện và miêu tả được những phẩm chất tốt đẹp của người nông dân ngay khi họ đã bị biến thành thú dữ, và trả một cái giá đắt để quay lại làm người. Qua đó, nhà văn gởi gắm lời kêu cứu khẩn thiết : Hãy cứu lấy con người, bảo vệ quyền được làm người của mỗi cá thể trước mọi thế lực xấu xa của đời sống. Đây chính là chiều sâu tư tưởng và là giá trị nhân đạo của tác phẩm .
Cả đoạn văn không chỉ thành công về mặt nội dung mà còn cả về nghệ thuật: kết cấu truyện vô cũng chặt chẽ, logic; tình tiết hấp dẫn, biến hoá giàu kịch tính, ngôn ngữ sống động, linh hoạt. Có thể đáng giá, đoạn văn viết về sự thức tỉnh của linh hồn Chí Phèo sau đêm gặp gỡ Thị Nở là một đoạn tuyệt bút, đầy chất thơ và tập trung tư tưởng nhân đạo sâu sắc, bất ngờ của Nam Cao. Và một câu hỏi lớn được đặt ra: làm thế nào để con người được sống một cuộc sống con người? Điều đó chẳng những Bá Kiến không hiểu nổi mà cả xã hội bấy giờ cũng không thể trả lời được. Sự day dứt, bức thiết của câu hỏi ấy cũng chính là nét đặc sắc nhất đánh dấu “Chí Phèo” trở thành một trong những văn xuôi bậc nhất của văn học hiện đại Việt Nam.
Phân tích tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở – Bài số 3
Tình yêu – một chủ đề quen thuộc nhưng không bao giờ cũ trong văn chương. Đã có rất nhiều nhà văn, nhà thơ lấy tình yêu làm cảm hứng sáng tác cho mình. Họ ca ngợi, họ tôn vinh tình yêu như những thiên thần có cánh. Nhưng Nam Cao lại khác, với tình yêu nghiệt ngã của Chí Phèo và Thị Nở trong tác phẩm “Chí Phèo” viết về người nông dân trong xã hội cũ, ông đã cho mọi người chứng kiến một tình yêu hoàn toàn mới. Ở đó hạnh phúc có, khổ đau cũng có. Nhưng trên hết, tình yêu ấy còn là thông điệp sâu sắc mà nhà văn muốn nhắm đến cả một giai cấp, một tầng lớp người trong xã hội. Tình yêu ấy, đẹp thật đẹp mà đau cũng thật đau khiến cho người trong cuộc là Chí Phèo đã vật lộn và cuối cùng đi đến cái chết. Nhưng ít nhất, trước khi chết, Chí Phèo cũng đã kịp hưởng thụ hương vị của tình yêu dù chỉ là trong những ngày ngắn ngủi.
Chí Phèo chỉ là một đứa trẻ mồ côi bị bỏ rơi ở cái lò gạch cũ được dân làng nuôi nấng. Lớn lên Chí làm người ở cho nhà Bá Kiến nhưng lại bị bà ba dâm đãng hãm hại khiến Bá Kiến ghen đẩy vào tù. Những năm tháng tù đày cùng với lòng thù hận đã khiến Chí từ một chàng người trẻ tuổi hiền lành tốt tính trở thành một con quỷ dữ khi trở về làng. Chí đắm mình trong những cơn say. Cho đến một ngày Chí gặp Thị, tình yêu sét đánh kết nối hai con người với nhau. Nhưng trong lúc đang lâng lâng niềm hạnh phúc thì Thị nghe lời người bà cô rũ bỏ Chí khiến Chí một lần nữa rơi vào vô vọng. Lòng hận thù trong Chí lại nổi lên và Chí quyết định hành động giết chết Bá Kiến rồi tự kết liễu cuộc sống mình để được làm người lương thiện .Những diễn biến trong cuộc sống Chí chẳng khác nào tấm map lúc lên lúc xuống. Và trong đó, những phút giây được ở cạnh Thị Nở chính là đoạn đường đẹp nhất, sáng nhất trong cả tấm map chằng chịt những nét đứt gãy khúc khuỷu, lồi lõm .Cuộc gặp gỡ của Chí và Thị chỉ là sự vô tình giữa hai con người mê muội. Chí lúc tỉnh lúc say, mà hầu hết là chẳng tỉnh khi nào. Còn thị cũng ngù ngờ, dở hơi. Đã thế, nhà văn lại ban cho ả một “ nhan sắc ” “ kinh tởm ” mà ông tóm gọn trong mấy từ “ xấu ma chê quỷ hờn ”. Ấy vậy mà khi gặp nhau, cái xấu ấy lại làm một cho một người đàn ông chết mê chết mệt. Có thể vì bản năng, vì dục vọng thể xác mà họ ngã vào nhau. Nhưng sau khi thỏa mãn nhu cầu, họ lại dành cho nhau những thứ tình cảm thật “ lạ lùng ”. Lạ đến mức người đàn bà dở hơi ấy đã xác lập được đây chính là đời sống “ vợ chồng ”. “ Hai từ vợ chồng nghe ngường ngượng nhưng mà thinh thích ”. Đây đúng là tâm ý của kẻ mới yêu, đang yêu và đang niềm hạnh phúc .Còn Chí, sau trận ấy, Chí bị ốm. Một trận ốm nặng mà nếu không có Thị, Chí sẽ chết mất. Thị dù có dở hơi, nhưng tấm lòng vẫn thánh thiện khi dành cho Chí một bát cháo hành với ý nghĩ giúp Chí mau khỏe mạnh. Có lẽ Thị là người ở đầu cuối còn sót lại trong xã hội này còn nhìn nhận đến Chí. Hoặc do thị ngù ngờ nên không phân biệt được đâu là người, đâu là quỷ dữ nên mới đồng ý con người Chí. Nhưng dù gì đi chăng nữa, những ân cần săn sóc của Thị cũng đã mang một làn gió mới đến với cuộc sống Chí .“ Bây giờ thì hắn tỉnh. Hắn bâng khuâng như tỉnh dậy sau một cơn say rất dài. Cũng như những người say tỉnh dậy, hắn thấy miệng đắng, lòng mơ hồ buồn. Người thì bủn rủn, chân tay không buồn nhấc. Hay là đói rượu ? Nghĩ đến rượu, hắn hơi rùng mình. Ruột gan hắn lại nôn nao lên một tí. Hắn sợ rượu cũng như những người ốm thường sợ cơm. Tiếng chim hót ngoài kia vui tươi quá ! Có tiếng cười nói của những người đi chợ. Anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá. Những tiếng quen thuộc ấy hôm nào chả có. Nhưng ngày hôm nay hắn mới nghe thấy … Chao ôi là buồn ! ”. “ Tỉnh dậy hắn thấy hắn già mà vẫn còn cô độc. Buồn thay cho đời ! Có lí nào như vậy được ? Hắn đã già rồi hay sao ? Ngoài bốn mươi tuổi đầu … Dẫu sao, đó không phải tuổi mà người ta mới khởi đầu sửa soạn. Hắn đã tới cái dốc bên kia của đời .Ở những người như hắn, chịu đựng biết bao nhiêu là chất độc, đày đọa cực nhọc, mà chưa khi nào ốm, một trận ốm hoàn toàn có thể gọi là tín hiệu báo rằng khung hình đã hư hỏng nhiều. Nó là một cơn mưa gió cuối thu cho biết trời gió rét, nay mùa đông đã đến. Chí Phèo hình như đã trông thấy trước tuổi già của hắn, đói rét và ốm đau, và cô độc, cái này còn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau ”. Những dòng tâm lý của Chí cho thấy rằng Chí trọn vẹn rất khôn ngoan, rất có ý thức sống. Chỉ là do trước đây vì đắm chìm trong men rượu nhiều quá nên Chí không còn nghĩ ngợi tới nữa. Một con người đã trải qua quá nhiều biến cố trong cuộc sống, dòng tâm lý hẳn là chín chắn và thấu đáo hơn rất nhiều. Chí biết tiếc đời sống, biết nhận ra cuộc sống mình lúc này đang ở trong thực trạng như thế nào và mình cần phải sống ra làm sao. Chí buồn vì đã để cuộc sống chìm trong cơn say quá nhiều. Và cũng hận khi đã tự chôn vùi đời mình trong thù hận .Những dòng tâm lý ấy làm Chí bừng tỉnh và sống lại tham vọng nhỏ bé nhưng giản đơn và thánh thiện ngày nào của mình. Chí ước có một mái ấm gia đình nhỏ. Chồng cày thuê cuốc mướn, vợ dệt vải thêu thùa. Cuộc sống ấy tuy nghèo, tuy thiếu thốn nhưng sẽ niềm hạnh phúc biết bao. Và giờ đây Chí muốn liên tục thực thi tham vọng ấy cùng Thị Nở. Chí sẽ làm lại từ đầu, làm hòa với mọi người. Chí đang rất tỉnh. Nếu lúc trước Chí say và ngã vào Thị vì Chí không biết rằng người đàn bà ấy vừa dở hơi vừa xấu xí, xấu đến mức ma chê quỷ hờn .Nhưng lúc này, khi trọn vẹn tỉnh táo, Chí không những đồng ý thị mà còn yêu thị. Bởi chỉ có tình yêu mới khiến con người ta cảm hóa những cái xấu thành cái đẹp. Chí thấy thị có duyên lắm. Và Chí đang rất vui khi được ở cùng thị. Chí đâu có say. Chính vì Chí tỉnh nên Chí mới cảm nhận được những mùi vị của đời sống, của tình yêu. Những cụ thể này cho ta mày mò ra thêm một đức tính nữa của Chí. Đó là lòng nhân hậu lớn lao vô cùng. Bởi trong làng ai cũng nhìn Thị bằng con mắt khinh thường và cho rằng Thị chỉ là một người dở hơi. Mà đúng là thị dở thật. Cũng chính vì dở nên Thị mới để cho Chí ngã vào. Nhưng khi tỉnh táo, tình thế đã hòn đảo ngược lại. Lúc này Chí là người khôn ngoan và trọn vẹn thông thường. Nhưng Chí không hề chê bai thị, cũng chẳng xua bỏ thị. Mà ngược lại, Chí còn muốn gắn bó cả đời với thị, cùng thị thiết kế xây dựng tham vọng ngày nào còn dang dở của mình .Nhưng rồi, niềm hạnh phúc ấy chẳng được bao lâu, những dự tính của Chí cũng vụt tắt khi Thị trở về nghe lời người bà cô rũ bỏ Chí. Chí một mình ở lại trong căn lều in dấu bao kỷ niệm về tình yêu của mình. Thất vọng, khổ đau và lòng thù hận lại nổi lên. Nhưng lần này, Chí tỉnh rồi, Chí không đi rạch mặt ăn vạ nữa. Chí đến thẳng nhà Bá Kiến để đòi lại quyền sống của mình. Sống nhưng lại là chết. Chết để giữ được thực chất lương thiện của bản thân. Chí giết Bá Kiến rồi cũng tự kết liễu cuộc sống mình. Phải đi đến quyết định hành động ấy, hẳn là Chí đau khổ lắm. Nhưng với Chí lúc này, đó là cách duy nhất để không quay lại đời sống nghiệt ngã như trước kia nữa .Như vậy, sau khi gặp Thị Nở, cuộc sống Chí đã liên tục xảy ra hai biến cố lớn. Một là tỉnh – tỉnh dậy sau những cơn say dài triền miên. Tỉnh để sống, để yêu và niềm hạnh phúc. Nhưng niềm hạnh phúc ấy không được bao lâu thì biến cố thứ hai lại xảy đến khi thị trở mặt với Chí, khiến Chí hụt hẫng khôn nguôi. Trong cơn vô vọng Chí giết Bá Kiến và kết liễu cuộc sống mình. Không phải vô tình mà Nam Cao lại dàn dựng nên những dòng tâm ý trắc ẩn cho Chí, mà trong đó là những thông điệp sâu xa mà ông muốn gửi gắm đến người đọc .Thứ nhất là hình ảnh về người nông dân nghèo khó, xấu số bị xã hội đẩy đưa đến bước đường cùng. Đến ngay cả cái niềm hạnh phúc của bản năng con người họ cũng không có được. Cho đến khi có được thì lại nhanh gọn vụt bay cũng chỉ vì định kiến xã hội .Thứ hai, nhà văn muốn đề cao nhân phẩm, phẩm chất của con người. Chí dù say, nhưng khi tỉnh hắn vẫn luôn mang một tâm hồn trong sáng với tấm lòng nhân hậu tinh khiết. Đặc biệt, là Thị Nở – bên trong người đàn bà xấu ma chê quỷ hờn ấy lại chính là một tâm hồn cao quý. Suýt chút nữa Thị cũng đã bị vùi dập giống như Chí. Hai con người cùng chung cảnh ngộ ngã vào nhau, cùng làm cho nhau tìm lại chính bản thân mình .Thứ ba, Nam Cao đã đưa người đọc đến với một tầm cao mới của tình yêu. Đó là tình yêu không chỉ dừng lại ở xác thịt mà ở tình yêu còn là sự đồng điệu của hai tâm hồn. Yêu không vì vẻ hình thức bề ngoài, cũng không vì vật chất cao sang. Yêu chỉ vì yêu, vì trái tim. Nhưng dù yêu đến thế nào đi nữa, tình yêu cũng không hề vượt qua số lượng giới hạn của trong thực tiễn. Ở đây, thực tiễn của Chí Phèo – Thị Nở chính là những định kiến nghiệt ngã về một tên quỷ dữ đội lốt người mang tên Chí Phèo .Thứ tư, là sự minh mẫn, sự thức tỉnh trong tình yêu. Tình yêu dù vui buồn hay niềm hạnh phúc, nhưng thứ mà con người ta cần phải giữ vững là ý thức, là trí óc. Ở đây, sau khi thức tỉnh, Chí vẫn giữ vững tình cảm của mình với thị. Ngay cả sau khi bị thị chối từ, Chí vẫn trọn vẹn tỉnh táo. Chính vì vậy Chí mới đi đến quyết định hành động giết chết Bá Kiến rồi tự vẫn .Như vậy, chỉ bằng một đoạn văn ngắn kể lại diễn biến tâm trạng của nhân vật Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở, nhà văn đã gửi gắm những thông điệp có ý nghĩa sâu xa tới người đọc. Nam Cao không còn, và cuối tác phẩm Chí Phèo cũng chết nhưng những dòng xúc cảm của một con người lần tiên phong tỉnh rượu đã đánh động tâm hồn mọi người tự ý thức mình, tự nâng niu, trân trọng những gì mình đang có trong đời sống cũng như trong tình yêu .
Phân tích tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở – Bài số 4
Nam Cao viết văn từ những năm 30 của thế kỉ XX nhưng đến năm 1941 ông mới khẳng định vị trí của mình trong nền văn học nước nhà bằng truyện ngắn Chí Phèo. Ông là nhà văn hiện thực xuất sắc tràn đầy tinh thần nhân đạo, chuyên viết về hai đề tài: người trí thức nghèo sống mòn mỏi, bế tắc trong xã hội cũ và người nông dân bị bần cùng hóa, lưu manh hóa trước Cách mạng tháng Tám. Chí Phèo là kiệt tác của Nam Cao, thuộc đề tài người nông dân nghèo. Tác phẩm viết về tấm bi kịch của nhân vật Chí Phèo. Bi kịch của Chí Phèo gồm hai bi kịch nối tiếp nhau. Trước hết là bi kịch tha hóa từ một người lương thiện trở thành kẻ bất lương, thậm chí thành quỷ dữ. Tiếp nối là bi kịch bị từ chối làm người lương thiện. Đoạn mô tả từ buổi tối sau khi gặp Thị Nở đến khi kết thúc cuộc đời thuộc bi kịch từ chối quyền làm người.
Chí Phèo nguyên là một đứa trẻ khốn khổ, bị bỏ rơi trong cái lò gạch cũ bỏ không. Năm hai mươi tuổi, hắn làm canh điền cho nhà Bá Kiến. Đây là một canh điền khỏe mạnh, nhưng hiền lành như đất, không những hiền lành anh ta còn nhút nhát, chính Bá Kiến đã tận mắt tận mắt chứng kiến cảnh Chí Phèo vừa bóp đùi cho bà Ba vừa run run. Anh ta cũng có những tham vọng rất đơn giản và giản dị và lương thiện như trăm ngàn người nông dân khác là có một mái ấm gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn nuôi để làm vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm .Ở một xã hội thông thường, những con người như vậy trọn vẹn hoàn toàn có thể sống một cách lương thiện và yên ổn. Nhưng chỉ vì ghen tuông vu vơ, bá Kiến đã nhẫn tâm đẩy người người trẻ tuổi hiền lành, chất phác ấy vào tù. Nhà tù thực dân đã tiếp tay cho tên cường hào, sau 7 – 8 năm đã biến một nông dân hiền lành, khỏe mạnh, lương thiện và tự trọng thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại. Từ đây, Chí Phèo bị cướp đi cả nhân hình lẫn nhân tính. Chí Phèo đã bị cướp mất hình hài của con người : Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen và rất câng câng, hai mắt gờm gờm … Cái ngực phanh, đầy những nét chạm trổ … Không những thế tính cách Chí cũng khác hẳn khi xưa. Chí không còn là một anh canh điền rất lâu rồi mà giờ đây Chí là một thằng liều mạng. Hắn hoàn toàn có thể làm tổng thể mọi việc như một thằng đầu bò chính cống : kêu làng, rạch mặt ăn vạ, đập phá, đâm chém …Cứ tưởng Chí Phèo mãi mãi sống kiếp quái vật, rồi sẽ kết thúc bằng cách vùi xác ở một bờ bụi nào đó nhưng bằng kĩ năng và nhất là bằng trái tim nhân đạo của một nhà văn lớn, Nam Cao đã để Chí Phèo trở về sống kiếp người một cách tự nhiên. Dưới ngòi bút tinh tế của chủ nghĩa hiện thực, quá trình thức tỉnh lương tâm, nhân tính của một con người bị tha hóa, lầm lạc đã diễn ra không hề đơn thuần, một chiều, dễ dãi mà do thực trạng khá đặc biệt quan trọng. Trong một lần say rượu không thông thường đã vô tình đưa Chí Phèo đến gặp thị Nở – một người đàn bà xấu xí và quá lứa lỡ thì. Lần say rượu đặc biệt quan trọng ấy cùng với trận ốm thập tử nhất sinh đã khiến Chí Phèo có những đổi khác can đảm và mạnh mẽ về cả tâm lí lẫn sinh lí .Thêm nữa, chút tình thương yêu mộc mạc, cử chỉ giản dị và đơn giản chân thành của thị Nở đã đốt cháy lên ngọn lửa lương tri còn sót lại nơi đáy sâu tâm hồn Chí, thức tỉnh thực chất lương thiện vốn có bên trong con người lầm lạc. Lúc đầu, thị chỉ mê hoặc Chí vì đơn thuần thị là đàn bà, còn Chí là thằng đàn ông say rượu. Hai người ân ái với nhau thế rồi nửa đêm Chí Phèo đau bụng nôn mửa. Thị Nở dìu Chí Phèo vào nhà và đi nhặt nhạnh toàn bộ những manh chiếu rách nát đắp cho hắn. Sáng hôm sau, Chí Phèo tỉnh dậy khi trời đã sáng từ lâu. Và kể từ khi mãn hạn tù quay trở lại đây là lần tiên phong con quỷ dữ của làng Vũ Đại hết say và trọn vẹn tỉnh táo .Chí thấy miệng đắng, chân tay uể oải và lòng mơ hồ buồn. Lâu lắm hắn mới cảm nhận đời sống đời thường với những cảnh sắc, âm thanh bình dị : tiếng cười nói của những người đi chợ, tiếng anh thuyền chài đuổi cá, tiếng chim hót … Những tiếng quen thuộc ấy hôm nào chả có. Nhưng thời điểm ngày hôm nay hắn mới nghe thấy, vì chỉ đến ngày hôm nay hắn mới trọn vẹn tỉnh táo, những giác quan mới hoạt động giải trí thông thường. Những âm thanh ấy chính là tiếng gọi thiết tha của đời sống và đã lay động sâu xa tâm hồn Chí Phèo …Khi tỉnh táo, Chí Phèo nhìn lại cuộc sống của mình cả trong quá khứ, hiện tại, tương lai. Trước hết, hắn nhớ lại những ngày rất xa xôi hắn mơ ước có một mái ấm gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải. Chúng lại bỏ một con lợn để làm vốn liếng. Khá giả thì mua năm sào ruộng làm. Mơ ước của hắn thật nhỏ bé và đơn giản và giản dị nhưng suốt ba năm qua nó vẫn chưa trở thành hiện thực. Thì ra, những tham vọng tốt đẹp của Chí Phèo không hề bị mất đi mà nó chỉ chìm sâu vào một góc tăm tối nào đó của tâm hồn Chí .Hiện tại của hắn thật đáng buồn. Buồn vì Chí Phèo thấy mình đã già đã sang cái dốc bên kia cuộc sống, hoàn toàn có thể đã hư hỏng nhiều thế mà hắn vẫn đang cô độc. Tương lai của hắn lại đáng buồn hơn, bởi hắn có quá nhiều sự xấu số đói rét ốm đau và cô độc. Đối với Chí, cô độc còn đáng sợ hơn nhiều đói rét và ốm đau. Từ khi đi tù về, Chí khi nào cũng say, say vô tận. Giờ đây lần tiên phong hắn tỉnh táo tâm lý nhận thấy thực trạng bi đát, vô vọng của cuộc sống mình .Đúng lúc Chí đang vẩn vơ nghĩ mãi thì Thị Nở mang một nồi cháo hành còn nóng nguyên vào. Việc làm này của Thị Nở đã khiến Chí rất kinh ngạc và xúc động đến mức trào nước mắt do tại đây là lần đầu tên trong đời hắn được một người đàn bà cho. Hắn thấy cháo hành của thị Nở không như bát cháo hành thông thường mà trong đó còn hàm chứa tình yêu thương chân thành của thị dành cho hắn. Và như vậy, cũng có nghĩa hàm chứa cả niềm hạnh phúc lứa đôi mà lần tiên phong Chí cảm nhận được .Còn so với Thị Nở, đây là bát cháo hành tình nguyện, bát cháo hành đem cho, đem Tặng, bát cháo hành tình yêu, khởi đầu cho niềm hạnh phúc mái ấm gia đình. Một mặt, bát cháo hành bộc lộ tình cảm chan chứa nhân đạo của nhà văn. Mặt khác, nó cũng biểu lộ kĩ năng thẩm mỹ và nghệ thuật miêu tả, phân tích tâm lí nhân vật của Nam Cao. Nếu như bắt đầu, người đàn bà xấu xí, quá lứa lỡ thì, lại dở hơi ấy chỉ khơi lại cái bản năng ở Chí Phèo thì sau đó điều kì diệu đã xảy ra, sự săn sóc đầy ân tình và yêu thương mộc mạc của Thị Nở đã làm thức dậy thực chất lương thiện tiềm ẩn trong con người Chí Phèo .Bát cháo hành của Thị Nở là món quà quý giá nhất mà lần tiên phong Chí cảm nhận được trong đời mình. Hắn ăn và nhận thấy rằng cháo hành rất ngon. Hương vị cháo hành hay mùi vị của tình yêu thương chân thành cảm động, của niềm hạnh phúc giản dị và đơn giản mà có thật, lần tiên phong đến với Chí Phèo ?Khi ăn bát cháo hành, Chí Phèo trở lại là anh canh điền rất lâu rồi và thấm thía nỗi đau của con người biết tự trọng khi bị vợ Bá Kiến sai làm những việc nhục nhã. Điều này chứng tỏ một lần nữa Chí Phèo có bản tính tốt đẹp, nhưng cái bản tính này trước đây bị lấp đi đến nay mới có thời cơ được biểu lộ, chính do Chí Phèo vốn là người nông dân lương thiện có bản tính tốt đẹp. Mặc dù bị xã hội gian ác – đại diện thay mặt là bá Kiến và nhà tù thực dân dẫu có ra sức diệt trừ bản tính ấy nhưng nó vẫn bí mật sống trong đáy sâu tâm hồn Chí Phèo, ngay cả khi nhân vật này tưởng chừng đã biến thành quỷ dữ. Khi gặp Thị Nở và cảm nhận được tình yêu mộc mạc chân thành của thị trong lúc yếu ớt và đơn độc, lại trong thực trạng vừa qua một trận ốm thì thực chất ấy có thời cơ hồi sinh và nó đã hồi sinh. Từ đây, Chí sống đúng với con người thật của mình : khao khát tình thương và muốn trở thành những người lương thiện .Con đường trở lại làm người lương thiện vừa mở ra trước mắt Chí Phèo đã bị đóng sầm lại. Sự mong ước được sống hiền lương của Chí Phèo một lần nữa lại không thành thực sự. Thị Nở không hề giúp gì thêm cho hắn, bởi lẽ bà cô thị nhất quyết ngăn cản mối tình này. Bà không hề đồng ý chấp thuận cho cháu bà đâm đầu đi lấy thằng Chí Phèo – con quỷ dữ của làng Vũ Đại, bấy lâu nay chỉ có một nghề rạch mặt ăn vạ, hắn mãi mãi chỉ là con quỷ dữ, không khi nào hoàn toàn có thể làm người. Cách nhìn nhận của bà cô thị cũng chính là cách nhìn của mọi người làng Vũ Đại lâu nay so với Chí. Tất cả quen coi anh là quỷ dữ mất rồi. Nên ngày hôm nay lương tri anh thức tỉnh, linh hồn người của anh đã trở lại nhưng nào có ai nhận ra ?Cho nên Chí Phèo thực sự rơi vào một thảm kịch niềm tin vô cùng đau đớn – thảm kịch bị cự tuyệt làm người lương thiện. Cái kỳ vọng được sống với Thị Nở, sâu xa hơn là kỳ vọng được quay về với cuộc sống lương thiện như một đóm lửa vừa mới được nhóm lên thì đã bị ngay một gáo nước lạnh dội vào cho tắt ngấm. Mặc dù, khi nghe những lời bà cô mắng thì thị Nở thấy lộn rột nhưng cũng phải nghe theo. Và thị đã tức giận nói lại với Chí Phèo tổng thể những lời của bà cô. Điều này khiến Chí ngẩn người vì tuyệt vọng nhưng có lẽ rằng hắn chưa vô vọng vì lúc đó hắn lại như hít thấy hơi cháo hành. Chí ngẩn người ra vì cay đắng, chua xót trước một thực sự phũ phàng : mọi người đã cự tuyệt, không gật đầu, dứt khoát không coi hắn là một con người .Mùi cháo hành vẫn thoang thoảng đâu đây khiến hắn lại càng thêm đau xót, thấm thía. Hắn thấy rõ mọi con đường đều đang đóng chặt trước mặt hắn. Khi thị ra về, hắn đuổi theo thị, nắm lấy tay nhưng thị gạt ra. Điều đó chứng tỏ Chí luôn luôn khao khát tình yêu, thiết tha đến với Thị Nở, đến với cuộc sống lương thiện. Từ đây, Chí đã thấm thía thâm thúy thảm kịch của con người sinh ra làm người nhưng không được làm người. Chí vật vã, đau đớn và vô vọng. Thật là lạ khi thấy Chí ôm mặt khóc rưng rức. Những giọt nước mắt đau đớn, hối hận nhưng đã quá muộn màng. Không còn cách nào khác, Chí lại tìm đến rượu. Nhưng vì ý thức đã trở về, lần uống rượu này của Chí khác biết bao nhiêu lần uống rượu trước. Hắn càng uống lại càng tỉnh ra, hắn không ngửi thấy mùi rượu mà chỉ nghe thoang thoảng mùi cháo hành, càng uống càng thấm thía nỗi đau vô hạn của thân phận .Trong cơn khủng hoảng cục bộ và bế tắc, Chí Phèo lại càng thấm thía hơn tội ác của kẻ đã cướp đi của mình cả bộ mặt và linh hồn con người. Chí đã xách dao ra đi. Hành động muốn đi trả thù của Chí rất kinh hoàng, kinh khủng khiến Chí đi đến một hành vi đâm chết cả nhà nó. Nhưng nó là ai ? Tiềm thức mách bảo Chí đó là Bá Kiến. Trước đó, Chí không định đến nhà bá Kiến mà định đến nhà Thị Nở để đâm chết thị và bà cô thị cho hả giận nhưng sau cuối Chí lại quên đến nhà Thị Nở mà đến nhà bá Kiến .Khi đến nhà bá Kiến, Chí trợn mắt chỉ tay vào mặt lão, đanh thép kết tội tên cáo già này đòi làm người lương thiện, đòi một bộ mặt lành lặn. Câu hỏi ở đầu cuối của Chí Phèo : Ai cho tao lương thiện ? là câu hỏi chất chứa niềm phẫn uất, đau đớn, còn làn day dứt người đọc : làm thế nào để con người sống đời sống con người trong cái xã hội tàn tệ, ngột ngạt, vùi dập nhân tính ấy ? Thế rồi, Chí đâm chết quân địch .Hành động của Chí đã vượt khỏi tâm lý của tên địa chủ nổi tiếng khôn ngoan, gian hùng. Đây là cách hành vi của người say không theo dự kiến bắt đầu, nhưng trong sâu thẳm tâm hồn, Chí lờ mờ hiểu ra nguyên do sâu xa đâu phải vì Thị Nở hay bà cô thị mà cái kẻ làm ra Chí như thế này chính là Bá Kiến. Đến đòi quyền làm người lương thiện là phải đòi nơi lão bá, không đòi được thì phải trả thù. Tuy làm tay sai cho Bá Kiến nhưng ngọn lửa căm hờn vẫn âm ỉ cháy trong con người Chí Phèo .Khi Chí Phèo đã thức tỉnh thì hắn hiểu ra nguồn gốc thảm kịch của mình nên ngọn lửa căm hờn càng bùng lên kinh hoàng. Do vây, Chí Phèo đâm chết bá Kiến không hẳn vì say rượu mà chính vì mối thù đã bừng cháy. Cái chết của Chí chứng tỏ Chí khao khát trở lại đời sống lương thiện. Vì vậy cái chết của Chí Phèo có ý nghĩa tố cáo can đảm và mạnh mẽ cái xã hội thực dân nửa phong kiến không những đẩy người dân lương thiện vào con đường bần cùng hóa, lưu manh hóa mà còn đẩy họ vào cái chết .Với nhân vật Chí Phèo, Nam Cao đã đặt ra thảm kịch của người nông dân trước cách mạng : đó là thảm kịch con người sinh ra là người mà không được làm người. Đồng thời qua nhân vật Chí Phèo, Nam Cao đã hai lần tố cáo cái xã hội thực dân phong kiến : xã hội đó cướp đi những gì Chí Phèo có và đã cướp những gì Chí Phèo muốn. Điều này biểu lộ sự cảm thông thâm thúy của Nam Cao với khát vọng lương thiện trong con người và sự bế tắc của những khát vọng trong hiện thực xã hội ấy. Ngoài ra, tác phẩm còn đặt ra một yếu tố nhân sinh mang tính triết lí thâm thúy : làm thế nào để con người sống đúng nghĩa là người trong cái xã hội tàn ác phi nhân tính đương thời. Với thành công xuất sắc của truyện ngắn này, Nam Cao đã trở thành cây bút văn xuôi số 1 của nền văn học hiện thực 1930 – 1945 .
Phân tích tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở – Bài số 5
Nam Cao sinh năm 1917 mất năm 1951, tên khai sinh là Trần Hữu Tri sinh ra trong một gia đình nông dân ở làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Ông là nhà văn hiện thực lớn có tư tưởng nhân đạo sâu sắc, vừa mới mẻ vừa độc đáo. Các sáng tác của ông đã vượt qua được những thử thách khắc nghiệt của thời gian, càng thử thách lại càng sáng ngời. Nổi bật lên là tác phẩm “Chí Phèo”, tác phẩm là sự kết tinh tài năng nghệ thuật, là cái nhìn hiện thực nhân đạo sâu sắc của nhà văn. Đặc biệt với biệt tài phân tích diễn biến tâm lý nhân vật, Nam Cao đã cho mọi người thấy được diễn biến tâm trạng của nhân vật Chí Phèo từ sau khi gặp Thị Nở cho đến hết tác phẩm.
Ngay từ thuở nhỏ, Chí Phèo đã có thực trạng đáng thương. Vốn là đứa trẻ mồ côi không nơi lệ thuộc, nhờ chén cơm của người làng Chí lớn lên trở thành anh người trẻ tuổi tốt bụng, giàu lòng tự trọng. Năm 20 tuổi, Chí làm canh điền cho Lý Kiến rồi bị Lý Kiến hãm hại đẩy vào tù. Ở tù ra, Chí bị tha hóa cả nhân hình lẫn nhân tính, từng bước biến thành tay sai cho Bá Kiến, trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại. Tưởng rằng Chí Phèo sẽ vẫn liên tục với đời sống của một con quỷ dữ nhưng không, trong một lần vô tình gặp Thị Nở, Thị đã thức tỉnh thực chất lương thiện sâu trong con người Chí .Trong một lần say, Chí gặp Thị họ đã ăn nằm với nhau rồi cùng say ngủ dưới ánh trăng. Đến nửa đêm Chí đau bụng, Thị dìu hắn vào trong lều đắp chăn cho hắn rồi ra về. Đến sáng hôm sau, cũng như nhiều người say tỉnh dậy, Chí cảm thấy miệng đắng, body toàn thân uể oải, chân tay thì bủn rủn. Hay là đói rượu ? nhắc đến rượu hắn thấy rùng mình, người nao nao không dễ chịu “ Hắn sợ rượu giống như những người ốm sợ cơm, tiếng chim hót ngoài kia vui tai quá ! Tiếng cười nói của người đi chợ … Những tiếng quen thuộc này ngày nào mà chả có, nhưng ngày hôm nay hắn mới nghe thấy, chao ôi là buồn ! ” .Rồi hắn nghe thấy cuộc đối thoại của mấy bà đi chợ, hắn nao nao buồn bởi chúng nhắc cho Chí một cái gì đó xa xôi. Hình như đã có thời hắn tham vọng một mái ấm gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải, một đời sống niềm hạnh phúc đơn giản và giản dị được kiến thiết xây dựng bằng chính bàn tay lao động của mình. Tỉnh dậy hắn thấy mình già mà vẫn còn cô độc, buồn thay cho đời ! Có lẽ nào ? Hắn già rồi ư ? Hình như Chí Phèo nhìn thấy trước được đời sống sau này của mình ốm đau, đói rét, cô độc, cái này còn đáng sợ hơn tuổi già, ốm đau, đói rét .Một cách tự nhiên mọi tâm lý của Chí lại hướng về thị Nở. Khi thị bước vào với bát cháo hành hắn “ kinh ngạc ”, “ mắt hình như ươn ướt ”. Bởi vì, đây là lần tiên phong hắn được một người đàn bà cho. Ăn bát cháo hành được trao từ bàn tay ấm lòng đày tình thương của Thị Nở, hắn cảm động và phục sinh linh hồn. Hương vị bát cháo hành hay mùi vị của tình thương và cảm động, niềm hạnh phúc giản dị và đơn giản Chí Phèo được hưởng đã thức tỉnh thực chất lương thiện vùi dập lâu nay của mình. Trời ơi ! Hắn muốn làm người lương thiện, hắn thèm được lương thiện, hắn muốn làm hòa với mọi người biết bao. Thị Nở sẽ mở đường cho hắn, mọi người sẽ nhận lại hắn vào đời sống lương thiện này. Hắn đặt niềm tin hy vọng vào thị Nở .Nhưng hy vọng vừa mới hé mở đã đóng lại ngay bởi sự trở lại của lương tri đã đẩy Chí đến đỉnh điểm thảm kịch. Chí đã tha hóa cả nhân hình lẫn nhân tính, bộ mặt người lẫn linh hồn người để rồi trở thành hiện thân của quỷ dữ. Thủ phạm chính là Bá Kiến, nhưng tham gia còn có định kiến xã hội lực lượng không kém phần tàn khốc đẩy Chí đến cùng quẫn bế tắc. Đại diện cho định kiến xã hội ấy là bà cô của thị Nở, bà nhất quyết ngăn cản mối tình này làm cho con đường trở lại làm người lương thiện của Chí bị chặn lại. Chí bị thị Nở cự tuyệt, bị chính kỳ vọng duy nhất, khát khao cháy bỏng còn sót lại cự tuyệt. Đau đớn đến tột cùng Chí mang rượu ra uống nhưng “ càng uống lại càng tỉnh ”, “ tỉnh ra chao ôi buồn ”. Chí đã cố níu kéo Thị lại nhưng Thị đã đi, đã đi .Chí ngồi “ ôm mặt khóc rưng rức ” và rồi hắn quyết định hành động đi trả thù kẻ mà gây cho hắn ra nông nỗi này. Ban đầu Chí định đi giết chết cả nhà thị Nở, giết con khọm già đã ngăn cản hắn. Nhưng trong tiềm thức Chí nhận ra rằng kẻ đã cướp đi quyền làm người, bộ mặt lẫn linh hồn mình là Bá Kiến chứ không phải ai khác. Thế rồi trong cơn say Chí xách dao đi tìm Bá Kiến, rồi đâm chết Bá Kiến. Chí hỏi đời “ Ai cho tao lương thiện ” ? Trả thù rồi thì sao, thực sự không đổi khác được nữa rồi Chí tự sát, tuy chết mà vẫn uất ức vẫn muốn nói gì đó mà không thốt thành lời .Qua cái chết thảm kịch của Chí chứng tỏ ý thức, nhân phẩm của Chí đã trở lại. Nó bộc lộ sự khát khao được sống lương thiện của Chí Phèo và cũng là lời tố cáo can đảm và mạnh mẽ xã hội phong kiến thực dân hung tàn không những dồn người nông dân vào đường cùng mà còn đẩy họ vào chỗ chết. Nam Cao thật tài tình khi phát hiện ra và miêu tả phẩm chất tốt đẹp của người nông dân ngay cả khi họ biến thành thú dữ. Đồng thời, tác giả đã đưa ra lời cầu cứu khẩn thiết : hãy bảo vệ con người, bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi cá thể trước những thế lực xấu xa của đời sống .Góp phần tạo nên thành công xuất sắc của tác phẩm, tác giả đã kiến thiết xây dựng nhân vật nổi bật trong thực trạng nổi bật. Phân tích và miêu tả diễn biến tâm trạng, nội tâm nhân vật tinh xảo. Ngôn ngữ tự nhiên, sử dụng khẩu ngữ, giọng điệu xen kẽ, cách trần thuật linh động. Kết cấu truyện linh động, giàu kịch tính, mê hoặc .
Tác phẩm “Chí Phèo” là kiệt tác văn xuôi Việt Nam hiện đại, nó thể hiện trình độ bậc thầy về truyện ngắn Nam Cao. Qua tâm trạng nhân vật Chí Phèo tác giả cho ta thấy rõ bi kịch: “Sinh ra là người mà không được làm người” đồng thời thể hiện rõ khát khao lương thiện của con người và bế tắc của hiện thực xã hội bấy giờ.
– / –
Trên đây là dàn ý và văn mẫu phân tích diễn biến tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở lớp 11 do Đọc Tài Liệu tổng hợp và biên soạn cho các em tham khảo, hi vọng sẽ giúp các em có được một bài văn hay và đạt kết quả cao.
Đừng quên tham khảo trọn bộ văn mẫu lớp 11 hay nhất do Đọc Tài Liệu tổng hợp được nữa em nhé!
Source: https://tbdn.com.vn
Category: Văn học