Dàn ý phân tích bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương – Bài mẫu 1
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả Viễn Phương và bài thơ Viếng lăng Bác.
2. Thân bài
a. Khổ thơ 1 :
Tác giả ở tận miền Nam mãi sau ngày độc lập dân tộc bản địa mới được ra thăm vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc bản địa. Hai từ “ miền Nam ” như nhấn mạnh vấn đề hơn sự xa xôi trong khoảng cách địa lý giữa hai đầu Tổ quốc .
Nhìn hàng tre quanh lăng Bác, nhà thơ chợt cảm thấy rằng những cây tre kia như ý chí con người Nước Ta qua bao năm tháng luôn luôn quật cường, kiên cường, hiên ngang. Dù có trải qua “ bão táp mưa sa ” nhưng vẫn đoàn kết một lòng cùng nhau đứng lên .
Từ láy “ xanh xanh ” diễn đạt con người Nước Ta, dân tộc bản địa Nước Ta sẽ luôn luôn “ xanh ” màu xanh bất diệt .
b. Khổ thơ 2 :
“ Ngày ngày ” là sự liên tục của thời hạn, sự tái diễn tuần hoàn của vạn vật thiên nhiên cũng như lý tưởng, ý chí của Người sẽ luôn luôn sáng tỏ như mặt trời kia vậy. Biện pháp nghệ thuật và thẩm mỹ hoán dụ : nếu mặt trời soi sáng cho quả đât thì Bác Hồ là mặt trời của cả dân tộc bản địa Nước Ta, mang đến ánh sáng độc lập, tự do cho dân tộc bản địa .
Lần thứ hai, “ ngày ngày ” được lặp lại khi diễn đạt dòng người đang lặng lẽ vào lăng thăm Người. Hàng người đi trong sự trang nghiêm và yên bình, trong nỗi tiếc thương, đau xót vô vàn .
Người đọc như cảm thấy được sự yên bình, sự trải dài miên man vô tận của hàng người vào viếng Bác. Cả đoàn người ấy cứ lặng lẽ “ đi trong thương nhớ ”, thương nhớ vị lãnh tụ vĩ đại vô vàn kính yêu của dân tộc bản địa .
Viễn Phương hòa cùng dòng người đem tấm lòng yêu kính chân thành của mình dâng lên Bác, dâng lên “ bảy mươi chín mùa xuân ” của Người. Cả cuộc sống Người, với bảy mươi chín mùa xuân, tổng thể đều góp sức cho dân tộc bản địa, không một phút giây nào ngơi nghỉ dành cho bản thân mình .
c. Khổ thơ 3
Bác đang nằm ở đó, nhẹ nhàng thanh thản như đang chìm trong một giấc ngủ ngon. Cả cuộc đời Người chỉ có một niềm mong ước, đó là quốc gia được độc lập. Vậy nên khi quốc gia được tự do, độc lập Người đã được nghỉ ngơi trong giấc ngủ yên bình .
Bầu trời bao năm tháng vẫn xanh một màu vĩnh cửu vĩnh cửu, vậy mà vị Cha già của dân tộc bản địa đã phải ra đi. Vẫn biết quy luật sinh tử của tạo hóa nhưng vẫn thấy xót xa, đau đớn vô cùng. Dù lý trí luôn tỏ tường rằng quy luật của vạn vật thiên nhiên là không bao giờ thay đổi, nhưng vẫn “ nghe nhói ở trong tim ” .
d. Khổ thơ cuối
Bao nhiêu nỗi đau xót, nghẹn ngào cứ thế tuôn theo dòng lệ trào .
Điệp từ “ muốn ” lặp lại ba lần như chứng minh và khẳng định lại mong ước của nhà thơ. Đó là một mong ước mãnh liệt, niềm khao khát cháy bỏng được ở lại bên cạnh Người chỉ để làm “ một con chim hót ”, “ một đóa hoa ”, “ một cây tre trung hiếu ” .
→ Cả khổ thơ đã bộc lộ niềm mong ước cháy bỏng của tác giả, cũng chính là mong ước của mỗi người dân Nước Ta. Đó là luôn luôn được ở cạnh Người, ở cạnh vị lãnh tụ muôn vàn kính yêu của dân tộc bản địa .
3. Kết bài
Khái quát lại giá trị nội dung, nghệ thuật và thẩm mỹ của tác phẩm .
Dàn ý phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 2
I. Mở bài
– Giới thiệu về tác phẩm và tác giả của bài Viếng lăng Bác .
Bài thơ bộc lộ lòng tôn kính và niềm xúc động của nhà thơ so với Người khi vào lăng viếng Bác .
Bài thơ có giọng sang trọng và quý phái, tha thiết bộc lộ niềm yêu thương, biết ơn Bác
II. Thân bài
1. Cảm xúc khi ở trước lăng
– Tình cảm chân thành đơn giản và giản dị, chân thành của tác giả Viễn Phương cũng chính là tấm lòng đau đáu thương nhớ Bác của người con miền Nam nói chung :
“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác ”
Câu thơ gợi ra tâm trạng xúc động của một người từ mặt trận miền Nam bao nhiêu năm mong mỏi giờ đây được ra lăng viếng Bác .
Đại từ xưng hô “ con ” rất thân thiện, thân thiện, ấm cúng tình thân mật, miêu tả tâm trạng của người con ra thăm cha sau nhiều năm mong mỏi .
Cách nói giảm nói tránh, cùng việc sử dụng từ “ thăm ” để giảm nhẹ nỗi đau mất mát, cũng là cách nói thân tình của diễn đạt tâm trạng mong mỏi của tác giả
– Hình ảnh hàng tre là hình ảnh ẩn dụ đa nghĩa :
Với đặc thù tượng trưng, hình ảnh hàng tre gợi lên những liên tưởng quen thuộc của hình ảnh làng quê, quốc gia đã thành hình tượng của dân tộc bản địa .
Cây tre tượng trưng cho khí chất, tâm hồn, sự thẳng thắn, kiên trung của con người Nước Ta .
Từ “ Ôi ” cảm thán, biểu lộ niềm xúc động tự hào về phẩm chất ngay thật, can đảm và mạnh mẽ của dân tộc bản địa ta .
2. Sự thương nhớ của tác giả khi đứng trước lăng Người
– Ở khổ thơ thứ hai tác giả tạo ra được cặp hình ảnh thực và ẩn dụ tuy nhiên đôi : mặt trời vạn vật thiên nhiên bùng cháy rực rỡ và hình ảnh Người. Tác giả ẩn dụ hình ảnh mặt trời nói về Bác, người mang lại nguồn sống, ánh sáng niềm hạnh phúc, ấm no cho dân tộc bản địa
– Hình ảnh dòng người đi trong thương nhớ, đây là hình ảnh thực miêu tả nỗi xúc động bồi hồi trong lòng tiếc thương kính cẩn của người dân khi vào lăng .
– Hình ảnh biểu lộ sự kết tinh đẹp tươi “ kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ” :
Đoàn người vào viếng Bác là hình ảnh thực, đây còn là hình ảnh ẩn dụ xinh xắn, phát minh sáng tạo của nhà thơ : cuộc sống của dân tộc bản địa ta nở hoa dưới ánh sáng cách mạng của Bác .
Bảy mươi chín mùa xuân : là hình ảnh hoán dụ chỉ số tuổi của Bác, cuộc sống Bác tận hiến cho sự tăng trưởng của quốc gia dân tộc bản địa .
– Niềm biết ơn tôn kính dần chuyển sang sự xúc động nghẹn ngào khi tác giả nhìn thấy Bác :
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Ánh sáng dịu nhẹ trong lăng gợi lên sự liên tưởng mê hoặc : “ vầng trăng sáng dịu hiền ” .
Những vần thơ của Bác luôn gắn chặt với ánh trăng, hình ảnh “ vầng trăng ” gợi lên niềm xúc động, và khiến ta nghĩ tới tâm hồn thanh cao của Bác .
Ở Người là sự hòa quyện giữa sự vĩ đại thanh cao với sự giản dị và đơn giản thân thiện .
– Nhà thơ xúc động, đau xót trước sự ra đi mãi mãi của Người :
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim
Dù Người ra đi, nhưng sự ra đi đó hóa thân vào vạn vật thiên nhiên, vào dáng hình xứ sở, giống như Tố Hữu có viết “ Bác sống như trời đất của ta ” .
Nỗi lòng “ nghe nhói ở trong tim ” của tác giả chính là sự quặn thắt tê tái trong đáy sâu tâm hồn khi đứng trước di hài của Người, đó chính là sự rung cảm chân thành của nhà thơ .
3. Cảm xúc khi rời lăng của nhà thơ
– Cuộc chia tay lưu luyến bịn rịn, thấm đẫm nước mắt của tác giả :
Mai về miền Nam thương trào nước mắt : như một lời giã từ đặc biệt quan trọng, lời nói miêu tả tình cảm sâu lắng, giản dị và đơn giản .
Cảm xúc “ dâng trào ” nỗi luyến tiếc, bịn rịn, không muốn xa rời .
Ước nguyện chân thành muốn được hóa thân thành “ chim ”, cây tre ”, “ đóa hoa ” để được ở gần bên Bác .
Điệp từ “ muốn làm ” miêu tả trực tiếp và gián tiếp tâm trạng lưu luyến của nhà thơ .
– Hình ảnh cây tre kết thúc bài thơ như một cách kết thúc khôn khéo, hình ảnh cây tre trung hiếu được nhân hóa mang phẩm chất trung hiếu như con người. “ Cây tre trung hiếu ” mang thực chất của con người Việt Nam trung hiếu, thẳng thắn, quật cường đó cũng là sự tự hứa sống có nghĩa vụ và trách nhiệm với sự nghiệp của Người .
III. Kết bài
Viếng lăng Bác là bài thơ đẹp và hay gây xúc động trong lòng người đọc. Nhân dân Việt Nam trung thành, xúc động với con đường cách mạng mà Người vạch ra .
Thể hiện qua giọng điệu sang trọng và quý phái và tha thiết, hình ảnh ẩn dụ đẹp và quyến rũ, ngôn từ bình dị, hàm súc .
Dàn ý phân tích bài thơ Viếng Lăng Bác – Bài mẫu 3
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả Viễn Phương. Giới thiệu tác phẩm Viếng lăng Bác. Khái quát nội dung từng khổ thơ .
2. Thân bài
Khổ 1 + 2 : Cảm xúc của nhà thơ khi ở ngoài lăng Bác
Khổ 3 : Cảm xúc của nhà thơ khi ở trong lăng Bác
Khổ 4 : Những xúc cảm dâng trào và ước nguyện lúc ra về .
Đáng giá : thẩm mỹ và nghệ thuật, nội dung, tình cảm của tác giả .
3. Kết bài
Giá trị của tác phẩm cho tới tận giờ đây và tình cảm của nhà thơ dành cho Bác Hồ kính yêu .
Văn mẫu Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 1
Bác Hồ luôn là đề tài muôn thuở trong thơ ca của Nước Ta. Người là nguồn cảm hứng bất tận cho những nhà thơ, nhà văn biểu lộ kĩ năng trong những tác phẩm của mình. Có thể nói, Bác chính là hình ảnh đẹp nhất, ngời sáng nhất trong thơ ca Nước Ta. Không ít tác phẩm viết về Người, viết về những cuộc viếng thăm, gặp gỡ Người, nhưng có lẽ rằng, cảm hứng nhất trong những tác phẩm đó là “ Viếng lăng Bác ” của nhà thơ Viễn Phương. Bài thơ là nỗi niềm của một người con ở tận miền Nam xa xôi được trở ra thăm Bác sau ngày Bác đi xa .
Viễn Phương là một nhà thơ Open khá nhiều trong dòng văn học Cách mạng ở miền Nam từ những ngày còn trong thời hạn chiến đấu. Nhưng tác phẩm “ Viếng lăng Bác ” có lẽ rằng là tác phẩm thành công xuất sắc nhất của ông khi viết về Bác Hồ. Cả bài thơ tiềm ẩn trong đó là nỗi niềm đau xót, là sự xúc cảm chân thành dành cho vị Cha già của dân tộc bản địa của một người con nơi phương xa được trở về thăm. Mở đầu bài thơ, tác giả đã mở lời chào trình làng với tất cả chúng ta, với Bác Hồ kình yêu rằng :
“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi ! Hàng tre xanh xanh Nước Ta Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng ” .
Không như những nhà thơ khác dùng lời mời chào mỹ miều để miêu tả một cuộc viếng thăm, Viễn Phương đã dùng sự chân thành nhất của mình để ra mắt. Tác giả ở tận miền Nam xa xôi, mãi tới thời điểm ngày hôm nay, sau ngày độc lập dân tộc bản địa mới được ra thăm vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc bản địa. hai từ “ miền Nam ” như nhấn mạnh vấn đề hơn sự xa xôi trong khoảng cách địa lý giữa hai đầu Tổ quốc .
Và sự viếng thăm của nhà thơ như thể một mong mỏi từ lâu để được ra viếng lăng Bác Hồ. Bác Hồ đã ra đi từ năm 1969 nhưng mãi đến tận năm 1976, Viễn Phương mới được trở ra Bắc để thăm Người. Nói là thăm, nhưng thực ra là một cuộc viếng thăm lăng của Người bởi Người đã ra đi từ lâu .
Nhưng ở đây, nhà thơ rõ ràng không dùng từ “ viếng ” như mục tiêu thực sự của chuyến đi này mà lại dùng từ “ thăm ”. Bởi vì tác giả cũng như những người con Nam Bộ khác ra đây để thăm lại nhà, thăm lại vị Cha già của mình. Cũng chính bới, miền Nam là một phần máu thịt của quốc gia Nước Ta, là một phần “ nhà ” mà Bác Hồ luôn đau đáu vào thăm mà chưa có dịp :
“ Bác thương miền Nam nỗi thương nhà Miền Nam mong Bác nỗi mong cha ”
( Tố Hữu )
Nghệ thuật nói giảm nói tránh đã được nhà thơ sử dụng ở đây như một cách để làm giảm đi nỗi đau xót vô vàn đang trào dâng trong lòng ông. Bao nhiêu xúc cảm đau xót cứ thể trào ra trong lòng như một cơn sóng can đảm và mạnh mẽ vậy mà ấn tượng tiên phong để lại trong lòng tác giả lại là “ hàng tre ”. Ẩn hiện trong làn sương sớm lộng lẫy bao trùm quanh lăng Bác là hàng tre xanh .
Cây tre từ bao đời nay đã trở thành một loài cây hình tượng cho dân tộc bản địa ta, cho niềm tin quật cường của cha ông ta. Từ thời Thánh Gióng cầm tre đuổi giặc, tới những cây chông, cây gai vót nhọn làm cản bước quân địch. Cây tre cứ thế đi vào đời sống niềm tin của người Việt. Hàng tre trước mắt Viễn Phương hiện lên “ bát ngát ” .
Không phải bất kỳ từ nào khác mà lại là “ bát ngát ” tạo cho người đọc như cảm thấy sự to lớn, sự bát ngát, to lớn của những hàng tre bao quanh lăng của Người. Ấn tượng đó của nhà thơ chợt chuyển thành một sự cảm thán .
“ Ôi ! Hàng tre xanh xanh Nước Ta Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng ” .
Nhìn hàng tre quanh lăng Bác, nhà thơ chợt cảm thấy rằng những cây tre kia như ý chí con người Nước Ta qua bao năm tháng luôn luôn quật cường, kiên cường, hiên ngang. Dù có trải qua “ bão táp mưa sa ” nhưng họ vẫn đoàn kết một lòng cùng nhau đứng lên. Từ láy “ xanh xanh ” được sử dụng ở đây như để diễn đạt, để miêu tả rằng con người Nước Ta, dân tộc bản địa Nước Ta sẽ luôn luôn “ xanh ” màu xanh bất diệt .
“ Xanh xanh ” tức là khi nào cũng vậy, khi nào cũng một màu xanh như vậy. Lớp con cháu tiếp nối lớp cha ông luôn can đảm và mạnh mẽ để bảo vệ cho dân tộc bản địa ta. Cả khổ thơ thứ nhất bao trọn là những xúc cảm tiên phong của tác giả khi lần đầu được tới thăm lăng Bác. Trong khổ thơ đó, có nỗi đau xót mất đi Bác, nhưng chứa đựng trong đó phảng phất là niềm tự hào dân tộc bản địa .
Bước sang khổ thơ thứ hai, tất cả chúng ta theo chân Viễn Phương tiến dần vào lăng Bác. Trong không khí trang nghiêm ấy, nhà thơ chợt thấy hiện ra hình ảnh của mặt trời. Một mặt trời của thiên hà luôn luôn luân chuyển không ngừng nghỉ ngày và đêm. Mặt trời ấy “ ngày ngày ” đi qua lăng của Bác, sưởi ấm cho Người. Và từ đó, nhà thơ cũng chợt nhận ra “ một mặt trời trong lăng rất đỏ ” .
Một hình ảnh ẩn dụ vô cùng tinh xảo và rực rỡ. Bác Hồ – Người là vầng dương, con thuyền chỉ hướng cho dân tộc bản địa Nước Ta đi qua những ngày tăm tối nhất. Nếu như mặt trời của thiên hà mỗi ngày tỏa xuống nhân gian thứ ánh sáng ấm cúng, thì Bác Hồ – mặt trời của dân tộc bản địa Nước Ta cũng đã và luôn tỏa ra một nguồn ánh sáng vĩ đại soi tỏ con đường cho dân tộc bản địa. Trong thơ ca đã có không ít tác giả sử dụng hình ảnh của mặt trời để so sánh với Bác. Như Tố Hữu cũng đã từng nói :
“ Người tỏa nắng rực rỡ một mặt trời cách mạng Còn đế quốc là loài dơi tá hỏa ” .
( Sáng tháng năm )
Nhưng ở đây, với Viễn Phương vẫn là hình ảnh ấy, và lại mang một sắc tố riêng không liên quan gì đến nhau vô cùng. Nếu như mặt trời ngoài kia mỗi ngày đều đỏ rực, thì mặt trời trong lăng đây cũng đỏ rực sắc màu của chính mình. Màu đỏ ấy toát lên từ phẩm chất con người của Hồ Chí Minh, từ lý tưởng vĩ đại mà Người mang tới, từ ý chí quật cường, kiên cường đấu tranh mà Người đã biểu lộ, từ công lao mà Người đã làm nên .
Tất cả những điều đó tạo nên một mặt trời tỏa nắng rực rỡ, sánh ngang bằng với mặt trời của ngoài hành tinh ngoài kia. Tác giả đã khôn khéo sử dụng ở đây điệp từ “ ngày ngày ”. “ Ngày ngày ” tức là sự liên tục của thời hạn, sự tái diễn tuần hoàn của vạn vật thiên nhiên cũng như lý tưởng, ý chí của Người sẽ luôn luôn sáng tỏ như mặt trời kia vậy. Lần thứ hai, “ ngày ngày ” được lặp lại khi miêu tả dòng người đang lặng lẽ vào lăng thăm Người. Hàng người đi trong sự trang nghiêm và yên bình, trong nỗi tiếc thương, đau xót vô vàn .
Ở đây, tác giả đã thật tinh xảo khi không phải là đoàn người, hàng người mà là dòng người. Điều này khiến cho người đọc như cảm thấy được sự yên bình, sự trải dài miên man vô tận của hàng người vào viếng Bác. Cả đoàn người ấy cứ lặng lẽ “ đi trong thương nhớ ”, thương nhớ vị lãnh tụ vĩ đại vô vàn kính yêu của dân tộc bản địa. Nỗi nhớ ấy đã kết thành “ tràng hoa ”, dòng người ấy đã trở thành một tràng hoa dài vô tận để dâng lên Bác Hồ .
Và Viễn Phương hòa cùng dòng người ấy đem tấm lòng yêu kính chân thành của mình dâng lên Bác, dâng lên “ bảy mươi chín mùa xuân ” của Người. “ Bảy mươi chín mùa xuân ” là số tuổi của Bác Hồ. Cả cuộc sống Người, với bảy mươi chín mùa xuân, toàn bộ đều góp sức cho dân tộc bản địa, không một phút giây nào ngơi nghỉ dành cho bản thân mình. Tác giả muốn bộc lộ sự góp sức lớn lao mà Bác Hồ đã hi sinh của quốc gia. Và sự hi sinh ấy đã giúp cho cả dân tộc bản địa được sống trong độc lập .
“ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ”
Có lẽ đây là khổ thơ đắt giá nhất bài thơ. Cả khổ thơ là sự ca tụng công ơn của Bác, đó cũng là niềm cảm kích, niềm biết ơn vô bờ của tổng thể mọi dân cư Nước Ta dành cho Bác. Tiếp theo đây, nhà thơ lại liên tục cuộc hành trình dài vào viếng thăm lăng Bác. Và giờ đây, ông đã được gặp gỡ Người cha già mà mình hằng yêu quý, kính trọng :
“ Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim ”
Bác đang nằm ở đó, nhẹ nhàng thanh thản như đang chìm trong một giấc ngủ ngon. Cả cuộc đời Người chỉ có một niềm mong ước, đó là quốc gia được độc lập. Vậy nên giờ đây, khi quốc gia được độc lập, độc lập, Người đã được nghỉ ngơi trong giấc ngủ yên bình .
Cả cuộc đời Người đã góp sức hết sức lực lao động cho sự nghiệp giải phóng dân tộc bản địa, vậy nên giờ đây, Người đang “ nằm trong giấc ngủ yên bình ”. Đối với nhà thơ hay với bất kỳ ai, Bác như vừa mới đây năm xuống, thưởng cho mình một giấc ngủ ngon sau bao ngày khó khăn vất vả, khuya sớm lo cho cuộc đấu tranh của nhân dân :
“ Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà ”
Một lần nữa, Viễn Phương đã phải sử dụng tới giải pháp nói giảm nói tránh để làm bớt đi không khí đau thương đang tràn ngập trong tâm hồn ông. Bác Hồ đang nằm đó, giữa một giấc ngủ bình yên hơn khi nào hết, giữa một thứ ánh sáng nhẹ nhàng lan tỏa trong khoảng trống .
Thứ ánh sáng đó hoàn toàn có thể là một ngọn đèn ngủ dìu dịu được thắp trong lăng Bác. Nhưng cũng hoàn toàn có thể nhà thơ đang muốn nói tới vầng trăng vạn vật thiên nhiên – vầng trăng mà Bác Hồ yêu dấu nhất. Có thể thấy, thơ của Người luôn tràn ngập hình ảnh của trăng. Ví dụ như :
“ Tiếng suối trong như tiếng hát xa Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa ”
Hay :
“ Giữa dòng luận bàn việc quân Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền ”
Có lẽ ở đây, tác giả không chỉ đơn thuần là muốn nói tới ngọn đèn trong lăng Bác mà còn muốn nói tới vầng trăng vạn vật thiên nhiên ngoài kia. Bởi sinh thời, Bác Hồ là tình nhân trăng hơn khi nào hết. Giờ đây khi được bước sang một quốc tế khác, yên bình hơn, Người muốn được hòa mình cùng với vầng trăng của vạn vật thiên nhiên, luôn luôn sáng tỏ, đẹp tươi, vĩnh cửu cùng thời hạn như lý tưởng của Người vậy. Và tiếp theo, sau bao nhiêu sự kìm nén, nhà thơ đã phải bật lên tiếng nấc nghẹn ngào :
“ Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim ”
Một lời trách cứ mới đau đớn làm thế nào ! Lời trách cứ ấy là lời trách trời xanh kia. Bầu trời thì vẫn vậy, bao năm tháng vẫn xanh một màu vĩnh cửu vĩnh cửu, vậy mà vị Cha già của dân tộc bản địa sao đã phải ra đi ? Vẫn biết quy luật sinh tử của tạo hóa nhưng vẫn thấy xót xa, đau đớn vô cùng. Dù lý trí luôn tỏ tường rằng quy luật của vạn vật thiên nhiên là không bao giờ thay đổi, nhưng nhà thơ vẫn “ nghe nhói ở trong tim ” .
Nỗi đau xót nghẹn ngào ấy đã trở thành lời trách cứ so với trời xanh. Và cảm xúc “ nghe nhói ” khiến người đọc cũng như đồng cảm được một phần nào đó cảm xúc đau xót, quặn thắt tim gan mà tác giả muốn diễn đạt. Thứ cảm hứng ấy dồn nén tới mọi giác quan trên khung hình con người .
Cuộc gặp gỡ nào rồi cũng đến hồi chia tay và cuộc viếng thăm của Viễn Phương với Hồ quản trị cũng vậy. Đến khi phải nói lời từ biệt, nhà thơ đã vô cùng xúc động. Sự xúc động ấy cùng với nỗi niềm đau xót kìm nén từ khởi đầu đã bật thành một tiếng khóc, tiếng nấc nghẹn ngào :
“ Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa ngát hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này ”
Ngày mai, con phải rời xa Cha, rời xa vị Cha già kính mến để trở lại miền Nam xa xôi, biết khi nào mới có dịp được thăm lại Người. Chính do đó, nhà thơ đã bật lên tiếng nức nở. Bao nhiêu nỗi đau xót, nghẹn ngào cứ thế tuôn theo dòng lệ trào. Chính lúc này, trong tâm nhà thơ chợt hiện lên một ước nguyện :
“ Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa ngát hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này ”
Điệp từ “ muốn ” lặp lại ba lần như chứng minh và khẳng định lại mong ước của nhà thơ. Đó là một mong ước mãnh liệt, niềm khao khát cháy bỏng của nhà thơ. Ước nguyện đó là được ở lại bên cạnh Người – vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc bản địa, chỉ để làm “ một con chim hót ”, “ một đóa hoa ”, “ một cây tre trung hiếu ”. Tất cả chỉ đều là những vật vô cùng nhỏ bé, tầm thường, nhưng lại là mong ước của tác giả .
Bởi vì chim hót sẽ ru thêm giấc ngủ ngon cho Người, hoa sẽ tỏa ngát hương thơm và một cây tre nhỏ mãi trung hiếu với nơi đây. Nhịp thơ ở đây chậm đi một nhịp so với những khổ thơ trước. Sự chậm rãi ấy như muốn lê dài thêm khoảng thời gian ngắn sắp phải chia xa. Kết lại bài thơ, hình ảnh cây tre lại một lần nữa Open như một vòng lặp tuần hoàn .
Cây tre là hình tượng của con người Nước Ta, hình tượng cho ý chí và sức mạnh của dân tộc bản địa. Tác giả muốn ở lại bên lăng Hồ Chủ Tịch trở thành một cây tre trung thành với chủ với Bác, với lý tưởng mà Người đã chỉ lối. Qua đó, nhà thơ càng muốn khẳng định chắc chắn một điều, đó là sự tin yêu, sự trung thành với chủ của mỗi người dân Nước Ta vào Bác, vào lý tưởng và chân lý mà Bác đem tới cho tất cả chúng ta .
Cả khổ thơ đã bộc lộ niềm mong ước cháy bỏng của tác giả, cũng chính là mong ước của mỗi người dân Nước Ta. Đó là luôn luôn được ở cạnh Người, ở cạnh vị lãnh tụ muôn vàn kính yêu của dân tộc bản địa cũng từ đó, bộc lộ sự tin yêu tuyệt đối vào Bác và lý tưởng mà Bác đã kiến thiết xây dựng .
Bài thơ đã kết lại nhưng lại mang đến cho người đọc tất cả chúng ta thật nhiều xúc cảm. Chỉ một cuộc viếng thăm thôi, nhưng lại tiềm ẩn trong đó bao nhiêu tình cảm, bao nhiêu tình yêu thâm thúy của một người con Nam Bộ so với Bác Hồ kính yêu của tất cả chúng ta. Bài thơ được cấu tứ theo lối tám chữ. Lối thơ này được cấu trúc như một câu truyện kể với mạch văn chậm rãi khiến cho người đọc cảm nhận được hết tổng thể những tình cảm mà nhà thơ muốn miêu tả .
Cùng với mạng lưới hệ thống giải pháp tu từ mà nhiều nhất là nói giảm nói tránh, “ Viếng lăng Bác ” của Viễn Phương đã làm sống dậy trong lòng bạn đọc sự yêu kính dành cho Bác, và cũng từ đó hòa chung vào niềm đau xót cũng như mong ước mà tác giả muốn biểu lộ .
“ Hồ Chí Minh – Người ở khắp muôn nơi ”. Đây là lời chứng minh và khẳng định của Tố Hữu trước sự hiện hữu của Bác. Bác tuy đã đi xa nhưng sự hiện hữu của Người thì còn mãi trong mỗi người con Nước Ta. Người là vị cha già đáng kính là “ hồn của muôn hồn ”. Sự ra đi của Người có đau xót, có xót xa, nhưng lý tưởng của Người để lại, ý chí và phẩm chất của Người sẽ mãi là tấm gương soi tỏ con đường mà dân tộc bản địa Nước Ta sẽ đi và mang vinh quang quay trở lại. Đó cũng là lời mà Viễn Phương muốn ngỏ qua bài thơ “ Viếng lăng Bác ” .
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 2
Nhắc đến nhà thơ Viễn Phương là nhắc đến một thi sĩ với hồn thơ nhẹ nhàng, man mác, bâng khuâng. Thơ ông lay động lòng người bởi sự tinh xảo trong cách diễn đạt cảm hứng, hình ảnh thơ đơn giản và giản dị mà thâm thúy. Bài thơ Viếng lăng Bác là một bài thơ như vậy, bằng tình cảm chân thành bình dị của một người con miền Nam, Viễn Phương đã viết nên những vần thơ thiết tha bày tỏ niềm tôn kính và nỗi xúc động khi được ra thăm lăng Bác .
“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát ”
Lời xưng hô thân thiện, thân thiện, như tình cảm của một đứa con thân yêu dành cho người cha đáng kính. Sau bao khát khao mong ước, thời điểm ngày hôm nay người con ấy có thời cơ được viếng lăng Bác, nỗi xúc động, nghẹn ngào thốt lên thành tiếng như thoả lòng mong mỏi gặp Bác lâu nay .
Nơi miền Nam xa xôi, người con ấy mang cả trái tim của hàng triệu đồng bào miền Nam đang dõi theo người, ấm cúng biết bao. Đứng trước lăng là hàng tre xanh bát ngát trong sương mai buổi sớm, hàng tre ấy vẫn hiên ngang, đứng bên người, chở che cho người .
“ Ôi hàng tre xanh xanh Nước Ta Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng ”
Từ cảm hứng khi đứng trước lăng, tác giả bồi hồi nghĩ về con dân đất Việt, những con người Nước Ta dũng mãnh, kiên trung, cây tre là hình tượng là hồn cốt của dân tộc bản địa Việt. Người Nước Ta vẫn luôn sáng ngời bởi sự gắn bó bền chặt, ý chí kiên cường, dẫu bão táp mưa sa, dẫu đất cằn sỏi đá vẫn hiên ngang, ngay thật, thủy chung. Hàng tre xanh xanh ấy là sức sống bền chắc, sự vĩnh cửu của quốc gia, dân tộc bản địa. Theo dòng người, vào viếng lăng Bác, tác giả lại càng thương nhớ xúc động hơn khi nào hết .
“ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ ”
Nếu ánh mặt trời của vạn vật thiên nhiên ngày ngày vẫn miệt mài “ đi “ bên Bác, vẫn dõi theo người, ánh mặt trời ấy mang sự sống, mang nguồn ánh sáng tỏa nắng rực rỡ cho muôn loài trên trần gian. Thì Bác cũng như ánh mặt trời ấy, diệu kì và xinh xắn biết bao, Bác mang nguồn sáng của cách mạng soi rọi con đường giải phóng của dân tộc bản địa, là ánh sáng ấm cúng trong mỗi trái tim chúng con. Đó là một hình ảnh rất đẹp, rất thơ, chứa chan niềm tôn kính của nhà thơ tới Bác Hồ – vị cha già kính yêu của dân tộc bản địa .
“ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ” .
Bác vẫn ở đấy thôi, chúng con từ khắp mọi miền đến bên người. Ngày ngày những dòng người vào thăm Bác trong niềm xúc động, nhớ thương khôn nguôi. Niềm yêu thương ấy kết thành những tràng hoa đẹp nhất, rực rỡ tỏa nắng nhất dâng lên người. Cuộc đời dân tộc bản địa nở hoa dưới nhân cách và công lao vĩ đại của Người .
Bác đã hiến trọn bảy mươi chín mùa xuân xinh xắn nhất cho dân tộc bản địa cho cách mạng, Bác đã làm nên mùa xuân mới cho quốc gia, cho muôn dân. Càng vào trong lăng, nỗi nghẹn ngào lại càng khó tả, càng mãnh liệt khôn nguôi khi phát hiện hình ảnh người :
“ Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên … … … … … … … … … … … … … … … …. Mà sao nghe nhói ở trong tim ” .
Bác đang yên nghỉ giấc ngủ ngàn thu giữa một vầng trăng hiền dịu, ánh trăng như Bác vậy, luôn ấm cúng và dịu dàng êm ả, là kẻ tri âm tri kỉ với Người. Ánh trăng sáng trong ấy như nhân cách vĩ đại của người, cao đẹp, thân mật mà thân thương. Dẫu biết rằng Bác như khung trời xanh kia vậy, luôn mãi mãi vĩnh cửu, khắc sâu trong trái tim của muôn người, nhưng thực tại cũng khiến tác giả không khỏi đau lòng được .
Không buồn sao được, không thổn thức, tiếc thương sao được khi khung trời xanh của dân tộc bản địa đã ra đi mãi mãi. Tiếng thơ cất lên sao mà nhói lòng, mà thổn thức đến vậy. Càng bên Bác, tình cảm lại càng dạt dào, càng bứt rứt, quyến luyến chẳng muốn rời xa. Từng phút giây thiêng liêng được bên Người là khoảnh khắc quý báu và đáng trân trọng nhất, khi nghĩ đến việc phải xa Người lại không hề ngăn được những dòng nước mắt nuối tiếc, bịn rịn .
“ Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này ”
Ước nguyện giản dị và đơn giản nhưng chất chứa tình cảm lớn lao của người con gửi đến Người. Từ “ muốn làm ” lặp đi lặp lại như diễn đạt nỗi khát khao khôn nguôi được ở lại với Người, được bên Người thật lâu. Là con chim cất cao tiếng hót giữa khung trời thanh thản, là đóa hoa tỏa hương ngào ngạt, là cây tre trung hiếu canh giữ giấc ngủ bình yên cho Người. Mong ước ấy đâu chỉ riêng của Viễn Phương mà còn là tiếng lòng, là khát khao, ước nguyện của toàn bộ mọi người còn trên quốc gia này gửi đến Bác .
“ Bác Hồ – người là niềm tin thiết tha nhất trong lòng dân và trong trái tim trái đất ”, hình ảnh Bác luôn mãi sắt son và vĩnh cửu theo thời hạn. Bài thơ thật đẹp, thật đáng quý, đáng yêu bởi những xúc cảm tự tận đáy lòng được viết ra của tác giả. Không cầu kỳ, hoa mỹ, không lộng lẫy, phô trương. “ Viếng lăng Bác ” kết tinh những tình cảm lớn trong một trái tim bình dị đã chạm đến cảm hứng người đọc một cách tự nhiên như vậy .
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 3
Trong thơ ca ca tụng về quản trị Hồ Chí Minh thì có rất nhiều những tác phẩm thơ hay và rực rỡ. Thế nhưng không phải bài thơ viết về Bác nào cũng hoàn toàn có thể nói được những xúc cảm đến nghẹn ngào như trong bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương .
Không thể phủ nhận được bài thơ Viếng Lăng Bác là một trong những bài thơ đã thành công xuất sắc trong việc miêu tả niềm kính yêu, sự xót thương và lòng biết ơn vô hạn của Viễn Phương so với vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc bản địa – Hồ Chí Minh bằng một ngôn từ tình tế, tâm tình và giàu xúc cảm .
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Ngay từ câu thơ tiên phong thì khi từ mặt trận miền Nam, nhà thơ Viễn Phương cũng đã mang theo trong mình với biết bao tình cảm thắm thiết của đồng bào và chiến sỹ ra viếng lăng Bác Hồ kính yêu. Có thể nói đây cũng chính là một cuộc hành hương của người chiến sỹ. Từ xa, nhà thơ đã nhìn thấy hàng tre ẩn hiện trong sương khói trên trung tâm vui chơi quảng trường Ba Đình lịch sử dân tộc. Khi mà màn sương trong câu thơ gợi lên một không khí thiêng liêng gợi một miền cổ tích rất lâu rồi. Ấn tượng tiên phong với người con ở trong Nam khi ra đến lăng Bác cũng chính là hàng tre. Cây tre với dáng đứng thẳng cũng vô cùng quen thuộc với tất cả chúng ta và đặc biệt quan trọng cây tre lại còn có đặc tính đứng thẳng, sống được ở nơi đất sỏi và đất bạc mầu nữa. Hình ảnh hàng tre như tượng trưng cho sự cần mẫn, chịu thương chịu khó của người nông dân của con người Nước Ta .
Viễn Phương cũng thật tài tình khi ông cũng đã miêu tả cảnh sắc ( phía ngoài ) lăng Bác, nhà thơ lúc này đây thật tinh xảo khi ông tạo nên những tâm lý thâm thúy về phẩm chất tốt đẹp của nhân dân ta. Với khổ thơ tiếp theo nói về Bác. Bác Hồ cũng chính là một người con xuất sắc ưu tú của dân tộc bản địa và nói như Phạm Văn Đồng thì Bác là tinh hoa và khí phách của nhân dân Nước Ta .
Tiếp theo đó là hai câu thơ sóng nhau, hô ứng nhau với hai hình ảnh mặt trời. Một mặt trời vạn vật thiên nhiên, tỏa nắng rực rỡ, vĩnh hằng. Cứ như thường lệ mặt trời ngày ngày đi qua trên lăng và thấy ở trong lăng còn có mặt trời rất đỏ – Bác Hồ. Câu thơ ẩn dụ thật đẹp và mang lại cho người đọc những ấn tượng sâu xa biết bao nhiêu .
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ .
Để hoàn toàn có thể hòa nhập vào “ dòng người ” đến lăng viếng Bác, lúc này đây thì nhà thơ xúc động bồi hồi rồi tôn kính cũng như nghiêm trang. Dòng người lúc này đây cũng như đang tiếp nối đuôi nhau nhau đi viếng lăng Bác chẳng khác nào những tràng hoa có muôn sắc để hoàn toàn có thể bày tỏ được lòng biết ơn, sự tôn kính của nhân dân so với Bác Hồ vĩ đại :
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân .
Viễn Phương thật tài tình biết bao nhiêu như cũng đã sử dụng từ “ Dâng ” như cũng đã lại tiềm ẩn bao tình cảm, bao tình nghĩa. Nhà thơ Viễn Phương không nói “ bảy chín tuổi ” mà lại nói rằng “ bảy mươi chín mùa xuân ” hoàn toàn có thể nhận thấy được đây chính là một cách nói rất thơ nữa .
Tiếp theo đến với khổ thơ thứ ba nói về sự vĩnh hằng bất diệt của Bác. Bác như chỉ đang nằm ngủ một giấc ngủ vô cùng bình yên trong một khung cảnh thơ mộng. Bác vốn yêu trăng lắm. Nhà thơ Viễn Phương bằng những cảm thấy “ Bác yên ngủ ” một cách thanh thản ở giữa một vầng trăng dịu hiền. Khi nhìn thấy Bác ngủ mà nhà thơ đau đớn, xúc động. Độc giả khi đọc thấy câu thơ “ mà sao nghe nhói ở trong tim “ miêu tả sự đau đớn, như quặn thắt và tiếc thương đến cực độ. Tác giả Viễn Phương có vẻ như cũng lại có một lối viết hàm súc, đầy thi vị và có những câu chữ để lại nhiều ám ảnh trong lòng người đọc .
Ấn tượng nhất không hề không nói đến khổ thơ cuối nói lên cảm hứng của nhà thơ khi ra về. Đồng thời cũng lại biết bao lưu luyến, buồn thương. Nhà thơ Viễn Phương cũng đã biểu lộ những mong ước hóa thân làm “ con chim hót ”, mong ước hoàn toàn có thể thành đóa hoa tỏa hương. Hơn hết chính là mong ước làm cây tre trung hiếu mới để được đền ơn đáp nghĩa Người. Thông qua đây ta nhận được câu thơ sâu lắng, hình ảnh thơ đẹp và độc lạ, hay đó chính là những cách biểu lộ xúc cảm vô cùng Nam Bộ. Thực tế hoàn toàn có thể nhìn nhận đây là những câu thơ trội nhất trong bài Viếng lăng Bác .
Bài thơ Viếng lăng Bác, bài thơ ngắn mà ý thơ, hình tượng thơ, cảm hứng thơ sâu lắng, đồng thời lại còn mang được một hàm súc và đẹp. Nhà thơ Viễn Phương đã chọn thể thơ mỗi câu tám từ, trong mỗi khổ bốn câu, toàn bài bốn khổ – một sự cân đối và vô cùng hòa giải để bộc lộ một giọng điệu thơ nghiêm trang, kính cẩn với Bác. Thực sự đây là một bài thơ hay, một bài ca ngân vang ca tụng về Bác Hồ và bộc lộ được một nỗi niềm của chính nhà thơ với Bác .
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 4
Sau ngày Bác Hồ “ đi xa ”, bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương là một trong những bài thơ viết về Bác rực rỡ nhất. Bài thơ miêu tả niềm kính yêu, sự xót thương và lòng biết ơn vô hạn của nhà thơ so với lãnh tụ bằng một ngôn từ tinh xảo, giàu cảm hứng sâu lắng. Nó đã được phổ nhạc, lưu truyền sâu rộng trong nhân dân. Câu thơ khởi đầu cho thấy nguồn gốc của bài thơ :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Từ mặt trận miền Nam, nhà thơ Viễn Phương mang theo bao tình cảm thắm thiết của đồng bào và chiến ra viếng lăng Bác Hồ kính yêu. Đây là cuộc hành hương của người chiến sỹ. Từ xa, nhà thơ đã nhìn thấy hàng tre ẩn hiện trong sương khói trên trung tâm vui chơi quảng trường Ba Đình lịch sử dân tộc. Màn sương trong câu thơ gợi lên một không khí thiêng liêng, lịch sử một thời. Cây tre, hàng tre “ đứng thẳng hàng ” trong làn sương mỏng mảnh, ẩn hiện thấp thoáng, mang sắc tố xanh xanh. “ Hàng tre xanh xanh ” vô cùng quen thuộc được nhân hóa, trải qua “ bão táp mưa sa “ vẫn “ đứng thẳng hàng ” như dáng đứng của con người Nước Ta kiên cường, quật cường trong bốn nghìn năm lịch sử dân tộc :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác, Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát, Ôi ! Hàng tre xanh xanh Nước Ta, Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng .
“ Ôi ! ” là từ cảm, biểu lộ niềm xúc động tự hào. Hình ảnh hàng tre xanh mang đặc thù tượng trưng, giàu ý nghĩa liên tưởng thâm thúy. Tre mang phẩm chất cao quý của con người Nước Ta : “ mộc mạc, thanh cao, ngay thật, quật cường … ” ( Thép Mới ). Có nhà thơ đã viết :
… Bão bùng thân bọc lấy thân, Tay ôm, tay níu, tre gần nhau thêm
Thương nhau tre chẳng ở riêng Lũy thành từ đó mà nên hỡi người …
( Tre Nước Ta – Nguyễn Duy )
Miêu tả cảnh sắc ( phía ngoài ) lăng Bác, nhà thơ tạo nên những tâm lý thâm thúy về phẩm chất tốt đẹp của nhân dân ta. Khổ thơ tiếp theo nói về Bác. Bác là người con xuất sắc ưu tú của dân tộc bản địa, là “ tinh hoa và khí phách của nhân dân Nước Ta ( Phạm Văn Đồng ) .
Hai câu thơ sóng nhau, hô ứng nhau với hai hình ảnh mặt trời. Một mặt trời vạn vật thiên nhiên, tỏa nắng rực rỡ, vĩnh hằng “ Ngày ngày … đi qua trên lăng ”, và “ Một mặt trời trong lăng rất đỏ ” – hình ảnh Bác Hồ vĩ đại. Màu sắc “ rất đỏ ” làm cho câu thơ có hình ảnh đẹp gây ấn tượng sâu xa hơn, nói lên tư tưởng cách mạng và lòng yêu nước nồng nàn của Bác :
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ .
Hòa nhập vào “ dòng người ” đến lăng viếng Bác, nhà thơ xúc động bồi hồi … Thành kính và nghiêm trang. Dòng người đông đúc, chẳng khác nào một “ tràng hoa ” muôn sắc ngàn hương từ mọi miền quốc gia đến Ba Đình lịch sử vẻ vang viếng lăng Bác. Hình ảnh ẩn dụ “ tràng hoa ” diễn đạt tấm lòng biết ơn, sự tôn kính của nhân dân so với Bác Hồ vĩ đại :
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân .
Chữ “ dâng ” tiềm ẩn bao tình cảm, bao tình nghĩa. Nhà thơ không nói “ bảy chín tuổi ” mà nói : bảy mươi chín mùa xuân, một cách nói rất thơ : cuộc sống Bác đẹp như những mùa xuân. Qua đó, ta thấy nghệ thuật và thẩm mỹ lựa chọn ngôn từ của Viễn Phương rất tinh xảo, biểu cảm và hình tượng .
Khổ thơ thứ ba nói về sự vĩnh hằng bất diệt của Bác. Bác như đang nằm ngủ một giấc ngủ “ bình yên ”, trong một khung cảnh thơ mộng. Bác vốn yêu trăng. Thời kháng chiến, giữa núi rừng chiến khu Việt Bắc, Bác đã từng có những khoảnh khắc sống rất thần tiên :
Việc quân, việc nước bàn xong, Gối khuya yên giấc bên tuy nhiên trăng nhòm .
Giờ đây, nhà thơ cảm thấy “ Bác yên ngủ ” một cách thanh thản “ giữa một vầng trăng dịu hiền ”. Nhìn “ Bác ngủ ”, nhà thơ đau đớn, xúc động. Câu thơ “ mà sao nghe nhói ở trong tim ” diễn đạt sự đau đớn, tiếc thương đến cực độ. Viễn Phương có một lối viết hàm súc, đầy thi vị ; câu chữ để lại nhiều ám ảnh trong lòng người đọc .
Khổ thơ cuối nói lên cảm hứng của nhà thơ khi ra về. Biết bao lưu luyến, buồn thương. Nhà thơ muốn hóa thân làm “ con chim hót ”, làm “ đóa hoa tỏa hương ”, làm ” cây tre trung hiếu ” để được đền ơn đáp nghĩa Người. Ý thơ sâu lắng, hình ảnh thơ đẹp và độc lạ, cách biểu lộ xúc cảm “ rất Nam Bộ ”. Đây là những câu thơ trội nhất trong bài Viếng lăng Bác .
Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này. Điệp ngữ “ muốn làm … ” được láy lại ba lần gợi tả xúc cảm thiết tha, nồng hậu của nhà thơ miền Nam so với lãnh tụ .
Viếng lăng Bác, bài thơ ngắn mà ý thơ, hình tượng thơ, xúc cảm thơ sâu lắng, hàm súc và đẹp. Viễn Phương đã chọn thể thơ mỗi câu tám từ, mỗi khổ bốn câu, toàn bài bốn khổ – một sự cân đối hòa giải để bộc lộ một giọng điệu thơ nghiêm trang, kính cẩn .
Bài thơ là tấm lòng yêu thương, kính trọng và biết ơn Bác. Tâm tình của nhà thơ, của mỗi người Nước Ta và của cả dân tộc bản địa. Đó là giá trị lớn lao của bài thơ Viếng lăng Bác .
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 5
quản trị Hồ Chí Minh – vị cha già kính yêu của dân tộc bản địa Nước Ta – đã góp sức trọn đời mình vì sự nghiệp giải phóng quốc gia ta. Người ra đi năm 1969, để lại biết bao nỗi thương nhớ và xót xa cho Tổ quốc. Có nhiều nhà thơ đã viết bài thơ tưởng niệm về Bác, và “ Viếng lăng Bác ” của Viễn Phương là một trong những bài thơ xuất sắc nhất. Chúng ta hãy cùng đến với bài thơ để cảm nhận được xúc cảm ấy .
“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác … Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này ”
Năm 1976, sau ngày quốc gia ta được trọn vẹn giải phóng, lăng Bác được khánh thành. Nhà thơ Viễn Phương từ miền Nam đã ra thăm lăng Bác. Cảm xúc dâng trào, nhà thơ đã làm một bài thơ như một lời bộc bạch chân tình của hàng triệu người con miền Nam với Bác. Đây là một bài thơ rực rỡ, giàu ý nghĩa, làm cho người đọc xúc động .
Hai khổ thơ đầu là những dòng cảm xúc ban đầu của nhà thơ khi được lần đầu đến thăm lăng Bác: một chút tự hào, xen lẫn vui sướng, lẫn xúc động khi sắp được kề cận bên Người cha thân yêu của dân tộc. Bằng những hình ảnh ẩn dụ giàu sức gợi, ngôn ngữ bình dị mà hàm súc, tinh tế, đoạn thơ đã để lại trong lòng người đọc những cảm xúc vô cùng sâu sắc.
Hai khổ cuối bài thơ như những nốt nhạc du dương, trầm bổng, réo rắt như tấm lòng tha thiết thương mến của nhà thơ với Hồ Chủ Tịch. Bằng những ngôn từ ẩn dụ rực rỡ, từ ngữ bình dị mà giàu sức gợi, câu thơ đã khơi gợi trong lòng người đọc những rung động thâm thúy và đáng quý … .
Bài thơ được phân loại theo bố cục tổng quan thời hạn, và khổ thơ tiên phong nói về cảm hứng của tác giả khi nhìn thấy lăng Bác từ xa .
“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác ”
Câu thơ tiên phong thật ngắn gọn nhưng nó lại là một lời tâm sự chân tình của nhà thơ cũng như hàng triệu người con miền Nam. Một tiếng “ con ” thật ấm cúng, thân thiện, bộc lộ lòng kính yêu to lớn so với Bác. Bác thật thân thiện với người dân, như thể một vị cha già của dân tộc bản địa. “ Con ở miền Nam ” – mấy tiếng ấy bao hàm một nỗi đau và một niềm tự hào. Miền Nam khó khăn và anh hùng, miền Nam đi trước về sau, miền Nam thành đồng Tổ quốc, miền Nam vừa thắng lợi quân địch hung bạo quay trở lại trong đại gia đình Nước Ta đây Bác ơi ! Nhà thơ mong nhìn thấy Bác một lần sau khi quốc gia đã giải phóng nhưng thật đau xót, Bác đã không còn. Vì vậy, từ “ viếng ” đã được nhà thơ thay bằng từ “ thăm ” để giảm nhẹ nỗi đau cũng như bày tỏ niềm tin rằng Bác vẫn sống mãi .
“ Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi hàng tre xanh xanh Nước Ta Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng ”
Đập vào mắt nhà thơ là hình ảnh hàng tre trong xanh trước lăng Bác. Cây tre – hình tượng cho sự quật cường, kiên cường nhưng giản dị và đơn giản, thanh cao của dân cư Nước Ta – đã để lại một dấu ấn đậm nét trong lòng tác giả trước khi bước vào lăng Bác. Hàng tre bát ngát – Hàng tre xanh xanh – Hàng tre Nước Ta : hàng tre bao đời như một tín hiệu đặc biệt quan trọng của dân tộc bản địa. Hàng tre trùm bóng mát rượi lên bao thế hệ cuộc sống, hàng tre mang bao phẩm chất của con người Tổ quốc ta : dẻo dai, đoàn kết, quật cường, kiên cường. Ở Bác có tổng thể những gì mà những con người Nước Ta từng có, cũng cái tín hiệu xanh tươi sự sống ấy, cũng cái kiên cường “ đứng thẳng hàng ” trong “ bão táp mưa sa ” ấy. Dân tộc ta thật sự có sức sống mãnh liệt, mặc dầu những thử thách của vạn vật thiên nhiên, của lịch sử vẻ vang có khắc nghiệt cách mấy thì vẫn kiên cường chống chọi, và vẫn nỗ lực đứng thẳng chứ nhất quyết không chịu bị bẻ cong. Hàng tre đứng đó, bên lăng Bác như ru giấc ngủ ngàn thu của Bác, gắn bó mãi mãi với Bác như dân tộc bản địa Nước Ta vẫn kính trọng Bác mãi mãi .
Đến gần lăng Bác, xếp hàng vào viếng thì tác giả có thêm nhiều cảm hứng mới .
“ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ ”
Hai câu thơ sinh động với nhiều hình ảnh quyến rũ được tạo nên từ những hình ảnh thực và hình ảnh ẩn dụ sóng đôi với nhau. Một mặt trời thực đi qua trên lăng, là mặt trời của tự nhiên, của muôn loài, soi sáng cho muôn loài, đem lại sức sống cho quốc tế. Từ mặt trời thật ấy, một mặt trời ẩn dụ khác hiện ra trong lăng, rất đỏ. Bác nằm trong lăng với ánh sáng đỏ xung quanh như một mặt trời. Bác sống sót vĩnh cửu trong lòng mỗi người dân Nước Ta như sự sống sót của một mặt trời thật. Bác soi sáng đường cho dân tộc bản địa ta đi, góp sức cả cuộc sống cho sự nghiệp giành độc lập của Tổ quốc. Bác giúp nhân dân ta thoát khỏi kiếp sống nô lệ, trở thành một con người tự do để giờ đây được niềm hạnh phúc. Công lao của Bác so với dân tộc bản địa ta cũng như mặt trời, to lớn không kể xiết. Bác là một mặt trời. Cái ẩn dụ mặt trời ở đây không biết đã đủ nói về Bác chưa ? Không, nếu nói Bác là mặt trời thì phải nhấn mạnh vấn đề thêm cho rõ cái đặc tính của vầng mặt trời ấy : rất đỏ. Cái mặt trời đang tỏa sáng trên cao kia, cái mặt trời của vạn vật thiên nhiên, tượng trưng của nguồn nóng, nguồn sáng, nguồn sự sống ấy, không phải khi nào cũng nguyên vẹn thế đâu, không phải khi nào cũng ấm nóng thế đâu ! Vầng mặt trời ấy hoàn toàn có thể bị bóng đêm ép chế. Nhưng vầng mặt trời Bác Hồ của ta thì mãi mãi đỏ thắm, mãi mãi là nguồn sưởi ấm, nguồn sáng soi đường cho con người Nước Ta. Hôm nay có hai mặt trời chiếu rọi trên đường đời : một mặt trời tỏa sáng trước mặt, một mặt trời tỏa sáng tâm hồn … Như mặt trời kia, Bác thuộc về vĩnh cửu. Bác sẽ sống mãi trong lòng mỗi con người Nước Ta .
“ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ”
Cùng với mặt trời đi qua trên lăng, ngày ngày dòng người vẫn đi qua lăng trong thương nhớ. Điệp ngữ “ ngày ngày ” ý nói rằng nhân dân ta mãi luôn ghi nhớ công lao to lớn của Bác, mãi mãi là như vậy. Nhịp thơ của đoạn chậm, diễn đạt đúng tâm trạng khi đứng xếp hàng trước lăng chờ đến lượt vào, ngậm ngùi tưởng niệm đến Bác đã khuất. Tuy vậy, nhịp thơ chầm chậm như bước chân người đi trong cuộc tưởng niệm mà sao câu thơ vẫn không buồn ? Phải rồi. Chúng ta không làm cái việc tưởng niệm thông thường với Bác như một người đã khuất. Dòng người đang đi đây là đang đi trong cuộc hành trình dài ngợi ca vinh quang của Bác. Và tràng hoa vinh quang này không phải được kết bằng những bông hoa thông thường như mọi tràng hoa vinh hiển khác trên đời đâu. Tràng hoa đây là một hình ảnh ẩn dụ của tác giả, đó chính là những đoá hoa thật sự của đời, là đàn con mà Bác đã cố công tạo nên suốt bảy mươi chín mùa xuân Bác sống trên đời. Những bông hoa trong vườn Bác nay đã lớn lên, nở rộ ngát hương kính dâng lên Bác .
Vào bên trong lăng Bác, thấy Bác đang nằm đó, nhà thơ lại một lần nữa cố giấu tiếng nấc nghẹn ngào :
“ Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền ”
Khung cảnh bên trong lăng thật êm dịu, thanh thản. Lúc này, trước mặt mọi người chỉ có hình ảnh Bác. Bác nằm đó trong giấc ngủ vĩnh hằng. Bác mất thật rồi sao ? Không đâu. Bác chỉ nằm đó ngủ thôi, Bác chỉ ngủ thôi mà ! Suốt bảy mươi chín năm góp sức cho quốc gia, giờ đây quốc gia đã bình yên, Bác phải được nghỉ ngơi chứ. Bao quanh giấc ngủ của Bác là một “ vầng trăng sáng dịu hiền ”. Đó là hình ảnh ẩn dụ cho những năm tháng thao tác của Bác, khi nào cũng có vầng trăng bên cạnh bầu bạn. Từ giữa chốn tù đày, đến “ cảnh khuya ” núi rừng Việt Bắc, rồi “ nguyên tiêu ” … Tuy vậy, Bác chưa khi nào thảnh thơi để ngắm trăng đúng nghĩa. Khi thì “ trong tù không rượu cũng không hoa ”, khi thì “ việc quân đang bận ”. Chỉ có giờ đây, trong giấc ngủ yên, vầng trăng ấy mới thật sự là vầng trăng yên bình, để Bác nghỉ ngơi và ngắm. Trăng dịu hiền, soi sáng hình ảnh Bác. Nhìn Bác ngủ ở đấy thật bình yên, nhưng có một thực sự dù đau lòng cách mấy ta vẫn phải gật đầu : Bác đã thật sự ra đi mãi mãi .
“ Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim ! ”
Trời xanh bát ngát kia lê dài đến vô tận, không khi nào chấm hết. Dù lí trí vẫn luôn trấn an lòng mình rằng Bác vẫn sống đấy, vẫn còn dõi theo Tổ quốc mãi mãi như màu xanh thanh thản trên nền trời Tổ quốc độc lập nhưng con tim ta vẫn nhói đau vì một thực sự đau lòng. Một từ “ nhói ” của nhà thơ nói hộ ta nỗi đau đớn, nỗi đau vượt lên mọi lí lẽ, mọi lập luận lí trí. Bác như trời xanh, Bác là mãi mãi, Bác vẫn sống trong tâm tưởng mỗi tất cả chúng ta, Bác mãi hiện hữu trên mỗi phần đất, mỗi thành quả, mỗi thành phần tạo nên quốc gia này. Nhưng mà Bác mất thật rồi, ta không còn có Bác trong cuộc đời thường này. Mất Bác, cái thiếu vắng ấy liệu hoàn toàn có thể nào bù đắp được ? Tổ quốc ta đã thật sự không còn Bác dõi theo từng bước chân, không còn được Bác nâng đỡ mỗi khi vấp ngã. Bác ra đi, nỗi đau ấy liệu có từ ngữ nào miêu tả hết ? Cả đàn con Nước Ta luôn tiếc thương Bác, luôn nhớ về Bác như một cái gì đó thật vĩ đại, không hề xoá nhoà. Dù Bác ra đi thật sự rồi nhưng những điều Bác đã làm vẫn sẽ đọng lại trong tâm hồn, hình ảnh Bác vẫn sống sót trường kì trong trái tim mỗi người dân Nước Ta .
Cuối cùng dẫu thương tiếc Bác đến mấy, cũng đến lúc phải rời lăng Bác để ra về. Khổ thơ cuối như một lời từ biệt đầy xúc động :
“ Mai về miền Nam thương trào nước mắt ”
Ngày mai phải rời xa Bác rồi. Một tiếng “ thương của miền Nam ” lại vang lên, gợi về miền đất xa xôi của Tổ quốc, một nơi từng có vị trí thâm thúy trong trái tim người. Một tiếng “ thương ” ấy là yêu, là biết ơn, là kính trọng cuộc sống hùng vĩ, vĩ đại của Người. Đó là tiếng thương của nỗi đau xót khi mất Bác. Thương Bác lắm, nước mắt trào ra, thật đúng là tình thương của người Nước Ta, vô bờ bến và rất thật .
“ Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này ”
Cùng với nỗi niềm yêu thương vô hạn, tác giả nói lên muôn vàn lời tự nguyện. Điệp ngữ “ muốn làm ” khẳng định chắc chắn can đảm và mạnh mẽ những ước nguyện ấy. Ước chi ta hoàn toàn có thể biến hình thành những gì thân yêu quanh nơi Bác ngủ để mãi mãi được chiêm ngưỡng và thưởng thức Bác, cuộc sống và tâm hồn của Bác, để bày tỏ lòng ta với Bác. Một con chim nhỏ góp tiếng hót làm vui những bình minh của Bác, một đóa hoa góp mùi hương làm thơm khoảng trống quanh Bác hay một cây tre trong hàng tre xanh xanh việt nam tỏa bóng mát dịu dàng quê nhà của Bác, tổng thể đều làm Bác vui và ngủ an giấc hơn. Đây cũng chính là nguyện ước chân thành, thâm thúy của hàng triệu con tim người Việt sau một lần ra thăm lăng Bác. Bác ơi ! Bác hãy ngủ lại bình yên nhé, chúng cháu về miền Nam liên tục thiết kế xây dựng Tổ quốc từ nền móng Bác đã tạo ra đây ! Câu thơ trầm xuống để kết thúc, ngừng lặng trọn vẹn …
Về nghệ thuật và thẩm mỹ, bài thơ Viếng lăng Bác có nhiều điểm thẩm mỹ và nghệ thuật rất rực rỡ, giúp bộc lộ thành công xuất sắc thêm về những giá trị nội dung. Bài thơ viết theo thể tám chữ, trong có có xen một vài câu bảy và chín chữ. Nhiều hình ảnh trong bài thơ lấy từ ngoài đời thực đã được ẩn dụ, trở thành một cách biểu lộ xúc cảm tôn kính của tác giả. Nhịp thơ của bài linh động, lúc nhanh là biểu lộ cho ước nguyện đền đáp công ơn Bác, lúc chậm là lúc biểu lộ lòng tôn kính với Bác. Giọng điêu của bài sang trọng và quý phái, tha thiết, ngôn từ thơ bình dị mà cô đúc .
Bằng những từ ngữ, lời lẽ chân thành, giàu cảm hứng, nhà thơ Viễn Phương đã bày tỏ được niềm xúc động cùng lòng biết ơn thâm thúy đến Bác trong một dịp ra miền Bắc viếng lăng Bác. Bài thơ như một tiếng nói chung của toàn thể nhân dân Nước Ta, biểu lộ niềm đau xót khi thấy Bác kính yêu ra đi. Qua bài thơ, tôi cảm thấy rằng quốc gia ta có hoà bình như ngày thời điểm ngày hôm nay một phần đông là nhờ công lao của Bác, như vậy tất cả chúng ta cần phải biết thiết kế xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ta, để những công ơn to lớn của Bác không bị bỏ phí .
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 6
Viễn Phương là cây bút xuất hiện sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng ở miền Nam thời kì kháng chiến chống Mĩ. Đề tài trong thơ ông viết về vị lãnh tụ vĩ đại. Bài thơ “ Viếng lăng Bác ” được sáng tác năm 1976 khi quốc gia thống nhất, lăng Bác được khánh thành và tác giả được vào thăm lăng Bác. Bài thơ là xúc cảm của nhà thơ khi đứng trước lăng bác, khi vào trong lung Bác và những xúc cảm dâng trào cùng những ước nguyện khi ra về .
Thơ của Viễn Phương có một giọng điệu nhẹ nhàng giàu xúc cảm. Giọng điệu ấy được bộc lộ rõ ràng ngay ở lời xưng hô :
“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi ! Hàng tre xanh xanh Nước Ta Bão táp Mưa sa đứng thẳng hàng ”
Mở đầu là lời xưng hô con-Bác thật thân thiện thân thiện như người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình, giữa cha với con. Lời xưng hô ấy là lời chào ra mắt đứa con ở miền Nam ra thăm lăng Bác. Cách nói giảm nói tránh “ thăm lăng Bác ” có vẻ như trong lòng Viễn Phương Bác vẫn còn sống mãi để giờ đây người con xa xôi ra thăm cha. Đến với lăng Bác nhà thơ phát hiện hình ảnh hàng tre trong sương xanh ngát bốn mùa. Hàng tre ấy được trồng quanh lăng Bác gợi trong lòng cảm xúc quen thuộc trở lại với quê nhà. Cây tre là loài cây nhỏ bé dẻo dai không chịu khuất phục bão táp mưa sa. Ngắm nhìn hàng tre mà nhà thơ không khỏi bồi hồi xúc động “ Ôi ! Hàng tre xanh xanh Nước Ta ”. Dòng cảm hứng trào dâng được bộc lộ bằng từ “ ôi ” cùng nghệ thuật và thẩm mỹ ẩn dụ hàng tre xanh xanh tượng trưng cho cả dân tộc bản địa Nước Ta đang quy tụ quay quần bên lăng Bác .
Không chỉ nhìn thấy hàng tre mà Viễn Phương còn nhìn thấy hình ảnh mặt trời :
“ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân. ”
Điệp từ “ ngày ngày ” chỉ thời hạn đều đặn như một vòng xoay ngày nào mặt trời của vạn vật thiên nhiên đem nguồn sáng đến toàn cầu. Mặt trời ấy cũng đi qua trên lăng sưởi ấm nơi Bác yên nghỉ. Ngắm nhìn mặt trời của vạn vật thiên nhiên mà nhà thơ liên tưởng đến “ mặt trời trong lăng ” hình ảnh ẩn dụ chỉ Bác Hồ là nhà thơ muốn ca tụng công lao to lớn của Bác với quốc gia, với dân tộc bản địa. Có thể nói Bác đã góp sức cả cuộc sống cho dân tộc bản địa lưu lại bằng bảy mươi chín mùa xuân. Chính vì vậy dù đã đi xa nhưng mọi người vẫn nhớ về Bác ngày nào cũng như ngày nào những người con từ khắp mọi miền tổ quốc với những bộ phục trang đẹp chậm dãi tiến về phía lăng Bác giống như một “ tràng hoa ” thẩm mỹ và nghệ thuật ẩn dụ dòng người với không khí trang nghiêm tôn kính đều hướng về phía lăng Bác với lòng thành kính biết ơn .
Có thể nói người con ở miền Nam xa xôi gặp người cha kính yêu là một khát khao “ Miền Nam mong Bác nỗi mong cha ” và giờ đây niềm khao khát đã trở thành hiện thực. Bước chân vào lăng dòng xúc cảm nhà thơ lại trào dâng khi thấy hình ảnh :
“ Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa vầng trăng sáng dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim. ”
Không khí trong lăng thật yên tĩnh với hình ảnh Bác nằm với tư thế thanh thản và đang trong giấc ngủ bình yên. Cách nói giảm nói tránh trong tâm tưởng nhà thơ Bác vẫn còn sống mãi. Ngắm nhìn Bác mà nhà thơ lại xúc động khi nghĩ đến những năm tháng quốc gia còn cuộc chiến tranh Bác có nhiều đêm không ngủ “ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. ” Giờ đây quốc gia thống nhất Bác mới có giấc ngủ bình yên. Người nằm đó mà xung quanh là ánh sáng trong trẻo của vầng trăng. Vầng trăng trên trời cao kia cũng đi vào trong lăng soi sáng nơi Người yên nghỉ. Dường như giữa người và vạn vật thiên nhiên khi nào cung có sự giao hòa trăng đã trở thành đề tài trong thơ Bác và trở thành người bạn tri kỉ. Hay vầng trăng kia là chỉ Bác người có tâm hồn trong sáng thanh cao. Cách miêu tả thẩm mỹ và nghệ thuật ẩn dụ “ trời xanh ” ví Bác như khung trời cao rộng mà nhà thơ muốn ngợi ca sự vĩ đại vĩnh cửu vĩnh cửu của người như hóa thân vào tổ quốc quốc gia sánh ngang cùng trời đất sống mãi trong lòng người. Cặp từ “ Vẫn biết – mà sao ” lí trí tâm tưởng luôn khẳng định chắc chắn Bác vẫn còn sống nhưng trở lại hiện thực người đã đi xa một tổn thất lớn của dân tộc bản địa. Người mãi mãi đi làm cho lòng người đau nhói nỗi đau quặn thắt không nói lên lời .
Chính thế cho nên mà khi chân còn ở trên đất Bác nghĩ đến ngày mai quay trở lại nhà thơ cảm thấy buồn, xúc động lưu luyến không muốn xa rời. Dòng cảm hứng ấy rất tự nhiên, chân thành tuôn trào thành giọt nước mắt để rồi nhà thơ bày tỏ những ước nguyện :
“ Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này … ”
Viễn Phương muốn làm con chim để dâng tiếng hót hay nhất của mình nơi lăng Bác, muốn làm bông hoa để khoe hương khoe sắc làm đẹp nơi Bác yên nghỉ, muốn làm cây tre để đứng canh cho giấc ngủ của Người. Nghệ thuật ẩn dụ con chim, nhành hoa, cây tre chỉ nhà thơ Viễn Phương người muôn hóa thân vào những gì nhỏ bé nhưng đẹp tươi để được thân thiện nơi Bác yên nghỉ. Điệp ngữ “ muốn làm ” điệp cấu trúc điệp cách phô diễn càng làm cho những ước nguyện chân thành tha thiết. Hình ảnh cây tre trung hiếu còn là lời thề thiêng liêng nguyện trung thành với chủ với lí tưởng của người. Hình ảnh cây tre kết thúc ở cuối bài tạo cách kết thúc đầu cuối tương ứng .
Bài thơ cấu trúc của thể thơ tám chữ, từ ngữ hay, giàu xúc cảm, hình ảnh đẹp “ mặt trời, vầng trăng, … ” cách diễn đạt của thẩm mỹ và nghệ thuật ẩn dụ cùng với giọng điệu nhẹ nhàng trang nghiêm tôn kính đã diễn đạt cảm hứng của nhà thơ khi đứng trước lăng bác, vào trong lăng Bác và lúc ra về. Đó là tâm trạng của tổng thể mọi người khi đến nơi đây. Và với những bài thơ của Tố Hữu hay “ Đêm nay Bác không ngủ ” của Minh Huệ, “ Người đi tìm hình của nước ” của Chế Lan Viên những tác giả không chỉ góp phần những bài thơ hay viết về Bác Hồ mà còn muốn ca tụng về Người bằng tình cảm xuất phát từ tận đáy lòng, bằng tình yêu quý tự hào và biết ơn .
Bài thơ đã cho thấy tình cảm của Viễn Phương nói riêng và cả của dân tộc bản địa nói chung dành cho Bác. Qua đó em rất yêu quý và tự hào về Bác em hứa sẽ cố gắng nỗ lực học tập, thực thi tốt năm điều Bác Hồ dạy để trở thành người công dân tốt .
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 7
“ Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà Miền Nam mong Bác nỗi mong cha ”
Nỗi mong đợi và ao ước của đồng bào đã được Bác đưa vào thăm không còn nữa ! Người đã ra đi mãi mãi để lại bao niềm nuối tiếc trong lòng mỗi người dân Nam Bộ. Viễn Phương – nhà thơ trẻ miền nam – được vinh dự ra thăm lăng Bác. Tác giả đã đại diện thay mặt nhân dân miền nam bảy tỏ tình cảm của mình khi đứng trước người cha già dân tộc bản địa, Xúc động đến tận đáy lòng, Viễn Phương viết bài “ Viếng lăng Bác ”. Đây là bài thơ tiên phong gợi cho em niềm xảm xúc sâu xa nhất .
Cảm xúc tiên phong ta cảm nhận được tù bài thơ có lẽ rằng vì bài thơ biểu lộ được tình cảm chân thành và giản dị và đơn giản của đồng bào Nam bộ muốn nhắn gửi, nhờ Viễn Phương nói hộ nỗi trong chờ và mong đọi Bác vào tham .
Xúc động nghẹn ngào, mở đầu bài thơ, tác giả viết :
“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi hàng tre ! Xanh xanh Việt nam ”
Tình cảm nhà tho rất chân thành và cũng rất thân mật. Đối vói người chiến sỹ miền Nam được ra thăm lang Bác là một điều rất vinh dụ. chính do đó tình yêu thương của tác giả so với Bác rất chân thành. Câu thơ rất ấm cúng tình người với cách xưng hô thân thương “ con ”. Bởi tổng thể mọi người đều là những người con trung hiếu của Bác. Tác giả khôn khéo chọn hình ảnh cây tre, tạo nên hình ảnh quen thuộc của quốc gia để lan rộng ra bài thơ hơn. Nhắc đến hình ảnh cây tre, ta lại nghĩ tói quốc gia, tói dân tộc bản địa Việt với bao đức tính cao quý : quật cường, kiên cường, đầy ý chí can đảm và mạnh mẽ .
Theo đoàn người, tác giả vào thăm lăng Bác, nhà thơ nhìn thấy :
“ Ngày ngày mặt tròi đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ ”
“ mặt trời ” ngày ngày đi qua trên lăng là mặt trời của vạn vật thiên nhiên, nguồn sáng lớn nhất, bùng cháy rực rỡ. nhưng mặt trời trong lăng còn nhận ra một mặt trời khác “ rất đỏ ”. Một hình ảnh nhân hóa chan chứa biết bao sự đáng kính so với Bác Hồ vĩ đại. bằng hình ảnh ẩn dụ, nhà thơ đã ví Bác là “ mặt trời ”, Người là mặt trời rực đỏ màu cách mạng sẽ mãi mãi chiếu sáng đường tất cả chúng ta đi bằng sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Người. đây là nét nghệ thuật và thẩm mỹ phát minh sáng tạo của tác giả. Độc đáo nhà thơ còn phát minh sáng tạo một hình ảnh khác để gợi ra Bác :
“ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bẩy mươi chín mùa xuân ”
Hình ảnh nhũng dòng người đi trong thương nhớ, kết những tràng hoa không chỉ là hình ảnh tả thực so sánh những người xếp hàng dài vào lăng trông như những tràng hoa vô tận. nó còn có ý nghĩa tượng trưng : cuộc đòi của họ đã nỏ hoa dưới ánh sáng Bác. Những bông hoa tươi thắm đó đang đến nhũng gì tốt đẹp nhất. “ dâng bảy mươi chín màu xuân ”, hay chính là hình ảnh hoán dụ về con người đã sống bảy mươi chín đời người sống ngập tràn niềm hân hoan như ngày xuân. Ánh sáng nơi Bác được nhà thơ miêu tả như một vầng trăng hiền dịu :
“ Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim ”
Ánh sáng của những ngọn đèn mờ ảo trong lăng gợi nhà thơ liên tưởng thật mê hoặc “ ánh trăng ”. Tác giả đã bộc lộ sự am hiểu của mình về Bác qua sự liên tưởng kì quặc đó. Bởi trăng với Bác đã từng vào thơ Bác trong nhà lao, trên chiến trận, giờ đây trăng cũng đến dỗ giấc ngủ ngàn thu cho Người. Với hình ảnh “ vầng trăng sáng dịu hiền ” nhà thơ còn muốn tạo ra một mạng lưới hệ thống hình ảnh ngoài hành tinh để ví vói Bác. Bác của tất cả chúng ta là vậy. “ mặt tròi ”, “ vầng trăng ”, “ trời xanh ” đó là những cái bát ngát bát ngát của thiên hà được nhà thơ ví như cái bát ngát to lớn trong tình thương của Bác. Đó cũng là bộc lộ cho sự vĩ đại, rực rỡ tỏa nắng của con người với sự nghiệp của Bác. Biết rằng Bác vẫn sống mãi trong sự nghiệp cách mạng và tâm lý nhân dân như khung trời xanh vĩnh viễn trên cao. Nhưng nhà thơ vẫn không khỏi thấy đau nhói trong lòng khi đứng trước thi thể Người. “ Mà sao nghe nhói ở trong tim ”. Nỗi đau như hàng ngàn mũi kim đâm vào trái tim thổn thức của tác giả. Đó là sụ rung cảm chân thành của nhà thơ .
Đứng trong lăng bác, nhưng khi nghĩ đến lúc phải xa Bác, Viễn Phương thấy bịn rịn không muốn dứt. Tình cảm của nhà thơ tron suốt thời hạn trên luôn sâu lắng, đau lặng lẽ nhưng đến tích tắc này, Viễn Phương không thể nào ngăn được nữa, để cho tình cảm theo dòng nước mắt tuôn trào, dâng lên cao và tha thiết nhất “ mai về miền nam thương trào nước mắt ”. Chỉ nghĩ đến việc về miền nam, tác giả cũng “ tuôn trào nước mắt ” luyến tiếc khi chia tay bịn rịn không muốn xa nơi Bác an nghỉ. ở câu thơ này tác giả không sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật nào, chỉ là lời nói giản dị và đơn giản, là tình thương sâu lắng tự tấm lòng nhưng lịa làm cho ta xúc động, bài thơ như người dân nam Bộ, nhưng lại lắng trong đó nỗi yêu quý đau đớn không có gì tả được. Tác giả đại diện thay mặt cho nhân dân miền nam bày tỏ niềm tiếc thương vô hạn với vị cha già dân tộc bản địa. Câu nói đơn giản và giản dị ấy làm người đọc thêm hiểu và đồng cảm với cảm hứng Viễn Phương, bởi lới nói đó đều xuất phát từ muôn triệu trái tim nhỏ bé cùng chung nỗi đâu không khác gì tác giả. Được gần bác dù chỉ trong phút giây nhưng không khi nào tác giả muốn xa bác vì Người ấm cúng, to lớn quá. Ước nguyện tôn kính của tác giả cũng là mong ước nguyện chung của nhưng người đã hoặc chua một lần gặp Bác .
“ Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa ngát hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này ”
Điệp ngữ “ muốn làm ” lặp lại nhiều lần trong đoạn thơ biểu lộ mong ước của tác giả. Hình ảnh cây tre lại Open khép bài thơ một cách khôn khéo. Mộ mong ước chân thành của nhà thơ. Tác giả muốn làm con chim hàng ngàn ca hót cho Bác yên ngủ, làm hoa tỏa hương thơm ngào ngạt, cùng muốn đóa hoa khác làm đẹp cho noi bác yên nghỉ. Và vui sướng nhất khi làm cây tre trung hiếu đứng mãi bên Bác canh trừng cho giấc ngủ Người. cánh hoa ấy, tiếng chim ấy, cây tre ấy giữ mãi cho Người giấc ngủ yên bình. Viễn Phương nói lên mong ước cũng như ước nguyện tát cả tất cả chúng ta muốn gần Bác để lớn lên một chút ít
“ Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta Ta bỗng lớn ở bên Người một chút ít ”
Bác của tất cả chúng ta là vậy. Người giàu tình thương yêu, giàu đức hi sinh và đời Người vô vùng giản dị và đơn giản. Đất nước ta mất bác như mất người cha vĩ đại, người cha luôn dành cho quả đât tình thương vô bờ bến .
Bài thơ thật giàu hình ảnh, giàu cảm hứng, mấy cai đọc bài thơ không thấy rung động trong lòng. Bằng cách sử dụng điêu luyện những biến pháp tu từ một cách phát minh sáng tạo, tác giả đã biểu lộ tình cảm đằm thắm lại rất đơn giản và giản dị chân thành đối vói Bác. Nhà thơ truyền được xúc cảm của mình đến người đọc chính bở xúc cảm của tác giả cũng là cảm hứng của đồng bào nam bộ nói riêng, của dân tộc bản địa nói chung .
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 8
“ Bác đã đi rồi sao Bác ơi ! Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời ”
( Tố Hữu )
Có thể nói sự ra đi của vị lãnh tụ vĩ đại là một mất mát lớn so với tổng thể nhân dân Nước Ta. Có không ít những lời thơ biểu lộ niềm thương xót xúc động trước sự ra đi của Bác. Tuy một năm sau ngày quốc gia ta trọn vẹn thống nhất Viễn Phương mới có thời cơ ra thăm lăng Bác nhưng ông cũng không kìm nén được dòng xúc cảm của mình. Sự xót xa, thương nhớ ấy được tác giả thể hiện qua bài thơ “ Viếng lăng Bác ”. Mở đầu bài thơ, Viễn Phương đã nêu lên thực trạng mình ra thăm lăng Bác :
“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi ! Hàng tre xanh xanh Nước Ta Bão táp mưa sa, đứng thẳng hàng ” .
Nhà thơ là một người con của đồng bào miền Nam Tổ quốc xa xôi không quản ngại khó khăn vất vả ra “ thăm lăng Bác ”. Tình cảm của ông dành cho Bác thật đáng quý. Miền Nam là mảnh đất đã hứng chịu biết bao bom đạn và sự tàn phá của quân địch trong suốt những năm dài. Nhờ sự chỉ huy sáng suốt của Bác và cách mạng mà miền Nam mới được giải phóng, quốc gia mới được thống nhất như ngày ngày hôm nay .
Nhưng Bác đã không hề xuất hiện để tận mắt chứng kiến niềm vui ấy, đó quả là một điều đáng tiếc. Đối với nhân dân miền Nam nói riêng và nhân dân cả nước nói chung Bác Hồ như một vị cha đầy kính yêu :
“ Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà Miền Nam mong Bác nỗi mong cha ”
( Tố Hữu )
Có lẽ nhà thơ ra thăm lăng Bác vào buổi sáng sớm nên ông mới hoàn toàn có thể trông thấy những hàng tre “ xanh xanh ” tiếp nối đuôi nhau nhau bát ngát trong sương dù cho có phải trải qua bao nhiêu “ bão táp mưa sa ” thì chúng “ vẫn thẳng hàng ”. Tre là hình tượng cho đức tính ngay thật, quật cường, dẻo dai của con người đất Việt. Những hàng tre thẳng tắp đứng trước lăng càng tôn lên sự uy nghiêm vốn có của khung cảnh nơi đây. Khi đến viếng lăng, nhà thơ đã thấy Open hai hình ảnh mặt trời :
“ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ”
Hình ảnh ẩn dụ mặt trời mà Viễn Phương sử dụng trong câu thơ đã giúp bạn đọc phần nào thấy được tình cảm cao quý, thiêng liêng của tác giả so với vị cha già của dân tộc bản địa. Mặt trời của thiên hà tỏa nắng rực rỡ bao nhiêu thì “ mặt trời ” trong lăng cũng tỏa nắng rực rỡ bấy nhiêu. Mặt trời của ngoài hành tinh mang đến ánh sáng cho đời sống muôn loài thì “ mặt trời ” trong lăng cũng mang lại ánh sáng và đời sống ấm no cho nhân dân. Bác thật vĩ đại, công ơn của Bác so với dân tộc bản địa không thể nào kể hết .
Nhà thơ đã hòa mình vào cùng dòng người đến viếng lăng để dâng lên Người tràng hoa tôn kính nhất. “ Tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ” cũng là bảy mươi chín năm Người sống và góp sức sức mình cho Tổ quốc. Nhịp thơ chậm rãi như nhịp của những bước chân chứa đựng bao nỗi xúc động của biết bao người đến viếng thăm. Cuộc đời của Người ít có tích tắc nào được ngơi nghỉ và Bác không hề nghỉ ngơi, vui thú khi đời sống nhân dân còn khổ cực, đói kém .
Khi vào bên trong lăng Bác, tác giả như lặng người đi khi trông thấy :
“ Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim ”
Bác đã dành cả cuộc sống để góp sức cho nhân dân, quốc gia mà không có một phút giây nghĩ cho bản thân mình. Và hình ảnh “ Bác nằm trong giấc ngủ bình yên ” chỉ là một sự nghỉ ngơi của Bác. Bác vẫn luôn hiện hữu trong trái tim trái đất, Bác vẫn còn sống mãi trong tâm thức của con người Nước Ta .
Trời xanh vẫn còn đó, khung trời của hòa bình nhân dân ta sẽ nguyện một lòng gìn giữ, bảo vệ nhưng thiếu đi Bác nhân dân ta đau xót biết nhường nào. Bác đã hóa thân vào trời xanh để sống sót mãi mãi cùng dân tộc bản địa Nước Ta. Dù không muốn nhưng nhà thơ vẫn phải kính chào Bác với tâm trạng đầy thương xót để trở về mảnh đất miền Nam yêu dấu :
“ Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương nơi đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này ”
Tác giả muốn hóa thân vào con chim, đóa hoa, cây tre để hoàn toàn có thể được ở bên cạnh Bác. Ông muốn trở thành con chim để hót quanh lăng Hồ quản trị, muốn trở thành đóa hoa để góp thêm phần tô điểm vẻ đẹp cho khuôn viên lăng và nhà thơ cũng muốn làm cây tre để vẹn lòng trung hiếu với Người. Điệp ngữ “ muốn làm ” biểu lộ ước nguyện vô cùng chân thành của Viễn Phương bởi có người con nào lại không muốn ở cạnh người cha già kính yêu của mình ?
Với giọng điệu sang trọng và quý phái, chậm rãi cùng việc sử dụng những hình ảnh ẩn dụ, bài thơ “ Viếng lăng Bác ” đã bộc lộ những tình cảm chân thành của nhà thơ so với vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc bản địa. Những cảm hứng đau xót, thương nhớ của tác giả cũng là cảm hứng của tổng thể mọi dân cư Nước Ta khi Bác đi xa .
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 9
Viếng lăng Bác, bài thơ ngắn mà ý thơ, hình tượng thơ, xúc cảm thơ sâu lắng, hàm súc và đẹp. Viễn Phương đã chọn thể thơ mỗi câu tám từ, mỗi khổ bốn câu, toàn bài bốn khổ – một sự cân đối hòa giải để bộc lộ một giọng điệu thơ nghiêm trang, kính cẩn. Bài thơ là tấm lòng yêu thương, kính trọng và biết ơn Bác .
Tâm tình của nhà thơ, của mỗi người Nước Ta và của cả dân tộc bản địa. Sau ngày Bác Hồ “ đi xa ”, bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương là một trong những bài thơ viết về Bác rực rỡ nhất. Bài thơ miêu tả niềm kính yêu, sự xót thương và lòng biết ơn vô hạn của nhà thơ so với lãnh tụ bằng một ngôn từ tinh xảo, giàu cảm hứng sâu lắng. Nó đã được phổ nhạc, lưu truyền sâu rộng trong nhân dân. Câu thơ mở màn cho thấy nguồn gốc của bài thơ :
“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác ”. Từ mặt trận miền Nam, nhà thơ Viễn Phương mang theo bao tình cảm thắm thiết của đồng bào và chiến ra viếng lăng Bác Hồ kính yêu. Đây là cuộc hành hương của người chiến sỹ. Từ xa, nhà thơ đã nhìn thấy hàng tre ẩn hiện trong sương khói trên trung tâm vui chơi quảng trường Ba Đình lịch sử vẻ vang .
Màn sương trong câu thơ gợi lên một không khí thiêng liêng, lịch sử một thời. Cây tre, hàng tre “ đứng thẳng hàng ” trong làn sương mỏng dính, ẩn hiện thấp thoáng, mang sắc tố xanh xanh. “ Hàng tre xanh xanh ” vô cùng quen thuộc được nhân hóa, trải qua “ bão táp mưa sa “ vẫn “ đứng thẳng hàng ” như dáng đứng của con người Nước Ta kiên cường, quật cường trong bốn nghìn năm lịch sử dân tộc :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác, Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát, Ôi ! Hàng tre xanh xanh Nước Ta, Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng .
“ Ôi ! ” là từ cảm, biểu lộ niềm xúc động tự hào. Hình ảnh hàng tre xanh mang đặc thù tượng trưng, giàu ý nghĩa liên tưởng thâm thúy. Tre mang phẩm chất cao quý của con người Nước Ta : “ mộc mạc, thanh cao, ngay thật, quật cường … ” ( Thép Mới ). Có nhà thơ đã viết :
… Bão bùng thân bọc lấy thân, Tay ôm, tay níu, tre gần nhau thêm Thương nhau tre chẳng ở riêng Lũy thành từ đó mà nên hỡi người …
( Tre Nước Ta – Nguyễn Duy )
Miêu tả cảnh sắc ( phía ngoài ) lăng Bác, nhà thơ tạo nên những tâm lý thâm thúy về phẩm chất tốt đẹp của nhân dân ta. Khổ thơ tiếp theo nói về Bác. Bác là người con xuất sắc ưu tú của dân tộc bản địa, là “ tinh hoa và khí phách của nhân dân Nước Ta ( Phạm Văn Đồng ) .
Hai câu thơ sóng nhau, hô ứng nhau với hai hình ảnh mặt trời. Một mặt trời vạn vật thiên nhiên, rực rỡ tỏa nắng, vĩnh hằng “ Ngày ngày … đi qua trên lăng ”, và “ Một mặt trời trong lăng rất đỏ ” – hình ảnh Bác Hồ vĩ đại. Màu sắc “ rất đỏ ” làm cho câu thơ có hình ảnh đẹp gây ấn tượng sâu xa hơn, nói lên tư tưởng cách mạng và lòng yêu nước nồng nàn của Bác :
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ .
Hòa nhập vào “ dòng người ” đến lăng viếng Bác, nhà thơ xúc động bồi hồi … Thành kính và nghiêm trang. Dòng người đông đúc, chẳng khác nào một “ tràng hoa ” muôn sắc ngàn hương từ mọi miền quốc gia đến Ba Đình lịch sử dân tộc viếng lăng Bác. Hình ảnh ẩn dụ “ tràng hoa ” miêu tả tấm lòng biết ơn, sự tôn kính của nhân dân so với Bác Hồ vĩ đại :
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân .
Chữ “ dâng ” tiềm ẩn bao tình cảm, bao tình nghĩa. Nhà thơ không nói “ bảy chín tuổi ” mà nói : bảy mươi chín mùa xuân, một cách nói rất thơ : cuộc sống Bác đẹp như những mùa xuân. Qua đó, ta thấy thẩm mỹ và nghệ thuật lựa chọn ngôn từ của Viễn Phương rất tinh xảo, biểu cảm và hình tượng .
Khổ thơ thứ ba nói về sự vĩnh hằng bất diệt của Bác. Bác như đang nằm ngủ một giấc ngủ “ bình yên ”, trong một khung cảnh thơ mộng. Bác vốn yêu trăng. Thời kháng chiến, giữa núi rừng chiến khu Việt Bắc, Bác đã từng có những khoảnh khắc sống rất thần tiên :
Việc quân, việc nước bàn xong, Gối khuya yên giấc bên tuy nhiên trăng nhòm .
Giờ đây, nhà thơ cảm thấy “ Bác yên ngủ ” một cách thanh thản “ giữa một vầng trăng dịu hiền ”. Nhìn “ Bác ngủ “, nhà thơ đau đớn, xúc động. Câu thơ “ mà sao nghe nhói ở trong tim “ diễn đạt sự đau đớn, tiếc thương đến cực độ. Viễn Phương có một lối viết hàm súc, đầy thi vị ; câu chữ để lại nhiều ám ảnh trong lòng người đọc .
Khổ thơ cuối nói lên cảm hứng của nhà thơ khi ra về. Biết bao lưu luyến, buồn thương. Nhà thơ muốn hóa thân làm “ con chim hót ”, làm “ đóa hoa tỏa hương ”, làm ” cây tre trung hiếu ” để được đền ơn đáp nghĩa Người. Ý thơ sâu lắng, hình ảnh thơ đẹp và độc lạ, cách bộc lộ cảm hứng “ rất Nam Bộ ”. Đây là những câu thơ trội nhất trong bài Viếng lăng Bác .
Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này. Điệp ngữ “ muốn làm … “ được láy lại ba lần gợi tả cảm hứng thiết tha, nồng hậu của nhà thơ miền Nam so với lãnh tụ .
Viếng lăng Bác, bài thơ ngắn mà ý thơ, hình tượng thơ, cảm hứng thơ sâu lắng, hàm súc và đẹp. Viễn Phương đã chọn thể thơ mỗi câu tám từ, mỗi khổ bốn câu, toàn bài bốn khổ – một sự cân đối hòa giải để biểu lộ một giọng điệu thơ nghiêm trang, kính cẩn .
Bài thơ là tấm lòng yêu thương, kính trọng và biết ơn Bác. Tâm tình của nhà thơ, của mỗi người Nước Ta và của cả dân tộc bản địa. Đó là giá trị lớn lao của bài thơ Viếng lăng Bác .
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 10
quản trị Hồ Chí Minh là nhân vật lịch sử dân tộc thân yêu nhất của dân tộc bản địa Nước Ta thế kỉ XX. Người để lại hình ảnh một người Cha già hiền lành, một tên gọi Bác thân thiện, người hiện thân cho những gì cao đẹp và can đảm và mạnh mẽ của dân tộc bản địa. Lăng Bác trở thành nơi lưu giữ bóng hình Bác lúc sinh thời, nơi chiêm ngưỡng và thưởng thức tôn kính của nhân dân cả nước và bè bạn quốc tế .
Biết bao nhà thơ đã làm thơ về Người, về lăng Người. “ Viếng lăng Bác ” của Viễn Phương là một bài thơ ngắn đầy xúc động, biểu lộ tấm lòng của đồng bào miền Nam so với Người. Mở đầu bài thơ, tác giả tự ra mắt : “ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác ”. Lời thơ giản dị và đơn giản tiềm ẩn rất nhiều xúc cảm. Sinh thời, Người luôn nghĩ đến miền Nam. Nhà thơ Tố Hữu từng viết :
Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà Miền Nam mong Bác nỗi mong Cha
( Bác ơi )
Lời bài thơ đúng là lời của người con miền Nam ra thăm lăng Bác, nơi yên nghỉ của người Cha già dân tộc bản địa. Tình cảm trong bài đúng là tình cảm của người con ở xa mà nỗi niềm nhớ thương ấp ủ lâu nay như chỉ chờ gặp lại bóng hình thân yêu là trào dâng, thổn thức. Từ xa, nhà thơ vừa nhìn thấy hàng tre quanh lăng, đã xiết bao xúc động :
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi hàng tre xanh xanh Nước Ta Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng .
Nhà thơ hẳn phải đến rất sớm để xếp hàng vào viếng, khi sương sớm còn bao trùm quanh lăng. Theo con đường quanh quanh dẫn tới lăng nổi lên hàng tre bát ngát. Bát ngát của tre và bát ngát của sương. Nhà thơ phát hiện một hình ảnh quen thuộc mà bao năm đã in hẳn tiềm thức : “ hàng tre xanh xanh Nước Ta / Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng ” .
Một tình cảm vừa thân quen, vừa thương xót và tự hào. Thân quen vì người Nước Ta nào mà không biết tre. Thương xót vì tre phải chịu đựng bão táp, mưa sa, và tự hào vì tre vẫn thẳng hàng, không nghiêng ngả. Từ sương sa mà liên tưởng đến bão táp, mưa sa cũng rất tự nhiên. Từ cây tre mà nghĩ đến Nước Ta, rồi sẽ nghĩ đến Bác cũng là tự nhiên, bởi từ lâu “ cây tre ”, ‘ Nước Ta ”, “ Hồ Chí Minh ” là những từ ngữ có mối liên hệ nội tại .
Khổ thứ hai nói tới xúc cảm trước cảnh đoàn người sắp hàng vào lăng. Hẳn là đoàn người rất dài, vận tốc đi rất chậm. Khổ thơ trên, cảnh vật đang còn sương phủ, giờ đây mặt trời đã lên cao trên đầu. Mặt trời trên lăng lại gợi lên một liên hệ mới :
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ví Bác với mặt trời là hình ảnh đã quen, nhưng đem so sánh mặt trời trên lăng và mặt trời trong lăng là một phát minh sáng tạo mới xuất thần, thoát sáo, chưa hề có. Mặt trời “ rất đỏ ” làm nhớ đến trái tim, trái tim nhiệt huyết, chân thành, trái tim thương nước, thương dân. Ngắm nhìn dòng người vào viếng, nhà thơ lại nghĩ đến vòng hoa :
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
Tràng hoa là chuỗi hoa vòng kết thành tròn. Từng đoàn người đi viếng chuyển dời từ phía sau lăng, qua bên lăng, vòng ra trước lăng rồi quay vào chính diện của lăng, đúng là tạo thành một vòng tròn, khiến nhà thơ nghĩ đến tràng hoa. Bởi vì con người là hoa của đất, những con người từng được Bác Hồ chăm sóc .
Mọi người hình như không phải đến viếng một người đã từ trần, viếng một thi hài, mà là đến viếng một cuộc sống bảy mươi chín mùa xuân đã hiến dâng bao nhiêu hoa trái. Ở đây tác giả không riêng gì liên tưởng thâm thúy, mà còn dùng từ tinh xảo, đầy tình cảm nâng niu, quý trọng .
Những chữ “ ngày ngày ” được lặp lại hai lần gây cảm xúc một thời hạn vô tận, vĩnh viễn, không khi nào ngừng, như tấm lòng nhân dân không nguôi nhớ Bác .
Khổ thơ thứ ba nói về xúc cảm khi đã vào đến trong lăng. Đây là nơi ngự trị của cái im re trang nghiêm của sự yên nghỉ đời đời. Câu thơ đã viết rất đỗi chân thực và thơ mộng :
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Khung cảnh bình yên, lặng lẽ gợi lên giấc ngủ đêm hôm, êm đềm dưới vầng trăng sáng dịu hiền. Nhà thơ một mặt không muốn cảm nhận đây là giấc ngủ vĩnh viễn, ngủ giữa ban ngày, nhưng mặt khác không hề không thấy một thực sự rằng con người đang nằm kia đã vĩnh viễn ra đi :
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi. Mà sao nghe nhói ở trong tim
Dù biết Bác sống vĩnh viễn như trời xanh thì cũng không che giấu được một thực sự mất mát, làm đau nhói con tim. Câu thơ nghe như một tiếng khóc nghẹn ngào. Khổ thơ sau cuối là xúc cảm trước khi ra về :
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này
Nghĩ đến ngày mai về miền Nam, nỗi thương xót làm trào rơi nước mắt. Không phải rưng rưng, rơm rớm, mà là trào, một xúc cảm mãnh liệt. Tình thương xót như nén giữa tâm hồn, làm phát sinh bao mong ước. Ước muốn làm con chim hót quanh lăng Bác, để lại chút vui mừng, nhí nhảnh bên một người đã quyết tử cả mái ấm gia đình, tình riêng vì quốc gia. Ước muốn làm đóa hoa tỏa hương quanh lăng, một làn hương như thực như hư “ đâu đây ”, thoang thoảng .
Ước muốn làm cây tre trung hiếu quanh lăng. Mọi mong ước đều quy tụ vào một điểm là mong được gần Bác mãi mãi, hẳn là muốn làm vui, làm khuây, làm vợi nỗi lạnh lẽo của con người đã suốt đời hi sinh cho sự nghiệp giải phóng Tổ quốc, giải phóng dân tộc bản địa, một con người lúc sinh thời đã dành trọn tình thương mến cho mọi những tầng lớp nhân dân và đặc biệt quan trọng cho đồng bào miền Nam ruột thịt .
Bài thơ tả lại một ngày ra thăm lăng Bác, từ tinh sương đến trưa, đến chiều. Nhưng thời hạn trong tưởng niệm là thời hạn vĩnh viễn của ngoài hành tinh, của tâm hồn. Cả bài thơ bốn khổ, khổ nào cũng trào dâng một niềm thương nhớ bát ngát và xót thương vô hạn. Bốn khổ thơ, khổ nào cũng đầy ắp ẩn dụ, những ẩn dụ đẹp và nhã nhặn, biểu lộ sự thăng hoa của tình cảm từ cõi hằng ngày lên cõi cao quý .
Tình cảm so với Bác chỉ hoàn toàn có thể là tình cảm cao quý, nâng cao tâm hồn con người. Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương là một góp phần quý báu vào kho tàng thi ca viết về Hồ quản trị, vị lãnh tụ vĩ đại, kính yêu của dân tộc bản địa .
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 11
Thời gian hoàn toàn có thể phủ bụi có vẻ như tổng thể nhưng có những chân giá trị, những con người càng rời xa thời hạn, càng sáng, càng đẹp. Đã gần nửa thế kỉ trôi qua, Hồ Chí Minh – vị lãnh tụ vĩ đại góp sức và quyết tử cả cuộc sống mình cho vương quốc, dân tộc bản địa – vẫn chiếm trọn tình cảm của mỗi người con Nước Ta .
“ Bác Hồ đó, chiếc áo nâu giản dị và đơn giản. Màu quê nhà bền chắc đậm đà. Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta … ” ( Tố Hữu ). Và một lần nữa, ta lại không khỏi bồi hồi trước những dòng thơ trong bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương. Bài thơ chính là tấm lòng “ tủy cốt chung tình ” nhất không riêng gì của tác giả, mà còn của toàn thể đồng bào Việt .
Nhắc đến Viễn Phương, Mai Văn Tạo có lần từng nhận xét : “ Thơ Viễn Phương nền nã, rỉ tai, man mác, bâng khuâng, day dứt, không gút mắc, cầu kỳ, kênh kiệu, khoa ngôn. Hình ảnh nào trong đời sống anh cũng tìm thấy chất thơ. Không đợi đến “ Tiếng tù và trong sương đêm ”, “ Hoa lục bình trôi man mác tím, bông lau bát ngát nắng chiều ” hay “ Chòm xanh điên điển nhuộm vàng mặt nước ” …
Một mái lá khô khô hanh trong rừng vắng anh cũng đưa vào đấy cái thực, cái hư, rất thơ mà thực, rất thực mà thơ ” Quả thật như vậy, những sáng tác của Viễn Phương đã biểu lộ rất rõ điều đó. Ông có rất nhiều thi phẩm hay nhưng điển hình nổi bật nhất phải kể đến Viếng lăng Bác .
Bài thơ được in trong tập “ Như mây mùa xuân ” năm 1976 với những dòng cảm hứng chân thành, thâm thúy, niềm tôn kính và biết ơn của nhà thơ cũng như toàn thể đồng bào miền Nam, của nhân dân toàn nước dành cho người cha vĩ đại của dân tộc bản địa. Bởi lẽ đó, bài thơ cũng được coi như một nén tâm hương chân thành dâng lên Người. Trước hết hoàn toàn có thể thấy hiện lên ở khổ thơ đầu là cảm hứng tự hào, niềm xúc động khi được đến thăm lăng Bác để thỏa nỗi lòng của thi nhân :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi ! Hàng tre xanh xanh Nước Ta Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng .
Câu thơ khởi đầu thay cho một lời chào, một lời trình làng về hành trình dài của những đứa con từ miền Nam ra TP. Hà Nội thăm Bác Hồ kính yêu. Cách xưng hô “ con – Bác ” của người Nam Bộ gợi đến những tình cảm rất thân thương và thân mật. Nó cho thấy mối quan hệ giữa Bác và những đứa con tựa như tình cha con ruột thịt .
Tác giả như một đứa con lâu ngày mới có dịp về thăm vị cha già kính yêu. Với từ “ thăm ” – một cách nói giảm nói tránh, tác giả cố giấu đi, nén lại trong lòng xúc cảm đau thương mất mát không thể nào bù đắp được của cả dân tộc bản địa và cũng như để nói với tự lòng mình : Bác còn sống mãi với tổ quốc quốc gia, còn sống mãi “ như trời đất của ta ”, trong “ từng ngọn lúa mỗi nhành hoa ” ( Tố Hữu ) .
Hình ảnh “ hàng tre bát ngát ” hiện ra trong sương mờ buổi sớm trên con đường đến thăm Bác, đó là hình ảnh tả thực, hình ảnh của quê nhà thân thương, yên bình, thân thiện luôn ở bên Người. Một câu cảm thán tác giả sử dụng để thể hiện cảm xúc ngỡ ngàng về hình ảnh hàng tre : “ Ôi ! Hàng trẻ xanh xanh Nước Ta ” .
Đó là hình ảnh ẩn dụ tuyệt đẹp cho dân cư Nước Ta, là hình tượng cho dân tộc bản địa Nước Ta trải qua “ bão táp mưa sa ” – thành ngữ chỉ muôn vàn khó khăn vất vả khó khăn để rồi thi nhân như chứng minh và khẳng định cứng ngắc rằng : mỗi cây trẻ như một con người Nước Ta bền chắc, kiên trung, vững vàng nay trở lại kính cẩn nghiêng mình trước anh linh của Bác. Ba hình ảnh đã tạo nên một trường liên tưởng độc lạ, mê hoặc : Lăng Bác hiện lên như một làng quê yên bình với những con người bình dị, thân mật vô cùng .
Chầm chậm theo dòng người vào trong lăng, nơi Bác đang yên nghỉ, tâm hồn nhà thơ chứa chan lòng tôn kính, biết ơn và ngưỡng mộ thâm thúy so với Bác Hồ :
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân .
“ Mặt trời đi qua trên lăng ” là mặt trời của thiên hà, của vạn vật thiên nhiên ngày ngày sưởi ấm Trái Đất, mang lại sự sống cho vạn vật muôn loài. Tác giả cũng nhận ra, trong lăng cũng có một “ mặt trời ”, một “ mặt trời rất đỏ ”. Đó cũng chính là hình ảnh ẩn dụ tuyệt đẹp chỉ Bác Hồ kính yêu vì Bác như vầng mặt trời có công lao to lớn cho toàn thể dân tộc bản địa, dìu dắt ta từ chỗ lầm than đến ngày tự do huy hoàng .
Đồng thời phép ẩn dụ cũng như một cách biểu lộ tấm lòng tôn kính của chính tác giả với Bác Hồ. Cụm từ “ ngày ngày ” đã khẳng định chắc chắn quy luật không bao giờ thay đổi của con người cũng như tự nhiên : nơi lăng Bác dòng người nối dài vô tận không ngừng nghỉ, lặng lẽ, kính cẩn, trang nghiêm để được vào lăng viếng Bác .
Dòng người ấy là tấm gương nổi bật trên những mặt trận lao động, sản xuất, chiến đấu, đại diện thay mặt cho gần 60 dân tộc bản địa bạn bè từ khắp nơi trên mọi miền Tổ quốc tụ họp lại đây. Họ kết thành hình ảnh một “ tràng hoa ” – hình ảnh ẩn dụ giàu ý nghĩa tượng trưng cho những gì tốt đẹp nhất, tinh túy nhất của vạn vật thiên nhiên, của con người Nước Ta tôn kính dâng lên Bác, dâng lên “ bảy mươi chín mùa xuân ” .
Phép hoán dụ, cũng là cách nói sang chảnh nhằm mục đích diễn đạt ý tứ sâu xa : bảy mươi chín tuổi đời của Bác là bảy mươi chín mùa xuân tươi đẹp, một cuộc sống đẹp và tràn trề ý nghĩa. Bác đã đem lại cho ta một mùa xuân vĩnh hằng, mùa xuân của độc lập tự do và niềm hạnh phúc. Với những xúc cảm và tâm lý của riêng mình, lời thơ của Y Phương đã chạm vào trái tim của tổng thể tất cả chúng ta khi nghĩ về Bác :
Vì sao toàn cầu nặng ân tình Nhắc mãi tên Người Hồ Chí Minh .
Mạch cảm hứng của tác giả liên tục với những dòng xúc cảm tiếc thương vô hạn, mặc dầu cố giấu đi những dòng xúc cảm ấy nhưng vẫn đủ sức lay động trái tim của hàng triệu người :
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim .
Vẫn là phép nói giảm, nói tránh “ giấc ngủ bình yên ”, tác giả như nỗ lực muốn xua đi thực sự phũ phàng : Bác không còn nữa. Hai câu thơ như tái hiện trước mắt fan hâm mộ hình ảnh chân thực : Bác đang nằm trên kính, ánh đèn hồng chiếu xuống khiến cho khuôn mặt Bác trở nên hồng hào và sáng dịu hiền như vầng trăng .
“ Trời xanh ” và “ ánh trăng ” được nhắc đến vừa là hình ảnh thực, vừa có ý nghĩa ẩn dụ biểu lộ sự bất diệt và vĩnh cửu của vạn vật thiên nhiên. Kết hợp với cặp quan hệ từ “ vẫn biết – mà sao ”, tác giả như muốn lấy quy luật của tự nhiên để khẳng định chắc chắn quy luật của con người, nhằm mục đích tự trấn an lòng mình : vẫn biết Bác luôn sống mãi trong lòng dân tộc bản địa nhưng thực sự phũ phàng rằng Bác đã ra đi mãi mãi khiến tác giả thấy “ nghe nhói ở trong tim ” .
Từ “ nghe nhói ” là thẩm mỹ và nghệ thuật ẩn dụ quy đổi cảm xúc một cách rõ nét nhất cảm xúc đau đớn tột cùng của tác giả khi nghĩ thực sự rằng Bác không còn nữa. Đó là nỗi đau quá lớn khiến tác giả không giấu nổi nghẹn ngào. Có lẽ cũng thế cho nên mà mới nghĩ đến việc ngày mai phải xa Bác kính yêu, lòng tác giả và những đứa con miền Nam đã dâng niềm xúc động bồi hổi :
Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này
Lời thơ nghẹn ngào, nức nở, cảm hứng nhớ thương được thể hiện một cách trực tiếp, “ thương trào nước mắt ” không chỉ là cảm hứng của Viễn Phương mà ông như đang nói hộ tấm lòng của muôn vàn những trái tim ấm nóng khác khi phải xa chốn thiêng liêng. Để rút ngắn khoảng cách khoảng trống, nhà thơ đã bày tỏ niềm mong ước chân thành, thiết tha, xúc động bằng một loạt những động từ “ muốn làm ” phối hợp với hình ảnh vạn vật thiên nhiên đầy ẩn dụ tượng trưng : làm con chim để dâng tiếng hót lên lăng Bác, làm cây trẻ tôn kính, tôn nghiêm như người lính canh giữ giấc ngủ bình yên cho Người .
Đó không chỉ là hình ảnh tinh túy của vạn vật thiên nhiên mà còn là hình ảnh kết tinh vẻ đẹp sức sống con người kính dâng lên Bác. Bình dị, khiêm nhường, không ồn ào khoa trương, ước nguyện của nhà thơ cũng là ước nguyện của tất cả chúng ta : Ai cũng muốn ở bên Bác, muốn làm điều gì đó dẫu là nhỏ bé cho Bác vui vẻ .
Đặc biệt hơn cả là hình ảnh “ cây tre trung hiếu ” kết thúc bài thơ tạo ra cấu trúc đầu cuối tương ứng. Đồng thời còn là hình ảnh nhân hóa, ẩn dụ mang ý nghĩa khái quát, nhất là đặt trong thực trạng quốc gia ta lúc bấy giờ, câu thơ chứng minh và khẳng định tấm lòng chung thủy, sắt son với Đảng, với Bác Hồ của đồng bào miền Nam. Cứ thế, bước chân đi nhưng lòng còn níu lại. Cảm xúc của nhà thơ thật chân thành, xúc động đã chạm vào dây đồng cảm của toàn bộ tất cả chúng ta .
Cùng với tổng thể những tác phẩm ca tụng về hồ quản trị, bài thơ Viếng lăng Bác đã để lại dòng cảm hứng xót thương biết bao trong lòng người đọc suốt bốn mươi năm qua bởi thành công xuất sắc bùng cháy rực rỡ về cả nội dung lẫn thẩm mỹ và nghệ thuật. Ngôn ngữ thơ giản dị và đơn giản, mộc mạc, đậm chất Nam Bộ, hình ảnh thơ chân thực gợi nhiều trường liên tưởng, tưởng tượng .
Trong đó, rực rỡ nhất là những giải pháp như : nói giảm, nói tránh, ẩn dụ, hoán dụ, điệp từ … được tác giả sử dụng linh động, hiệu suất cao cao về giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật. Bài thơ bởi lẽ đó đã mang đến cho ta những cảm hứng thâm thúy về Bác Hồ kính yêu với những công lao vĩ đại mà Người đã góp sức, quyết tử cho dân tộc bản địa .
Với ý nghĩa đó, bài thơ thực sự trở thành nén tâm hương tôn kính của nhà thơ cũng như của nhân dân cả nước kính dâng lên Bác. Bên cạnh đó, Viễn Phương đã góp phần lớn của mình vào đề tài ca tụng lãnh tụ. Một bài thơ hay, một xúc cảm chân thành, và lắng đọng trong lòng người đọc .
Cùng với rất nhiều bài thơ ca tụng Bác, Viếng lăng Bác của Viễn Phương mãi mãi là bài ca đi cùng năm tháng. Bài thơ đã biểu lộ trong lòng ta những cảm hứng tự hào, biết ơn vô hạn với vị cha già vĩ đại của dân tộc bản địa .
Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác – Bài mẫu 12
Mỗi tác giả đều có những xúc cảm riêng khi viết về Hồ Chí Minh, là xót xa, nuối tiếc, tự hào, ngưỡng mộ cho một đời người vì dân, vì nước. Nhà thơ Viễn Phương lần tiên phong từ miền Nam ra thăm lăng Bác cũng đã giật mình nhận ra có những biến hóa trong chính xúc cảm của mình khi nhìn thấy Bác đang ngủ yên lành. Bài thơ “ Viếng lăng Bác ” là lòng tôn kính, ngưỡng mộ, biết ơn của nhà thơ dành cho vị lãnh tụ vĩ đại .
Năm 1976, quốc gia thống nhất, lăng quản trị Hồ Chí Minh được khánh thành ; tác giả theo đoàn từ Nam ra viếng lăng Bác. Cảm xúc của một người con lần tiên phong ra thăm lăng Bác thực sự dồn nén trong trái tim của tác giả. Bài thơ như một lời tri ân, lòng tôn kính của một đứa con phương xa được trở lại thăm người. Có lẽ những câu thơ này như nói hộ tấm lòng của rất nhiều người, rất nhiều con dân Nước Ta được ra thăm lăng Bác .
Xuyên suốt bài thơ chính là mạch cảm hứng rưng rưng, xúc động, không kìm nổi lòng mình khi đứng trước một người anh hùng dân tộc bản địa. Bài thơ được mở màn như một tiếng reo vui :
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi hàng tre xanh xanh Nước Ta Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng
Một tiếng reo vui nhẹ nhàng, một tiếng “ con ” chân thành và thâm thúy của một người con từ phương xa. Câu thơ trở nên thướt tha, hấp dẫn, chan chứa tình cảm. Một hành trình dài từ miền Nam ra tận miền Bắc để chỉ được nhìn ngắm Hồ Chí Minh một lần .
Mặc dù Bác Hồ đã không còn nữa nhưng nhà thơ không dùng từ “ viếng ” mà lại dùng từ “ thăm ” rất nhẹ nhàng, tình cảm. Điều này cho thấy rằng mặc dầu Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ nhưng lại rất thân mật, thân thương với nhân dân. Người đọc cảm nhận được rằng có vẻ như Bác Hồ vẫn còn sống mãi, chỉ là Bác đang ngủ một giấc ngủ thật lâu, thật dài .
Khung cảnh hiện ra trước mắt khi nhà thơ đến đây là hàng tre “ bát ngát ”. Tre là hình ảnh quen thuộc, thân mật với quốc gia Nước Ta, hình tượng cho sự dẻo dai, kiên cường, niềm tin không khuất phục của cả dân tộc bản địa ta. Mặc dù bão táp mưa sa nhưng hàng tre vẫn kiên cường, hiên ngang và quật cường như chính niềm tin quật cường của dân tộc bản địa ta .
Viễn Phương mang một trái tim yêu thương và ngưỡng mộ với quản trị Hồ Chí Minh. Ông đã mượn hình ảnh “ mặt trời ” hình tượng cho Bác Hồ vĩ đại, luôn sống mãi với quốc gia
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Rõ ràng hình ảnh “ mặt trời ” ở hai câu thơ trọn vẹn có ý nghĩa khác nhau. Một mặt trời thực của vạn vật thiên nhiên, một mặt trời mang giá trị ẩn dụ, tượng trưng cho người cha già dân tộc bản địa. Phép ẩn dụ này đã làm tăng lên tính biểu cảm, phần nào làm sắc nét hơn tình cảm thương mến, trân trọng mà Viễn Phương dành cho Người. Mặt trời luôn sống sót để soi sáng nhân gian cũng như Hồ Chí Minh còn sống mãi trong lòng dân. Hòa vào dòng người viếng thăm Bác, Viễn Phương xúc động nghẹn ngào :
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
Đời người hữu hạn, thời hạn vô hạn. Sự ra đi của Người để lại muôn vàn tiếc thương cho dân tộc bản địa. Niềm thương nhớ ấy kết thành những “ tràng hoa ” dâng Người. “ Bảy mươi chín mùa xuân ” chính là bảy mươi chín năm Người sống và góp sức cho dân tộc bản địa. Hồ Chí Minh chính là mùa xuân lớn của quốc gia ta, cho những kiếp người lầm than trong xã hội. Tác giả được nhìn ngắm Bác Hồ, có một niềm xúc động thâm thúy :
Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng trong dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim
Bác vẫn nằm đây, giữa Hà Nội Thủ Đô đầy nắng, giữa hàng triệu trái tim của dân tộc bản địa đang hướng về Người. Nét “ dịu hiền ” trên khuôn mặt người chính là tượng trưng cho những gì cao đẹp, thanh khiết nhất của một cuộc sống. Dù nỗi đau còn đó, mất mát còn đó nhưng quốc gia luôn nhớ đến người. Có lẽ khổ thơ sau cuối người đọc sẽ bần thần trước lời nguyện ước của Viễn Phương :
Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này
Những vần thơ chân chất, bình dị này khiến cho người đọc “ trào nước mắt ”. Giây phút tác giả sắp rời xa Người quay trở lại với miền Nam là khoảng thời gian ngắn nhưng lại nhiều xúc cảm nhất. Điệp từ “ muốn ” có vẻ như nhấn mạnh vấn đề hơn nữa khát khao, ước vọng của tác giả được ở cạnh Bác Hồ. Những mong ước bình dị, mộc mạc nhưng chan chứa tình cảm .
Thật vậy, bài thơ “ Viếng lăng Bác ” của Viễn Phương khiến người đọc không cầm được nước mắt vì tình cảm của một người con dành cho Bác. Qua đó thấy được vị trí của Bác Hồ trong lòng dân quan trọng như thế nào .
… … … … … … … … … … … … … … …
Các bạn vừa tham khảo gợi ý làm bài và một số bài văn mẫu hay phân tích bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương (chương trình Ngữ Văn 9). Truy cập kho tài liệu Văn mẫu lớp 9 để cập nhật thêm nhiều bài văn hay khác giúp bạn rèn luyện kỹ năng làm văn, chuẩn bị tốt cho các bài thi và kiểm tra môn Văn. Chúc các bạn học tốt.
Hướng dẫn phân tích bài thơ Viếng lăng Bác, tuyển chọn những bài văn hay phân tích nội dung bài Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương.
Xem thêm: Phân tích đoạn trích Trao duyên trong Truyện Kiều (Nguyễn Du) – Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng
Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng
Chuyên mục : Giáo dục đào tạo
Source: https://tbdn.com.vn
Category: Văn học