Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng (dàn ý – 6 mẫu)

Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng (dàn ý + 6 mẫu)

Đề bài: Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng của Kim Lân.

Bài giảng: Làng – Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng (mẫu 1)

Quảng cáo

Kim Lân là nhà văn rất am hiểu đời sống của người nông dân ở nông thôn miền Bắc. Tất cả những truyện của ông đều xoay quanh cảnh ngộ và hoạt động và sinh hoạt của người nông dân. Truyện ” Làng ” được Kim Lân sáng tác trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp và đăng trên tạp chí Văn nghệ năm 1948. Nhân vật chính là ông Hai người làng chợ Dầu. Tác giả đã miêu tả khá thành công xuất sắc diễn biến tâm trạng của ông khi nghe tin đồn làng ông theo giặc. Qua đó, tác giả muốn ca tụng niềm tin yêu nước của ông nói riêng và của dân cư Nước Ta nói chung .

Quảng cáo

Ông Hai là người rất tự hào về cái làng chợ Dầu của mình. Khi phải di tản cư ông cứ nhắc đi nhắc lại với những người chung quanh cái không khí cách mạng của làng ông : ” Cả giới phụ lão có cụ râu tóc bạc phơ cũng vác gậy đi tập một hai … “. Cứ như vậy, suốt cả buổi tối, ông lão ngồi vén quần lên tận bẹn mà nói liên miên về cái làng của ông. Ông nói cho sướng miệng và để cho đỡ nhớ làng chứ không quan tâm người khác có nghe không ? Sau những khoảng thời gian ngắn thao tác mệt nhọc, nằm gác tay lên trán, ông lại nghĩ về làng. Ông cứ muốn về làng, muốn được ” cùng mọi người đào đường, đắp ụ, xẻ hào, khuân đá … “. Vì quá yêu, quá tự hào về cái làng của ông mà ông ” nghẹn đắng hẳn lại, da mặt tê rân rân “, ” chết lặng đi tưởng như không thở được ” khi nghe tin cả làng mình theo Việt gian ! Lúc đầu ông không hề tin, ông hỏi đi, hỏi lại ” giọng ông như lạc hẳn ” : ” Liệu có thật không hở bác. Khi có người quả quyết vì ra ở dưới ấy lên và nói chắc như đinh đóng cột ở làng ông ” Việt gian từ thằng quản trị mà đi ” …, thì ông Hai không hề nghe thêm được nữa. Ông đánh trống lảng rồi đi thẳng. Văng vẳng bên tai ông tiếng người đàn bà cho con bú : ” Cha mẹ tiên sư chúng nó ! Đói khổ đánh cắp, ăn trộm bắt được người ta còn thương. Còn giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát ! “. Những lời nói ấy như những nhát dao chém vào ông, tim ông se thắt lại. Bao nhiêu câu hỏi giằng xé trong ông. Tức quá, ông nắm chặt hai tay lại mà rít lên : ” Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thể này ! ” … Rồi ông nghĩ lại ” chả nhẽ cái bọn ở làng lại đốn đến thế được, ông kiểm điểm từng người trong óc. Không mà, họ toàn là những người có niềm tin cả. Trong ông đang diễn ra sự giằng xé. Nửa tin, nửa ngờ .

Quảng cáo

Đêm đó, ông Hai không sao ngủ được, ” ông hết trở mình bên này lại trở mình bên kia, thở dài “. Khi mụ chủ nhà nói xa nói gần không chứa chấp người làng làm Việt gian, ông lão ngồi lặng đi. Bao nhiêu ý nghĩ đen tối, ghê rợn tiếp nối đuôi nhau bời bời trong đầu ông, ông định quay về làng. Vừa chớm nghĩ như vậy, lập tức ống phản đối ngay : ” Về làm gì cái làng ấy nữa. Chúng nó Theo Tây cá rồi, về làng tức từ bỏ kháng chiến “. Nghĩ vậy nước mắt ông giàn dụa. Nhớ lại thuở xưa – thuở cuộc sống đen tối, lầm than, ông ” rợn cả người ” … Chỉ chừng ấy cụ thể. Kim Lân đã cho người đọc hiểu tình cảm của ông Hai so với Cách mạng, so với quốc gia như thế nào. Nếu không yêu nước, không tin yêu vào Cách mạng làm thế nào ông uất nghẹn, đau khổ đến như vậy. Và cũng chính điều đó mà ông đã mừng rơn lên khi biết đích xác những lời kia chỉ là sự đồn đại láo toét. Ông đi tìm bác Thứ để thanh minh : ” Chính cái tin làng chợ Dầu chúng tôi đi Việt gian ấy mà. Láo ! Láo hết ! Toàn là sai sự mục tiêu cả ” Ông cứ lặp đi lặp lại câu ” láo hết, toàn là sai sự mục tiêu cả “, ông Hai còn múa tay lên mà khoe tin ấy với mọi nguời … Và tối hôm ấy, ông lại sang bên nhà bác Thứ, lại ngồi trồn chiếc chõng tre, vén quần lên tận bẹn mà nói chuvẹn về cái làng của ông … Kim Lân đã chọn được một trường hợp khá độc lạ. Cách biểu lộ lòng yêu nước của nhà văn cũng có nét riêng không giống với bất kỳ nhà văn nào cùng thời .

Có thể nói ” Làng ” là một truyện ngắn khá hay. Thành công lớn nhất về mặt nghệ thuật và thẩm mỹ là năng lực miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật. Đoạn ông Hai nghe tin đồn làng ông làm Việt gian đã biểu lộ kĩ năng miêu tả tâm lí nhân vật của Kim Lân. Thông qua nhân vật ông Hai, tác giả muốn ca tụng tình yêu quê nhà, tình yêu quốc gia, sự giác ngộ cách mạng của những người nông dân hiền lành, chất phác. Chính tình yêu quê nhà quốc gia, ý thức giác ngộ cách mạng ấy mà họ một lòng theo Đảng, theo Cách mạng, đứng lên giành quyền sống, giữ vững nền dộc lập tự chủ của dân tộc bản địa trước mọi nguy hiểm, thử thách .

Dàn ý Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng

I/ Mở bài

– Giới thiệu khái quát về tác giả Kim Lân ( những nét chính về con người, cuộc sống, đặc thù sáng tác, … )- Giới thiệu khái quát về truyện ngắn Làng ( nguồn gốc, những rực rỡ về nội dung và thẩm mỹ và nghệ thuật, … )- Nêu vấn đề nghị luận : phân tích nhân vật ông Hai

II/ Thân bài

a) Tình huống truyện dẫn đến những thay đổi, chuyển biến tâm lí của nhân vật ông Hai

– Ông Hai là một người nông dân yêu làng, ở nơi tản cư mới, làng chính là niềm tự hào của ông- Một ngày ông nghe được tin dữ – làng Chợ Dầu theo giặc, làm Việt gian .Chính thực trạng có tính bước ngoặt ấy đã đẩy nhân vật ông Hai vào trường hợp đầy thử thách và giúp ông thể hiện tính cách, tâm trạng của mình .

b) Phân tích diễn biến tâm lí của nhân vật ông Hai

– Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc :+ Từ chỗ đang vui tươi, phấn khởi vì vừa nghe được tin thắng lợi, hủy hoại được giặc ở nhiều nơi qua tờ báo thông tin thì niềm vui ấy bỗng chốc vụt tắt khi ông nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc từ những người dân tản cư+ Trên đường về, cái nỗi tủi hổ, đau đớn của ông được biểu lộ ở cái hình dáng “ cúi gằm mặt xuống mà đi ”+ Khi về đến nhà :+ + ) Nhìn thấy đàn con mà lão thấy tủi thân, nghĩ đến sự xa lánh của mọi người với mái ấm gia đình ông+ + ) Ông Hai thao thức, bồn chồn lo ngại không sao ngủ được “ Ông Hai vẫn trằn trọc không sao ngủ được+ Suốt mấy ngày sau, ông chẳng dám đi đâu, cứ quanh quẩn ở nhà .+ Trong ông diễn ra một cuộc xung đột nội tâm gay và để rồi, tình yêu nước đã lớn hết tổng thể để sau cuối ông đi tới quyết định hành động “ Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù ”+ Ông tâm sự cùng con : những lời tâm sự cùng con của ông cho thấy ông là người có lòng yêu nước thâm thúy và luôn sục sôi ý thức cách mạng .- Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin cải chính – làng Chợ Dầu không theo giặc :+ Ông Hai “ đi mãi tới tận sẩm tối mới về. Cái mặt buồn thiu mọi ngày bỗng vui vẻ, rạng rỡ hẳn lên. Mồm bỏm bẻm nhai trầu, cặp mắt hung đỏ, hấp háy, … ”+ Ông còn hấp tấp vội vàng chạy sang nhà bác Thứ khoe với bác cùng toàn bộ mọi người

III/ Kết bài

Khái quát lại về nhân vật ông Hai, thẩm mỹ và nghệ thuật thiết kế xây dựng nhân vât trong tác phẩm và nêu tâm lý, cảm nhận của bản thân về nhân vật .

Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng (mẫu 2)

Hình ảnh người nông dân từ lâu đã đi vào nền văn học dân tộc bản địa, nó trở thành đề tài, khơi nguồn cảm hứng cho biết bao nhiêu người nghệ sĩ. Nếu như trước cách mạng tháng tám, ta phát hiện hình ảnh chị Dậu quẩn quanh trong cái đói, cái nghèo qua truyện ngắn ” Tắt đèn ” của Ngô Tất Tố ; hình ảnh Chí Phèo tha hóa, biến chất từ người lương thiện trở thành thằng côn đồ, lưu manh, con quỷ dữ của làng Vũ Đại trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao … thì sau cách mạng, nhà văn Kim Lân cũng góp một hình ảnh người nông dân vào trong đề tài ấy với thiên truyện ngắn mang tên : ” Làng ” ( 1948 ). Thế nhưng, Kim Lân không khai thác cái nghèo, cái đói, sự tha hóa về nhân tính, nhân hình của họ giống như những nhà văn trước đó, mà ông lại đi vào miêu tả sự hòa quyện giữa tình yêu làng và tình yêu nước, ý thức kháng chiến của người nông dân. Điều đó, được Kim Lân bộc lộ rất thành công xuất sắc qua hình tượng nhân vật ông Hai, để rồi từ đó ông Hai trở thành bức tượng đài hình tượng cho người nông dân trong thời đại mới – thời đại cách mạng và kháng chiến .
Trước hết, ông Hai hiện lên là một người nông dân yêu nước, yêu làng, luôn tự hào về quê nhà, bản quán, nơi chôn rau cắt rốn của mình. Tình cảm đó, được bộc lộ ở cái tính thích khoe về làng, hãnh diện về làng của ông. Đi đến đâu, ông cũng khoe với mọi người, làng ông giàu đẹp, làng ông có truyền thống lịch sử cách mạng. Vì thế, mỗi lần kể về làng, ông kể với một thái độ mê hồn, khuôn mặt biến chuyển, đôi mắt thì háo hức, ông hoàn toàn có thể nói với bất kỳ ai về cái đề tài vô tận đó. Kể cả khi ông nói, người nghe có muốn nghe hay không, ông cũng mặc kệ, mặc kệ cứ say sưa mà nói. Vậy mà giờ đây, ông Hai lại phải xa quê, xa làng, đưa cả mái ấm gia đình đi tản cứ theo lệnh. ” Ông nằm vật trên giường, bắt tay lên trán nghĩ ngợi vẩn vơ. Ông lại nghĩ về cái làng của ông, lại nghĩ đến cái ngày thao tác cùng đồng đội … “, ông nhớ tới cái ngày tháng cùng bạn hữu, bạn bè trong làng, trong xóm đào hào, đắp ụ, việc làm bộn bề, mải mê làm, ông ” chẳng còn kịp nghĩ gì đến vợ con nhà cửa nữa ” … Và đằng sau cái nỗi nhớ ấy, người đọc thấy được sự gắn bó thiết tha cùng tình cảm yêu quý chân thành của ông Hai với xóm, với làng. Tình cảm ấy, thật khiến tất cả chúng ta nhớ tới câu ca dao xưa :

   Anh đi anh nhớ quê nhà

   Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương

   Nhớ ai dãi nắng dầm sương

   Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.

Và, ở ông Hai cũng vậy, toàn bộ mọi thứ gắn liền với làng Chợ Dầu, ông đều khắc ghi, đều nhớ ở trong tận đáy lòng : ” Chao ôi ! Ông lão nhớ lang, nhớ cái làng quá “. Và càng nhớ, ông lại càng muốn tìm hiểu và khám phá, muốn nghe ngóng về tình hình của làng. Vì vậy, ngày nào cũng thế, ở nơi tản cứ, cứ mỗi sáng việc làm tiên phong là ông vào phòng thông tin mà nghe, mà đọc báo, hy vọng sẽ biết chút ít về làng, về kháng chiến. Cho nên khi biết được toàn những tin tốt đẹp về cách mạng, ” ruột gan ông cứ múa cả lên, vui quá ! ” … Như vậy, đến đây tất cả chúng ta thấy được nỗi nhớ quê nhà da diết, cháy bỏng của nhân vật ông Hai và ông luôn dõi theo từng bước tiến của cách mạng, của kháng chiến. Đó là nét tâm lí nổi bật, thường thấy và vốn có của người nông dân so với làng quê, quốc gia, niềm mong mỏi được trở về làng, trở lại nơi quê cha đất tổ cũng đồng nghĩa tương quan với niềm mong mỏi tổ quốc sạch bóng ngoại xâm .
Nhưng có một sự kiện giật mình đã xảy ra với ông, từ phòng thông tin bước ra đang rất phấn khởi, náo nức vì những tin vui của kháng chiến, gặp người tản cư, nghe họ nhắc tới tên làng, ông Hai quay phát lại, lắp bắp hỏi, hy vọng được nghe những tin tốt đẹp về làng, nào ngờ lại hay tin : cả làng chợ Dầu theo giặc. Trước tin dữ ấy, ông Hai sững sờ chết lặng “ Cổ ông lão nghẹn ắng hẳn lại, da mặt tê rân rân. Ông lão lặng đi, tưởng như không thở được ”. Từ niềm vui, niềm tin hy vọng, ông Hai rơi xuống vực thẳm đau buồn, xót xa, vô vọng. Ông cố gắng nỗ lực trấn tĩnh bản thân và tìm cách lảng ra về, muốn che giấu đi tâm trạng ấy nhưng nỗi tủi hổ, bẽ bàng, lo ngại khiến ông “ cúi gằm mặt mà đi ”, còn văng vẳng tiếng chửi “ giống Việt gian bán nước ” .
Khi về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường, rồi tủi thân khi nhìn đàn con nhỏ : “ nước mắt ông lão cứ giàn ra ”. Những dòng độc thoại nội tâm trong ông bộc lộ nỗi day dứt, đau đớn : “ Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư ? … ”. Ông căm giận lũ người theo giặc, phản bội làng nước, ông lão nắm chặt hai tay mà rít lên : “ Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này ”. Nhưng sau đó, ông lại cảm thấy “ ngờ ngợ ” như lời của mình không được đúng lắm. Niềm tin và nỗi tuyệt vọng đang giằng xé trong ông. “ Ông kiểm điểm từng người trong óc ” thấy họ đều là những người có ý thức kháng chiến, một sống một chết với giặc, có đời nào lại can tâm làm điều nhục nhã ấy được. Trong thực trạng giặc giã thì niềm tin yêu nước, niềm tin kháng chiến là một thứ tình cảm thiêng liêng, cao đẹp ; còn phản bội là điều xấu xa ô nhục nhất. Vì thế từ khi nghe tin làng mình theo giặc, nó đã trở thành nỗi ám ảnh, day dứt trong tâm lý của ông, khiến ông ba bốn thời điểm ngày hôm nay không dam bước chân ra đến ngoài. Suốt ngày chỉ quanh quẩn ở trong cái gian nhà eo hẹp ấy mà nghe ngóng binh tình. “ Một đám đông túm lại ông cũng chú ý, dăm bảy tiếng nói xa xa ông cũng chột dạ ”, khi nào ông cũng nơm nớp tưởng người ta đang chú ý, đang buôn chuyện đến “ cái chuyện ấy ” ; cứ thoáng nghe những tiếng Tây, cam nhông, Việt gian là ông lại lủi thủi ra một góc nhà nín thít … “ Thôi lại chuyện ấy rồi ! ”. Ông luôn thu mình lại, cảm thấy xấu hổ, đau xót và có vẻ như cảm thấy chính mình cũng có tội vậy. Ông rời vào thực trạng vô vọng khi mà bà chủ nhà đánh tiếng đuổi mái ấm gia đình ông đi vì “ nghe nói, bảo có lệnh đuổi hết những người làng chợ Dầu khỏi vùng này, không cho ở nữa ”. Ông Hai không biết đi đâu, cũng không hề quay lại trở về làng vì về làng tức là bỏ kháng chiến, bỏ cụ Hồ, “ về làng tức là chụy quay lại làm nô lệ cho thằng Tây ”. Trong ông Hai diễn ra cuộc đấu tranh nội tâm nóng bức và dứt khoát lựa chọn theo cách của mình “ Làng thì yêu thật những làng theo Tây mất rồi thì phải thù ”. Tình yêu nước đã bao trùm lên tình yêu làng. Song ông không hề vứt bỏ tình yêu làng nên ông Hai càng đau xót, tủi hổ. Trong tâm trạng bị dồn nén, không biết giải tỏa như thế nào, ông Hai chỉ còn biết trút lòng mình với đứa con nhỏ. Cuộc đối thoại giữa ông và đứa con trai đã thể hiện thật cảm động tấm lòng gắn bó thâm thúy với làng quê, với quốc gia và với kháng chiến của ông Hai. Ông nói với con mà như tự nói với chính mình, tự mình oan, tự chiêu tuyết cho mình. Đoạn thoại, vừa chất chứa nỗi đau đớn, xót xa, lại vừa bộc lộ tấm lòng thủy chung, son sắt với kháng chiến, với cách mạng, với cụ Hồ .
Có lẽ, nếu không nhận được tin cải chính thì cả đời ông Hai sẽ chết dần, chết mòn trong nỗi đau đớn, tủi hổ, bẽ bàng về cái làng của mình mất. Những sau đó, chính quyền sở tại làng ông đã lên cải chính cái tin làng chợ Dầu theo giặc. Nhận được tin, ông Hai như sống lại, niềm vui tràn ngập trong ông : quần áo chỉnh tề, mặt vui tươi, rạng rỡ hẳn lên, mồm bỏm bẻm nhai trầu, cặp mắt hung hung đỏ, hấp háy, nói bô bô, mua quà cho những con …. Đặc biệt là hành vi ông chạy đi khoe với tổng thể mọi người cái tin vui ấy. Niềm vui sướng, niềm hạnh phúc dâng trào khiến ông cứ múa tay lên mà khoe. Và lạ thay, câu tiên phong ông khoe không phải là việc làng ông không theo giặc mà là “ Tây nó đốt nhà tôi rồi … đốt nhẵn ! ”. Với người nông dân, căn nhà là cả cơ nghiệp của họ mà cả đời họ làm lụng khó khăn vất vả mới có được. Nhưng ông Hai không hề tiếc căn nhà của mình bởi nó là dẫn chứng chứng minh và khẳng định làng ông không theo giặc và trên hết là nó như thể sự “ góp phần ” của mái ấm gia đình ông với kháng chiến. Điều đó, một lần nữa càng khẳng định chắc chắn rõ ràng hơn tình yêu làng, tình yêu nước và sự trung thành với chủ với kháng chiến ở ông Hai .

   Đến đây, chúng ta thấy được sức sáng tạo độc đáo của Kim Lân trong nghệ thuật tạo tình huống, thực sự gay cấn, kịch tính với những thử thách của nội tâm nhân vật, từ đó bộc lộ chiều sâu đời sống bên trong, tình cảm, tư tưởng của nhân vật. Tác giả đã miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, tinh tế, rất cụ thể, gợi cảm qua thế giới nội tâm với các ý nghĩ, hành vi, ngôn ngữ. Đặc biệt, nhà văn đã diễn tả rất đúng, rất ấn tượng về sự ám ảnh day dứt trong tâm trạng nhân vật. Điều đó chứng tỏ Kim Lân am hiểu sâu sắc con người và những nét tâm lí vôn có của người nông dân Việt Nam sau lũy tre làng.

Qủa đúng như nhà văn Ra – xun Gam – za – tôp đã từng nói : ” Người ta chỉ hoàn toàn có thể tách con người ra khỏi quê nhà, chứ không hề tách quê nhà ra khỏi con người ” ; có nghĩa là con người hoàn toàn có thể rời xa quê nhà về mặt khoảng chừng không ngoài hành tinh, địa lí nhưng trong sâu thẳm trái tim, tâm hồn mỗi người, quê nhà vẫn luôn sống sót. Điều đó thật đúng với nhân vật ông Hai, một người nông dân xa làng đi tản cư nhưng luôn đau đáu một nỗi nhớ làng, yêu nước. Qua nhân vật ông Hai, người đọc thấy được năng lực khắc họa hình tượng nhân vật của nhà văn Kim Lân, thật độc lạ, thật sôi động, mang đậm yếu tố thời đại kháng chiến cách mạng : lòng yêu làng, yêu nước, trung thành với chủ với kháng chiến, với dân tộc bản địa. Ông Hai trở thành bức tượng bài bất tử, hình tượng cho người nông dân Nước Ta trong cuộc trường kì của cách mạng dân tộc bản địa .

Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng (mẫu 3)

Nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng của nhà văn Kim Lân đã để lại cho người đọc những ấn tượng thâm thúy. Đó là người nông dân có tình yêu làng và yêu nước thâm thúy, hai tình yêu này hòa quyện với nhau tạo nên dấu ấn khó phai về nhân vật .
Tình yêu làng của ông Hai được bộc lộ ở mọi lúc, mọi nơi, nó ngấm vào máu thịt trong ông. Tình yêu ấy hoàn toàn có thể chia làm ba chặng chính : tình yêu làng khi ông Hai ở làng tản cư ; tình yêu làng, yêu nước khi ông Hai nghe tin làng mình theo Việt gian ; tình yêu làng, yêu nước khi ông nghe tin cải chính .
Trước hết, tình yêu làng của ông Hai khi ở làng tản cư. Ở nơi tản cư, ông Hai nhớ làng da diết, tâm lý ông luôn hướng về những ngày hoạt động giải trí kháng chiến, những ngày đào ụ, xẻ hào để giữ làng cùng bạn bè, đồng đội. Giữa những biến hóa của thực trạng hiện tại, phải tản cư đi nơi khác, mặc dầu gặp nhiều khó khăn vất vả nhưng mỗi khi nhớ về làng quê yêu dấu lại tiếp thêm cho ông động lực, làm dịu đi trong ông những tủi cực của một kẻ tha hương. Có thể thấy ở ông Hai, tình yêu làng gắn bó mật thiết, bền chặt với tình cảm kháng chiến. Nỗi nhớ ngập tràn và lòng khao khát, mong ước trở lại làng để được tham gia kháng chiến dồn nén can đảm và mạnh mẽ đến mức ông bật thành lời : Chao ôi ! Ông lão nhớ làng, nhớ cái làng quá !. Ông Hai hàng ngày đều đến phòng thông tin, một mặt để dõi theo từng bước tiến của cuộc kháng chiến, nhưng sâu xa hơn, ông đến vì mong mỏi khoảnh khắc nào đó ông hoàn toàn có thể nghe được tin tức về làng chợ Dầu. Khi nghe những thông tin quân ta thắng lòng ông mừng quýnh, hỉ hả ruột gan ông lão như múa lên. Vui quá. Niềm vui đi liền với niềm tin vào một ngày cách mạng thắng lợi, ông sẽ được quay trở lại ngôi làng yên bình của mình .
Tình yêu làng còn được biểu lộ một cách thâm thúy khi ông nghe tin làng theo Tây. Trong lúc ông Hai đang sống trong cảm hứng vui sướng thì tim ông như vỡ vụn khi nghe tin cả làng chợ Dầu Việt gian theo Tây. Chính trong thực trạng thử thách éo le này tình yêu làng mà cao hơn là tình yêu nước trong ông được thể hiện một cách thâm thúy. Ông vô cùng bàng hoàng, giật mình, nỗi xúc động tột cùng dâng trào, khuôn mặt cố tỏ ra bình tĩnh nhưng không thể nào nén lại nỗi đau đang lan dần trên khuôn mặt ông : cổ ông lão nghẹn ắng lại, da mặt tê rân rân, lặng đi, tưởng như không thở được …. Đó quả thực là một tin trời giáng so với ông Hai, ông không hề tin và không muốn tin đó là thực sự. Nhưng lời của người đàn bà quả quyết quá, bằng cớ rõ ràng quá khiến ông đành phải tin cái thực sự kinh khủng ấy. Những lời nói của những người tản cứ như con dao cứ vào trái tim ông. Ông cúi gằm mặt mà đi, đau đớn, tủi nhục đến tốt cùng. Danh dự, lòng tự trong mà lớn hơn là điều gì đó vô cùng thiêng liêng trong lòng ông đã sụp đổ .
Về đến nhà, ông nằm vật ra đường, nhìn những đứa con ông lại càng thương chúng hơn : chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư, uất hận ông rít lên trong đau đớn chúng bay miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này, ông chán ghét, khinh bỉ đến tột cùng. Trò chuyện với vợ trong gian nhà nhỏ, thái độ của ông vừa tức bực, vừa đau đớn, đâm ra ông gắt gỏng vô cớ với vợ. Những ngày này ông chỉ ở nhà, không dám đi đâu. Trong thực trạng đó ông và cả mái ấm gia đình còn bị mụ chủ nhà không dễ chiều đuổi khéo đi. Điều đó làm ông Hai trở nên bế tắc vô vọng hơn khi nào hết. Chính tích tắc vô vọng đấy ông đã nghĩ hay là về làng. Nhưng lập tức trong ông diễn ra cuộc đấu tranh kinh khủng : về làng tức là rời bỏ kháng chiến, đầu hàng Tây, … Đến đây tình cảm cách mạng và lòng yêu nước đã thực sự hòa quyện trong ông. Tình yêu làng của ông giờ đây gắn liền với tình yêu nước, với kháng chiến và được biểu lộ rõ nét trong cuộc đối thoại với đứa con út. Lời khẳng định chắc chắn dứt khoát, kiên cường : Ủng hộ cụ Hồ Chí Minh muôn năm, là tiếng lòng trung thành với chủ với Bác Hồ, với Đảng và với quốc gia. Hơn hết, dù đau đớn nhưng ông vẫn tin rằng đồng đội chiến sỹ biết cho bố con ông, cụ Hồ trên đầu, trên cổ soi xét cho bố con ông. Sự trung thành với chủ của ông với lãnh tụ, với kháng chiến cũng là lòng trung thành với chủ của triệu người dân Nước Ta với Đảng với cách mạng .
Tình yêu làng của ông Hai một lần nữa được biểu lộ rõ nét trong đoạn cuối tác phẩm khi ông Hai nghe tin cải chính, làng chợ Dầu không theo Tây. Mới đến ngõ, chưa vào nhà ông đã bô bô, rồi lật đật chạy sang nhà bác Thứ, đi hết nơi này đến nơi khác để khoe, vừa đi ông vừa múa lên. Niềm vui ấy đến mức dù nhà mình bị đốt cháy ông cũng chẳng hề lưu tâm. Chi tiết này khiến người đọc càng cảm động hơn, trân trọng hơn tình yêu làng, yêu tổ quốc, yếu kháng chiến của ông Hai .
Nhân vật ông Hai được khắc họa đa phần qua ngôn từ và diễn biến tâm trạng. Ngôn ngữ nhân vật đơn giản và giản dị, chân thực, giàu cảm hứng. Diễn biến tâm trạng được thể hiện trực tiếp qua những xúc cảm, tâm lý và trải qua cả cử chỉ, điệu bộ, hình dáng. Đồng thời quy trình hoạt động tâm lí cũng rất là hợp lý từ nhớ nhung, mong mỏi đến giật mình, bàng hoàng, chìm trong tủi nhục, đau khổ và ở đầu cuối là niềm vui mừng vỡ òa, niềm hạnh phúc tột cùng .
Bằng lối văn chân thực, giàu xúc cảm Kim Lân đã thành công xuất sắc trong việc kiến thiết xây dựng nhân vật ông Hai. Nhân vật mang trong mình tình yêu làng, yêu nước nồng nàn, tha thiết. Lòng yêu nước bao trùm và chi phối tình yêu làng – đây là bước chuyển biến mới trong tư tưởng nhận thức của những người nông dân sau cách mạng .

Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng (mẫu 4)

    Tình yêu quê hương, đất nước là một chủ đề lớn của văn học dân tộc. Đọc mỗi câu thơ, bài văn ta không khỏi bồi hồi, xúc động trước tình cảm mà tác giả biểu lộ với nơi mình được sinh ra: “Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ/ Màu nước xanh cá bạc chiếc buồm vôi/ Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi/ Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá” (Tế Hanh). Nằm trong chuỗi đề tài lớn ấy, ta không thể không nhớ đến một ông Hai với lòng yêu nước nồng nàn và tình yêu làng tha thiết trong tác phẩm Làng của nhà văn Kim Lân.

Cuộc kháng chiến diễn ra ngày một ác liệt, ông Hai sinh sống ở làng chợ Dầu phải tản cư đi nơi khác. Trong những ngày rời xa ngôi làng yêu dấu lòng ông không ngừng thổn thức nhớ về quê nhà. Ông chú ý lắng nghe từng tin về kháng chiến, về làng. Và đỉnh điểm của tình yêu đó chính là khi ông nghe tin làng chợ Dầu theo giặc. Ông Hai bị đặt trong tình thế phải lựa chọn giữa làng và nước. Cuối cùng ông Hai đã chọn tình yêu nước, bởi làng đã theo giặc thì phải thù. Như vậy, liên tục khai thác về lòng yêu nước, nhưng bằng ngòi bút tinh xảo Kim Lân đã phát hiện ra nét mới trong tình yêu nước của người nông dân .
Trong những ngày phải sinh sống ở làng tản cư, ông Hai không ngừng nhớ thương về ngôi làng. Làm sao không nhớ cho được nơi chôn rau cắt rốn của mình, đúng như nhà thơ Đỗ Trung Quân đã từng viết :

        Quê hương mỗi người chỉ một

        Như là chỉ một mẹ thôi

        Quê hương nếu ai không nhớ

        Sẽ không lớn nổi thành người

Ông Hai cũng không nằm ngoài quy luật chung đó. Mặc dù đời sống lao động khó khăn vất vả, nhưng trong những phút rảnh rỗi ông vẫn mường tượng nhớ về những việc làm mình đã làm với những chiến sỹ, đồng đội : đào, cuốc, đắp ụ, xẻ hào, … Mỗi lần hồi tưởng làm ông lại có động lực hơn, lòng yêu nước lại can đảm và mạnh mẽ hơn. Ngày nào ông cũng nghe ngóng tin tức, bụng ông như múa lên mỗi lần nghe được một tin thắng trận của ta. Những hành vi nhiều lúc có phần trẻ con, nhưng đó chính là biểu lộ chân thực nhất của lòng yêu nước nồng nàn trong ông và cũng như của tổng thể những người Nước Ta khác .

    Nhưng mọi chuyện đối với ông lại không hề suôn sẻ, những ngày tháng ở làng tản cư, khi lòng nhớ làng lúc nào cũng sục sôi thì bỗng ông nhận được tin dữ ấy là làng mình theo giặc. Cái tin đó chẳng khác gì gáo nước lạnh đổ thẳng vào lòng nhiệt thành và trái tim yêu làng cháy bỏng của ông. Bàng hoàng và sững sờ, “cổ ông lão nghẹn ắng lại, da mặt tê rân rân”. Làm sao ông có thể không bàng hoàng cho được, cái tin đó quá đỗi bất ngờ và ngoài sức tưởng tượng của ông. Như để xác minh lại thông tin, ông Hai còn cố gắng hỏi lại người đàn bà: “Liệu có thật không hở bác”. Giọng nói run run, nghẹn ứ và sau khi nghe lời xác nhận, ông lặng lẽ vươn vai, rồi hắng giọng về. Câu nói đưa đẩy ấy chất chứa bao tâm tư, bao nỗi lòng trong ông. Trên đường về ông chẳng dám nhìn ai, cứ thế cúi gằm mặt mà đi.

Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ thấy cha có vẻ như khác cũng vội lảng đi. Như để kiểm chứng lại lần cuối, ông Hai kiểm điểm trong đầu từng người trong làng, ông sợ hãi lo ngại. Đây chính là biểu lộ của lòng yêu nước nồng nàn và sự trung thành với chủ với cách mạng nơi ông. Không chỉ vậy, cái tin làng theo giặc cứ đeo bám, ám ảnh ông khiến ông không dám tiếp xúc với mọi người, nỗi nhục nhã, xấu hổ trào dâng trong lòng. Ông Hai đã như nhau danh dự của làng với danh dự của chính mình, khiến cho cái tin làng theo giặc cũng như chính ông đang theo giặc. Bởi vậy nỗi đau đớn, tủi hổ lại càng chồng chất lên gấp bội .

    Tin làng chợ Dầu theo giặc lan nhanh khắp mọi nơi, gia đình ông phải đối mặt với một nguy cơ mới chính là bị mụ chủ nhà đuổi đi. Sự việc ấy, không chỉ ảnh hưởng đến bản thân ông mà còn ảnh hưởng đến gia đình ông cũng như rất nhiều người sống ở làng chợ Dầu khác. Đêm đó trong ông Hai đã diễn ra cuộc đấu tranh nội tâm vô cùng quyết liệt, đi hay ở. Và cuối cùng ông quyết định không về làng, bởi về làng là theo giặc, là phản bội lại cách mạng và Bác Hồ, “làng yêu thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”. Bản chất của ông Hai là người yêu làng tha thiết, nhưng cao hơn cả ông là người yêu nước, tình yêu nước là tình cảm bao trùm tình yêu làng.

Với ngòi bút phân tích tâm lí vô cùng xuất sắc, cùng với đó là thẩm mỹ và nghệ thuật kể chuyện tài tình, Kim Lân đã liên tục tạo ra những bước ngoặt tâm lí, để câu truyện mê hoặc, sinh động, hơn hết là để thấy được vẻ đẹp của nhân vật chính – ông Hai. Những ngày ông Hai nghe tin làng chợ Dầu theo giặc đớn đau, tủi nhục bao nhiêu thì ngày nghe tin cải chính lòng ông vui sướng, trẻ lại bấy nhiêu. Lúc bấy giờ ông Hai chẳng khác gì một đứa trẻ con, ông đi khoe ở khắp nơi, làng bị Tây đốt nhẵn với giọng hồ hởi, sung sướng. Tài sản, nhà cửa so với ông lúc này đâu còn nghĩa lí, cao hơn đó chính là danh dự của ông, danh dự của làng đã được Phục hồi. Bản chất hồn nhiên, chất phác của người nông dân lúc này được biểu lộ rõ ràng hơn khi nào hết .
Kim Lân không sáng tác nhiều, nhưng chỉ với tác phẩm này cùng nhân vật ông Hai đã cho thấy ngòi bút phân tích tâm lí nhân vật bậc thầy. Ông Hai hiện lên là người yêu làng, yêu nước tha thiết, sâu nặng, tình yêu đó gắn liền với danh dự và mạng sống của ông. Chỉ với lớp ngôn từ chân thành, đơn giản và giản dị, nhưng cũng đủ để Kim Lân cho người đọc thấy một vẻ đẹp rất khác của lòng yêu nước ở những người nông dân chất phác, lương thiện .

Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng (mẫu 5)

Khắc họa hình ảnh những người nông dân trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, nhà văn Kim Lân đã biểu lộ thật rõ nét hình tượng đó qua nhân vật ông Hai qua tác phẩm Làng. Truyện ngắn để lại ấn tượng thâm thúy cho người đọc về một nông dân chất phát, thương mến và gắn bó với quê nhà bằng một tình yêu tha thiết .Tác phẩm sinh ra từ năm 1948, toàn cảnh là cuộc tản cư kháng chiến chống thực dân Pháp. Ông Hai trong tác phẩm là một người nông dân người làng chợ Dầu, cùng mái ấm gia đình đi tản cư để Giao hàng kháng chiến như vậy. Mặc dù phải rời xa quê nhà nhưng ông luôn trăn trở, nhớ nhung về cái làng của mình với bao sự lưu luyếnTình yêu của ông so với cái làng Chợ Dầu được bộc lộ bằng việc ông hay mê hồn kể về cái Làng của mình. Trước cuộc kháng chiến ông khoe về cái dinh phần của viên quản đốc làng ông : “ Chết ! Chết !, tôi chưa thấy cái dinh cơ nào mà lại được như cái dinh cơ của cụ thượng làng tôi ”. Mặc dù, ông chẳng có họ hàng thân thích gì với nhà viên quản đốc nhưng ông vẫn gọi là “ cụ ” một cách rất hả hê. Nhưng khi kháng chiến chống Pháp bùng nổ, làng ông được giải phóng, người ta không thấy ông nhắc tới cái lăng đó nữa .Bởi trong ông đã sự đổi khác về nhận thức, ông nhận thức được “ cái lăng ” đó làm cho cả làng ông khổ, chẳng thế mà “ Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh gạch, đập đá, làm phu hồ cho nó … ”, cũng vì nó mà chân ông bị tật. Từ niềm tự hào, niềm hãnh diện, giờ đây ông thù nó, bởi nó là quân địch của cả làng, nó làm cho biết bao người phải bỏ mạng … … Bây giờ, ông khoe làng ông được giải phóng, ông được tham gia vào kháng chiến “ từ thời còn trong bóng tối ”, những nhà ngói san sát, đường lát toàn đá xanh … … … ..Ở nơi tản cư, điều khiến ông sung sướng nhất là được khoe về cái làng của mình, có vẻ như so với ông trong đời sống chẳng còn điều gì mê hoặc nữa, ông chằng bận tâm tới bất kể điều gì khác ngoài những tin tức về cái làng của mình “ ở nơi tản cư, ông nhớ cái làng của ông, nhớ những ngày được thao tác cùng với bạn bè, sao mà độ ấy vui thế. Ông thấy mình như trẻ ra .. ”. Trong lòng ông lão lại náo nức cả lên. Lúc này, niềm vui nhất của ông là được nghe những tin tức về cái Làng của mình. Hình ảnh ông Hai hiện lên thật đáng yêu, ông ghét những người biết chữ, ra vẻ ta đây, đọc báo mà chỉ đọc có một mình, không đọc to lên cho tổng thể mọi người cùng nghe .Tác giả tạo ra trường hợp tản cư, hình ảnh ông Hai hiện lên mang khá đầy đủ với những phẩm chất quý báu của những người nông dân Nước Ta hiền lành, chịu thương chịu khó. Đối với ông, đi tản cư âu cũng là kháng chiến, ở nơi tản cư ông làm tổng thể mọi việc, từ cuộc đất trồng rau, chăm nom bọn trẻ con … …. Hình ảnh ông vừa là hình ảnh đậm chất nông dân với “ Ruộng rẫy là mặt trận, cuốc cày là vũ khí, nhà nông là chiến sỹ ”. Nỗi nhớ về quê nhà của ông cứ chống chất, ông nhớ, ông đem làng ra kể cho cái nhớ ấy vơi bớt … ông nghe ngóng nó qua báo đài, qua những người tản cưÔng Hai đau đớn nghe tin làng mình theo giặc. Cái tin “ làng Chợ Dầu theo giặc ” mà ông nghe được của một người đàn bà tản cư làm ông lão cảm thấy choáng vàng, như tiếng sét giữa trời quang. “ Cổ ông lão nghẹn đắng lại, giọng ông lạc hẳn đi, da mặt tê rân rân. Một lúc lâu ông mới rặn è è, nuốt một cái gì vướng ở cổ … ”. Ông cúi gằm mặt xuống mà đi, Ông nghĩ đến sự khinh ghét của bà chủ nhà, của bà con lối xóm “ rồi đây ai người ta chứa, ai người ta kinh doanh mấy ”. Tâm trạng ông lão như vừa mất đi thứ gì thiêng liêng lắm .Ông luôn tự hào về quê nhà mình, luôn khoe làng mình như một ví dụ nổi bật cho đấu tranh giải phóng, chống giặc. Vậy mà giờ đây, ông lại phải nghe tin làng mình theo giặc, không giấu nổi sự nhục nhã ông vờ đứng rồi lảng ra chỗ khác, cúi gằm mặt xuống mà đi. Về tới nhà, ông nằm vật ra giường, đường sự bao niềm tin, bao tự hào của ông đều sụp đổ, nước mắt ông giàn ra. Nhà văn Kim Lân miêu tả tâm trạng của ông Hai thật xúc động. “ Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ tràn ra. Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng, hắt hủi đấy ư ? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu ?. … ”. Đau đớn, tủi hổ, nếu như ông không yêu làng đến thế, không tự hào như vậy, thì giờ đây khi nghe tin dữ ông đã không cảm thấy ê chề như vậy. Khổ thân ông lão vốn xởi lởi, vui tính, khởi đầu ông nghi ngại, ông tự hỏi lòng mình, trong đầu ông điểm lại những nhân vật trong làng “ Mà thằng chánh Bệu đích thực là người làng rồi .Hình như, ông không hề đồng ý nổi cái tin đó, ông đấu tranh nội tâm một cách giữ dội nhưng rồi ở đầu cuối phải gật đầu nó với những vật chứng rõ ràng. Sự đau đớn đến tột cùng, có lẽ rằng nếu như phải nghe tin làng bị cháy rụi hay bị giặc đốt phá có lẽ rằng ông lão không cảm thấy xót xa như giờ đây. Có lẽ, so với ông đây là điều tủi hổ nhất “ Chao ôi ! Cực nhục chưa, cả làng Việt gian ”. Những lời đó như được xuất phát từ trái tim ông, cả đời ông có lẽ rằng chưa khi nào phải chịu cảnh tủi nhục như vậy, nó được cất lên từ một niềm tin trọn vẹn bị sụt đổ, từ một tình yêu tha thiết. Ông không những chỉ đau cho mình, cho mái ấm gia đình mình, mà còn đau cho toàn bộ những người cùng quê nhà cũng đang lưu lạc trên khắp mọi miền quốc gia “ lại còn biết bao người làng, đang tan tác mỗi người một phương nữa, không biết họ đã biết cái cơ sự ngày chưa … ’ .Đến khi, cái tin làng Chợ Dầu theo giặc được cải chính, toàn bộ những nỗi đau, tủi nhục được sửa chữa thay thế bằng niềm sung sướng, hân hoan “ Tất cả đều là sai sự mục tiêu cả … tổng thể đều là sai sự mục tiêu cả ”. Ông Hai báo cái tin làng bị giặc phá với niềm sung sướng tột độ, mặc dầu nhà ông bị giặc đốt nhưng có vẻ như ông chẳng có chút đau buồn nào “ Tây nó đốt nhà tôi rồi ông chủ ạ, đốt nhẵn …. ”. Ông niềm hạnh phúc bởi, cái sự mất mát của ông, của quê nhà ông cũng chính là vật chứng rõ ràng nhất cho lòng trung thành với chủ dành cho cách mạngNhà văn Kim Lân đã khắc họa thật rõ nét nhân vật ông Hai, hình ảnh ông cũng là đại diện thay mặt cho những tầng lớp nhân dân Nước Ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp .

Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng (mẫu 6)

Nếu như trước Cách mạng Tháng Tám, Ngô Tất Tố mang tới một chị Dậu với sức sống mãnh liệt của người nông dân, Nam Cao mang tới một Lão Hạc đầy lòng tự trọng và tình yêu thương con vô bờ bến, … thì sau Cách mạng Tháng Tám, Kim Lân – nhà văn nông dân – mang tới cho bạn đọc hình ảnh người nông dân thời kì thay đổi. Đó chính là nhân vật ông Hai trong truyện ngắn “ Làng ” với tình yêu làng quê và lòng yêu nước sâu đậm, tha thiết .Sinh ra và lớn lên nơi làng quê Nước Ta, giữa những người nông dân chất phác, nhà văn Kim Lân đã sớm gắn bó và am hiểu thâm thúy về đời sống ở nông thôn, sáng tác nhiều tác phẩm về đề tài này. Trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, khi người dân miền Bắc được lệnh tản cư, ông lại một lần nữa khắc họa hình ảnh người nông dân trong truyện ngắn “ Làng ”, không phải trong những yếu tố thường nhật, mà về tình yêu làng quê và quốc gia của những con người chân lấm tay bùn ấy. Tác phẩm được đăng lần tiên phong trên tạp chí Văn nghệ năm 1948, lưu lại bước chuyển biến tích cực trong hình tượng người nông dân và nhân thức của họ, đặc biệt quan trọng qua nhân vật ông Hai .Nét tính cách tiên phong và dễ nhận thấy nhất ở ông Hai là tình yêu tha thiết so với làng ông. Đối với người nông dân, làng không chỉ là một đơn vị chức năng hành chính, địa lí. Ở đó tiềm ẩn đời sống của họ, tổng thể những gì thân mật và quen thuộc với họ. Làng chính là quê nhà, là cuộc sống họ. Ông Hai cũng vậy, ông có tính hay khoe làng với tổng thể niềm hãnh diện. “ Ông nói về cái làng ấy một cách mê hồn và náo nức quái đản. Hai mắt ông sáng hẳn lên, khuôn mặt biến chuyển hoạt động giải trí. ” Tình yêu làng đã biến ông Hai thành một con người trọn vẹn khác so với một ông Hai bị gò bó, tù túng trong căn nhà bếp tản cư. Một nguồn sinh lực mới như dồi dào trong ông lúc đó. Tối này đến tối khác, ông nói đi nói lại về cái làng của ông .Kim Lân điểm nhịp câu truyện bằng những lời trách móc ông hàng xóm nhãng ý không nghe chuyện, nhưng kỳ thực là để cho ta thấy rằng ông Hai không thực sự cần bác Thứ nghe, ông nói cho chính mình, nói để cho sướng miệng và cũng để thỏa nỗi nhớ làng. “ Ông lại nghĩ về cái làng của ông, lại nghĩ đến những ngày cùng thao tác với bạn bè. [ … ] Ông lại muốn về làng, lại muốn được cùng đồng đội đào đường, đắp ụ, xẻ hào, khuân đá. ” Những ký ức về làng xưa, xóm cũ trở thành niềm an ủi, động viên ông Hai mỗi khi chán nản. Chỉ cần được ở lại làng, cùng chiến đấu với đồng đội thì như có một luồng sinh lực mới chảy dồi dào trong ông, và dù có khó khăn, khó nhọc, nguy hại đến bao nhiêu ông cũng chịu được. Hình ảnh đó trọn vẹn trái ngược với ông Hai khi nào cũng buồn chán, bức bối, không biết làm gì trong căn nhà bếp tản cư. Thế nhưng đó cũng chỉ là hồi ức, một hồi ức vui tươi và đầy tự hào đến nỗi mỗi khi nhớ lại, trong ông lại trào dâng một nỗi nhớ khôn nguôi : “ Ông Hai nhớ cái làng, nhớ cái làng quá. ” Với ông, ngôi làng của ông vốn đã là một điều gì đó vô cùng thiêng liêng và đẹp tươi. Nay ở trong căn nhà bếp tản cư chật hẹp, cái làng ấy lại càng đẹp hơn, trở thành một niềm mong ước, khao khát mãnh liệt. Điều đó trọn vẹn không phải phóng đại. Tâm sự của ông Hai là tâm sự của một người gắn bó với làng tha thiết, yêu làng bằng một niềm tự hào chân chính .Tình yêu làng của ông Hai được bộc lộ điển hình nổi bật và đậm nét nhất khi ông nghe tin làng ông theo Tây. Như sét đánh ngang tai, ông khước từ tin vào điều đó. “ Cổ ông lão nghẹn ắng lại, da mặt tê rân rân. Ông lão lặng đi, tưởng chừng như không thở được. Một lúc sau ông mới rặn è è, nuốt một cái gì vướng ở cổ. ” Nếu như tin dữ ấy là cái làng xinh xắn của ông bị đốt trụi, nhà cửa, ruộng vườn của ông bị cướp mất thì có lẽ rằng ông cũng không đau khổ bằng tin làng mình theo Tây. Tội nghiệp ông lão vui tính, xởi lởi giờ đây phải “ cúi gằm mặt đi thẳng ”, “ nước mắt ông cứ dàn ra ”. Giá ông không quá yêu làng, không quá tự hào về làng thì ông đã không thấy tủi nhục đến thế. Mấy chữ “ cả làng chúng nó Việt gian theo Tây ” như găm vào trái tim ông, vào niềm tự hào về cái làng mà ông yêu vô cùng. Tất cả những gì ông trân trọng giữ gìn trong tim giờ đây như đều sụp đổ tan tành .Ông không gật đầu được thực sự ấy và đấu tranh nội tâm kinh hoàng. Lúc đầu là nghi ngại ( “ Nhưng sao lại nảy ra cái tin như vậy được ? “ ), nhưng sau đó là đau đớn khi được biết những vật chứng rõ ràng ( “ Mà thằng chánh Bệu thì đích là người làng không sai rồi “ ). Phải thừa nhận cái tin đó, không thể nào tả được nỗi đau của ông lúc ấy. “ Chao ôi ! Cực nhục chưa, cả làng Việt gian ! ” Có lẽ trong đời mình, ông Hai chưa từng chịu đựng hay thậm chí còn tưởng tượng được một nỗi đau, nỗi nhục như vậy. Những tiếng ấy như thốt lên từ trái tim bị tổn thương, từ niềm tự hào bị chà đạp của ông, khiến người đọc cũng như cảm nhận được nỗi xót xa, tủi nhục của ông lúc ấy. Mà ông Hai đâu chỉ đau cho mình, đau cho làng, mà ông còn đau cho những người đồng hương, đồng cảnh ngộ. “ Lại còn bao nhiêu người làng, tan tác mỗi người một phương nữa, không biết họ đã rõ cái cơ sự này chưa ? ” Có thể những con người ấy trước kia có hiềm khích với ông, nhưng trước nỗi đau, nỗi nhục quá lớn này, tình yêu làng trỗi lên thật can đảm và mạnh mẽ và thức tỉnh tình đồng hương trong ông. Kim Lân đã rất tài tình khi sử dụng hàng loạt câu cảm, câu hỏi liên tục trong nghệ thuật và thẩm mỹ độc thoại nội tâm để lột tả sự đau khổ, xót xa, uất ức mà ông Hai phải chịu đựng. Lúc này đây, làng không chỉ là nơi chôn rau cắt rốn nữa, mà là một cái gì đó lớn lao hơn, là lòng tự trọng, là danh dự .Không chỉ thế, tình yêu làng còn trở thành một nỗi ám ảnh day dứt trong ông, buộc ông phải lựa chọn giữa làng và nước. Nếu lúc trước ông tự hào, ông thao thao bất tuyệt về làng mình bao nhiêu thì giờ đây ông xấu hổ, trốn tránh bất nhiêu. Cái lời đồn thổi quái ác kia trở thành một nỗi ám ảnh, một nỗi sợ vô hình dung luôn đè nặng lên tâm lý ông. “ Một đám đông túm lại, ông cũng chú ý, dăm bảy tiếng cười nói xa xa, ông cũng chột dạ. Lúc nào ông cũng nơm nớp tưởng như người ta đang chú ý, người ta đang buôn chuyện đến “ cái chuyện ấy ”. Cứ thoáng nghe những tiếng Tây, Việt gian, cam-nhông … là ông lủi ra một góc nhà, nín thít .Thôi lại chuyện ấy rồi ! ” Lẽ thường tình, khi người ta tâm lý quá nhiều về một điều gì đó, khi nào ta cũng có cảm tưởng những người khác cũng như vậy. Thế thì nỗi ám ảnh và lo âu của ông Hai phải lớn đến chừng nào để ông bị dằn vặt tới vậy ! Lòng yêu làng của ông phải lớn biết chừng nào ! Kim Lân đã diễn đạt rất đơn cử và thâm thúy tâm trạng nặng nề ấy, vì bản thân tác giả cũng từng gặp thực trạng tựa như. Ông Hai đã trải qua những giờ phút không hề đau đớn và tủi hổ hơn khi bị mụ chủ nhà nói móc nói máy để đuổi khéo. Người đọc như cảm nhận được từng lời từng chữ của mụ như xoáy sâu vào tình yêu làng vốn đã quá tổn thương của ông. Dù đã dứt khoát đi theo kháng chiến, ông vẫn không hề dứt bỏ tình cảm sâu đậm với làng quê, và do đó mà ông càng đau xót, tủi hổ hơn .Bên cạnh tình yêu làng, nhân vật ông Hai còn ghi dấu trong mắt người đọc bằng lòng yêu nước và ý thức kháng chiến. Ông luôn theo sát tin tức kháng chiến và tự hào về những chiến công mà nhân dân ta đã lập nên. “ Ruột gan ông lão cứ múa cả lên, vui quá ! ” Nhưng đến khi phải lựa chọn giữa làng và nước, tình yêu ấy mới thể hiện rõ ràng. Dù bị tin đồn thổi làng mình theo Tây dồn vào “ tuyệt đường sinh sống ”, ông vẫn nhất quyết không trở về làng. Đến đây, ta mới hiểu rõ về con người hay chuyện tưởng chừng rất đơn thuần, bộc trực kia. Tình yêu làng giờ đây đã trở thành tình yêu có ý thức, hòa nhập và lòng yêu nước. “ Về làm gì cái làng ấy nữa. Về làng là bỏ kháng chiến, bỏ Cụ Hồ. ” Nhớ lại những tháng ngày đen tối bị đàn áp xưa kia, ông đã có quyết định hành động rõ ràng, đúng đắn. Là người nông dân chân lấm tay bùn nhưng ông Hai có nhân thức cách mạng rõ ràng : “ Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù. ” Nhận thức rất mới này là một nét đặc biệt quan trọng trong tính cách của ông Hai, lưu lại sự đổi khác của người nông dân sau Cách mạng Tháng Tám .Ông luôn luôn muốn được giãi bày nỗi lòng ấy của mình. Tuy trò chuyện với đứa con, nhưng thực ra ông đang mượn lời đứa trẻ để bày tỏ tâm sự. Những gì đứa trẻ nói chính là những gì đang dâng trào trong lòng ông mà không nói ra được. “ Ừ đúng rồi, ủng hộ cụ Hồ con nhỉ. ” Ông Hai nói với đứa con như thể nói với đồng đội chiến sỹ, để minh oan cho tấm lòng thành thật của mình, để nỗi khổ tâm trong lòng như vơi đi được đôi phần. Lòng yêu nước của ông thật đơn giản và giản dị nhưng vô cùng chân thành, thâm thúy và cảm động. Chính điều ấy đã giúp ông chịu đựng được lời đồn thổi quái ác về làng mình, vì ông có niềm tin vào cách mạng, vào kháng chiến. Từ đây, ông Hai nói riêng hay người nông dân nói chung, đã nhìn rộng hơn, xa hơn lũy tre làng. Không chỉ yêu làng, trong ông còn có một tình yêu lớn gấp nhiều lần – lòng yêu nước .Đến khi tin làng chợ Dầu theo giặc được cải chính, tình yêu làng, yêu nước của ông Hai mới được vẽ lên hoàn hảo. Ông Hai như sống lại. “ Cái mặt buồn thỉu mọi ngày bỗng vui tươi, rạng rỡ hẳn lên. ” Một lần nữa, tình yêu làng, yêu nước của ông được bộc lộ một cách chân thực, cảm động. Nguồn sinh lực ngày nào lại quay trở lại trong ông. Ông Hai lại là ông Hai xưa. Ông lại nói về làng mình, về “ Tây nó đốt nhà tôi rồi, đốt nhẵn ! ” Niềm vui sướng của ông được biểu lộ thật hồn nhiên, chân thực và rất mãnh liệt. Có lẽ không ai trên đời lại đi khoe, đi mừng việc nhà mình bị đốt như thế. Nhưng với ông Hai, điều đó đâu có là gì so với niềm vui khi thanh danh của làng được rửa. Vì sự mất mát ấy cũng là sự hồi sinh của một làng Chợ Dầu mà ông hằng yêu và xứng danh với tình yêu ấy : làng Chợ Dầu kháng chiến. Tình yêu làng là cơ sở, là biểu lộ hùng hồn nhất của tình yêu nước trong ông Hai. Quả đúng như nhà văn I-li-a Ê-ren-bua đã từng nói : “ Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê làm ra lòng yêu tổ quốc. ” Nếu so với lão Hạc của Nam Cao hay chị Dậu của Ngô Tất Tố trước Cách mạng tháng Tám – những người nông dân cả cuộc sống đầu tắt mặt tối trong ruộng vườn thì nhân vật ông Hai đã có nhận thức rõ ràng về cách mạng, về kháng chiến. Ông đã nhận ra rằng : Đất nước còn thì làng còn, quốc gia mất thì làng cũng mất. Đây không chỉ là sự biến hóa trong tâm lý người nông dân, mà còn là tâm lý của mỗi người dân Nước Ta thời gian đó. Họ sẵn sàng chuẩn bị quyết tử những cái riêng, những cái nhỏ vì sự nghiệp chung, vì cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc bản địa. Họ không hề quên đi cội nguồn của mình mà gìn giữ nơi ấy ở trong tim, biến thành động lực chiến đấu để giải phóng quốc gia, giải phóng quê nhà .Truyện ngắn “ Làng ” đã kiến thiết xây dựng thành công xuất sắc nhân vật ông Hai, đặc biệt quan trọng qua trường hợp làng Chợ Dầu bị đồn là theo Tây. Nguyễn Minh Châu từng nói : “ Tình huống là một loại sự kiện đặc biệt quan trọng của đời sống, được phát minh sáng tạo ra theo hướng lạ hóa. Tại đó, vẻ đẹp nhân vật hiên ra sắc nét, ý nghĩa tư tưởng phát lộ tổng lực. ” Kim Lân đã phát minh sáng tạo được một trường hợp truyện có tính stress để thử thách nhân vật. Nó đã cho ta thấy chiều sâu của nhân vật ông Hai, những nét tính cách, những chuyển biến trong nhận thức và tính cảm của ông, và hơn hết là tình yêu làng, yêu nước tha thiết. Nhà văn cũng vô cùng thành công xuất sắc trong nghệ thuật và thẩm mỹ miêu tả tâm lí nhân vật, khi thì miêu tả cử chỉ hành vi, khi thì độc thoại nội tâm, độc thoại, đối thoại để lột tả tính cách nhân vật. Ngôn ngữ kể chuyện rất linh động, tự nhiên, lúc dềnh dàng, lúc bất ngờ đột ngột tùy theo diễn biến. Bên cạnh đó, tác giả vốn am hiểu đời sống nông thôn nên ngôn từ của ông Hai là khẩu ngữ, rất bình dị và thân thiện, đậm chất nông dân. Với nhân vật ông Hai, Kim Lân quả thực rất xứng danh là một cây bút “ quý hồ tinh, bất quý hồ đa ” .Nguyễn Đình Thi từng viết rằng : “ Tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ nào cũng thiết kế xây dựng bằng những vật tư mượn ở thực tại. Nhưng nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ và lạ mắt. Anh gửi vào tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ, anh muốn đem một phần của mình góp vào đời sống chung quanh. ” Truyện ngắn “ Làng ” đã được viết nên từ những điều nhà văn từng thưởng thức, khắc họa một cách chân thực nhất những tháng ngày đi tản cư của nhân dân miền Bắc trong buổi đầu cuộc kháng chiến chống Pháp, cũng như những chuyển biến trong nhận thức và tình cảm của họ .. Thông qua nghệ thuật và thẩm mỹ thiết kế xây dựng trường hợp truyện và miêu tả tâm lí, ngôn từ nhân vật, Kim Lân đã mang đến cho bạn đọc nhân vật ông Hai với tình yêu làng quê và lòng yêu nước sâu đậm, thiết tha .

Bài giảng: Làng – Cô Nguyễn Dung (Giáo viên VietJack)

Xem thêm những bài văn mẫu phân tích, dàn ý truyện ngắn Làng lớp 9 hay khác :

Mục lục Văn mẫu | Văn hay 9 theo từng phần:

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 9 tại khoahoc.vietjack.com

Đã có app VietJack trên điện thoại thông minh, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không tính tiền. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k7: fb.com/groups/hoctap2k7/

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Theo dõi chúng tôi không tính tiền trên mạng xã hội facebook và youtube :

Loạt bài Tuyển tập những bài văn hay | văn mẫu lớp 9 của chúng tôi được biên soạn một phần dựa trên cuốn sách: Văn mẫu lớp 9 và Những bài văn hay lớp 9 đạt điểm cao.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Source: https://tbdn.com.vn
Category: Văn học