Phân tích quá trình thức tỉnh của Chí Phèo | Văn mẫu 11

Quá trình thức tỉnh của Chí Phèo do Đọc Tài Liệu tuyển chọn và biên soạn gồm một số bài văn hay nhất phân tích quá trình thức tỉnh, hồi sinh của nhân vật Chí Phèo sau khi gặp được Thị Nở.

Đề bài: Em hãy phân tích quá trình thức tỉnh của Chí Phèo trong tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao.

Quá trình thức tỉnh hồi sinh và thảm kịch cự tuyệt của Chí Phèo

Phân tích quá trình thức tỉnh của Chí Phèo mẫu số 1:

Nam Cao là một nhà văn hiện thực lớn có tư tưởng nhân đạo vừa sâu sắc, mới mẻ, vừa độc đáo. Ông là nhà văn hiện thực xuất sắc tràn đầy tinh thần nhân đạo, chuyên viết về hai đề tài: người trí thức nghèo sống mòn mỏi, bế tắc trong xã hội cũ và người nông dân bị bần cùng hóa, lưu manh hóa trước Cách mạng tháng Tám. Trong đó, Chí Phèo là một kiệt tác trong văn xuôi Việt Nam hiện đại của nhà văn Nam Cao viết vào năm 1941. Truyện kể lại cuộc đời của một người dân cùng khổ tên là Chí Phèo. Chí Phèo là biểu hiện sống động của bi kịch sinh ra là người mà không được làm người. Câu chuyện có nhiều bi kịch, nhưng đặc biệt, trong đó quá trình thức tỉnh hồi sinh và bi kịch cự tuyệt của Chí Phèo trong tác phẩm là một trong những đoạn thể hiện sâu sắc ý nghĩa nhân văn và giá trị nhân đạo của tác phẩm.

Chí Phèo, nguyên là một đứa con hoang, bị bỏ rơi nơi lò gạch cũ khi vừa mới lọt lòng, vốn là người nông dân hiền lành, lương thiện nhưng đã bị xã hội phong kiến bóc lột, đè nén, áp bức trở thành “ con quỷ dữ làng Vũ Đại ”. Bá Kiến đã đẩy Chí Phèo vào tù, biến Chí từ một người nông dân hiền lành trở thành một thằng lưu manh và trở thành tay sai đắc lực cho bọn cường hào trong làng. Chí gần như sống trong vô thức, bị xã hội ruồng bỏ, bị cướp mất quyền làm người, bị cướp đi cả nhân hình lẫn nhân tính. Và cứ thế Chí Phèo say triền miên. Say để quên đi quyền làm người, say để làm những việc mà người ta giao cho hắn làm, đốt phá, cướp giật, doạ nạt … của bao người dân lương thiện. Những cơn say của hắn tràn cơn này sang cơn khác, thành một cơn dài, bát ngát, hắn ăn trong lúc say, thức dậy hãy còn say … Chưa khi nào hắn tỉnh, và có lẽ rằng hắn chưa khi nào tỉnh táo, để nhớ có hắn ở đời .Cứ tưởng Chí Phèo mãi mãi sống kiếp quái vật, rồi sẽ kết thúc bằng cách vùi xác ở một bờ bụi nào đó, nhưng bằng năng lực và nhất là bằng trái tim nhân đạo của một nhà văn lớn, Nam Cao đã để Chí Phèo trở về sống kiếp người một cách tự nhiên. Ông đã soi rọi ánh sáng của tình yêu thương vào tận đáy tâm hồn đen tối của con quỷ dữ làng Vũ Đại. Trong một đêm say, hắn vô tình gặp Thị Nở – người đàn bà dở hơi xấu xí, và quá lứa lỡ thì. Đêm hôm ấy, họ ăn nằm với nhau, sự chung đụng ngẫu nhiên ấy, mang tính bản năng của người đàn ông trong cơn say. Những phẩm chất của người nông dân lao động tiềm tàng sâu trong con người hắn bất chợt được khơi dậy. Chút tình yêu thương mộc mạc, tự nhiên cộng với sự chăm sóc chăm nom giản dị và đơn giản của Thị Nở đã thức tỉnh lương tri, thức tỉnh thực chất lương thiện vốn có trong con người Chí. Chính nhờ cuộc gặp gỡ đó, đã thức tỉnh phần người trong Chí, giúp Chí cởi bỏ cái vỏ quỉ dữ để sống lại làm người, khao khát hoàn lương, lương thiện .Đoạn văn miêu tả tâm trạng Chí Phèo sau đêm gặp Thị Nở chứng tỏ Nam Cao xứng danh bậc thầy về phân tích tâm lí nhân vật. Tỉnh rượu, Chí thấy lòng chợt bâng khuâng ‘ ‘ mơ hồ buồn ‘ ‘. Những lần trước, mỗi khi tỉnh rượu, hắn lại uống, vì vậy say tiếp nối say. Còn lần này, Chí Phèo tỉnh rượu với trạng thái khác hẳn “ người thì bủn rủn, chân tay không buồn nhấc ; hay là đói rượu, hắn hơi rùng mình. Ruột gan lại nôn nao lên một tí. Hắn sợ rượu như những người ốm sợ cơm ”. Sau bao năm, lần tiên phong trong cuộc sống Chí tỉnh dậy, chợt nhận ra nơi căn lều ẩm thấp là ánh nắng ngoài kia rực rỡ tỏa nắng biết bao, nghe thấy mọi âm thanh của đời sống : tiếng chim hót ngoài kia vui tươi quá, tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá trên sông, tiếng lao xao của người đi chợ bán vải về … Những âm thanh quen thuộc ấy hôm nào mà chả có, nhưng thời điểm ngày hôm nay Chí mới cảm nhận và nghe thấy, vì thời điểm ngày hôm nay Chí đã hết say. Phải chăng, những âm thanh ấy chính là tiếng gọi náo nức, thiết tha, tiếng gọi thôi thúc của đời sống đã vang lên rộn ràng trong tâm hồn vừa được khơi dậy của Chí … Sau đó Chí tỉnh ngộ, nhìn lại cuộc sống mình cả trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Hơn hết, cái tham vọng bình dị ngày nào ‘ ‘ có một mái ấm gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn cày thuê, vợ dệt vải … ‘ ‘ bỗng dưng trở lại với Chí. Chí đã tỉnh rượu và thức tỉnh về tình cảm và nhận thức. Chí thấy hiện tại của mình thật đáng buồn bởi “ hắn đã tới cái dốc bên kia của cuộc sống ”. Tương lai so với hắn, còn đáng buồn hơn, hắn còn lo âu bởi hắn đã trông thấy trước “ tuổi già, đói rét và ốm đau ” và nhất là “ cô độc ”. Sau những tháng ngày sống gần như vô thức, Chí đã tỉnh táo và triền miên trong tâm lý và xúc động. Như vậy, với sự trở lại của lí trí và nhận thức về chính mình, cùng những tình cảm, xúc cảm của một con người, Chí đang thức tỉnh một cách tổng lực cả về nhận thức và ý thức và khởi đầu hồi sinh để trở về với kiếp người. Ngòi bút Nam Cao ở đây thật ấm cúng, biểu lộ từng biểu lộ của sự thức tỉnh ở Chí Phèo. Ông thật sự rất yêu quý những người lao động chân chính. Vì thực trạng mà họ bị đẩy vào con đường tội lỗi. Nhưng ngay cả khi bị cuộc sống làm biến dạng nhân hình và làm méo mó nhân tính thì Nam Cam vẫn nhìn thấy vẻ đẹp trong sáng luôn tiềm ẩn trong con người họ. Họ chỉ cần gặp điều kiện kèm theo thuận tiện thì phần người sẽ bừng dậy một cách can đảm và mạnh mẽ .Đúng lúc ấy thì Thị Nở bưng đến cho Chí Phèo bát cháo hành đang nghi ngút khói. Và nếu như Thị Nở không qua, chắc là hắn đã khóc được mất. Việc làm này của thị khiến hắn từ ‘ ‘ rất là kinh ngạc ‘ ‘ đến xúc động ‘ ‘ thấy mắt mình như ươn ướt ‘ ‘ chính bới một lẽ rất là đơn thuần “ lần tiên phong hắn được người ta cho … ”, “ đời hắn chưa khi nào được săn sóc bởi bàn tay đàn bà ‘ ‘. Hắn còn cảm nhận về mùi vị cháo hành, nó thơm và ngon lắm. Thị Nở còn cảm nhận thấy hắn rất hiền. Dưới ánh sáng của tình yêu, thị Nở bỗng trở thành một người đàn bà có duyên, cũng biết lườm yêu, biết nhát gan, biết ‘ ‘ ngượng ngùng mà thinh thích khi nghe hai tiếng ‘ ‘ vợ chồng ‘ ‘. Bát cháo hành của thị Nở làm hắn tâm lý nhiều. Trái tim tưởng chừng như chai đá của Chí Phèo đã từ từ sống dậy. Cái phần người trong hắn cũng hồi sinh. Chí đã sống đúng với con người thật của mình, trở lại nguyên hình của anh canh điền thời xưa. Hành động chăm nom đầy tình cảm yêu thương ấy làm tâm trạng Chí đi từ xúc động đến ăn năn, hồi tỉnh. Tình yêu của Thị Nở đã mở đường cho Chí Phèo trở lại làm người : “ Trời ơi ! Hắn thèm lương thiện, hắn muốn làm hòa với mọi người biết bao … Thị hoàn toàn có thể sống yên ổn với hắn thì sao người khác lại không hề được ‘ ‘. Cùng với mong ước được làm người lương thiện, Chí khao khát niềm hạnh phúc và một mái ấm mái ấm gia đình. Và hắn nói “ Giá cứ thế này mãi thì thích nhỉ ? ”. Lúc này nội tâm của Chí đã bừng tỉnh, lương tri của hắn đã trỗi dậy mà thôi thúc tình cảm hắn. Hắn thật sự muốn ‘ ‘ thế này ‘ ‘ đó là muốn được ăn cháo hành, được sống bên cạnh thị Nở, được thị quan tâm, chăm nom, yêu thương và được làm nũng với thị … “ Hay là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui ” một mái ấm mái ấm gia đình vui tươi, niềm hạnh phúc, câu nói này giống như một lời cầu hôn của Chí với thị Nở – một lời cầu hôn rất canh điền, chất phác, giản dị và đơn giản. Hắn muốn sống như một con người đúng nghĩa, khao khát được trở lại với đời sống thông thường, được làm hòa với mọi người. Thị Nở sẽ là cây cầu nối giữa hắn với cuộc sống. Chí Phèo bâng khuâng, háo hức nghĩ tới một tương lai tốt đẹp. Chính tình người của Thị Nở đã thức tỉnh hồi sinh tình người trong Chí Phèo, thế mới biết sức cảm hóa của tình thương kỳ diệu biết nhường nào ! Phát hiện và miêu tả quá trình thức tỉnh của Chí Phèo là một thành công nghệ thuật rực rỡ của Nam Cao. Tác giả đã khéo lựa chọn những cụ thể rất chân thực thể, miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế hiện lên ý nghĩa của sự hồi sinh là sự chứng minh và khẳng định sức sống của thiên lương, của lòng lương thiện .Nhưng, thảm kịch và đau đớn thay, cánh cửa cuộc sống vừa hé mở thì cũng ngay lập tức đóng sầm lại trước mắt Chí Phèo, rốt cuộc thì ngay chút tình thương yêu của Thị Nở không đủ mạnh để cứu hắn. Lời nói của bà cô Thị Nở như một gáo nước lạnh tạt thẳng vào mặt Chí Phèo làm tắt ngúm ngọn lửa lòng vừa được nhen lên trong Chí. “ Ai lại đâm đầu đi lấy một thằng không cha không mẹ như cái thằng Chí Phèo ” đã trở thành định kiến khắc nghiệt lấp mất lối về của Chí. Cũng như mọi người dân làng Vũ Đại khác, bà đã quen coi Chí là một thằng lưu manh, hơn thế nữa là một con quỷ dữ. Rồi cả Thị Nở, người đàn bà mà hắn đặt trọn lòng hy vọng đó nghe lời bà cô cũng ‘ ‘ dướn cái môi vĩ đại mà ném vào hắn bao lời chửi mắng ‘ ‘. Như thế, Chí Phèo thật sự rơi vào một thảm kịch ý thức đau đớn. Đó chính là thảm kịch của một con người chết trên ngưỡng cửa quay trở lại với đời sống lương thiện. Chút niềm hạnh phúc nhỏ nhoi, mong ước được trở lại đời sống lương thiện sau cuối vẫn không đến được với Chí Phèo. Và thật là khắc nghiệt, khi bản tính người nơi Chí Phèo trỗi dậy, cũng là lúc Chí Phèo hiểu rằng mình không còn quay trở lại với lương thiện được nữa. Định kiến xã hội trải qua bà cô thị Nở không cho hắn đặt chân lên nhịp cầu kỳ vọng. Nói xa hơn, cái xã hội thực dân nửa phong kiến đó đã cướp đi của Chí quyền làm người và vĩnh viễn không trả lại. Nó đã tiêu hủy và đã bẻ gãy chiếc cầu nối Chí với cuộc sống .Chí Phèo một lần nữa bị hắt hủi, ruồng bỏ phũ phàng. Chí Phèo lại uống rượu trong nỗi vô vọng, đau đớn tột cùng ‘ ‘ ôm mặt khóc rưng rức ‘ ‘. Chí Phèo uống thật say, nhưng lần này không như mọi lần, càng say thì Chí lại càng tỉnh, càng tỉnh càng nhận ra thảm kịch của cuộc sống mình. Phẫn uất, vô vọng Chí xách dao đi định đến nhà Thị Nở. Trong dự tính, Chí định đến nhà đâm chết con “ khọm già ”, con “ đĩ Nở ” nhưng sự thức tỉnh ý thức về thân phận và thảm kịch đã đẩy chệch hướng đi của Chí dẫn Chí đến thẳng nhà Bá Kiến. Hơn ai hết lúc này Chí thấm thía tội ác của kẻ đã cướp đi quyền làm người của mình rằng : kẻ đã làm cho mình phải mang lốt quỷ, kẻ đã làm mình ra nỗng nỗi khốn cùng này chính là Bá Kiến. Anh càng thấm thía tội ác kẻ đã cướp đi quyền làm người, cướp đi cả bộ mặt và linh hồn của mình. Chí Phèo đến nhà Bá Kiến với tư cách là một nô lệ thức tỉnh, đòi quyền làm người. Thống thiết thay là tiếng kêu của Chí Phèo cuối tác phẩm : ‘ ‘ Tao muốn làm người lương thiện ! … Ai cho tao lương thiện ? Làm thế nào cho mất được những mảnh vết chai trên mặt này ? … Tao không hề làm người lương thiện nữa ! Biết không ! Chỉ có một cách … biết không ! ‘ ‘ Đó là những câu hỏi vút lên đầy cay đắng và không lời giải đáp. Câu hỏi chất chứa nỗi đau đớn đầy phẫn uất của một con người thấm thía được nỗi đau khôn cùng của thảm kịch cá thể. Câu hỏi đánh thẳng vào bộ mặt của xã hội vô lương. Câu hỏi như cứa vào tâm can người đọc về một thân phận con người đầy đắng cay trong xã hội cũ. Căm thù cao độ và không còn lối thoát. Chí Phèo đã giết bá Kiến rồi tự sát, lấy sự diệt trừ đời mình để xử lý sự bế tắc của số phận. Chí đã chết khi cánh cửa cuộc sống đã đóng chặt trước mặt anh không cho anh trở lại. Đó là sự thức tỉnh về quyền sống, không đồng ý được đời sống của một con quỷ dữ nữa, anh muốn hoàn lương mà xã hội đâu cho, bởi cái khát khao mãnh liệt được làm người đã bị dập tắt. Lương thiện có ngay trong mỗi con người là di sản niềm tin của mỗi người. Tại sao phải đi đòi lương thiện ? À, thì ra Chí đã bị cái xã hội vô nhân tính ấy cướp mất. Khốn nạn thay cho Chí, ngay cả cái quyền được làm một con người cũng bị xã hội người ăn thịt người ấy bóp nát. Cái chết bi thảm của Chí Phèo là lời tố cáo mãnh liệt cái xã hội vô nhân đạo, xã hội thực dân nửa phong kiến. Cái chết ấy là cái chết của con người trong thảm kịch đau đớn trước ngưỡng cửa về đời sống làm người, là tiếng kêu cứu về quyền làm người, cũng là tiếng gọi của nhà văn : Hãy cứu lấy con người ! Hãy yêu thương con người !

Với nhân vật Chí phèo, Nam Cao đã đặt ra bi kịch của người nông dân trước cách mạng: đó là bi kịch con người sinh ra là người mà không được làm người. Điều này thể hiện sự cảm thông sâu sắc của Nam Cao với khát vọng lương thiện trong con người và sự bế tắc của những khát vọng trong hiện thực xã hội ấy. Tác phẩm mang ý nghĩa triết lí sâu sắc được thể hiện dưới hình thức nghệ thuật vô cùng độc đáo. Tác giả đã khéo lựa chọn những chi tiết rất chân thực, miêu tả tâm lí nhân vật, xây dựng nhân vật điển hình trong hoàn cảnh điển hình cộng với cốt truyện và các tình tiết hấp dẫn, biến hóa bất ngờ.

Tác phẩm Chí Phèo thông qua quá trình thức tỉnh hồi sinh và bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người của nhân vật chính, nhà văn đã mang đến những giá trị nhân văn cao đẹp. Tác phẩm đã lên án, tố cáo tội ác của chế độ thực dân nửa phong kiến đã đàn áp và bóc lột nhân dân lao động. Qua đó nhà văn đồng cảm với những nỗi khổ đau, bị đày đọa và sự bế tắc của những khát vọng của người nông dân. Đồng thời nhà văn cũng kịp thời phát hiện và trân trọng trước vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật và khao khát thay đổi thực tại để mang đến một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Phân tích quá trình thức tỉnh của Chí Phèo mẫu số 2:

Truyện ngắn “Chí Phèo” là một kiệt tác của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại của nhà văn hiện thực và nhân đạo Nam Cao. Qua tác phẩm, tác giả đã vẽ nên một bức tranh thê thảm, đầy bi thương của những kiếp sống lương thiện nhưng đói nghèo đã bị tha hóa cả về thể xác lẫn linh hồn. Tiêu biểu cho những kiếp người đó chính là nhân vật “Chí Phèo” và những bi kịch mà hắn phải chịu đựng, nếm trải trong chặng đường đời của mình.

Xuyên suốt hàng loạt tác phẩm, người đọc dõi theo từng bước chân của Chí từ một người dân lương thiện thông thường cho đến khi trở thành “ con quỷ dữ ” của làng Vũ Đại và ở đầu cuối là cái chết tuy bi thảm nhưng lại là cách giải thoát tốt nhất khỏi những thảm kịch mà Chí đang phải chịu đựng. Người đọc không hề quên hình ảnh của Chí lúc mới ở tù ra với “ cái đầu trọc lốc, răng cạo trắng hớn, mặt đen lại ”, “ cái ngực phanh ra đầy những nét chạm trổ rồng phượng với một ông tướng cầm trùy trông gớm chết ”. Để rồi từ đó, cuộc sống hắn chìm trong men rượu, trong cơn say hắn đã làm biết bao tội ác, hắn phá vỡ niềm hạnh phúc của biết bao nhiêu mái ấm gia đình, làm chảy máu và nước mắt của biết bao nhiêu người lương thiện .Những tưởng cuộc sống hắn sẽ trượt dài trong tội lỗi nhưng rồi ở phần cuối của tác phẩm, Chí Phèo đã có ý thức vươn lên khao khát được làm người lương thiện, đỉnh điểm của khát khao đó là hành vi xách dao đến nhà bà cô Thị Nở nhưng lại đi thẳng đến nhà Bá Kiến để đòi lương thiện. Khi nhận ra một thực sự đau khổ đến mức vô vọng là hắn không hề trở lại làm người lương thiện được nữa thì hắn đã giết Bá Kiến – nguyên do chính tạo nên mọi bi kịch của cuộc sống Chí và tự kết liễu đời mình để giải thoát khỏi đời sống đau khổ hiện tại. Vậy động lực nào đã thôi thúc Chí hoàn lương ? Đó chính là tình thương của Thị Nở và bát cháo hành của Thị .Bát cháo hành của Thị Nở tuy giản đơn, mộc mạc chỉ có một chút ít cháo trắng với hành nhưng có ý nghĩa vô cùng to lớn so với sự hồi sinh thức tỉnh của Chí. Bát cháo được nấu lên bằng tình yêu thương chân thành, sự cảm thông, đồng cảm của Thị Nở dành cho Chí, chính thế cho nên mà nó có sức lay động can đảm và mạnh mẽ thực chất lương thiện vốn đã bị vùi sâu trong tâm hồn Chí. Nếu như trước đây, hắn chỉ biết uống rượu, rạch mặt, ăn vạ, rồi gây nên biết bao nhiêu tội ác thì giờ đây sau khi ăn bát cháo hành của Thị Nở hắn thấy lòng thành trẻ con. Hắn muốn làm nũng với Thị như với mẹ. Chưa khi nào ta thấy hắn hiền như lúc này … Khi nhận được bát cháo hành từ tay Thị, Chí rất quá bất ngờ, hết quá bất ngờ thì hắn thấy mắt mình ươn ướt. Vậy là Chí đã khóc, một con người đã lấy đi biết bao nhiêu nước mắt của người khác vậy mà giờ đây chính hắn lại khóc. Hắn đã khóc, khóc vì đây là lần thứ nhất hắn được người ta cho, lại được cho bởi tay một người đàn bà. Trước đây, chỉ toàn là đi cướp giật của người khác, hắn thấy “ lâu nay có thấy tự nhiên ai cho ai cái gì ”. Hắn nhìn bát cháo bốc khói mà bâng khuâng, vừa vui vừa buồn và một cái gì nữa giống như là ăn năn, hối lỗi … Và đây cũng là lần tiên phong Chí biết đến cái duyên của một người, đó là khi Thị Nở múc cháo “ nhìn trộm hắn rồi lại cười toe toét. Trông Thị thế mà có duyên ”. Nhìn Thị hắn nghĩ lại quá khứ khi mà hắn phải chăm nom cho bà ba, phải làm những việc xấu xa hắn thấy nhục hơn là thích. Bát cháo hành của Thị Nở có sức mạnh thật kì diệu, nó đã làm cho một người như Chí phải tâm lý : “ Hắn hoàn toàn có thể tìm bạn được, sao lại chỉ gây thù ? ” .Đồng thời, bát cháo ấy đã lấy lại sức khỏe thể chất cho hắn do tại hắn càng ăn mồ hôi lại càng ra nhiều. Và tất yếu, điều này rất tốt so với một người bị cảm gió như hắn. Tuy chỉ là bát cháo hành thông thường thôi nhưng nó đã giúp Chí khỏi bệnh, hắn thấy bát cháo mới thơm ngon làm thế nào, những người suốt đời không ăn cháo hành sẽ không biết rằng cháo hành ăn rất ngon … nhưng tại sao mãi đến tận giờ đây hắn mới nếm vị mùi cháo, tự hỏi để rồi tự mình vấn đáp. Đó chính là chính do đời hắn chưa khi nào được săn sóc bởi tay một người đàn bà. Sự gặp gỡ với Thị Nở như thể một điều kì diệu so với Chí, hình ảnh của Thị giống như một vị cứu tinh trong cuộc sống u ám và đen tối, say triền miên với những chuỗi dài thảm kịch của Chí Phèo. Điều đặc biệt quan trọng hơn, đây là tình cảm đáng trân trọng giữa những con người có cảnh ngộ khốn cùng .

Phân tích quá trình thức tỉnh của Chí Phèo mẫu số 3:

Sinh thời, khi cầm bút, Nam Cao hằng tâm niệm “ Sáng tạo là nhu yếu sống còn của văn chương, nghệ thuật và thẩm mỹ ”. Vì thế, hướng ngòi bút đến đề tài quen thuộc đó là đời sống khốn khổ của người nông dân trước cách mạng tháng Tám nhưng Nam Cao chọn cho mình một lối đi riêng. Khác với nhân vật trong truyện ngắn của Thạch Lam là được đặt vào trong một khoảnh khắc nhất định, nhân vật trong truyện ngắn của Nam Cao thường là những nhân vật có tính cách nổi bật và được đặt trong thực trạng nổi bật. Đặc biệt, nhắc đến Nam Cao người ta không hề không nhắc đến Chí Phèo – nhân vật bước vào trang văn, ngật ngưỡng với dáng diệu của một kẻ say. Những diễn biến tâm lí của Chí Phèo khi tiếp đón bát cháo hành của Thị Nở đã được Nam Cao diễn đạt một cách chân thực, tài tình đến cảm động .Chí Phèo đang vẩn vơ nghĩ về đời mình thì thị mang đến một nồi cháo hành. Sự chăm sóc mộc mạc, giản dị và đơn giản chân tình ấy đã làm tâm hồn Chí thay đổi đến giật mình, can đảm và mạnh mẽ. Lòng Chí trào dâng bao cảm hứng : bâng khuâng, ngỡ ngàng, quá bất ngờ, vui mừng, xúc động rồi lại nuối tiếc, buồn tẻ, xót xa, lại có cái gì như là ăn năn hối hận nữa. Chí ngỡ ngàng quá bất ngờ, cảm động đến ứa nước mắt. Vì đây là lần tiên phong hắn không phải dọa nạt, đâm chém mà vẫn có cái ăn. Lần tiên phong, hắn được một người đàn bà chăm nom ân tình. Nhưng Chí không khỏi ngậm ngùi, cay đắng, buồn tủi, xót xa vì mãi đến tận giờ đây hắn mới được nếm mùi cháo. Cái niềm hạnh phúc đơn giản và giản dị, đơn sơ khiến người ta thấy tội nghiệp sao lại đến với Chí muộn màng đến như vậy. Chí còn hối hận, ăn năn. Hành động của Thị Nở đã làm Chí tâm lý nhiều và Chí bỗng ngộ ra một điều rằng : Chí hoàn toàn có thể làm bạn được sao lại gây quân địch. Dù rất khan hiếm nhưng trên cõi đời vẫn còn có những vòng tay yêu thương, vẫn còn những tấm lòng nhân ái, bao dung. Trong đoạn văn miêu tả sự hồi sinh của Chí Phèo khi đảm nhiệm bát cháo hành của Thị Nở, cụ thể Chí Phèo khóc có lẽ rằng là cụ thể ấn tượng nhất. Có thể nói, Nam Cao luôn tin vào nước mắt của con người bởi một khi họ khóc có nghĩa là trong người họ vẫn cón chút lương thiện, nó chưa bị hủy hoại trọn vẹn mà vẫn sống bí mật lặng lẽ. Vậy là chính tình người mộc mạc, giản dị và đơn giản của Thị Nở đã làm hồi sinh tình người trong Chí. Cái lốt quỷ dữ được lột bỏ, thực chất lương thiện đã hồi sinh trở lại .Khi tính người trở lại, lòng Chí phát sinh tình cảm với Thị Nở. Trong khi ăn cháo, Thị Nở nhìn chộm Chí rồi lại toe toét cười. Trông Thị thế mà có duyên, tình yêu làm cho có duyên. Và chính tình yêu và chỉ có tình yêu mới làm cho cháo hành có mùi vị thơm ngon, ngọt ngào chưa từng có. “ Hắn húp một húp và nhận ra rằng những người suốt đời không ăn cháo hành không biết rằng cháo rất ngon. Cháo được nấu bởi tay của Thị Nở mà vẫn thấy ngon. Chí có tình yêu và chính tình yêu mới làm ra điều đó ”. Yêu thương, trân trọng Thị Nở bao nhiêu, Chí càng chán ghét con quỷ cái nhà Bá Kiến bấy nhiêu. Cái con quỷ lẳng lơ, đĩ thõa chỉ tận dụng Chí chứ chưa khi nào yêu Chí. Chí cảm thấy nhục chứ không thấy yêu đương gì .

Hương vị ngọt ngào của bát cháo hành, tình yêu thương ngày càng thấm sâu vào tâm hồn Chí khiến chí như được lột xác, tái sinh. Chí thay đổi hoàn toàn cả về bộ dạng lẫn tâm tính. Nói chính xác hơn là Chí trở lại với diện mạo và tính cách của một người lương thiện. Chí còn muốn trở lại với cái xã hội bằng phẳng, thân thiện của những người lương thiện. Chí đặt tất cả niềm tin hi vọng vào Thị Nở. Hơn thế nữa, Chí đã có hành động vô cùng táo bạo và lãng mạn: Chí tỏ tình và cầu hôn Thị Nở. Dĩ nhiên cách tỏ tình của Chí Phèo rất mộc mạc và chất phác. Được Thị Nở ưng thuận, Chí vô cùng sung sướng hạnh phúc. Từ đây, Chí sẽ có một tổ ấm gia đình, từ đây, Chí trở lại được làm người lương thiện. Đó là khát khao lớn nhất của Chí.

Như vậy, không riêng gì dừng lại ở việc tả “ cái hình thức bề ngoài của xã hội ”, của đời sống con người, Nam Cao đã đi sâu vào nội tâm nhân vật. Với những trang văn sôi động mà chân thực, Nam Cao đã đưa chủ nghĩa hiện thực Nước Ta lên đến trình độ mới, hội nhập với quốc tế : từ chủ nghĩa tả chân lên đến chủ nghĩa hiện thực tâm lí. Không chỉ thể hiện cảm quan hiện thực thâm thúy, đoạn văn còn thấm đượm tình cảm thâm thúy, cao đẹp, văn minh của Nam Cao. Có thể nói, đoạn văn miêu tả nội tâm của nhân vật Chí Phèo khi đảm nhiệm bát cháo hành của Thị Nở là đoạn văn hay và để lại nhiều ấn tượng trong lòng người đọc nhất. Ở đó, ta hoàn toàn có thể thấy rằng dù con người có bị tha hóa và bị đẩy xuống vũng bùn đen đến đâu thì thẳm sâu trong tâm hồn họ, vẫn có một mần nin thiếu nhi lương thiện đang sống bí mật, lặng lẽ. Nuôi dưỡng mầm cây non đó, Nam Cao đã dìu dắt Chí trở lại với cõi thiện. Vậy là bằng ngòi bút chứa chan tình yêu thương con người, cũng như Thạch Lam, Nam Cao đã hoàn thành xong thiên chức của một nhà văn chân chính .- / –

Trên đây là những mẫu bài văn hay phân tích quá trình thức tỉnh của Chí Phèo trong tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao. Hi vọng, bài viết đã mang đến những thông tin hữu ích và những ý văn hay giúp cho bài làm của các em thêm hấp dẫn và sinh động. Chúc các em làm bài tốt và đạt kết quả cao !

Source: https://tbdn.com.vn
Category: Văn học