Cây tre trăm đốt | Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam

Ngày xưa, có một anh nông phu nhà rất nghèo, phải đi ở cho một phú ông. Phú ông tính rất keo kiệt. Đối với kẻ ăn người ở, hắn có rất nhiều mánh khóe để bòn công mà không phải trả thêm tiền. Trong nhà hắn có một cô con gái chưa gả chồng. Thấy anh nô lệ tuổi đã lớn mà chưa có vợ, hắn vờ vịt :- Cứ cố thao tác đi con ạ ! Lão sẽ gả con gái cho ! Vốn tính ngay thật nên khi nghe lời đường mật của chủ, chàng trai bỗng nuôi kỳ vọng làm rể phú ông. Từ đó, anh đổ sức ra thao tác không biết mệt. Trời chưa sáng anh đã lội bì bõm ở ngoài đồng ; cho đến tận khuya vẫn còn trần lực xay lúa giã gạo, kéo trục, bện thừng, v.v… Bao nhiêu việc làm của chủ giao, dù khó khăn vất vả nặng nhọc thế nào, anh cũng không khước từ.

Phú ông thấy mưu mình đắt thì mừng lắm. Đứa con gái của lão đời nào lão lại chịu gả cho hạng người như anh. Lão đã nhận lời gả cho con một nhà giàu ở làng bên cạnh vừa mang trầu cau đến chạm ngõ.

Song để giấu anh, lão bắt mọi người phải giữ kín. Còn anh, anh vẫn không hoài nghi gì cả, vẫn quần quật thao tác và gửi gắm kỳ vọng vào ông chủ. Lật đật mà ngày cưới của cô gái đã đến. Hôm ấy trong nhà phú ông người ta bày bàn dọn ghế, giết lợn mổ gà sinh động. Để cho anh nô lệ khỏi sinh sự lôi thôi làm lỡ cuộc vui của con mình, phú ông gọi anh đến và bảo : – Con thao tác khá lắm, lão rất vừa lòng. Hôm nay lão đã sửa soạn cỗ bàn rồi đây. Nhưng mà con cũng phải có gì làm sính lễ mới được. Ta không đòi tài lộc ruộng vườn gì cả. Cứ lên rừng chọn cây tre nào có một trăm đốt chặt mang về đây, lão sẽ cho làm lễ thành hôn. Nếu không có thì lão gả cho người khác đấy ! Anh chàng đứng ngẩn người ra một lúc, nhưng sau đó người ta thấy anh cầm rựa cắm cúi ra đi. Lên rừng, anh cố tìm những bụi tre cao rồi lách vào mà chặt. Nhưng mỗi một cây tre ngả xuống là một lần anh tuyệt vọng. Tre trông cao ngất ngưởng là thế nhưng nhiều lắm cũng chỉ đến bốn mươi đốt là cùng. Tuy vậy, anh vẫn không chịu nản. Anh lại luồn vào những nơi hiểm hóc có những bụi tre già, và mặc cho gai tre tua tủa cào rách nát cả áo, toạc cả da, anh vẫn không bận tâm, chỉ mong có một cây tre trăm đốt để mang về làm lễ dâng lên bố vợ. Anh giơ cao rựa chặt lấy chặt để. Nhưng toàn bộ những cây ngả xuống, đếm đi đếm lại cũng chỉ hơn những cây trước chừng dăm bảy đốt là cùng. Buồn rầu quá đỗi, anh quẳng rựa xuống đất, ngồi khóc nức nở. Tiếng khóc của anh vang động cả núi rừng. Nghe tiếng khóc, Bụt hiện lên trước mặt, hỏi : – Con là ai ? Cớ sao lại ngồi đây mà khóc ? Anh gạt nước mắt kể lể sự tình cho Bụt nghe. Nghe đoạn, Bụt bảo : – Con đừng khóc nữa. Hãy đi chặt lấy một trăm đốt tre mang về đây cho ta. Anh nông phu lập tức làm theo lời Bụt dặn. Nhưng khi mang đủ một trăm đốt tre về, thì anh lại khóc : – Sao con lại khóc ? Anh vấn đáp Bụt :

– Phú ông bảo con chặt cây tre có một trăm đốt, chứ không phải chặt một trăm đốt tre!

Bụt yên ủi, rồi bày cho anh sắp một trăm đốt tre lại thành một hàng và hô mấy tiếng : – ” Khắc nhập ! Khắc nhập ! “. Anh làm theo lời thì màu nhiệm thay, khi mấy tiếng hô vừa phát ra, anh đã thấy toàn bộ những đốt tre dính vào nhau như là từ một cây sinh ra vậy. Hết sức mừng quýnh, anh vội chạy lại định mang tre về, nhưng dù lấy hết gân sức, cũng không tài nào đỡ lên vai và quay trở được. Loay hoay mãi, ở đầu cuối anh buông tre rồi ngồi phịch xuống đất khóc. Bụt lại hỏi : – Làm sao con lại khóc nữa ? – Cây tre dài quá, anh đáp. Con không làm thế nào mà đưa về nổi. Bụt lại bảo anh hô lên mấy tiếng : – ” Khắc xuất ! Khắc xuất ! “. Anh vừa hô xong thì cũng mầu nhiệm không kém gì lần trước, những đốt tre tự nhiên rời ra ngay. Anh mừng quá, hết lời cảm ơn Bụt, rồi xếp tre làm hai bó, quảy ra khỏi cửa rừng. Anh về đến nhà, giữa lúc hai họ đang cỗ bàn linh đình, cô dâu chú rể sắp bước vào lễ cưới. Anh lẳng lặng đặt gánh tre giữa sân rồi gọi phú ông ra nhận sính lễ. Thấy những đốt tre, phú ông vội quát : – Tao bảo mày chặt cho được một cây tre trăm đốt, chứ có phải chặt một trăm đốt tre đâu ! Rõ ngớ ngẩn ! Chẳng nói chẳng rằng, anh nông phu luôn miệng hô : – ” Khắc nhập ! Khắc nhập ! “. Các đốt tre lần lượt chạy ra khỏi bó rồi dính vào nhau thành một cây cao ngất nghểu. Phú ông tức mình chạy lại định lay cây tre cho nó rời ra, nhưng những tiếng ” khắc nhập ” từ miệng anh hô có phép làm cả người phú ông bỗng dính liền vào cây tre như thể một đốt nối thêm vào vậy. Phú ông kêu la ầm ỹ. Tiếng kêu oai oái làm cho hai họ tá hỏa đổ ra sân. Chàng rể là người tiên phong chạy đến định gỡ cho hố vợ, nhưng hai tiếng ” khắc nhập ” của anh nông phu lại làm cho người hắn dính liền vào cây và đội phú ông lên đầu. Đến lượt ông thông gia đến gỡ con ra cũng bị dính vào nốt. Tiếp đó, họ nhà trai nhà gái cứ mỗi người xông vào gỡ là một lần bị dính cứng vào tre. Trong khi mọi người sợ xanh cả mắt thì anh nô lệ vẫn bình thản đứng ở góc sân để đợi phú ông vấn đáp. Cuối cùng, phú ông đành phải van lạy xin được thả ra và hứa sẽ gả con gái cho anh, không dám nuốt lời nữa. Bấy giờ chàng trai bèn hô lên mấy tiếng : – ” Khắc xuất ! Khắc xuất ! “. Lập tức, phú ông và mọi người rời khỏi cây tre. Sau đó chàng rể cùng họ nhà trai cắp gói ra về. Còn anh nông phu từ đó được vợ như mong ước [ 1 ]. KHẢO DỊ Tình tiết người dính vào tre lằng nhằng một lũ tương tự như với diễn biến người dính vào ngỗng kéo nhau đi một đoàn của một truyện cổ tích Đức do Grim ( Grimm ) sưu tầm : Con ngỗng vàng. Đại khái có một chàng ngốc vào rừng đốn củi, nhờ chia bánh và rượu cho một ông tiên trá hình nên được ông cho một con ngỗng có bộ lông bằng vàng ( Trước đó, hai người anh của chàng ngốc vì xấu bụng không chia bánh và rượu nên chỉ bị thương mà không được gì ). Về đến quán nghỉ có ba cô gái con chủ quán lần lượt đến định nhổ trộm lông nhưng bị dính chặt vào ngỗng. Anh mang ngỗng đi, kéo theo cả ba cô. Cha xứ và những người khác đến gỡ hộ cũng bị dính vào thành một chuỗi dài. Đến kinh đô, một công chúa cả đời không cười, thấy thế thì cười ầm lên. Để cho chàng ngốc không lấy được công chúa như đã hứa trước đây ( gả công chúa cho người nào làm cho nàng cười được ), vua lần lượt bắt anh phải uống một hầm rượu, ăn một núi bánh, chế ra một con tàu đi được cả trên cạn lẫn dưới nước. Nhờ có ông tiên, anh đã xử lý được cả ba việc, và sau đó được kết hôn với công chúa [ 2 ]. Chú thích : [ 1 ] Theo lời kể của người miền Bắc.

[2] Trong Truyện cổ dân gian của các dân tộc Việt-nam, tập IV, có kể truyện Con ngỗng kỳ lạ cũng có những nét gần với truyện trên. Như sau:

Một người nghèo đông con, một hôm lên rừng bỗng thấy một tiên ông đánh nhau với một con quỷ. Anh giương ná toan bắn vào quỷ. Quỷ sợ bỏ chạy. Tiên ông thoát nạn, khuyến mãi ngay anh một con ngỗng, dặn khi nào đói thì bắc nồi lên nhà bếp hô : – ” Ngỗng vào nồi đi ! ” ngỗng sẽ rùng mình rụng hết lông nhảy vào nồi. Ăn xong bỏ xương lại một đống rồi hô : – ” Ngỗng đứng dậy ! ” thì ngỗng sẽ sống lại. Từ đó nhà anh không lo đói. Lão nhà giàu nghe tin anh có con ngỗng lạ, đòi mua nhưng anh không bán. Lão đến bắt trộm nhưng khi được ngỗng, dẫu hô hết hơi, ngỗng vẫn không làm theo ý mình. Tức mình lão dùng gậy đánh. Không ngờ gậy vừa giáng xuống thì dính liền vào ngỗng, còn đầu kia dính vào tay lão, không dứt ra được. Thấy lão kêu cứu, vợ lão chạy ra gỡ lại bị dính vào gậy, lũ con gái xông vào cũng bị dính nốt. Ngỗng lôi cả nhà lão nhà giàu ra chợ rồi lôi về nhà chủ. Anh chờ cho lão nhà giàu cầu khẩn chán chê mới hô mấy tiếng : – ” Ngỗng vào nồi đi ” để giải thoát cho lão nhà giàu và vợ con lão. Chúng tôi ngờ rằng truyện này không ít có chịu ảnh của chuyện kia.

Source: https://tbdn.com.vn
Category: Văn học