Để một bài văn miêu tả hay, sinh động và hấp dẫn người đọc, không thể không kể đến công dụng của các biện pháp tu từ. Trong chương trình Ngữ văn lớp 6, có bốn biện pháp tu từ thường xuyên được sử dụng: Biện pháp so sánh, nhân hóa, ẩn dụ và hoán dụ. Trong bốn biện pháp tu từ nêu trên, thì biện pháp hoán dụ là một biện pháp ít khi được học sinh áp dụng nhất, vì nó khó. Thông qua bài viết Hoán dụ là gì? Chúng tôi sẽ mang đến cho Quý bạn đọc một cái nhìn khái quát hơn về biện pháp hoán dụ.
Hoán dụ là gì?
Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng kỳ lạ, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng kỳ lạ, khái niệm khác có quan hệ thân mật với nó nhằm mục đích tăng sức gọi hình, quyến rũ cho sự diễn đạt .
Ví dụ :
Áo nâu liền với áo xanh
Bạn đang đọc: Hoán dụ là gì? Ví dụ về hoán dụ
Nông thôn cùng với thị thành đứng lên
( Tố Hữu )
Trong ví dụ trên, hoàn toàn có thể thấy :
– Áo nâu là một phục trang của người nông dân .
– Áo xanh là một loại phục trang của người công nhân .
-> Giữa áo nâu với người nông dân và giữa áo xanh với người công nhân có mối quan hệ thân mật giữa tín hiệu của sự vật và sự vật mang tín hiệu .
– Nông thôn chỉ người sống ở nông thôn .
– Thị thành chỉ người sống ở thị thành .
-> Giữa nông thôn với người sống ở nông thôn và thị thành với người sống ở thị thành có mối quan hệ thân thiện giữa vật tiềm ẩn và vật bị tiềm ẩn .
Phân loại hoán dụ
Có 4 kiểu hoán dụ thường gặp là :
Thứ nhất : Lấy một bộ phận để gọi toàn thể
Ví dụ :
|
Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm . |
– Có thể thấy “ bàn tay ” giúp liên tưởng đến “ người lao động ”. Từ “ bàn tay ” và “ người lao động ” là mối quan hệ giữa cái bộ phận và cái toàn thể .
Thứ hai : Lấy vật tiềm ẩn để gọi vật bị tiềm ẩn
Kiểu hoán dụ này Quý bạn đọc hoàn toàn có thể xem lại ví dụ đã được Chúng tôi update tại mục một .
Thứ ba : Lấy tín hiệu của sự vật để gọi sự vật
Ví dụ :
Ngày Huế đổ máu
Chú Thành Phố Hà Nội về
Tình cờ chú cháu
Gặp nhau Hàng Bè .
( Tố Hữu )
– Từ “ Huế ” gợi liên tưởng đến những người sống ở Huế. Như vậy, giữa “ Huế ” và “ người sống ở Huế ” có mối quan hệ thân mật giữa vật tiềm ẩn và vật bị tiềm ẩn .
– Từ “ ngã xuống ” giúp liên tưởng đến cuộc chiến tranh. Như vậy, giữa “ ngã xuống ” và “ cuộc chiến tranh ” có mối quan hệ thân mật của tín hiệu của sự vật và sự vật mang tín hiệu .
Thứ tư : Lấy cái đơn cử để gọi cái trừu tượng
Ví dụ :
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
( Ca dao )
– Từ “ một ” chỉ số ít làm liên tưởng đến sự đơn lẻ. Từ ‘ ba ” chỉ số nhiều giúp liên tưởng tới sự đoàn kết. Giữa một – sự đơn lẻ và ba – sự đoàn kết nhận thấy đó là mối quan hệ giữa cái đơn cử với cái trừu tượng .
So sánh hoán dụ và ẩn dụ
|
Hoán dụ |
Ẩn dụ |
|
|
Giống nhau |
– Gọi tên sự vật này bằng tên sự vật khác. – Làm tăng sức gợi hình, quyến rũ cho sự diễn đạt |
|
|
Khác nhau |
Dựa trên mối quan hệ tương đương ( giống nhau ) về : – Phẩm chất . – Hình thức . – Cách thức . – Chuyển đổi cảm xúc |
Dựa trên mối quan hệ tương cận ( thân mật ), giữa : – Bộ phận – toàn thể – vật tiềm ẩn – Vật bị tiềm ẩn – Cái đơn cử – Cái trừu tượng . – Dấu hiệu của sự vật – Sự vật . |
Một số ví dụ bài tập điển hình
Chỉ ra phép hoán dụ trong những câu thơ, câu văn sau và cho biết mối quan hệ giữa những sự vật trong mỗi phép hoán dụ là gì ?
1. “ Làng xóm ta xưa kia lam lũ quanh năm mà vẫn quanh năm đói rách. Làng xóm ta thời nay bốn mùa sinh động cảnh làm ăn tập thể ”
( Hồ Chí Minh )
2 .
Áo chàm đưa buổi phân ly
Cầm tay nhau biết nói gì thời điểm ngày hôm nay .
( Tố Hữu )
3 .
Vì sao ? Trái Đất nặng ân tình
Nhắc mãi tên Người : Hồ Chí Minh
( Tố Hữu )
Trả lời:
1. Trong câu văn Open hình ảnh hoán dụ, đơn cử :
– Từ “ Làng xóm ” giúp liên tưởng với người nông dân sống ở đó. Từ “ đói rách ” giúp ta liên tưởng tới đời sống nghèo khó .
– Giữa làng xóm – người nông dân là mối quan hệ thân thiện giữa vật tiềm ẩn và vật bị tiềm ẩn .
– Giữa đói rách – đời sống nghèo khó là mối quan hệ thân thiện giữa tín hiệu của sự vật và sự vật mang tín hiệu .
2. Trong câu văn Open hình ảnh hoán dụ, đơn cử :
– Từ “ áo chàm ” giúp liên tưởng đến Đồng bào Việt Bắc. Tấm áo chàm đơn sơ, bình dị là một trong tín hiệu đặc trưng của dân cư Việt Bắc. Màu áo chàm mang vẻ đẹp mộc mạc, bền chắc và khó phai như tấm lòng của dân cư Việt Bắc thủy chung, sâu nặng. Câu thơ là sự ca tụng tình cảm của dân cư Việt Bắc so với bộ đội về xuôi .
– Giữa “ áo chàm ” và “ đồng bào Việt Bắc ” có mối quan hệ thân mật giữa tín hiệu của sự vật và sự vật mang tín hiệu .
3. Trong câu văn xuất hiện biện pháp tu từ hoán dụ, cụ thể:
Xem thêm: Chính sách ngự binh ư nông là gì?
– Từ “ Trái Đất ” giúp liên tưởng đến trái đất sống trên Trái Đất. Giữa “ Trái Đất ” và “ quả đât sống trên Trái Đất ” có mối quan hệ thân thiện giữa vật tiềm ẩn và vật bị tiềm ẩn .
Trên đây là một số vấ đề liên quan đến Hoán dụ là gì? và một số bài tập ví dụ điển hình đi kèm. Mong rằng đây sẽ là một nguồn tài liệu bổ ích có thể giúp Quý bạn đọc trong quá trình nghiên cứu và học tập.
Nếu vẫn còn vướng mắc hoặc để biết thêm nhiều thông tin, Quý bạn đọc hoàn toàn có thể liên hệ với chúng tôi để được tư vấn. Chúc những bạn học tập thật tốt. Xin cảm ơn .
Source: https://tbdn.com.vn
Category: 1000 Câu Hỏi Vì Sao
