Phân tích 18 câu thơ đầu bài Trao duyên của Nguyễn Du

Phân tích 18 câu thơ đầu bài Trao duyên của nhà thơ Nguyễn Du, hãy cùng chúng tôi phân tích cặn kẽ và chi tiết 18 câu thơ bài Trao duyên dưới đây.

Với đề bài “ phân tích 18 câu thơ đầu bài Trao duyên ” trong chương trình học tập của những em học viên lớp 10, thì những gợi ý và giải thuật về bài thơ Trao duyên trong bài viết này, chắc như đinh sẽ là giúp ích được những em học viên trong quy trình học tập.

Giới thiệu về bài thơ Trao duyên

Cụm từ “ trao duyên ” từ trước đến nay thường mang ý nghĩa tích cực, vui tươi, mang sắc thái tình cảm đôi lứa dành cho nhau. Ấy vậy mà nghịch lý thay trong những tác phẩm văn học thơ ca lại có cái “ trao duyên ” ngược đời, mang đầy nỗi xót xa, tủi buồn. TRong bài thơ “ trao duyên ” của nhà thơ Nguyễn Du Open cảnh trao duyên của chị em “ sắc nước hương trời ” của hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân. Qua ngòi bút kĩ năng của Nguyễn Du, ông đã khắc họa nên một bức tranh đượm buồn cho khung cảnh trao duyên .

Phân tích 18 câu thơ đầu bài Trao duyên bài văn mẫu số 1

Phân tích 18 câu thơ đầu bài Trao duyên

Trong đoạn trích,bài thơ của Nguyễn Du kể về một cuộc đời không mấy suôn sẻ, vô cùng gian truân, gia biến và lưu lạc của cô gái tài sắc Thúy Kiều. Ở 18 câu thơ đầu của đoạn trích “Trao duyên” như lời chia tay đầy nghẹn ngào và đau đớn trong tình cảm với Kim Trọng, đành nhờ em gái vun vén tình cảm còn lại cho người mình yêu.

Trong hàng vạn người trên quốc tế, mảy may gặp được nhau, tìm thấy nhau quả thực đã là điều vô cùng suôn sẻ. Thế nhưng, hai chữ duyên phận là do ông trời sắp xếp, giữa họ có lẽ rằng có duyên nhưng không thành phận, cũng đành phải phó mặc cho số phận, có níu kéo thì cũng bằng thừa. Bởi lẽ đó mà Thúy Kiều đã tỏ ra thận trọng hơn, không ngần ngại khi gửi gắm lại cho cô em gái Thúy Vân :

“Cậy em em có chịu lời

Ngồi lên cho chị lạy rồi hãy thưa”

Tuy Thúy Kiều là vai vế trên, là chị của Thúy Vân nhưng khi nhờ vả Thúy Vân về chuyện quan trọng của tình cảm, Thúy Kiều sử dụng những từ ngữ có sức biểu đạt đầy trân trọng. Từ  “cậy” trong câu thơ thể hiện sự tin tưởng tuyệt đối về em gái của mình, Thúy Kiều tin rằng chỉ có em gái của mình mới có thể giúp cô yên tâm trao trọn niềm tin yêu với KIm Trọng thay cô. Từ “chịu” ở cuối câu thơ” Cậy em em có chịu lời” như một lời nghi vấn nhưng cũng thể hiện sự ràng buộc trong câu nói đầy ẩn ý của Thúy Kiều.  Cả hai câu thơ sử dụng nhịp điệu ngắt câu, nhấn nhá câu từ trang nghiêm đã thu hút sự chú ý của Thúy Vân về câu chuyện của chị. Thúy Vân hiểu được nỗi lòng của người chị gái nên Thúy Kiều lại tha thiết:

“Ngồi lên cho chị lạy rồi hãy thưa”

Động từ “lạy”, “thưa” trong câu trên như một lời yêu cầu, van xin của Thúy Kiều, bảo rằng em hãy ngồi lên cho mình “lạy” rồi “thưa”.Nghe có vẻ phi lý nhưng lại vô cùng hợp lý. Tình cảm là thứ gì đó rất thiêng liêng, khi Thúy Kiều không còn cách nào để có thể cùng Kim Trọng tiếp tục vun đắp tình cảm, nên chỉ có cô em gái là người mà Thúy Kiều có thể nhờ vả lúc này. Thúy kiều biết ơn và chịu ơn huệ lớn từ em gái của mình, đồng thời hành động”lạy rồi hãy thưa”’ như một sự trang nghiêm, đáng kính cũng như lột tả sự khó xử, đầy éo le của cả chị và em Thúy  Kiều. Kiều khó để mở lời nói thẳng với THúy Vân, còn em gái thì chẳng thể nào từ chối đi lời đề nghị tha thiết của Kiều. Và Thúy Vân từ đây có lẽ rằng cũng đã suy nghĩ ra được ẩn ý trong câu chuyện mà chị mình sắp nói đến.

Khi đã được Thúy Vân đồng cảm, Kiều như tâm sự, bày tỏ nỗi lòng của mình với Thúy Vân :

“Giữa đường đứt gánh tương tư

Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em”

Cuối cùng Thúy Kiều muốn nhờ cô em Thúy Vân thay mình tiếp nối mối duyên này với Kim Trọng. “ Giữa đường đứt gánh tương tư ” câu thơ như nói lên nỗi lòng đầy đau đớn của Thúy Kiều với tình cảm của Kim Trọng. Mối duyên này xem như đã không hề tiếp nối được nữa nên phải nhờ đến em, cậy đến em, mong rằng em sẽ thay mình trả đủ nghĩa đủ tình cho chàng Kim. Cuối câu thơ ” mặc em ” ở đây chỉ sự phó mặc, để em tùy mình quyết định hành động, nhưng cũng là lời khẳng định chắc chắn cứng ngắc khiến cô em gái khó lòng khước từ. Dẫu biết rằng như thế này là làm khó cho em gái, để thuyết phục em chị Thúy Kiều buông đôi câu :

“Kể từ khi gặp chàng Kim ,

Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.

Sự đâu sóng gió bất kỳ,

Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai?

Ngày xuân em hãy còn dài,

Xót tình máu mủ, thay lời nước non.”

Thúy  Kiều và Kim Trọng đã có lời hẹn ước từ trước, lời thề nguyền đặc biệt là thề nguyền đôi lứa có giá trị vô cùng, sắt son, khắc sâu ân tình nghĩa đậm hai bên, mãi mãi chẳng chia lìa. Có thể đối với em đó chỉ là lời thề non hẹn biển xa vời, nhưng đối với Thúy Kiều lời thề này  giống như linh hồn, phẩm giá mỗi người. Thế nhưng vì chữ hiếu Thúy Kiều buộc lòng vứt bỏ chữ tình đi thay chữ hiếu, chẳng thể cùng Kim Trọng sánh bước cùng nhau trong lời thề năm xưa. Tuy vậy, Thúy Kiều không muốn đem tình cảm trân quý đó đem cho một người con gái xa lạ khác, không muốn chàng vì mình đau khổ nên đành nhờ em gái mình tin tưởng thay mình nối tiếp hẹn ước chăm sóc cho chàng. Kiều khéo léo cậy lời:

“Ngày xuân em hãy còn dài

Xót tình máu mủ thay lời nước non”

Thúy Kiều hiểu được sự khó xử, sự băn khoăn trong tình cảm của em. Tình cảm cả đời ai mà chẳng lo lắng và Thúy Vân cũng không ngoại lệ. Nàng vỗ về rằng Thúy Vân còn trẻ, thời gian tuổi xuân còn dài, Kim Trọng lại là người đàn ông tốt, sau này còn có nhiều cơ hội để vun vén tình cảm, há chăng còn sợ chi “mối tơ thừa”. Vì thương chị hi sinh chữ tình để báo hiếu cho đấng sinh thành, Thúy Vân đành chấp nhận mối nhân duyên này thay chị mình. Thúy Kiều không chỉ mong muốn Kim Trọng không đau khổ vì mình, mà cũng muốn Thúy Vân tìm được một bến đỗ thật sự hạnh phúc, yên bình và êm đẹp bên người đàn ông tốt là Kim Trọng. Nỗi lòng người chị cả biết lo toan, thấu hiểu mọi bề.

Tình cảm của Thúy Kiều dành cho Kim Trọng như khắc sâu vào từng ngóc ngách trong tâm hồn nàng. Bởi thế trao mối tơ duyên này, trong lòng Kiều đầy giằng xé, đớn đau :

“Chị dù thịt nát xương mòn,

Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.”

Trao người đàn ông mình yêu thương, trao tình cảm vẫn còn chưa nguội lại cho em chăm sóc, điều này như lấy đi hết sức lực của Thúy Kiều. Kiều cảm thấy bản thân như chẳng còn chút hơi thở nào cả, như đã chấm dứt : “thịt nát xương mòn’; “ chín suối”. Dù cho sau này chị có khổ cực hay đau đớn gì, có chết đi Thúy Kiều vẫn cảm thấy mãn nguyện vui vẻ mà ra đi. Tuy rằng, trước mặt Thúy Vân, nàng tỏ ra khá mạnh mẽ và quyết đoán nhưng sâu bên trong nội tâm của Kiều lại là một tâm hồn vụn vỡ, xót xa, đau đớn đến tột cùng của Thúy Kiều khi phải dứt bỏ mối nhân duyên tươi đẹp của mình.

Khi Thúy Vân đã an lòng phần nào Thúy Kiều trao lại kỷ vật đính ước cho em và tha thiết dặn dò em :

“Chiếc thoa với bức tờ mây

Duyên này thì giữ, vật này của chung.

Dù em nên vợ nên chồng,

Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên!

Mất người còn chút của tin,

Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.”

Kiều trao lại những kỷ vật quý báu lại cho Thúy Vân.Tiền bạc của cải rồi sẽ hết, những chỉ có kỉ vật thì mãi mãi bên ta, gắn bó lâu dài, lưu dấu cho tình cảm. Đó là chiếc vành– là chiếc vòng tay Trọng tặng cho Kiều cái lần đầu tiên ấy, làm vật tín ước hẹn; đó là bức tờ mây ghi tạc những lời thề non ước hẹn trăm năm đầu bạc của đôi nam thanh nữ tú và là phím đàn đêm trăng thanh cất lên khúc nhạc cho bản tình ca Kim Kiều. Nhịp thơ ngắt nghỉ như tiếng lòng đau khổ của Thúy Kiều, trao lại cho em những kỷ vật của Kiều và Kim Trọng.Câu thơ “Duyên này thì giữ, vật này của chung”, mối nhân duyên đành trao trọn lại cho em thay chị đối xử tốt với Kim Trọng nhưng tín vật này hãy làm của chung, mong em hiểu cho chị vì muốn chút ích kỉ để được cùng Vân cùng Trọng lưu giữ  những kỉ niệm đẹp này. Mối tình dù có trao duyên đi nhưng cũng không thể dứt hẳn.Chính Kiều ngay lúc này cũng còn lưu luyến và bịn rịn không thể lý giải cho thứu cảm xúc ngang ngược này của bản thân. Suy nghĩ về những điều đã qua, Kiều bỗng thương thay cho số kiếp của mình. Không thể hiểu rằng, tại sao số mình lại “bạc mệnh” ngay cả người mình thương cũng không thể yêu thương một cách trọn vẹn. Trong thâm tâm của Thúy Kiều vẫn còn giữ suy nghĩ về cái chết để kết thúc cuộc đời không mấy tốt đẹp của mình. Nước mắt lệ ướt mi, tim đau như quặn thắt, giờ đây Kiều cũng đã làm trọn chữ Hiếu, bổn phận, trách nhiệm của chị lớn, con cả trong gia đình, làm tròn cái đạo làm con cũng như làm tròn cái nghĩa tình với người yêu.

Tiểu kết ý nghĩa của 18 câu thơ đầu bài Trao duyên

Qua 18 câu thơ đầu, Nguyễn Du đã vẻ nên một bức tranh đau đớn và không khỏi xót xa cho thân phận nàng Kiều. Sử dụng những từ ngữ điêu luyện, khắc sâu trong trí nhớ của độc giả. Với ngòi bút tài tình của mình, tác giả dường như đã lột đã được chân thực những cung bậc cảm xúc ẩn giấu bên trong con người Kiều. Nhân vật như được điêu khắc từng đường nét cảm xúc, khiến ai nghe qua cũng cảm thấy chạnh lòng. Thúy Kiều trao duyên cho Thúy Vân những thứ tình cảm thiêng liêng đó vẫn mãi còn đó dành cho Kim Trọng, duy nhất người cô thương. Chi tiết trao kỉ vật cho em gái nhưng vẫn muốn làm của chung, thật xót xa và đau đớn, như xé nát tâm can người đọc. Không chỉ tạo nên một bức tranh về khung cảnh trao duyên, nhà thơ Nguyễn Du còn cho thấy được giá trị nhân văn của một tính yêu cao đẹp của đôi lứa. Tình yêu chân thành là bất tử và trường tồn.

Cảm nghĩ về ý nghĩa của 18 câu thơ đầu bài Trao duyên

Ngỡ đâu một người với vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, tài sắc vẹn toàn sẽ có một đời sống sung túc và niềm hạnh phúc. Nhưng trớ trêu thay người đời bấy giờ có câu ” Hồng nhan thì bạc phận ”, lại gắn lên người con gái mang tên Thúy Kiều. Đúng như hai chữ “ bạc mệnh ”, cuộc sống của Kiều không khi nào bình yên, như con thuyền trôi lênh đênh ngoài biển khơi, chẳng tìm được bến bờ sau cuối của cuộc sống, cứ nổi trôi vô định đến xót lòng. Và phải chăng đó cũng là lời than thân chung cho số phận những người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa ? Và phải chăng mọi sóng gió mới chỉ là mở màn, trang sách giông tố cuộc sống nàng mới chỉ mở màn từ ngày hôm nay.

Phân tích 18 câu thơ đầu bài Trao duyên bài văn mẫu số 2

Mở bài chi tiết phân tích 18 câu đầu trong đoạn trích Trao duyên

Tác giả Nguyễn Du được mệnh danh là đại thi hào trong nền thi ca Việt Nam. Theo sử sách, ông sinh vào năm 1765 tại kinh thành Thăng Long xưa. Ông lấy tên chữ Tố Như, hiệu là Thanh Hiên. Ông sinh ra trong một gia đình phong kiến quyền quý. Quê nội ông ở Hà Tĩnh, quê ngoại lại ở Bắc Ninh. Hai mảnh đất có nhiều nét văn hóa truyền thống đặc sắc. Nhờ đó ông được trải nghiệm và thừa hưởng những nền văn hóa độc đáo ở khắp các vùng miền. Cũng vì thế mà văn chương ông ấy cũng chứa đựng sắc thái cuộc sống của nhiều phận đời, phận người, ở nhiều khía cạnh khác nhau.

Nhà thơ Nguyễn Du được biết đến với một số tác phẩm chữ Hán như Thanh Hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục…

Bên cạnh những tập thơ chữ Hán bất hủ, nhà thơ Nguyễn Du còn có những tác tác nổi tiếng bằng chữ Nôm như Đoạn trường tân thanh (Truyện Kiều) và Văn chiêu hồn.

Tất cả tác phẩm của ông đều chứa đựng những tình cảm chân thành, yêu thương và cảm thông con người sâu sắc. Đặc biệt là với những con người thấp cổ bé họng, mang số phận hẩm hiu và những người phụ nữ trong xã hội cũ. Qua những tác phẩm đó, nhà thơ còn lên án, phê phán những thói hư tật xấu, những hủ tục bất công trong xã hội phong kiến.

Đặc biệt trong tác phẩm Truyện Kiều, nhà thơ đã mang tới một bức tranh về thân phận người phụ nữ trong xã hội cũ đầy đủ và chi tiết. Qua đoạn trích Trao duyên giữa chị em Thúy Kiều và Thúy Vân, độc giả càng cảm nhận rõ hơn về điều đó.

Thân bài chi tiết phân tích 18 câu đầu trong đoạn trích Trao duyên

Luận điểm 1: Lời nhờ cậy em gái của Thúy Kiều

Mở đầu đoạn trích, tác giả đã đi thẳng vào vấn đề luôn.

“Cậy em, em có chịu lời,

Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”.

Trong câu thơ đầu, nhà thơ sử dụng từ “cậy” để Thúy Kiều ngỏ lời nhờ vả Thúy Vân. Thay vì sử dụng những từ đồng nghĩa như từ “nhờ” thì nhà thơ lại dùng “cậy”. Bởi từ này ngoài mang hàm nghĩa nhờ vả, còn gửi gắm sự tin tưởng, niềm mong đợi được đáp lại sự cần giúp đỡ đó.

Nếu như “nhận lời” mang sắc thái tự nguyện giúp đỡ của người được nhờ thì cụm “chịu lời” lại chứa đựng thêm hàm nghĩa bắt buộc đồng ý chấp nhận, bởi nó còn có sắc thái nài ép, năn nỉ người được nhờ phải giúp đỡ.  Đặc biệt, hành động “lạy, thưa” của Thúy Kiều thể hiện Kiều đang là chị nhưng đang hạ mình trước em, như người bề dưới nói với người bề trên. Hành động này thật không khác lạ bởi Kiều là chị của Vân thế nhưng trong trường hợp này thì hoàn toàn hợp lý. Bởi Kiều đang lạy để thể hiện sự kính trọng trước đức hy sinh của Thúy Vân. Qua câu thơ có thể thấy rõ tình thế hoàn cảnh éo le của Thúy Kiều.

Luận điểm 2: Thúy Kiều dùng lí lẽ thuyết phục để trao duyên cho em

Phân tích 18 câu đầu trong đoạn trích Trao duyên, độc giả có thể thấy rõ hoàn cảnh trớ trêu của Thúy Kiều.

“Giữa đường đứt gánh tương tư,

Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em”.

Qua những kỹ năng và kiến thức bài phân tích 18 câu thơ đầu bài Trao duyên của chúng tôi san sẻ, sẽ giúp những bạn học viên có thêm được những kỹ năng và kiến thức quý báu để rèn luyện học tập thật tốt.

Đầu tiên, Thúy Kiều nói về gánh tương tư của mình đương thắm nồng thì bị đứt gánh. Nhưng vì quá yêu Kim Trọng, trân quý mối tình với chàng Kim nên Thúy Kiều tha thiết khẩn cầu em gái Thúy Vân thay mình nên duyên với chàng Kim Trọng. Mặc dù Kiều biết rằng việc nhờ cậy đó không chỉ đau lòng bản thân mà còn ảnh hưởng đến cuộc đời của Thúy Vân. Bởi Kiều hiểu giữa Thúy Vanan và Kim Trọng không có tình yêu. Nhờ cậy em chắp mối tơ duyên với chàng Kim nhưng nàng cũng thể hiện rõ nỗi đâu đớn tuyệt vọng khôn cùng của bản thân. Vì thế, Kiều trao đi những tín vật kỷ niệm giữa hai người cho em chứ không trao đi tình yêu nàng dành cho chàng Kim. Thành ngữ “đứt gánh tương tư” được nhà thơ sử dụng ở đây nhấn mạnh rõ tình cảnh tình duyên dang dở của Thúy Kiều. Có thể nói, mối tình của nàng bị đứt gánh do ngoại cảnh, nàng không còn cách nào khác là phải nhờ cậy Thúy Vân: “Sự đâu sóng gió bất kỳ/ Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai?”. Một bên là chữ tình, một bên chữ hiếu, Thúy Kiều trong lúc này làm sao có thể vẹn cả hai. Vì thế, chỉ còn cách trao duyên là cách lựa chọn hợp lý nhất lúc này. Để thuyết phục Thúy Vân hơn, Thúy Kiều tin tưởng em và không ngại ngần kể về những kỷ niệm đẹp đẽ và thầm kín với mối tình của chàng Kim. “Kể từ khi gặp chàng Kim/ Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề”. Nhà thơ Nguyễn Du sử dụng hình ảnh “Quạt ước, chén thề” để cho Thúy Vân thấy về mối tình êm ấm và hạnh phúc Thúy Kiều và chàng Kim. Đó là mối tình thủy chung với những lời thề nguyện, hẹn ước rất sâu sắc. Ngoài việc tỉ tê về mối tình cũng như sự hoàn cảnh éo le của bản thân, Thúy Kiều còn nhắc đến những điều đến từ Thúy Vân như tuổi trẻ của Vân, tình máu mủ của chị em và cái chết của chính mình.

“Ngày xuân em hãy còn dài,

Xót tình máu mủ, thay lời nước non.

Chị dù thịt nát xương mòn,

Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”.

Nguyễn Du sử dụng hình ảnh ẩn dụ “ngày xuân” để diễn tả về tuổi trẻ, thanh xuân và tương lai phía trước của Thúy Vân.Vì thế, Vân vẫn còn nhiều cơ hội để tìm hiểu Kim Trọng, để yêu thương và vẹn tròn với mối tình với chàng. Không những vậy, Kiều tin tưởng nhờ cậy Vân bởi cô là em gái, là người cùng huyết thống máu mủ với cô nên Vân hãy hiểu cho chị. Đồng thời, nhà thơ Nguyễn Du còn sử dụng thành ngữ “thịt nát xương mòn”, “ ngậm cười chín suối” để nói về cái chết thỏa ước nguyện của mình. Thật là một lý thuyết phục thấu tình đạt lý khiến người được nhờ vả như Vân không thể không nhận lời. Qua những câu thơ trên có thể cảm nhận được tâm trạng đớn đau, như đang nói trong nước mắt của Thúy Kiều. Nhưng qua đó cũng bộc lộ tài trí hơn người, thông minh, sắc sảo với những lời lẽ thuyết phục thấu tâm can của Thúy Kiều đối với em. Và cũng thể hiện rõ tình yêu thương và trách nhiệm với em, với gia đình của Thúy Kiều.

Luận điểm 3: Hình ảnh Thúy Kiều trao kỷ vật

“Chiếc thoa với bức tờ mây

Duyên này thì giữ, vật này của chung.

Dù em nên vợ nên chồng,

Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên!

Mất người còn chút của tin,

Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa”.

Qua những câu thơ trên, độc giả có thể thấy những tín vật tình yêu giữa Thúy Kiều và Kim Trọng tuy đơn sơ nhưng rất đỗi thiêng liêng và tràn đầy hạnh phúc ngọt ngào. Từ “giữ – của chung – của tin” cho người độc hiểu là bao gồm cả Thúy vân, Thúy Kiều và Kim Trọng. Mặc dù trao cho em, nhưng trong lòng Kiều cũng xót xa giằng xé. Nàng chỉ có thể đau đớn gửi gắm mối duyên đang dở dang chứ không thể trao hết tình yêu thắm đượm, mặn nồng của mình với chàng Kim. Bởi thế, nàng như thấy trước rằng, dù em nên vợ nên chồng với chàng Kim, dù nàng chết thì chút của tin, tình yêu của nàng dành cho chàng Kim vẫn còn.

Phân tích 18 câu đầu trong đoạn trích Trao duyên độc giả không khỏi ngậm ngùi tiếc thương cho mối tình Kim Kiều, nhưng cũng thương cảm cho tình cảnh của Thúy Vân. Sau khi cậy nhờ em, Thúy Kiều như hồn phách lên mây, thoát khỏi hiện tại, đang đối mặt với Vân mà lại như đang trò chuyện với chàng Kim.

Source: https://tbdn.com.vn
Category: Văn học