8 mẫu phân tích tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam hay nhất

hai dua tre 1024x576 1

Thạch Lam là cây bút truyện ngắn tài hoa trong nền văn học Việt Nam hiện đại. “Hai đứa trẻ” tiêu biểu cho phong cách độc đáo của ông bởi chất hiện thực hòa quyện với lãng mạn, tự sự giao duyên với trữ tình để lại trong lòng độc giả những ấn tượng sâu sắc.  Nhằm giúp các bạn học sinh nắm vững kiến thức và đạt được kết quả cao trong học tập thì sau đây HocThatGioi sẽ hỗ trợ, tổng hợp cho các bạn cách lập dàn ý chi tiết cùng 8 bài văn mẫu phân tích tác phẩm này. Cùng tham khảo nhé!

8 mẫu phân tích tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam hay nhất 5Phân tích tác phẩm Hai đứa trẻ hay nhất!

I. Dàn ý chi tiết phân tích tác phẩm “Hai đứa trẻ”

1. Mở bài

  • Đôi nét về Thạch Lam: Một trong những cây bút tiêu biểu của Tự lực văn đoàn, ông có thế mạnh về viết truyện ngắn. Văn chương Thạch Lam rất thích hợp để thanh lọc tâm hồn
  • Hai đứa trẻ là một truyện ngắn trữ tình đượm buồn phù hợp cho nhận định trên

2. Thân bài

a. Bức tranh phố huyện lúc chiều tàn

Bức tranh thiên nhiên nơi phố huyện lúc chiều tàn:

  • Toàn bộ cảnh vật được cảm nhận qua cái nhìn của Liên
  • Âm thanh: + Tiếng trống thu không gọi chiều về, tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng, tiếng muỗi vo ve.
  • Hình ảnh, màu sắc: + “Phương tây đỏ rực như lửa cháy”, “Những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn”.
  • Đường nét: dãy tre làng cắt hình rõ rệt trên nền trời.
  • Nhịp điệu chậm, giàu hình ảnh và nhạc điệu

⇒ Khung cảnh thiên nhiên đượm buồn, đồng thời thấy được sự cảm nhận tinh tế

Cảnh chợ tàn và những kiếp người nơi phố huyện

– Cảnh chợ tàn :

  • Chợ đã vãn từ lâu, người về hết và tiếng ồn ào cũng mất.
  • Chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía.

– Con người :

  • Mấy đứa trẻ con nhà nghèo tìm tòi, nhặt nhạnh những thứ còn sót lại ở chợ.
  • Mẹ con chị Tí: với cái hàng nước đơn sơ, vắng khách.
  • Bà cụ Thi: hơi điên đến mua rượu lúc đêm tối rồi đi lần vào bóng tối.
  • Bác Siêu với gánh hàng phở – một thứ quà xa xỉ.
  • Gia đình bác xẩm mù sống bằng lời ca tiếng đàn và lòng hảo tâm của khách qua đường.

⇒ Cảnh chợ tàn và những kiếp người tàn tạ : sự tàn lụi, sự bần hàn, tiêu điều của phố huyện nghèo .

Tâm trạng của Liên

– Cảm nhận rất rõ : “ mùi riêng của đất, của quê nhà này ” .
– Nỗi buồn thấm thía trước cảnh ngày tàn và những kiếp người tàn tạ :

  • Thương những đứa trẻ nhà nghèo nhưng không có tiền mà cho chúng.
  • Xót thương mẹ con chị Tí: ngày mò cua bắt tép, tối dọn cái hàng nước chè tươi chả kiếm được bao nhiêu, xót thương bà cụ Thi điên

⇒ Tâm hồn nhạy cảm, tinh xảo, có lòng trắc ẩn, yêu thương con người. Đây cũng là nhân vật mà Thạch Lam gửi gắm tâm tư nguyện vọng của mình

b. Bức tranh phố huyện lúc đêm khuya

Sự đối lập giữa “bóng tối” và “ánh sáng”

– Phố huyện về đêm ngập chìm trong bóng tối :

  • “Đường phố và các ngõ con dần dần chứa đầy bóng tối”.
  • “Tối hết con đường thăm thẳm ra sông, con đường qua chợ về nhà, các ngõ vào làng càng sẫm đen hơn nữa”.

⇒ Bóng tối xâm nhập, bám sát mọi hoạt động và sinh hoạt của những con người nơi phố huyện .

  • Ánh sáng của sự sống hiếm hoi, bé nhỏ: khe sánh, quầng sáng, chấm lửa nhỏ, hột sáng…⇒ ánh sáng yếu ớt, le lói như những kiếp người nghèo khổ nơi phố huyện.
  • Ánh sáng và bóng tối tương phản nhau

⇒ Bóng tối bao trùm trong khi ánh sáng chỉ mong manh, nhỏ bé ⇒ kiếp người nhỏ bé sống leo lét, tàn lụi trong đêm hôm bát ngát của xã hội cũ .

Đời sống của những kiếp người nghèo khổ trong bóng tối:

– Những việc làm hằng ngày lặp đi tái diễn :

  • Chị Tí dọn hàng nước
  • Bác Siêu hàng phở thổi lửa.
  • Gia đình Xẩm “ngồi trên manh chiếu rách, cái thau sắt để trước mặt”, “Góp chuyện bằng mấy tiếng đàn bầu bật trong im lặng”

+ Liên, An trông coi shop tạp hoá nhỏ bé .
⇒ Cuộc sống nhàm chán, quẩn quanh, đơn điệu không lối thoát .

  • Những suy nghĩ cũng lặp đi lặp lại hằng ngày: Mong những người phu gạo, phu xe, mấy chú lính lệ vào hàng uống bát chè tươi và hút điếu thuốc lào.
  • Vẫn mơ ước: “chừng ấy người trong bóng tối đang mong đợi một cái gì tươi sáng cho cuộc sống nghèo khổ hàng ngày của họ” ⇒ mơ hồ, tội nghiệp

⇒ Giọng văn : chậm buồn, tha thiết bộc lộ niềm cảm thương của Thạch Lam với những người bần hàn .

c. Hình ảnh chuyến tàu và tâm trạng chờ mong chuyến tàu đêm của Liên và An

– Liên và An thức bởi :

  • Để bán hàng
  • Để được nhìn chuyến tàu đêm đi qua hoạt động cuối cùng của đêm khuya.

– Hình ảnh đoàn tàu Open với tín hiệu tiên phong :

  • Liên cũng trông thấy “ngọn lửa xanh biếc”
  • Hai chị em nghe thấy tiếng dồn dập, tiếng xe rít mạnh vào ghi.

– Khi tàu đến :

  • Các toa đèn sáng trưng, chiếu ánh cả xuống đường.
  • Những toa hạng trên sang trọng lố nhố những người, đồng và kền lấp lánh, và các cửa kính sáng.

– Khi tàu đi vào đêm hôm :

  • Để lại những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt.
  • Chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi khuất sau rặng tre.

⇒ Đoàn tàu Open với âm thanh sôi động và ánh sáng bùng cháy rực rỡ, mang đến phố huyện nghèo một quốc tế khác, đó là quốc tế mà Liên luôn mong ước

3. Kết bài:

  • Khái quát những nét đặc sắc về nghệ thuật làm nên thành công của truyện ngắn
  • Hai đứa trẻ là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách văn chương của Thạch Lam: kết hợp hai yếu tố hiện thực và lãng mạn, văn phong trong sáng, giản dị mà thâm trầm.

8 mẫu phân tích tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam hay nhất 6Ảnh minh họa

Qua dàn ý chi tiết tổng hợp những luận điểm chính của tác phẩm Hai đứa trẻ trên thì 8 bài văn mẫu sau đây sẽ giúp các bạn học sinh trang bị đầy đủ cách thức triển khai và liên kết các ý, luận điểm ấy với nhau một cách chặt chẽ nhất.

II. 8 bài văn mẫu phân tích tác phẩm “Hai đứa trẻ”

Bài mẫu 1

Nội dung bao trùm của truyện Hai đứa trẻ là tấm lòng “ êm mát và sâu kín ” của Thạch Lam so với con người và quê nhà, ở đây, nhà văn vừa bộc lộ niềm xót thương so với những kiếp người nghèo nàn sống lam lũ, quẩn quanh trong xã hội cũ vừa thể hiện thái độ đồng cảnh, trân trọng so với khát vọng tuy rất mơ hồ của họ. Qua truyện Hai đứa trẻ, người đọc còn cảm nhận được phần nào tình cảm gắn bó với quê nhà quốc gia của Thạch Lam .
Đọc truyện Hai đứa trẻ, trước hết tất cả chúng ta có ấn tượng về đời sống lụi tàn, tù túng của những kiếp người sống nghèo khó, quẩn quanh, không ánh sáng, không tương lai trong xã hội cũ .
Câu chuyện khởi đầu bằng những câu văn êm dịu, với những âm thanh và hình ảnh báo hiệu một ngày tàn : “ Tiếng trống thu không trên cái chòi của huyện nhỏ ; từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều. Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn. Dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ ràng trên nền trời .
Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả dịu dàng như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ra ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào ”. Đây là một trong nhiều dẫn chứng ở tác phẩm này cho thấy : “ Văn của Thạch Lam thường hiếm khi thừa lời, thừa chữ, không uốn éo làm duyên một cách cầu kì phong thái, nhưng vừa giàu hình ảnh và nhạc điệu, lại vừa uyển chuyển, tinh xảo ( Vũ Ngọc Phan ). Nó không những cho người đọc nhìn thấy cảnh vật mà điều quan trọng hơn là khơi gợi ở họ tình cảm, xúc cảm so với cảnh vật. Hơn nữa, cảnh vật lại phần lớn đều rất thân thiện, bình dị và mang cốt cách Nước Ta .
Bên cạnh cảnh ngày tàn, chợ tàn là những kiếp người tàn tạ. Chị Tí ban ngày mò cua, bắt tép, tối đến dọn hàng nước chè tươi, thắp một ngọn đèn dầu leo lét. Hàng vắng khách, tuy chiều nào chị cũng dọn từ chập tối cho đến đêm, nhưng “ chả kiếm được bao nhiêu ”. Bác Xẩm ngồi trên manh chiếu, cái thau để trước mặt, “ góp chuyện bằng mấy tiếng đàn bầu bật trong yên lặng .
Thằng con bò ra đất, ngoài manh chiếu, nghịch nhặt những rác bẩn vùi trong những bên đường ”. Bà cụ Thi hơi điên lại nghiện rượu, có tiếng cười khanh khách, ghê sợ, sau khi uống một hơi cạn cút rượu ti, “ cụ đi lần vào bóng tối ”. Chị em Liên phải thức để trông “ một shop tạp hóa nhỏ bé, mẹ Liên dọn ngay từ khi cả nhà bỏ TP.HN về quê ở, vì thầy Liên mất việc ”. Hàng “ bán chẳng ăn thua gì ”, Liên thương mấy đứa trẻ nghèo, nhưng “ không có tiền để mà cho chúng nó ” .
Cảnh Liên xếp hàng vào hòm, cách hai chị em tính tiền, niềm nuối tiếc cái thời còn ở Thành Phố Hà Nội nhiều khi “ được đi chơi Bờ Hồ uống những cốc nước lạnh xanh đỏ ”, cái ý nghĩ phở bác Siêu là “ một thứ quà xa xỉ ” không khi nào chị em Liên hoàn toàn có thể mua được … khiến tất cả chúng ta hoàn toàn có thể tưởng tượng ra gia cảnh khó khăn vất vả và mức sống eo hẹp của mái ấm gia đình Liên. Thế nhưng, có lẽ rằng dẫu sao, mái ấm gia đình hai đứa trẻ cũng còn có phần khấm khá hơn mái ấm gia đình chị Tí và bác Xẩm, vì còn có “ một quầy bán hàng bé thuê lọi của bà lão móm, ngăn ra bằng một tấm phên nứa dán giấy nhật trình ” …
Như vậy, từ mái ấm gia đình chị Tí, mái ấm gia đình bác Xẩm đến bà cụ Thi và chị em Liên, mỗi người một cảnh, nhưng họ đều có chung sự buồn chán, mỏi mòn … Điều đáng nói hơn là toàn bộ những nhân vật nhỏ bé này đã hiện ra trong cái nhìn xót thương của Thạch Lam, được bộc lộ qua lời văn và những cụ thể có vẻ như rất khách quan .
Khi trời tối hẳn, cả phố huyện có vẻ như chỉ thu vào ngọn đèn của chị Tí. Ngoài ngọn đèn này ra, “ thứ bóng tối nhẫn nại uất ức đời thôn quê ” ( Thế Lữ ) làm chủ toàn bộ. Không phải ngẫu nhiên trong tác phẩm, nhà văn nhắc đi, nhắc lại cụ thể ngọn đèn chị Tí tới 7 lần. Kết thúc truyện, hình ảnh gây ấn tượng, day dứt ở đầu cuối, đi vào giấc ngủ của Liên cũng vẫn là “ chiếc đèn con của chị Tí chiếu sáng một vùng đất nhỏ ” .
Phải chăng, hình ảnh này chính là hình tượng của những kiếp người nghèo khó, lam lũ sống vật vờ, leo lét trong màn đêm của xã hội thực dân nửa phong kiến ? Nhịp sống ở phố huyện này cứ lặp đi, lặp lại một cách đơn điệu, quẩn quanh và tẻ nhạt .
Ngày qua ngày, chiều nào chị Tí cũng dọn hàng “ từ chập tối cho đến đêm ”, tối nào bác Siêu bán phở cũng nhóm lửa, mái ấm gia đình bác Xẩm cũng chờ khách, người nhà cụ Thừa, cụ Lục cũng đi gọi người đánh tổ tôm. Chị em Liên tối nào cũng tính tiền hàng, “ cũng phải ngồi trên chiếc chõng tre dưới gốc cây bàng ” và “ ngày nào, cứ chập tối, mẹ Liên lại tạo ra thăm hàng một lần ” …
Như vậy, “ chừng ấy người trong bóng tối ” ngày này qua ngày khác sống quẩn quanh, tù túng trong cái “ ao đời phẳng phiu ” ( Xuân Diệu ). Hình ảnh những con người này khiến ta nhớ đến một số ít câu thơ trong bài Quẩn quanh của Huy Cận :

Quanh quẩn mãi với vài ba dáng điệu,
Tới hay lui cũng ngần ấy mặt người.
Vì quá thân nên quá đỗi buồn cười,
Môi nhắc lại cũng ngần ấy chuyện.

Hãy nhớ đến đời sống đơn điệu, nhạt nhẽo “ cơm mai rồi lại cơm chiều, rút cục mỗi ngày hai bữa cơm ” của những nhân vật như Quỳnh và Giao trong thiên truyện ý tưởng sáng tạo Tỏa nhị Kiều của Xuân Diệu. Tuy thế, những người dân phố huyện vẫn kỳ vọng mặc dầu kỳ vọng đó rất mơ hồ : “ một cái gì tươi tắn cho sự sống bần hàn hằng ngày của họ ” .
Chính sự mong đợi mơ hồ này có vẻ như càng tô đậm thêm tình cảnh tội nghiệp của những nhân vật trong truyện. Họ sống đấy, nhưng đâu biết ngày mai số phận mình sẽ ra sao ! Một niềm xót thương da diết của Thạch Lam biểu lộ kín kẽ ngay trong cách dựng người : dựng cảnh và cái giọng văn túc tắc, chậm buồn của ông .

Bài mẫu 2

Thạch Lam tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh sau đổi là Nguyễn Tường Lân, ông là em trai của hai nhà văn nổi tiếng là Nhất Linh ( Nguyễn Tường Tam ) và Hoàng Đạo ( Nguyễn Tường Long ). Sinh ra ở huyện Cẩm Giàng_Hải Dương ( quê mẹ ), lớn lên học Trung học ở TP.HN sau bỏ học đi làm báo, viết văn. Tác phẩm của ông để lại không nhiều nhưng mỗi một sáng tác là một thành công xuất sắc riêng. Ông được người đời nhìn nhận là “ Cây bút có biệt tài về truyện ngắn ”. Tiêu biểu là tác phẩm “ Hai đứa trẻ ” in trong tập “ Nắng trong vườn ” bộc lộ kĩ năng về truyện ngắn là truyện không có diễn biến, hầu hết đi sâu vào quốc tế nội tâm nhân vật và vật chứng cho văn phòng riêng không liên quan gì đến nhau, độc lạ của Thạch Lam là đơn giản và giản dị, trong sáng mà thâm trầm thâm thúy .
Truyện ngắn “ Hai đứa trẻ ” bên cạnh việc miêu tả khoảng trống cảnh vật bên ngoài và những cảnh người có vẻ như không có gì điển hình nổi bật đáng chú ý quan tâm, nhưng đi vào nơi bên trong sâu lắng của tâm hồn mới phát hiện ra những điều tinh xảo gợi lên biết bao nỗi xót xa, thương cảm cho những kiếp người bần hàn và trân trọng cho tham vọng của họ. Truyện kể về hai nhân vật chính Liên và An, hai chị em từng sống ở TP.HN huyên náo khi cha bị mất việc mái ấm gia đình phải chuyển về phố huyện nghèo mưu sinh, hai đứa nhỏ được mẹ giao cho việc làm trông coi shop tạp hóa bé xíu để kiếm thêm thu nhập. Tất cảnh cảnh vật và con người nơi đây trong từng khoảng chừng thời hạn từ chiều tàn cho đến đêm khuya được Liên thu vào trong tầm mắt và cảm nhận thật tinh xảo .
Cảnh vật bên ngoài được Thạch Lam miêu tả qua cái nhìn của Liên có khi đứng từ xa quan sát bao trùm lên toàn bộ, khi thì lại cận cảnh từng cụ thể nhỏ bé. Khung cảnh vạn vật thiên nhiên được cảm nhận cả hai chiều về khoảng trống và thời hạn. Mở đầu là buổi chiều tà hoàng hôn buông xuống, bóng tối dần bao trùm. Khung cảnh ngày tàn, chợ tàn hiện lên những kiếp người tàn tạ. Bức tranh thiên vạn vật thiên nhiên về chiều mở màn là “ tiếng trống thu không trên cái chòi của huyện nhỏ ” _ âm thanh tiên phong báo hiệu kết thúc một ngày, chuẩn bị sẵn sàng cho thời gian lúc về đêm. Nói là phố huyện nhưng là cái huyện nhỏ bé, tiêu điều. Hiệu lệnh phát ra từ một cái chòi nho nhỏ lẩn vào trong dãy tre làng đang đen lại vào lúc trời tây rực đỏ như hòn than sắp tàn, chen lẫn là tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng, tiếng muỗi vo ve trong màn đêm tối. Điều đó khiến cho Liên – cô gái có tâm hồn nhạy cảm “ bỗng dưng thấy cái buồn của ngày tàn thấm thía vào tâm hồn ” khi ngồi bên cạnh “ Những quả thuốc sơn đen, đôi mắt ngập đầy bóng tối ”. Đoạn văn mở màn của Thạch Lam êm du, dịu nhẹ vừa giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu và uyển chuyển, tinh xảo như bản nhạc tình ca gợi ra đời sống vừa bình yên lại vừa hoang tàn và nghèo nàn nơi thôn dã. Những con người ở huyện nhỏ hiện lên là những đứa trẻ con nhà nghèo lom khom nhặt nhạnh những thứ gì còn dùng được sau buổi chợ chiều, từ láy “ lom khom ” được Thạch Lam sử dụng càng đậm tô sự cơ cực khó khăn vất vả mà những đứa trẻ đáng lẽ phải được học tập đi dạo đang gánh chịu. Mẹ con chị Tí vẫn dắt díu nhau ngày này qua ngày khác với hai việc làm đều đặn là mò cua bắt tép ban ngày tối đến trông chờ vào gánh nước chè dưới gốc bàng trong màn đêm. Hai chị em Liên với cái quán tạp hóa bán những thứ đồ lặt vặt. Ống kính quan sát của nhà văn lia đến cả những thứ rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá mía, lá nhãn trên nền đất có cả mùi của cát bụi và mùi ẩm mốc quyện vào nhau tạo thành mùi của quê nhà nghèo khó. Thạch Lam có một tâm hồn thật tinh xảo cảm nhận được từng cụ thể nhỏ cho thấy tấm lòng dào dạt của ông với quê nhà .
Bức tranh phố huyện khi về đêm những nhà đã lên đèn nhưng những nguồn sáng yếu ớt ấy không hề xua tan đi màn đêm, không hề thắng lợi nổi bóng tối. Ánh sáng của nhà bác phở Mỹ, đèn hoa kì leo lét trong nhà ông Cửu và đèn dây sáng xanh trong nhà hiệu khách càng làm cho “ Đường phố và những ngõ con từ từ chứa đầy bóng tối ”. Xung quanh Liên bóng tối đang dần bao trùm. “ Tối hết cả con đường thăm thẳm sông, con đường qua chợ về nhà, những ngõ vào làng lại đen sẫm hơn nữa ”. Bác phở siêu lom khom nhóm lửa trong đêm khiến cho “ bóng bác càng mênh mang ngả xuống một vùng và kéo đến tận đàng xa ”. Gia đình nhà bác xẩm vẫn đang đợi giọt niềm hạnh phúc rơi với cái thau còn trống trơ, thằng con thì bò ra đất. Liên và An đã dọn hàng xong, cô bé thả hồn mình với cảnh vật xung quanh, lắng mình quan sát “ ngàn sao vẫn lấp lánh lung linh, một con đom đóm bám vào dưới mặt lá, vùng sáng nhỏ xanh nhấp nháy rồi hoa bàng rụng xuống vai Liên khe khẽ, đôi lúc từng loạt một. Tâm hồn Liên yên tĩnh hẳn, có những cảm xúc mơ hồ không hiểu ”. Tâm trạng của một cô bé nhạy cảm như vậy chẳng có gì là khó hiểu, trước cảnh vật hiu quạnh trách sao được lòng mình cũng buồn theo. Thạch Lam thật tinh xảo khi đi sâu khai thác quốc tế nội tâm của cô gái mới lớn .
Đoàn tàu lúc về đêm là tham vọng, hy vọng của những con người nghèo nàn nơi đây. Tất cả mọi người vẫn thức đến tận đêm khuya để chờ tàu đi qua cuộc sống họ trong thoáng chốc. Phải chăng là để mong bán được ít hàng, còn chị em Liên thì không hy vọng gì nữa bởi đêm khuya rồi có mua cũng chỉ là bao diêm hay gói thuốc. Nhưng theo như Thạch Lam nhận xét : “ Chừng ấy con người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi tắn cho sự sống nghèo khó hằng ngày của họ. ” Chuyến tàu về đêm là giấc mộng đẹp huy hoàng của người dân huyện nghèo. Mọi người chờ tàu trong tâm trạng háo hức, mong mỏi An đã nằm xuống ngủ nhưng vẫn cố nhắc chị “ Tàu đến chị thức tỉnh em dậy nhé ”, Liên buồn ngủ ríu cả mắt vẫn cố thức chờ cho bằng được để ngắm nhìn chuyến tàu qua. Tàu đến mang theo thứ âm thanh sinh động của tiếng còi rít, tiếng tàu rầm rộ đi tới, tiếng trò chuyện của những hành khách phá vỡ khoảng trống tĩnh mịch, buồn thảm nơi đây. Tàu đến mang theo thứ ánh sáng của quốc tế thần tiên lạ lẫm khác hẳn với ánh đèn leo lét của những kiếp người tàn, đó là “ Một làn khói bừng sáng trắng lên đằng xa ”, “ Các toa đèn sáng trưng chiếu ánh cả xuống đường ”, ánh sáng của đồng và kền lấp lánh lung linh và những cửa kính sáng đã xóa tan đi đêm hôm mịt mù, lóe lên cho họ niềm tin, kỳ vọng về tương lai ngày mai tươi tắn hơn. Dù cho chỉ thoáng chốc vụt qua nhưng chuyến tàu đêm vô cùng có ý nghĩa với chị em Liên. Dường như so với chúng đó là niềm mê hồn vì không những nó đi qua sự yên bình, tẻ nhạt của đời sống phố huyện mà còn đưa Liên trở lại quá khứ rất lâu rồi khi cha cô chưa bị mất việc cả nhà vẫn còn sống ở Thành Phố Hà Nội huyên náo, sinh động khi ấy hai đứa trẻ đang được sống và đi dạo trong những tháng ngày tươi đẹp .
8 mẫu phân tích tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam hay nhất 7Phân tích tác phẩm Hai đứa trẻ

Bài mẫu 3

Có một thời, lối “ tư duy từ điển ” đã làm bó tay không ít người nghiên cứu và điều tra văn học Nước Ta, đẩy họ đến thực trạng loay hoay trong “ cái rọ ” của khái niệm. Dựa vào khái niệm, người ta khảo cứu văn chương như một thực thể bị chia cắt một cách siêu hình thành những dòng, những khuynh hướng khác nhau. Khi đem những tiêu chỉ của chủ nghĩa hiện thực phê phán quy chiếu vào văn học 1930 1945 sẽ dễ thấy nổi lên tác phẩm của Ngô Tất Tố, Nguyễn Công Hoan … còn nhiều sáng tác của Thanh Tịnh, Thạch Lam … Như bị lừa vào cái dòng lãng mạn ( mà lãng mạn trong cái dân tộc bản địa lầm than thì không hề tha thứ ! ). Tuy nhiên, lịch sử vẻ vang khi nào cũng mang tính khách quan của nó, “ tư duy mới ” đã gạt bỏ những hướng đi duy lý chủ quan, để tuy chậm, tuy nhiên chưa muộn, mấy năm gần đây Thạch Lam và 1 số ít “ danh bút ” của một thời văn chương được khẳng định chắc chắn trở lại .
Đọc Thạch Lam, càng thấy ông thật sự là cây bút tài hoa, một nhà văn mà tri thức phương Tây rất đa dạng và phong phú cũng không ép chế được một tâm hồn “ thuần Việt ”. Sáng tác của ông trong cái vẻ bên ngoài bình dị là một tấm lòng mẫn cảm, một nhân cách văn hóa truyền thống, một người bạn của lớp người nghèo nàn ở thời đại ông. Những truyện ngắn “ Nhà mẹ Lê ”, “ Hai đứa trẻ ” của Thạch Lam chỉ khác với “ Tắt đèn ”, “ Bước đường cùng ” … ở nổi bật và tiếng nói riêng của tác giả và cái chung duy nhất giữa họ là một tấm tình hòa cảm, bao dung .
Khi nghiên cứu và điều tra khu vực lưu trú của người Việt, tất cả chúng ta thường chú ý quan tâm tới hai khu vực cơ bản : thành thị và nông thôn, ít lưu tâm tới khu vực cư trú sống sót ở “ ranh giới mờ ” giữa lối sống đô thị và làng xã là cái phố huyện. Phố huyện có thế được coi như trạm trung chuyển của sự giao lưu giữa thành thị và nông thôn. Dấu ấn của hai nhịp điệu sống, hai lối sống cơ bản của xã hội để lại khó rõ nét trong hoạt động và sinh hoạt hội đồng phố huyện. Ở thời của Thạch Lam ( thậm chí còn tới ngày này ) văn minh đô thị chưa là tiêu biểu vượt trội cho xã hội, làng xã và những phố huyện mới thật sự là bộ mặt của xã hội .
Dạo quanh bất kể một phố huyện nào cũng hoàn toàn có thể xác lập những nét cơ bản về phương pháp sống sót, đặc thù kinh tế tài chính … của một cơ cấu tổ chức địa phương. Rộng hơn, hoàn toàn có thể hiểu được những nét lớn của xã hội, vì lẽ, mấy nghìn năm nay “ Văn hóa lúa nước ” tạo dựng nên một xã hội Việt nam truyền thống lịch sử ; bên những ưu điểm còn buộc nó phải quản lý và vận hành trong một vòng xoay tù túng, ngưng trệ. Đã từ lâu, nhiều người nhận ra, truyện ngắn “ Hai đứa trẻ ” có vẻ như đã nhận chân theo kiểu văn chương. Nên không ngẫu nhiên, Thạch Lam lại chọn một phố huyện để nhận chân sự mòn mỏi đơn điệu của lớp người đông nhất trong xã hội lúc đó là những người nghèo .
“ Tiếng trống thu không trên cái chòi của huyện nhỏ, từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều về. Phương Tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn trong lò. Dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ ràng trên nền trời .
Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả dịu dàng như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào ” … Phố huyện lúc chiều tàn thật thanh thản, yên ả ; cũng là lúc dân cư của nó bước vào một đêm mới, lặp lại những gì đã diễn ra như bao nhiêu đêm trước : Chị em cô hàng xén lại ngồi trước cửa ngóng trời, ngóng đất, ngóng người ; mẹ con chị hàng nước lại dọn cái bàn nước ; bác hàng phở nhóm lại nhà bếp lửa ; mái ấm gia đình bác Xẩm lại chờ khách đến nghe … ”. Chừng ấy con người trong bóng tối mong đại một cái gì tươi tắn cho sự sống bần hàn hàng ngày của họ ” … Thật ra, nhịp điệu sống không nhất thiết chỉ có những ngày vui tươi. Xã hội đù tươi đẹp vẫn có những ngày hè mưa buồn, những ngày thu heo hắt, những ngày đông ảm đạm, nhưng đó là sự không bình thường của tự nhiên. Còn cái đêm u tịch được Thạch Lam dựng lại là cái đêm buồn mang số nhiều : “ Từ khi có cái shop này, đêm nào Liên và em cũng ngồi trên chiếc chõng tre dưới gốc bàng với cái tối của quãng phố xung quanh ”, “ Chị Tí chả kiếm được bao nhiêu, những chiều nào chị cũng dọn từ chập tôi cho đến đêm ” … Dạng huống số nhiều của hành vi chỉ ra sự tái diễn nhàm chán của hoạt động và sinh hoạt phố huyện, nhàm chán nhưng vẫn lặp lại vì miếng cơm, manh áo : “ Ôi chao, sớm muộn gì thì có ăn thua gì ”. “ Cũng như mọi đêm Liên không còn trông mong còn ai đến mua nữa ”, một cách kiếm sống hú họa, vật vờ .
Tác giả đồng điệu với Liên và những người xung quanh cô bằng cách dựng lại mọi cụ thể từ khoảng trống rộng đến sự vật nhỏ nhoi đang chìm trong bóng đêm : “ Đường phố và những con ngõ rộng từ từ chứa đầy bóng tối ”, “ tối hết cả, con đường thăm thẳm ra sông, con đường qua chợ về nhà, những ngõ vào làng lại sẫm đen hơn ”, “ đêm hôm vẫn phủ bọc xung quanh, đêm của đất quê, và ngoài kia, đồng ruộng mênh mang và yên lặng ”. Tối đến mức cả phố huyện đều “ thu nhỏ lại ”. Vài ánh sáng len qua phên nứa, ngọn đèn con của chị hàng nước, cái nhà bếp lửa của bác hàng phở trở nên lắc lay thảm hại trước bóng đêm, đến ngay cả âm thanh cũng chìm nghỉm trong đó : “ Tiếng đàn bầu bần bật trong yên lặng ”. “ Trống cầm canh ở phố huyện đánh tung lên một tiếng ngắn khô khan, không vang động ra xa, rồi chìm ngay vào bóng tối ”, “ tiếng vang động của xe hỏa đã nhỏ rồi, và mất dần trong bóng tối ”. Bóng tối nhấn chìm cả âm thanh thì quả là rất gợi, nhưng rất thực, thực bởi diễn biến tâm trạng của nhân vật : “ đêm hôm với Liên quen lắm ”, “ tâm hồn Liên yên tình hẳn, có những cảm xúc mơ hồ không hiểu ”, “ Liên thấy mình sống giữa bao nhiêu sự xa xôi không biết ”. Trạng thái bàng bạc của tâm hồn Liên là trạng thái của cả nhóm người quanh Liên qua những mẩu đối thoại rời rạc, vẩn vơ, những câu hỏi đã quen và những câu vấn đáp cũng đã quen. Nghĩa là mọi người cùng mòn mỏi, cùng sầm uất, cùng vô định .
Sự tương phản giữa ánh sáng và bóng đêm, giữa âm thanh và yên bình đem lại cảm xúc nặng nề và chị em Liên “ buồn ngủ ríu cả mắt ”, “ vẫn cố gượng để thức khuya chút nữa ”, “ vì muốn được nhìn chuyến tàu ”. Chuyến tàu như ngôi sao 5 cánh băng đêm nào cũng vụt qua thinh không phố vắng vào lúc chín giờ. Chuyến tàu đến rồi đi, nó thuộc về một quốc tế khác. Nó lướt qua phố huyện đang chìm trong đêm đen. Nó tỏa sáng. Nó vang động. Nó xa xăm. Nó là giấc mơ huyền ảo. Nó như không có thật. Chuyến tàu vụt qua chỉ đủ sức an ủi những con người lam lũ đang an phận nghèo. Tuy thế nó vẫn là một kỳ vọng. Chuyến tàu chấm hết một ngày sinh sống của phố huyện về một thời hạn và làm tăng nỗi đợi chờ khắc khoải cho ngày hôm sau .

Bài mẫu 4

Đã mấy mươi năm trôi qua, người đọc vẫn không quên một dáng hình khiêm nhường, nhã nhặn, rất mực đôn hậu bước những bước thật nhẹ vào làng văn văn minh Nước Ta, mang theo những trang văn nồng nàn hồn thơ. Đúng như Nguyễn Tuân nói, “ sáng tác của Thạch Lam đem lại một cái gì đó nhẹ nhõm, thơm tho và mát dịu ”. Ta phát hiện những xúc cảm ấy không chỉ ở “ Dưới bóng hoàng lan ”, “ Gió lạnh đầu mùa ” hay “ Cô hàng xén ”, “ Hai đứa trẻ ” lại một lần nữa dắt ta vào quốc tế trẻ thơ với những xúc cảm êm nhẹ, buồn thương .
Đến với “ Hai đứa trẻ ”, trước hết ta được thấm cảm bức tranh vạn vật thiên nhiên và đời sống con người nơi phố huyện qua cái nhìn tinh nhạy của cô bé Liên nhân vật chính trong truyện. Bức tranh vạn vật thiên nhiên gói gọn trong hay từ “ êm ả dịu dàng ” và “ đượm buồn ”. Có âm thanh của tiếng trống thu không đánh lên từng hồi xa vọng, âm thanh của tiếng ếch kêu rên gợi yên bình một miền quê, âm thanh của tiếng muỗi vo ve đậm tô sự nghèo nàn. Không gian mở ra bởi màu “ đỏ rực ” của phương Tây, màu “ ánh hồng ” của mây trời, màu “ đen sẫm ” của tre làng. Có chút thanh thản, êm ả dịu dàng, nhưng cũng không ít thê lương, ảm buồn, nó đưa ta vào một miền khoảng trống nửa lạ nửa quen, nửa quê nửa tỉnh, với những xúc cảm giăng mắc nhẹ nhàng .
Nơi phố huyện được nới rộng ra theo khoảng trống của một phiên chợ tàn : “ Người về hết và tiếng ồn ào cũng mất. Trên đất chỉ còn lại rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía ”. Không còn là “ lao xao chợ cá làng ngư phủ ”, phiên chợ buổi vãn chiều thưa thoáng người, vắng sự náo nhiệt, tô đậm thêm sự lụi tàn .
Hiện lên trên nền cảnh của một buổi chiều tàn, một phiên chợ tàn là những kiếp người tàn. Không phải những người nông dân bị rượt đuổi bởi sưu cao thuế nặng, đồng xu tiền bát gạo như trong sáng tác của Ngô Tất Tố, Nam Cao. Không phải những ông quan Tây học, cô gái thôn quê sống an nhàn dưới nếp khói lam chiều như trong sáng tác của Nhất Linh, Hoàng Đạo. Phận người mà Thạch Lam chăm sóc là những kiếp người bé mọn vô danh, sống lụi tàn trong một xã hội đen tối mịt mùng .
Thạch Lam đã viết về họ bằng tổng thể niềm ai hoài cảm thương rung lên từ “ chân cảm ” của mình. Đó là những đứa trẻ nhà nghèo “ cúi lom khom ” nhặt nhạnh những thanh tre thanh nứa còn sót lại trên nền chợ, là mẹ con chị Tí với quán hàng bán chẳng được bao nhưng đêm nào cũng dọn, là bà cụ Thi với tiếng cười ghê rợn đi lần vào trong bóng tối, là bác Siêu với gánh phở ế ít người vào ăn, là mái ấm gia đình bác xẩm với tiếng đàn bầu run bần bật trong đêm. Họ đều là những phận người nhỏ bé, sống lê lết từng ngày trong sự tù đọng quẩn quanh trên cái “ ao đời yên bình ”. Viết về những kiếp người vô danh ấy, Thạch Lam bày tỏ một mối quan hoài thâm thúy về đời sống của hai đứa trẻ. Giữa lứa tuổi mà đáng lẽ thơ ngây còn chưa hết, Liên và An đã phải lo toan cho đời sống mái ấm gia đình. Hai chị em trông coi hàng giúp mẹ ở một quầy bán hàng nhỏ thuê lại của bà lão móm, ngăn ra bằng phên nứa dán giấy nhật trình. Thức hàng cũng chỉ là vài quả sơn đen hay mấy bánh xà phòng. Cơ cực đã đành, nhưng điều làm ta xa xót hơn là đời sống niềm tin của hai đứa trẻ ấy dường đang dần ngưng trệ. Chúng ngày ngày phải giam mình trong khoảng trống u tối của phố huyện, tự cầm đồ tuổi xuân và sức trẻ, và hoàn toàn có thể sẽ chẳng khi nào biết đến quốc tế xa xăm ngoài kia .
Nhưng vốn là người “ yêu dấu và sang trọng và quý phái trước sự sống ”, Thạch Lam sẽ không khi nào muốn dừng lại ở việc phản ánh hiện thực đời sống dẫu hiện thực ấy có chân thật đến đâu. Cố tìm mà hiểu chất ngọc sáng ẩn tàng nơi mỗi con người, khơi sâu “ cái đẹp ở chỗ không ai ngờ tới ”, đó mới là điều Thạch Lam luôn muốn làm. Có người nói, Thạch Lam sinh ra là để hóa giải hai khuynh hướng sáng tác, có lẽ rằng điều ấy biểu lộ rõ nhất là ở những vẻ đẹp trong tâm hồn cô bé Liên được nhà văn viết bằng cảm hứng lãng mạn. Giữa một phố huyện nghèo nàn xơ xác vẫn sáng lên những xúc cảm tinh nhạy của một cô bé biết rung động trước vạn vật thiên nhiên. Liên nghe tiếng chiều buông xuống mà lòng tự thốt lên : “ Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả dịu dàng như ru ”, chị thấy ở đó sự yên bình, và thấy cả lòng “ buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày tàn ”. Nghe hương ẩm từ nền chợ bốc lên mà tưởng như đó là “ mùi riêng của đất, của quê nhà này ”. Trong đời sống lụi tàn, có mấy ai cảm được từ “ một đêm mùa hạ êm như nhung ” những gợn gió thoảng qua, thổi mát tâm hồn, mấy ai để tâm đến hoa bàng rụng xuống vai khe khẽ từng loạt một ? Vậy mà những chứng tích của một tâm hồn mới lớn đã gọi về hết thảy những cảm hứng ấy : vừa rung động trước cái đẹp nhẹ nhàng, vừa buồn thoáng qua trước yên bình tĩnh lặng .
Không chỉ có một tâm hồn tinh nhạy, ở Liên còn có một niềm trắc ẩn thâm thúy, một mối đồng cảm nồng hậu với những kiếp người nhỏ bé quanh mình. Cuộc sống chẳng khá hơn họ, nhưng không vì vậy mà Liên khép lại lòng thương so với những đứa trẻ nghèo, hay bớt đi lời chăm sóc với mẹ con chị Tí. Chị cũng chẳng ngại rót đầy cốc rượu cho bà cụ Thi, chẳng lạnh nhạt với gánh phở bác Siêu, mái ấm gia đình bác xẩm. Sự động lòng và niềm bao dung so với những người xung quanh phải chăng là lòng đồng cảm yêu thương mà Thạch Lam đã gửi gắm gián tiếp qua nhân vật của mình ?
Trân trọng, yêu thương và không ngừng tin yêu, Thạch Lam còn nhìn thấy ở những đứa trẻ kia một khát vọng luôn thường trực mà chúng tự nhiên lên ngay trong đời sống bế tắc của mình. Sinh thời, Thạch Lam từng tâm niệm : “ Xét cho cùng, ở đời ai cũng khổ. Người khổ cách này, người cách khác. Bí quyết là biết tìm cái vui trong cái khổ. ” Hai đứa trẻ đã tự tìm cho mình niềm vui ở những lần chúng ngược dòng tâm tưởng, trở lại quá khứ, miên man trong những tháng ngày vui tươi ở TP.HN nơi chúng từng được đi dạo, uống những cốc nước lạnh xanh đỏ. Hay những lần chúng ngước lên khung trời đầy sao, tìm kiếm dòng sông Ngân Hà và con vịt theo sau ông Thần Nông, cũng chính là lúc chúng để cho lòng mình lặng theo mơ tưởng. Nhưng có lẽ rằng khao khát vẹn tròn nhất, tham vọng đủ đầy nhất, hai đứa trẻ gửi cả vào đoàn tàu. Không chỉ hai chị em Liên mà “ từng ấy người trong bóng tối trông đợi một cái gì tươi tắn hơn cho sự sống bần hàn của họ ”, và có lẽ rằng đoàn tàu chính là nguồn sáng mãnh liệt nhất .
Đoàn tàu hoạt động giải trí sau cuối của một ngày trong con mắt Liên và những người dân nơi phố huyện lại chính là động lực cho họ cố bám bíu vào đời sống này. Đoàn tàu Open mở màn bằng tiếng reo của bác Siêu : “ Đèn ghi đã ra kia rồi ”. Đoàn tàu mang theo ánh sáng tỏa nắng rực rỡ, mang theo âm thanh náo nhiệt, chứ không tù đọng như khoảng trống phố huyện, không leo lét như ngọn đèn của chị Tí hay ánh lửa của bác Siêu. Chị em Liên cố thức chờ tàu không phải vì để bán được dăm ba món hàng, mà để được chìm đắm trong những cảm hứng mãnh liệt nhất về một “ TP.HN xa xăm, TP. Hà Nội sáng rực, vui tươi và huyên náo ”. Thành Phố Hà Nội ấy từng đựng đầy những kỉ niệm thân thương về một thời mái ấm gia đình còn khấm khá, TP.HN ấy trong tâm thức hai đứa trẻ là miền khoảng trống đẹp vô tận và bạt ngàn niềm vui .
Vì lẽ đó mà đoàn tàu vừa như một tia hồi quang đưa hai chị em ngược dòng về quá khứ, vừa như một tia vọng quang thắp sáng cả tương lai. Nhưng nhìn ở một góc nào, phải chăng chính đoàn tàu lại càng tô đậm đời sống bế tắc của người nông dân, khi mà niềm vui lớn nhất trong ngày của họ chỉ là chờ tàu, chẳng thể làm gì hơn để vượt thoát khỏi không khí tù đọng cứ ôm trùm ấy. Qua đây, nhà văn muốn gửi một thông điệp : Cần phải biến hóa xã hội để cho những con người vô danh kia không phải sống không có ý nghĩa .

Bài mẫu 5

Hai đứa trẻ là truyện ngắn được nhà văn Thạch Lam viết vào những năm 1937 1938 khi mà xã hội Nước Ta ở vào một trong những thời kì đen tối nhất. Đây là truyện mang đậm phong thái của Thạch Lam, diễn biến không có những nút thắt điển hình nổi bật độc lạ nhưng khi đọc xong luôn ám ảnh lòng người. Một trong những thành công xuất sắc của truyện là tác giả đã tái hiện lại bức tranh sinh động về đời sống ở một ga xép khi màn đêm buông xuống mà qua đó nhà văn đã gửi gắm tình cảm của mình với những cảnh đời khác nhau .
Tác phẩm Hai đứa trẻ được khởi đầu bằng cảnh chiều tà trên phố huyện. Văn học lâu nay khi tả cảnh chiều thường có những hình ảnh chim về tổ, người đi xa nhớ nhà, nỗi buồn hoàng hôn … Ở Hai đứa trẻ ta không phát hiện hình ảnh đó nhưng cảnh chiều vẫn thấm thía một nỗi buồn và trong cái buồn nhà văn vẫn phát hiện nét đẹp thi vị mang chút hoang sơ của làng quê “ Phương Tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn … Chiều, chiều rồi, một chiều êm ả dịu dàng như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào ” .
Cùng với cảnh chiều tà là chợ tàn với hàng loạt những hình ảnh trình diện vẻ nghèo xơ xác ở chốn này : “ Chợ họp giữa phố đã vãn từ lâu. Người về hết và tiếng ồn ào cũng mất. Trên đấ chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía. Một mùi âm ẩm bốc lên, hơi nóng của ban ngày lẫn với mùi cát bụi quen thuộc quá, khiến chị em Liên tưởng là mùi riêng của đất, của quê nhà này ”. Ngay sau cảnh chợ tàn là cảnh bóng tối bao trùm. Dưới con mắt của Liên thì giờ đây tổng thể đã ngập đầy bóng tối. Thạch Lam miêu tả bóng tối thật kì diệu. Có đến 30 lần tác giả nhắc đến bóng tối. Bóng tối đến từ nhiều phía : từ đám mây sắp tàn, từ rặng tre đã đen kịt, từ tiếng muỗi vo ve trong góc nhà, tiếng ếch kêu ngoài đồng để rồi nó bao trùm lên đường phố và những ngõ ngách : “ Tối hết cả từ con đường lồi lõm ra sông …, những ngõ ngách vào làng thì càng tối đen không chỉ có vậy ”
Với cách miêu tả này người đọc sẽ cảm nhận bóng tối như một cái gì đó rất hãi hùng, như một sự hăm dọa. Nó luồn lách mọi nơi, nó xâm nhập vào cảnh vật. Nó trùm lên và đè nặng lên đời sống ngột ngạt ở phố huyện nghèo nàn này .
Trong chuyện cũng có những chi tiết cụ thể nói về ánh sáng ấy vừa leo lét tù mù, yếu ớt không đủ sức xua đi bóng tối mà trái lại lại còn gây cảm xúc bóng tối càng đậm đặc hơn. Cứ tối đến thì bóng những con người khởi đầu Open khiến người đọc liên tưởng đến những loài chim ăn đêm lặn lội. Mặt khác ta cũng nghĩ ngay đến cảnh đời tăm tối trong đêm đen của chủ nghĩa thực dân phong kiến .
Cách miêu tả với từng khuôn mặt đơn cử, mỗi người có một đời sống riêng : chị Tí cứ nhá nhem tối là Open. Sau một ngày mò cua bắt tép khó khăn vất vả, mặc dầu biết là chẳng kiếm được bao nhiêu nhưng tối nào chị cũng dọn hàng. Hình ảnh ngọn đèn leo lét chỉ chiếu sáng một vùng đất nhỏ ở quán nước của chị lại khiến ta liên tưởng tới đời sống tù mù, leo lét

Khi bác phở Siêu xuất hiện với một chấm lửa nhỏ và lơ lửng trong đêm tối, chập chờn như ma trơi. Từ khi dọn hàng cho tới lúc về bác không bán được đồng nào. Bà cụ Thi điên từ trong bóng tối đi ra với tiếng cười khanh khách. Sau khi uống cạn cút rượu, tiếng cười của cụ lại chìm vào bóng tối. Ở nhân vật này ẩn chứa một sự tội nghiệp u uất đầy bí ẩn.

Nhưng cảnh ám ảnh nhất là hình ảnh vợ chồng bác Xẩm mà nhà văn đã ba lần nhắc đến họ. Họ Open với tiếng đàn bầu run bần bật trong đêm hôm rồi với đứa con bò lê trên đất cát trong bóng tối và khi về đếm về khuya thì họ ngủ gục trên manh chiếu tự khi nào .
Sau khi miêu tả từng khuôn mặt tác giả khái quát lại “ Chừng ấy con người trong bóng tối như mong đợi một cái gì tươi tắn cho đời sống nghèo khó hàng ngày của họ ”. Rõ ràng nhà văn đã đồng cảm đồng cảm thâm thúy với những cảnh đời trong bóng tối và chính Thạch Lam cũng mong đợi được đổi đời .

Bài mẫu 6

Thạch Lam là một cây bút thiên về tình cảm, ghi lại cảm hứng của mình trước số phận hẩm hiu của những người nghèo, những người có đời sống khó khăn vất vả, thầm lặng chịu đựng và giàu lòng hi sinh. Những nhân vật trong truyện mang dáng dấp của tâm hồn nhạy cảm của ông, cũng như điểm nhìn của tác giả .
Hai đứa trẻ là một trong những tác phẩm tiêu biểu vượt trội trong chùm truyện ngắn rực rỡ của ông, những hình ảnh cụ thể trong truyện giống như một dòng sông cuốn tất cả chúng ta vào đó, và cảm nhận được những gì đang xảy ra với câu truyện của tác giả. mọi thứ diễn ra thật nhẹ nhàng mà cũng mãnh liệt xoáy sâu vào tâm lý và cách cảm nhận tác phẩm của từng fan hâm mộ .
Nhà văn là những người nói hộ cho hiện thực cũng có khi họ thi vị hóa cho những gì đang xảy ra xung quanh họ, từ những điều đơn thuần nhất cho tới những thứ mà con người ta hay nghĩ đến, văn thơ đóng một vai trò không hề thiếu. Với ngòi bút tài hoa giàu lòng trắc ẩn, tác phẩm Hai đứa trẻ sinh ra mang ý nghĩa nhân văn .
Những con người Open trong tác phẩm mang một đời sống cơ cực nghèo khó, cái nghèo bám lấy họ và họ không có lối thoát. Họ mong ước có một đời sống sung túc, tuy không giàu sang những làm thế nào cho đời sống mưu sinh đỡ khó khăn vất vả. Qua đây, Thạch Lam cho ta nhìn nhận những sự khó khăn vất vả khó khăn vất vả mà những con người nơi đây đang phải chống chịu. Những cụ thể trong tác phẩm tuy là miêu tả về hiện thực nhưng lại không thiếu những cụ thể sôi động, lãng mạn .
Mở đầu tác phẩm là hình ảnh chiều tà, hình ảnh Open trong hầu hết những tác phẩm, là chính khoảnh khắc mà khiến con người ta nhận ra nỗi buồn nhiều nhất. Những âm thanh quen thuộc, tiếng ếch nhái, tiếng muỗi vo ve, và khung cảnh xung quanh ảnh hưởng tác động đến tâm trạng của mỗi người. Cảnh khởi đầu của tác phẩm chính là một buổi chiều tàn, khung trời gồm những áng mây hồng, như được nhuộm một sắc tố đỏ đỏ mang một cảm xúc ưu buồn và đơn độc .
Thông qua sự miêu tả của một ngày tàn của Thạch Lam, thì phần nào cũng giúp người đọc nhận ra đây là một buổi chiều buồn bã và chán nản. Thời gian mở màn hoạt động dần tới đêm, những hình ảnh chiều tàn và hình ảnh chợ chiều tàn hiện ra càng bộc lộ sự nghèo khó và hiu hắt ở nơi đây .
Những con người cần mẫn, luôn mong ước đời sống của họ vừa đủ hơn, đời sống thật khó khăn vất vả và đầy khổ cực bươn chải. Hình ảnh những con người Open trong “ Hai đứa trẻ ” tuy Open không nhiều nhưng mang một nét riêng không liên quan gì đến nhau, điển hình nổi bật lên đó là hình ảnh của cô gái Liên, dù còn nhỏ nhưng tâm hồn và tâm lý của cô thực sự như thể một thiếu nữ .
Cuộc sống ở đây chìm ngập trong bóng tối và tẻ nhạt, họ sống cùng sự buồn chán và vô vọng, so với họ, họ đang sống đời sống tạm, một đời sống yên bình và không biết ngày mai sẽ như thế nào. Sau khi chợ chiều tàn, mọi người đều đi về và tiếng ồn ào cũng mất, như tín hiệu của sự yên bình của đêm hôm mở màn. Những rác rưởi, vỏ bưởi và hình ảnh những đứa trẻ nhặt nhạnh những thứ còn sót lại chỉ là những thanh tre thanh nứa …
Đêm khởi đầu buông xuống, đời sống của một đêm ở phố huyện nghèo lại mở màn. Nhân vật Liên trong tác phẩm sửa soạn lại hàng trên chiếc chõng tre, mẹ con chị tí, sáng mò cua bắt ốc, tối lại mở thêm hàng nước để kiếm thêm thu nhập. Quán hàng phở cũng khởi đầu sửa soạn còn hai cha con nhà bác Xẩm thì chưa hát chưa kéo đàn vì vẫn chưa có khách nghe .
Đứa con thì nhoài ra nghịch đất cát ở bên ngoài. Mọi thứ thật đơn điệu, không có một chút ít niềm vui của họ, chắc có lẽ rằng họ nghĩ và kỳ vọng rằng, hàng quán đắt khách kiếm thêm được tiền quả là một niềm vui một niềm niềm hạnh phúc và mang lại một đời sống no đủ hơn. Hình ảnh cụ Thi điên đắm chìm vào men rượu, bước tiến lảo đảo, cụ sống một đời sống k còn tự chủ của bản thân, có hay chăng cụ tìm đến rượu để quên lãng đi tổng thể đau khổ và chìm vào đó để tìm nụ cười của mình .
Những con người nơi phố Huyện này, họ sống, sinh ra và lớn lên ở nơi đây. Đối với họ thì không khí im re, sự đơn độc và buồn chán. Nhưng với chị em Liên thì có lẽ rằng vẫn chưa quen với sự tẻ nhạt buồn chán nơi đây, bởi thực trạng đưa đẩy, bố của chị em Liên thất nghiệp phải về phố huyện để mưu sinh. Hai chị em phải nhận thức ra được điều này và làm quen dần với đời sống nơi đây .
Hằng ngày chị em Liên và An, không những ai đứa trẻ này mà hầu hết toàn bộ những kiếp người nơi phố huyện điều trông chờ một thứ rất quan trọng vào môi buổi tối. Không gì khác, đó chính là thứ ánh sáng và âm thanh của đoàn tàu. Thứ ánh sáng ấy cũng một phần soi đến phố Huyện và giúp cho thành phố trở nên có ánh sáng thêm một chút ít, không những thế còn có những thứ âm thanh cười nói của những người hành khách trên tàu làm cho không khí yên lặng của thành phố huyện có một chút ít đổi khác ngoài những ánh sáng tẻ nhạt và không đủ sáng như thường ngày .
Những âm thanh trên đoàn tàu giúp cho chị em Liên và An gợi nhớ đến những tháng ngày ở TP.HN, hai chị em được dẫn đi chơi, được sống một đời sống tươi đẹp ở chốn thành thị, ngươi đi qua lại sinh động và được uống với những cốc nước xanh đỏ .
Ngoài ra, thứ ánh sáng và âm thanh của đoàn tàu ấy đã giúp cho những kiếp người nơi phố Huyện một phần nào đó thức tỉnh, họ dám mơ ước đến những đời sống ấm no và niềm hạnh phúc, mong ước một điều gì đó thật tốt đẹp và ý nghĩa hơn, muốn những gì mà họ khát khao và cháy bỏng bấy lai nay điều thành thực sự, chứ không phải là một thứ phù du mà chờ đón mỏi mòn .
Những tham vọng của họ chỉ chợt lóe lên khi đoàn tàu chạy qua, cũng có khi có có tham vọng nhưng chỉ khi đoàn tàu chạy qua họ mới cảm thấy những mong ước của họ mới trở nên lấp lánh lung linh và có hy vọng hơn. Hai đứa trẻ, một tác phẩm lãng mạn, xúc động và đầy ý nghĩa. Những kiếp người nơi phố Huyện, họ luôn là những con người mang một đời sống đáng thương nhưng đầy sự khát khao và cháy bỏng nhưng thật sự, những điều mà khát khao cháy bỏng đo thực ra chỉ là sự mong manh và huyền ảo .
Qua tác phẩm “ Hai đứa trẻ ” của Thạch Lam còn biểu lộ sự khát khao to lớn của một đời người, một số phận nghèo khó muốn vươn tới một đời sống tốt đẹp tuy còn khó khăn vất vả và lắm chật vật. Tài năng của Thạch Lam trải qua đó mà được thể hiện, đặc biệt quan trọng là sự tinh xảo tròn tả cảnh và phân tích diễn biến tâm lí nhân vật khiến truyện đi vào lòng người một cách tự nhiên nhất .
Hai đứa trẻ – Thạch Lam

Bài mẫu 7

Thạch Lam là một trong những nhà văn có lối viết độc lạ nhất trong nền thơ ca Việt. Truyện của Thạch Lam không có diễn biến nhưng qua quốc tế cảm hứng, tâm trạng của nhân vật, tác phẩm của ông vẫn toát lên cái tình, cái chất thơ tự nhiên mà tha thiết, xúc động .
Qua những tác phẩm của mình ông thể hiện nỗi thương cảm, xót xa với đời sống và những số kiếp con người bần hàn. “ Hai đứa trẻ ” là một trong những tác phẩm như vậy ! Bằng sự nhạy cảm của mình, Thạch Lam đã vẽ lên bức tranh phố huyện trong “ Hai đứa trẻ ” bức tranh với những kiếp người lam lũ, với những đời sống tối tăm, đơn điệu giữa cuộc sống .
“ Hai đứa trẻ ” kể về đời sống của hai chị em Liên trong một con phố huyện nghèo, với những kiếp người sống cơ cực trước Cách mạng Tháng Tám. Mà qua đó, Thạch Lam muốn thể hiện sự trân trọng của ông trước những ước mong nhỏ nhoi của người lao động nghèo trong một phố huyện nhỏ nghèo nàn, trong một xã hội chật hẹp, tù túng .
Bức tranh phố huyện được dựng lên ngay từ đầu câu truyện, bằng những nét vẽ đơn thuần, nhẹ nhàng nhưng không kém phần huyền ảo. Thạch Lam đã kêu gọi hết cả thảy những giác quan : thị giác, thính giác và xúc giác của mình để dựng lên khung cảnh một phố huyện nổi bật của xã hội Nước Ta thời Pháp thuộc .
Bức tranh phố huyện khởi đầu bằng cảnh vạn vật thiên nhiên lúc chiều tàn trải qua lời kể và diễn biến tâm trạng của nhân vật Liên, mà khởi đầu là hình ảnh và âm thanh của vạn vật thiên nhiên và khu chợ tàn .
Bức tranh vạn vật thiên nhiên chiều tàn được gợi lên bằng hình ảnh trời chiều : “ Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn ”. Một khung cảnh buổi chiều đẹp tỏa nắng rực rỡ, đẹp lộng lẫy đến nao lòng, mang trong đó là linh hồn của quê nhà xứ sở .
Và trong khung cảnh ấy, không hề thiếu âm thanh của “ tiếng trống thu không ” vàng đều vào khoảng trống đang dần đi vào tĩnh mịch lẫn trong đó là tiếng “ ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào ” và “ tiếng muỗi vo ve ”, tổng thể hòa vào nhau tạo nên một âm thanh quen thuộc, gợi lên vẻ đẹp yên ả của một buổi chiều quê nhà “ chiều êm như ru ” .
Bức tranh vạn vật thiên nhiên xinh xắn của của quê nhà, vẫn giữ nguyên nét thơ mộng, mang đậm linh hồn xứ sở. Thế nhưng, từng lời, từng câu chữ trong khung cảnh ấy lại mang một sự tẻ nhạt yên bình, tàn tạ đến thê lương. Khung cảnh hoàng hôn đẹp như mơ ấy như phút rực sáng ở đầu cuối, lóe lên rồi chợt vụt tắt, buồn tới nao lòng người. Rồi những âm thanh quen thuộc như “ tiếng trống thu không ”, “ tiếng ếch nhái, tiếng muỗi ” đều gợi lên sự đều đặn, trầm buồn, đơn điệu, nhạt nhẽo .
Tiếp theo khung cảnh vạn vật thiên nhiên lúc trời chiều là hình ảnh của một khu chợ quê lúc đã tàn. Hình ảnh những phiên chợ quê luôn gợi cho người ta sự sinh động, sinh động với không khí náo nức với vẻ đẹp của quê nhà thế nhưng hình ảnh phiên chợ ở đây lại là một phiên chợ đã tàn khi mà “ Chợ họp giữa phố đã vãn từ lâu. Người về hết và tiếng ồn ào cũng mất ” và “ trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía ” .
Cái khung cảnh ấy đã gợi lên một phố huyện thê lương, tàn tạ trong mắt người đọc tất cả chúng ta. Và không riêng gì vậy, nó còn gợi lên cả đời sống đói nghèo của một miền quê nữa. Khi mà hình ảnh chợ phiên quê có lẽ rằng là hình ảnh náo động nhất của một vùng thì ở đây, nó lại gợi lên một sự tàn tạ, buồn bã tới não nề .
Nổi bật trong hình ảnh vạn vật thiên nhiên nơi phố huyện là tâm trạng của Liên một trong những dân cư của phố huyện nghèo này. Bao trùm lấy tâm trạng của chị là một nỗi buồn sâu thẳm từ trong tâm hồn nhạy cảm và trong sáng. Chị có một tấm lòng gắn bó sâu nặng với quê nhà mình, chẳng vậy mà chị hoàn toàn có thể ngửi được cái mùi quê nhà, cái mùi đặc trưng nhất của mảnh đất phố huyện nghèo này “ một mùi âm ẩm bốc lên, hơi nóng của ban ngày lẫn với mùi cát quen thuộc quá, khiến cho chị em Liên tưởng lại mùi riêng của đất, của quê nhà này ” .
Cái tâm trạng của Liên cũng như cái hình ảnh của nơi phố huyện nghèo này, cứ trầm lặng mà buồn bã. Đó là cái buồn của một cô gái mới lớn, nhạy cảm với những xúc cảm xung quanh, mơ hồ, mong manh mà vô cùng thấm thía “ cái buồn của chiều quê thấm thía vào tâm hồn ngây thơ của chị ”, “ chị thấy lòng buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày tàn ” .
Nỗi buồn của Liên cũng chính là nỗi buồn của Thạch Lam trước xã hội đương thời, một xã hội mà thời hạn có vẻ như ngưng đọng lại thành khoảnh khắc, không biến chuyển, tàn tạ đến thê lương lòng người. Bức tranh phố huyện ấy không chỉ hiện lên bằng khung cảnh hoàng hôn rực lửa nhưng buồn bã mà còn hiện lên ở những kiếp người nơi phố huyện những kiếp đời tàn .
Bắt gặp tiên phong là hình ảnh của những đứa trẻ hiện lên nơi phố huyện. Không phải hình ảnh những đứa trẻ vui đùa, tinh nghịch chạy nhảy trên thảm cỏ xanh khu vui chơi giải trí công viên mà là hình ảnh “ mấy đứa trẻ con nhà nghèo ở ven cái chợ cúi lom khom trên mặt đất, đi lại tìm tòi ” trên nền cái “ chợ tàn ” của phố huyện ấy .
Cuộc sống quá lam lũ, nghèo khó đã đẩy những kiếp sống phải lụi tàn, những đứa trẻ phải sống trên những đống rác rưởi bị bỏ lại sau phiên chợ, phải gieo hy vọng “ nhặt nhạnh thanh nứa, thanh tre hay bất kể cái gì đó hoàn toàn có thể dùng được của những người bán hàng để lại ” trên đống rác của phiên chợ tàn kia .
Cuộc đời của chúng, tương lai của chúng thật tăm tối, thật bế tắc biết chừng nào. Và chính nhân vật Liên cũng cảm thấy động lòng thương cảm trước những số phận đó, vậy nhưng “ chính chị cũng chẳng có gì để cho chúng ”. Liên thương cảm nhưng bất lực và đó cũng chính là cảm hứng mà Thạch Lam dành cho những người lao động nghèo .
Kế tiếp hình ảnh của những đứa trẻ là hình ảnh của mảnh đời chị Tí. Chị Open giữa khoảng trống đang dần về tối của phố huyện với hình ảnh “ đội cái chõng trên đầu và tay mang không biết bao nhiêu là đồ vật ”. Chị Tí cũng là một người lao động nghèo trong cái phố huyện tối tăm ấy .
Hàng ngày, buổi ban ngày, “ chị đi mò cua bắt tép ”, tới đêm lại mở hàng nước “ từ chập tối cho đến đêm ” chỉ để thêm vài đồng xu lẻ mà cũng “ chả kiếm được bao nhiêu ”. Thân chị như là hình ảnh cái cò lặn lội bờ sông, tần tảo sớm hôm, một hình ảnh nổi bật của người phụ nữ lao động : “ Lặn lội thân cò nơi quãng vắng ” .
Mà cái quán nước của chị cũng nhỏ nhoi, còm cõi như chính bản thân chị, bởi “ tổng thể những shop của chị ” là tất thảy những thứ chị hoàn toàn có thể mang, đội, xách, vác. Cái quán ấy chỉ bán nước chè xanh, điếu thuốc nào cho “ mấy người phu gạo hay phu xe, đôi lúc mất chú lính lệ trong huyện hay người nhà thầy thừa đi gọi chân tổ tôm ”. Khách hàng của chị cũng chỉ là những con người có đời sống như chị, kiếp sống như chị .
Họ cũng chỉ cao hứng mới vào hàng của chị, vậy là biết cái quán của chị cũng không kiếm được bao nhiêu đồng lời. Bởi vậy, đáp lại tiếng hỏi thăm của Liên chỉ là một lời than phiền : “ Ôi chao, sớm với muộn mà có ăn thua gì ”. Đó phải chăng chính là tiếng thở dài cho cuộc sống bế tắc của chị, tiếng thở dài ngao ngán vì đời sống quá đơn điệu, chỉ quẩn quanh, không có chút ánh sáng tương lai một đời sống vô ý nghĩa .
Không chỉ số phận của chị Tí, của những người phu xe phu gạo mà chính cảnh đời của chị em An, Liên cũng là một kiếp sống tàn nơi phố huyện này. Chuỗi ngày sống tàn của mái ấm gia đình Liên khởi đầu bằng sự kiện khi “ thầy Liên mất việc ”, chính điều này đã đẩy mái ấm gia đình vào bế tắc. Không còn đủ sức trụ lại nơi phố phường TP. Hà Nội náo nhiệt, mái ấm gia đình Liên chuyển về quê để tìm cách tháo gỡ cái bế tắc đang bủa vây .
Về quê, mẹ Liên trở thành hàng xáo, còn chị em Liên được giao trông coi “ một quầy bán hàng bé thuê lại của bà lão móm ”. Hàng tạp hóa bé xíu ấy chỉ có vài bao diêm, vài bánh xà phòng, chút rượu, … Mà khách mua cũng chỉ mưa “ nửa bánh xà phòng ”. Chính cái quầy bán hàng bé xíu ấy đã khắc thành ấn tượng trong mắt người đọc cái nghèo nơi phố huyện và cái bế tắc của mái ấm gia đình Liên .
Thế nhưng, có cố gắng nỗ lực bao nhiêu thì bế tắc vẫn hoàn bế tắc khi mà “ ngày phiên mà bán cũng chẳng ăn thua gì ”, đời sống chẳng có lấy một chút ít hy vọng. Cuộc sống của mái ấm gia đình Liên, chị em Liên vẫn cứ quẩn quanh, đơn điệu như vậy, vẫn là nhịp điệu “ sáng dọn ra, tối dọn vào ”, “ ngày nào, cứ chập tối, mẹ Liên lại tạo ra thăm hàng một lần ”. Tất cả những gì chị em Liên đang sống không phải là chút niềm vui của trẻ thơ mà là một đời sống ngột ngạt, tù túng, đến sự ngây thơ của con trẻ cũng chẳng còn .
Liên thương cảm, xót xa cho số phận chị Tí, cho đời sống nghèo nàn, tăm tối của một người đồng cảnh ngộ. Thế nhưng, khi tưởng tượng ra đời sống của mái ấm gia đình mình, Liên cũng tự thấy xót xa cho chính bản thân mình, chị thương cảm cho sự bế tắc của mái ấm gia đình, của cha, sự lam lũ của mẹ, xót xa trước sự tù túng của bản thân và đứa em trai khi phải trải qua những tháng ngày không có ý nghĩa của cuộc sống. Tâm trạng ấy của chị hiện lên qua từng câu chữ đầy thương cảm, ngậm ngùi của Thạch Lam .
Những kiếp sống tàn ấy không chỉ có vậy, nó còn được biểu lộ điểm xuyết qua hình ảnh của bác Siêu, của bác xẩm, của cụ Thi điên nữa. Chỉ là thoáng qua thôi, những hình ảnh những kiếp người ấy cũng khiến cho tất cả chúng ta không thể nào quên được .
Hình ảnh bác Siêu hiện lên với gánh phở rong trên vai, với đòn gánh kĩu kịt giữa đêm hôm. Gánh phở của bác là “ một thứ quà xa xỉ, nhiều tiền ” mà ít người hoàn toàn có thể mua được. Chính thế cho nên, gánh phở của bác trong phố huyện này luôn ế khách. Ngày nào cũng là một điệp khúc đơn điệu, chiều tối nhóm lửa, tới đêm thì gánh vào làng. Cuộc sống của bác Siêu cũng đơn điệu, tẻ nhạt, lặp đi lặp lại như cuộc sống của chị Tí, của chị em Liên vậy .
Thêm vào nữa là hình ảnh của mái ấm gia đình bác xẩm mưu sinh trên manh chiếu, họ cũng lại là những kiếp người tàn nơi phố huyện này. Gia đình bác xẩm sống bằng nghề hát rong, tha phương cầu thực, chẳng có lấy một căn nhà trú nắng trú mưa, chỉ biết lấy tạm gầm cầu, vỉa hè làm nơi nghỉ chân. Tài sản của bác chỉ là manh chiếu rách nát, chiếc đàn bầu và chiếc thau sắt, đó là toàn bộ những gì mà mái ấm gia đình bác có được .
Thế nhưng, hình ảnh khắc sâu nhất vào trong lòng người đọc là hình ảnh “ thằng con bò ra đất, ngoài màn chiếu, nghịch nhặt những rác bẩn vùi trong cát bên đường ”. Đứa con những thế hệ tương lai đang trườn bò khỏi màn chiếu, thế nhưng cũng chẳng thoát nổi cái kiếp nghèo, kiếp đời tăm tối đang bủa vây lấy mái ấm gia đình nó .
Cuối cùng là hình ảnh của bà cụ Thi điên nghiện rượu. Cụ chính là hình tượng cho một kiếp người tàn khi đến gần cuối cuộc sống, vẫn thê lương, tàn tạ như vậy. Khép lại bức tranh con người nơi phố huyện là hình ảnh bà cụ Thi điên “ đi lần vào trong bóng tối ” với “ tiếng cười khanh khách ”. Đó là tiếng cười rùng rợn cho một kiếp người tàn, một cuộc sống tàn nơi phố huyện nghèo này .
Toàn bộ bức tranh phố huyện đều hiện lên qua đôi mắt Liên, từ khung cảnh chiều tàn thê lương đến những kiếp đời tàn tạ, tăm tối cùng cảnh ngộ. Đó là những cuộc sống buồn với những thảm kịch về vật chất, đói nghèo và cả những thảm kịch về niềm tin của những con người cả đời quẩn quanh với đời sống đơn điệu, nhàm chán, ngột ngạt, tù túng, vô ý nghĩa. Cuộc đời của họ tăm tối tới mức chẳng hề có le lói một chút ít ánh sáng nào của tương lai .
Bức tranh ấy được nhìn qua cái nhìn của Liên một cô gái mới lớn, với tâm hồn ngây thơ, nhạy cảm, trong sáng, lại đồng cảnh ngộ với những con người kia. Ẩn sau Liên là tâm hồn của một nhà văn tiểu tư sản đang dùng tình thương, sự chiêm nghiệm của mình hòa cùng với những tâm hồn người lao động kia để mà cùng thương cảm, cùng xót xa cho số phận của họ .
Thạch Lam viết về người lao động nghèo, nhưng ông không đi sâu vào những đói nghèo của họ mà xoáy sâu vào trong thảm kịch ý thức của những con người đang sống kiếp đời mòn mỏi, vô ý nghĩa. Hiểu được những thảm kịch niềm tin đầy đau khổ ấy, phải chăng Thạch Lam đã thức tỉnh được ý thức cá thể, ý thức được quyền sống của con người, vậy nên ông mới thương cảm tới xót xa cho những mảnh đời vô ý nghĩa đó ? Và có lẽ rằng chính nhờ điều này đã tạo ra sự chiều sâu trong ý nghĩa nhân đạo cho tác phẩm mà Thạch Lam muốn gửi gắm .
Bức tranh phố huyện nghèo khép lại bằng khoảng trống đêm hôm khi bóng tối bao trùm. Đó là “ một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát ”, “ vòm trời hàng ngàn ngôi sao 5 cánh ganh nhau lấp lánh lung linh, lần trong vệt sáng của những con đom đóm bay là là trên mặt đất hay len vào những cành cây ” .
Buổi đêm đó đẹp rực rỡ tỏa nắng, lộng lẫy biết chừng nào ! Trên trời với hàng ngàn ngôi sao 5 cánh lấp lánh lung linh, đẹp tươi tới vậy thì dưới mặt đất thì bị bao trùm bởi bóng tối “ tối hết cả, con đường thăm thẳm ra sông, con đường qua chợ về nhà, những ngõ vào làng lại càng sẫm đen hơn ”. Bóng tối đặc quánh, sở hữu cái phố huyện nhỏ. Đây phải chăng cũng là hình ảnh ẩn dụ cho xã hội dưới thời thực dân Pháp một xã hội tăm tối, không có chút ánh sáng nào lọt qua, tù túng, ngột ngạt, đói nghèo .
Sống giữa cái xã hội ấy là những con người như những hột sáng, đốm sáng, khe sáng, le lói, nhỏ nhoi, leo lét, chập chờn. Nhân vật Liên hay chính Thạch Lam đang buồn man mác trước cái đời sống tối tăm ấy, chẳng có chút ánh sáng vào tương lai. Bầu trời có lấp lánh lung linh hàng ngàn ngôi sao 5 cánh đẹp tươi, nhưng với Liên, đó chỉ là “ thiên hà thăm thẳm, bát ngát ”, “ đầy huyền bí ”, cũng như những niềm vui xưa kia không thể nào thành hiện thực được nữa. Vậy nên, Liên “ cúi nhìn về mặt đất ”, “ về quầng sáng thân thiện chung quanh ngọn đèn lay động trên chõng hàng của chị Tí ”. Bởi quầng sáng ấy mới thân mật với Liên, bởi nó cũng như đời sống không có ý nghĩa, nhạt nhòa của chính cô vậy .
Bức tranh nơi phố huyện khi ngày tàn mà Thạch Lam dựng lên như một hình ảnh thu nhỏ của toàn cảnh xã hội Nước Ta những ngày Pháp thuộc. Đó là một xã hội tù túng, ngột ngạt, tăm tối tới cùng cực, nơi mà cái đói nghèo cứ bám riết lấy những kiếp người tàn tạ, thê lương .
Nghệ thuật mà Thạch Lam sử dụng là những vật liệu hiện thực được chính ông thưởng thức. Xen lẫn trong hiện thực là cảm hứng lãng mạn cho mỗi khung cảnh vạn vật thiên nhiên, cho mỗi hình tượng nhân vật để làm ra ý nghĩa hình tượng thâm thúy .
Bức tranh phố huyện nghèo được miêu tả theo sự hoạt động của thời hạn từ lúc chiều tàn tới khi đêm khuya và theo từng bước diễn biến tâm trạng của nhân vật Liên. Qua những rung động mơ hồ, tinh xảo, mỏng dính của một tâm hồn mới lớn, nhạy cảm, Thạch Lam đã dựng lại một bức tranh quê nhà với tổng thể vẻ đẹp của quê nhà xứ sở đồng thời gửi gắm vào trong đó tình yêu quê nhà, quốc gia, gửi vào những kiếp người tàn tạ nơi phố huyện nỗi xót xa, thương cảm thâm thúy. Và sâu kín là là ý thức phê phán xã hội thực dân của một tiểu tư sản, đã không bảo vệ được đời sống, quyền sống của con người .

Bài mẫu 8

Thạch Lam là một trong những nhà văn tiêu biểu vượt trội của làng văn học Nước Ta. Những sáng tác của ông không quá phô trương lòe loẹt mà thường miêu tả một cách chân thực đời sống của người nông dân, qua đó, lột tả nội tâm thâm thúy của nhân vật. Trong truyện Hai đứa trẻ, qua việc miêu tả cảnh phố huyện nghèo qua con mắt cả nhận của Liên, tác giả đã biểu lộ nỗi xót thương của mình trước những số phần nghèo khó đang tàn lụi dần .
Khung cảnh của phố huyện được tác giả miêu tả trong ba khoảng chừng thời hạn : buổi hoàng hôn, đêm hôm và đêm khuya. Cảnh bao trùm lên hàng loạt những sự vật, vấn đề, con người là bóng tối. Tuy vậy, vẫn lấp ló đủ mọi thứ ánh sáng. Trên cái nền sáng tối đó, tổng thể như nhòe đi, lúc rõ, lúc khuất. Cũng vì thế, câu truyện kể, tuy chỉ nói đến những vấn đề thông thường, những con người nhỏ bé. nhưng lại có sức gợi rất lớn. Nhà văn muốn nói lời nói về đời sống, cảm nhận và suy ngẫm về nó, trước hết đều khởi đầu từ những gì quen thuộc và thân thiện, sâu lắng nhất. Ta hoàn toàn có thể lí giải điều này bằng thuở thơ ấu của Thạch Lam trôi qua ở phố huyện Cẩm Giàng êm đềm. Có lẽ, lúc viết Hai đứa trẻ, những kỉ niệm thân quen đã thành máu thịt hằn trong kí ức bừng thức dậy, rối loạn. trước một cảnh đời tựa như mà ông được tận mắt chứng kiến. Vì vậy, truyện vừa thực, vừa lộ bày, vừa trữ tình, sâu lắng vọng ra từ kí ức và tâm khảm của văn nhân. Không chớp lấy được điều này, người ta dễ hiểu và nhìn nhận tác phẩm xô lệch hoặc phiến diện .
Mở đầu câu truyện là hình ảnh của buổi chiều với những hình ảnh, âm thanh gợi nỗi buồn. Âm thanh “ tiếng trống thu không. vang ra để gọi buổi chiều ”. Màu đỏ của mặt trời là màu của “ hòn than sắp tàn ” hắt vào đám mây. Và dãy tre làng đã “ đen lại và cắt hình rõ ràng trên nền trời ”. Tả cảnh chăng ? Đúng thế ! Song nếu chú ý một chút ít, ta hoàn toàn có thể thấy cảnh vật ở đây không vô hồn và nhà văn không vô tình tả như vậy. Thực ra thì chiều gọi tiếng trống, mặt trời lặn, và đêm khởi đầu buông. Nhà văn cố ý diễn đạt cảnh vật theo ý muốn chủ quan, theo sở trường thích nghi dùng lối tả gián tiếp sự vật của mình. Cảnh chiều quen thuộc muôn đời ai cũng biết, nhìn đều biết. giờ đây như đọng lại, hắt lên trên giấy, pha lẫn những thoáng nhìn, thoáng cảm của Thạch Lam .
Với cách miêu tả của Thạch Lam, người đọc có cảm xúc buổi chiều trôi qua thật chậm, càng làm cho nỗi buồn của nhân vật được nhân lên gấp bội lần. Buồn trong câu “ Chiều, chiều rồi. ” vừa như một nhận xét vừa như một tiếng thở dài nhẹ. Chiều như cảm thấy được ( êm như ru ) : chiều yên bình qua cụ thể “ văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào ”. Tín hiệu quê được báo hiệu bằng những âm thanh vọng lên từ nơi tù đọng “ muỗi đã mở màn vo ve ”. Cái buồn thấm vào lòng khiến người ta “ buồn man mác ”. mà “ không hiểu sao ” .
Buổi chiều qua đi, nhường chỗ cho màn đêm buông xuống và cũng là lúc việc làm về đêm khởi đầu. Khép lại phiên “ chợ họp giữa phố vãn từ lâu ”, khép lại trong việc chị em Liên “ đếm lại những phong thuốc lào, xếp vào hòm những bánh xà phòng. lẩm nhẩm tính tiền. ” hay trong bóng bà lão điên “ lẫn vào bóng tối, tiếng cười khanh khách nhỏ dần về phía làng. ”. Trước đó, sự mở ra mở màn bằng câu truyện không ăn nhập của hai chị em Liên ; rồi bao nhiêu là đèn thắp lên ; mấy đứa trẻ “ cúi lom khom trên mặt đất tìm tòi ” để “ nhặt nhạnh thanh nứa thanh tre hay bất kể cái gì hoàn toàn có thể dùng được của những người bán hàng để lại ”, mẹ con chị Tí khởi đầu dọn shop nước không biết “ để bán cho ai ” .
Cái mở ra và cái khép lại xen cài vào nhau như tạo ra một đời sống mà ta cảm nhận được là luẩn quẩn, tù đọng và ngột ngạt. Chúng là đời thường, lặp đi lặp lại đến chán ngắt. Chúng là điều hoàn toàn có thể đem ra để mà lý giải cho nỗi buồn “ không hiểu sao ” của Liên .
Ánh sáng nơi phố huyện này không như ánh sáng của những nơi ồn ã, náo nhiệt, thứ ánh sáng nơi đây chỉ còn lọt qua khe cửa, lũ trẻ “ tụ tập ở thềm hè, tiếng cười nói vui tươi ” vang trong đêm tĩnh. Hai đứa trẻ vẫn lặng lẽ hết nhìn trời sao rồi lại nhìn xuống mặt đất xung quanh. Những hoạt động và sinh hoạt trong phố huyện thu vào hoạt động giải trí của gánh phở bác Siêu “ một thứ quà xa xỉ. hai chị em không khi nào mua được ” ; thu vào câu truyện chán nản do ế hàng tồn kho của hàng nước chị Tí ; thu vào tiếng bật trong tĩnh mịch của tiếng đàn bầu bác Xẩm. Cái nghèo lộ khá rõ trong. đêm vắng. Chị em Liên mơ về “ những cốc nước lạnh xanh đỏ ” rất lâu rồi, thằng con bác Xẩm “ bò ra đất ngoài mạnh chiêu, nghịch nhặt những rác bẩn vùi trong cát bên đường. ”. Cái tù đọng và nghèo nàn hiện rõ đến mức Thạch Lam đang kể chuyện phải kêu lên một câu tưởng như không hề có ở một người viết truyện già dặn như ông vì ý đồ chủ quan quá rõ “ Chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi tắn cho sự sống bần hàn hàng ngày của họ ” !
Càng về khuya, cảnh vật nơi phố huyện càng trở nên yên bình hơn, bỗng rối loạn, náo động bởi chuyến tàu. Liên thức đa phần cũng chỉ vì chuyến tàu ấy. Chuyến tàu được báo hiệu bằng “ ngọn lửa xanh tươi, sát mặt đất như ma trơi ” đèn ghi. Ánh đèn khiến Liên phải thầm kêu lên “ Đèn. ghi đã ra kia rồi ”. Rồi tiếng còi, tiếng xe “ rít mạnh vào ghi ” trong tiếng reo của Liên, trong cái “ dụi mắt cho tỉnh hẳn ” của An. Chuyến tàu đến “ như đã đem một quốc tế khác đi qua ”. Nó như một tín hiệu của sự đổi khác trong ngày, đổi khác không khí tẻ ngắt đã ngự trị ở đây suốt từ lúc khởi đầu câu truyện. Rồi chuyến tàu qua. Bác Siêu đã vào làng ; chị Tí dọn đồ ; vợ chồng bác Xẩm đã ngủ gục. “ Liên ngập vào giấc ngủ yên tĩnh ”. Bóng tối lại phủ đầy. Lần này, cũng giống như hai lần trước, bóng tối phủ lên vạn vật. Có điều khác là ở những lần trước, dù bị bóng tối bao trùm, con người vẫn còn hoàn toàn có thể cưỡng lại bằng những hoạt động giải trí, còn giờ đây, bóng tối đã thắng lợi, vùi bao số phận nghèo hèn trong nó, nuốt chửng đi .
Hình ảnh bóng tối cứ lặp đi lặp lại trong tác phẩm đã trở thành một hình ảnh mang ý nghĩa là một hình tượng. Theo sự cố ý nhấn mạnh vấn đề của Thạch Lam, hình ảnh hình tượng này có ý nghĩa gợi lên là sự tăm tối, sự tù đọng, luẩn quẩn mà những con người nghèo khó khó hoàn toàn có thể vượt qua nỗi. Nếu hiểu như vậy thì hình ảnh ánh sáng bao nhiêu là loại ánh sáng trong truyện chính là niềm kỳ vọng khó hoàn toàn có thể dập tắt ở những con người nói trên. Hi vọng vào đâu, hy vọng vào cái gì và vào ai, “ Liên không hiểu ” và cả tác giả cũng không hiểu. Bởi thế, dù truyện được nhiều người coi là Thạch Lam đã chơi ánh sáng trong những trang viết của mình ; tuy nhiên đã là game show, thì dù có muốn, những trang viết của ông vẫn tràn trề bóng tối. Ngoài đời chưa có ánh sáng nên nỗi ước mong ánh sáng càng thiết tha thì khi nó bị bóng tối lấn lướt, khiến ta càng não lòng hơn. Truyện buồn là do nguyên do sâu xa này. Dĩ nhiên ta hoàn toàn có thể coi đó là một nỗi buồn đẹp, nỗi buồn bắt nguồn từ lòng nhân ái của nhà văn tràn ra, thấm vào lòng người đọc .
Trong cái phố huyện nghèo của Thạch Lam chỉ có mẹ con chị Tí bán nước, bác phở Siêu, bà cụ Thi, vợ chồng bác Xẩm và những đứa trẻ trạc tuổi Liên và An và bé Hơn ( con bác Xẩm ), và nhân vật chính trong truyện là An và Liên .
Ở đầu và cuối truyện, Thạch Lam gọi nhân vật Liên là “ chị ”. Trong khoảng chừng giữa nhà văn chỉ gọi là Liên. Từ “ chị ” biểu lộ một sắc thái tình cảm thương mến, một nhìn nhận : cô bé đã lớn lớn trước tuổi. Liên mang dáng dấp muôn thuở của người phụ nữ Nước Ta suốt một đời tần tảo, chịu thương, chịu khó, lo toan gánh vác việc nhà mặc dầu đôi vai còn gầy yếu. Mẹ tin giao cho chìa khóa tráp tiền đeo vào dây xà ích ở thắt lưng, đếm tiền, kiểm hàng trong gian tạp hóa nhỏ. Cô như già dặn hơn khi biết cảm thương cho kiếp người, những đứa trẻ long dong nhưng đủ kinh nghiệm tay nghề để “ không có tiền để mà cho ”. Cô đủ biết món quà xa xỉ của bác Siêu “ hai chị em không khi nào mua được ” .
Tuy nhà văn đã để Liên tự nhìn đời sống và có những cảm nhận về đời sống nghèo nàn, nhưng Liên và An vẫn là hai đứa trẻ thơ. Chất trẻ thơ ở hai sinh linh nhỏ bé này được nhà văn bộc lộ qua hàng loạt cái nhìn, cái cảm non tơ, kinh ngạc, mới lạ của họ so với đời sống xung quanh .
Tưởng như đã quá quen thuộc cảnh phố huyện chiều, đêm, khuya. Tưởng như toàn bộ cứ lặp đi lặp lại, tù đọng, nhức buốt lặng thầm trong cảnh vật. Song, với Liên và An, hình như họ vẫn cố tìm ở đó, tìm ở cái đời thường cái mới, cái lạ. Họ cố tìm cái gì đó ở một chiều quê buồn, “ ngồi yên nhìn ra phố ” dõi theo những loại đèn ở những nhà đang bừng sáng, phát hiện ra được vẻ đẹp của “ cát lấp lánh lung linh ”, “ đường nhấp nhô ” vì “ một bên sáng một bên tối ”. Họ cố xúc cảm trước “ mùi âm ẩm bốc lên ”, “ mùi cát bụi quen thuộc ” và phát hiện ra rằng vẫn có những cái lạ. Cái lạ đó là “ mùi riêng của đất ”, mùi vị “ của quê nhà ”. Hòa trộn hai nét tính cách “ già ”, “ trẻ ” hay “ lớn ”, “ bé ”, Thạch Lam cũng dùng như thủ pháp hòa trộn hiện thực và mơ mộng, sáng và tối. Nhân vật của ông không rõ nét về hình dáng nhưng thật sâu ở tâm hồn .

Hai đứa trẻ đã trở thành tác phẩm mang giá trị nghệ thuật sâu sắc. Câu văn của Thạch Lam thường mềm mại, uyển chuyển, giàu hình ảnh và nhạc điệu, gọn gàng, ít khi thừa câu chữ và rất sát sự thật, sự việc. Cảnh buổi chiều lan tỏa khắp nơi: trên chòi huyện nhỏ, trên trời, dưới lũy tre làng. Chiều gợi lên từ âm thanh (tiếng trống), từ “màu đỏ”, “hồng” của trời và mây, từ màu “đen lại” của lũy tre in trên nền trời đỏ. Chiều lãng đãng thấm vào vạn vật. Và không thể bỏ qua điều này: chiều thấm vào lòng người. Thành thử, cách nghe, cách nhìn có vẻ như chủ quan. Chữ “thu không” trong “tiếng trống thu không” Thạch Lam chuyển nghĩa thật tài tình. Vốn được hiểu như một danh từ chỉ một loại âm thanh báo hiệu thời khắc, chữ “thu không” ở đây biến theo nghĩa động từ, chỉ sự uể oải, buông lơi, lãng đãng và lan tỏa của tiếng trống khi chiều buông. Nếu tách từng câu riêng rẽ, ta thấy Thạch Lam tả rất sát sự thực các chi tiết của bức tranh chiều. Song chỉ cần gộp lại, người ta không những chỉ thấy bức tranh ấy mà còn cảm được dư vị của chất thơ mặn mà trong đó.

Các loại câu mang mục tiêu phát ngôn được Thạch Lam phân bổ thật khôn khéo. Các câu kể đều thiên về miêu tả, ít câu thuật. Bởi vậy, truyện vừa thật, vừa gợi. Gợi sự ngây thơ non trẻ của nhân vật, tác giả hay dùng những từ “ tưởng là. ”, “ không hiểu ”, “ không biết ” khiến cho câu mông lung không rõ là phủ định hay khẳng định chắc chắn. Các câu đối thoại ( đa số là câu hỏi, câu cảm và 1 số ít câu cầu khiến ) được nhà văn đặt “ lầm ” công dụng một cách cố ý. Sự cố ý ấy nhằm mục đích gợi sự rời rạc của những thông tin vốn ai cũng đã biết, giờ nhắc lên chỉ làm cho sự vật, vấn đề thêm buồn mà thôi. Dưới dòng chảy của những câu văn như vậy, ngầm chứa một cấu trúc luẩn quẩn, xen cài, xuôi ngược, lẫn lộn nhưng lại rất là mạch lạc. Mạch lạc theo dòng thời hạn. Nhưng không khí và tâm trạng của cảnh và người thì luẩn quẩn, bóng tối và ánh sáng cài lẫn vào nhau tạo nên một vùng quê với những con người vừa thực, vừa mờ ảo ; vừa tưởng như chớp lấy được, vừa thấy đã đọc mãi rồi mà vẫn như chưa hiểu hết .
Qua tác phẩm Hai đứa trẻ, đời sống của người lao động nơi phố huyện nghèo từ từ được hiện ra trong con mắt ngây thơ của Liên. Tác giả đã rất tinh xảo khi miêu tả nội tâm nhân vật một cách thâm thúy, từ việc khai thác nội tâm nhân vật, tác phẩm để biểu lộ sự đồng cảm của tác giả với những người lao động nghèo nàn, sống trong cảnh túng quẫn mà không tìm ra được lối thoát cho mình. Đó cũng là giá trị nhân đạo mà tác phẩm để lại .

Tài liệu trên đây do HocThatGioi chọn lọc và tuyển chọn, là nguồn tài liệu tham khảo cần thiết và bổ ích giúp học sinh có thể nắm vững kiến thức quan trọng của tác phẩm. Nếu thấy hay hãy chia sẻ cho bạn bè cũng tham khảo nhé!. Chúc các bạn học tốt!

Bài viết khác liên quan đến Hai đứa trẻ

Source: https://tbdn.com.vn
Category: Văn học

Viết một bình luận

Câu hỏi mới