Mùa xuân là chim hót trên cành cây
Mùa xuân là ánh mắt em nhìn ai
Thoáng trên mắt môi bao nụ cười…
Bạn đang đọc: “>Phân tích khổ đầu bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.>
Mùa xuân, đó có thế gọi là một khoảng chừng thời hạn tươi đẹp nhất trong năm. Nói đến mùa xuân là ta có vẻ như đang nói đến lòng yêu đời đang cuồn cuộn chảy và những mơ ước cháy bỏng của con người trong đời sống. Có lẽ chính thế cho nên mà từ lâu mùa xuân đã trở thành một đề tài quen thuộc của những nhà thơ. Viết về mùa xuân, thì mỗi thi nhân đều có được những vần thơ thật hay, thật đặc trưng và nhất là đều mang được tính độc lạ riêng của mình, ở đây, ta chỉ nói về hình ảnh của mùa xuân trong bài thơ quen thuộc “ Mùa xuân nho nhỏ ’ ’ của nhà thơ Thanh Hải .
Mở đầu bài thơ, tác giả đã phác họa lên một bức tranh mùa xuân trước mắt tất cả chúng ta giữa khung cảnh vạn vật thiên nhiên và đất trời, ngoài hành tinh :
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi ! Con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời …
Khung cảnh mùa xuân từ từ được hiện ra với một vẻ đẹp thật bình dị, đơn sơ nhưng cũng không kém phần nên thơ và thâm thúy. Cánh hoa nghiêng mình xuống mặt nước tựa như gương ấy để điển hình nổi bật lên trên một khung trời được in bóng dưới lòng sông, với sắc tố thật nhẹ, thật hòa giải mà cũng rất đáng yêu và dễ thương, Thanh Hải đã tạo nên cho bức tranh mùa xuân của mình một nét gì đó vô cùng độc lạ. Và bức tranh ấy lại càng được đẹp hơn, có “ hồn ” khi cái màu tím kia được nhà thơ tô đậm lên thành “ tím biếc ”. Gam màu ấy đã được tô vẽ vào bức tranh thật khôn khéo, tài tình, làm cho người đọc hoàn toàn có thể tưởng tượng ra ngay trước mắt cả một bông hoa tím biếc, thật nhỏ, thật xinh, nhưng có vẻ như cũng có đủ năng lực để nhuộm tím cả khung trời, cả khoảng trống mùa xuân đang căng tràn sức sống. Cái màu tím ấy lan ra, chơi vơi, và khẽ lay động theo những ngọn gió xuân đang thổi lên từ lòng sông xanh lạnh ngắt. Cảnh vật mùa xuân trong bài thơ có lẽ rằng cũng bình dị, giản đơn, và thâm trầm, yên bình như vùng đất miền Trung quê nhà tác giả. Xứ Huế vốn nổi tiếng mộng mơ với núi Ngự sông Hương, với những điệu hò mái nhì mái đẩy, giờ lại càng thêm xinh đẹp dưới ngòi bút tô vẽ của nhà thơ …
Bức tranh vạn vật thiên nhiên kia nãy giờ đang yên bình như chất chứa suy tư, chợt sinh động và “ sống ” hẳn lên vì một nét đâm ngang của cánh chim chiền chiện :Ơi ! Con chim chiền chiên
Hót chi mà vang trời
Từng giọt lộng lẫy rơiTôi đưa tay tôi hứng !Bức tranh ấy giờ đây chợt đẹp hẳn lên và cũng độc lạ hơn vì có sự trộn lẫn giữa hai sắc màu : hòa giải ( xanh, tím ) và lộng lẫy rực rỡ tỏa nắng ( lộng lẫy ). Câu thơ giờ cũng mang một nét gì đó lạ lùng chừng như là phi lí ; con chim chiền chiện mà lại hót đến vang cả trời ! Thực ra, khoảng chừng trời ấy chính là khoảng chừng khoảng trống của riêng tác giả, trong tim tác giả, thế cho nên mà chỉ có một mình tác giả mới cảm nhận được và nghe thấy được mà thôi. Tâm hồn nhà thơ nhỏ bé trước đất trời, chính thế cho nên mà tổng thể mọi cảnh của tâm hồn ấy cũng trở nên nhỏ xinh và dễ thương và đáng yêu đến lạ : con chim nhỏ của mùa xuân nhỏ trong một khoảng chừng khoảng trống nhỏ. Nhưng chính cái “ nhỏ ” ấy đã phần nào tạo nên được nét độc lạ riêng trong thế trái chiều của câu thơ. Tâm hồn ấy, trái tim ấy tuy nhỏ nhưng chỉ chính nó mới cảm nhận được hết mùa xuân của đất trời và ngoài hành tinh vạn vật thiên nhiên … Và giờ đây tiếng chim lại vang lên, tiếng chim quen thuộc của đồng quê dân dã :
Ồ ! Tiếng hát vui sayCon chim chiền chiệnTrên đồng lúa chiêmXuân chao mình bay liệng …( Tố Hữu )Say mê với tiếng chim, trước mắt nhà thơ có vẻ như Open những giọt lộng lẫy đang nhẹ nhàng rơi xuống : “ Từng giọt lộng lẫy rơi / Tôi đưa tay tôi hứng ! ” .
“Từng giọt long lanh”… giọt gì? Giọt nắng, giọt sương, giọt hạnh phúc, hay là giọt xuân đang êm đềm rơi xuống từ cánh chim chiền chiện nhỏ đang tung mình bay lượn để ban phát mùa xuân đến cho mọi người? Nhưng chính xác hơn nhất có lẽ là giọt tiếng chim, giọt tiếng chim mà chỉ có một mình tác giả cảm nhận được, và “trông thấy” được! Nhìn được những vật mà mắt thường không thấy có lẽ do Thanh Hải đang nhìn bằng con mắt của một nhà thơ. Tiếng chim thì nghe, nhưng ở đây tác giả lại nhìn. Hiện tượng chuyến đổi cảm giác này lẽ ra chỉ có được ở những người say. Câu thơ đang vô lí giờ lại bỗng nhiên hợp lí. Quả thật Thanh Hải đang say, ông say trước khung cảnh thiên nhiên vào mùa xuân thật xinh tươi, đẹp đẽ, say vì nàng chúa xuân quá diễm lễ, yêu kiều. Và từ đó trân trọng, thật nhẹ nhàng, tác giả đã đưa tay ra hứng để đón lấy những điều may mắn, cái tốt đẹp và cái “lộc” của mùa xuân đã ban tặng cho tâm hồn của mỗi con người, và đặc biệt là cho tác giả.
Càng đọc thơ Thanh Hải, ta càng thêm cảm thấy mê hoặc và say sưa. Nhất là sau khi đọc “ Mùa xuân nho nhỏ ”, ta như thấy được cả men rượu của mùa xuân đang lan tỏa vào đất trời, hòa vào trong lòng mùa xuân và trong lòng người đọc. Đây quả thật đúng là mùa một “ mùa xuân nho nhỏ ” mà Thanh Hải đã dâng khuyến mãi cho đời. Nếu tất cả chúng ta biết rằng Thanh Hải viết bài thơ này khi ông đang nằm trên giường bệnh, ông viết không phải vào dịp xuân … và chỉ ít tháng thôi ông đã ra đi mãi mãi … dù sao, bông hoa tím biếc chung với đời, dòng sông xanh tươi của hy vọng, của niềm tin với đời vẫn là hình ảnh nhỏ nhẹ nói với ta bao điều …
Loigiaihay.com
Source: https://tbdn.com.vn
Category: Văn học
