Văn mẫu lớp 9: Phân tích 6 câu thơ đầu đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích gồm dàn ý chi tiết, kèm theo 7 bài văn mẫu, giúp các em học sinh lớp 9 hiểu sâu sắc hơn, để có thêm nhiều ý tưởng mới hoàn thiện bài viết của mình.
Thông qua 6 câu thơ đầu Kiều ở lầu Ngưng Bích đã nói lên thực trạng vô cùng tội nghiệp, xót xa của Kiều khi bị bán vào lầu xanh. Bên cạnh đó, những em hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm thêm bài phân tích tâm trạng Thúy Kiều, phân tích 8 câu thơ cuối …. để hiểu thâm thúy hơn về đoạn trích này !
Dàn ý phân tích 6 câu thơ đầu đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích
1. Mở bài
Khái quát về sáu câu thơ đầu trong đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích : bức tranh vạn vật thiên nhiên trước lầu Ngưng Bích qua cái nhìn đầy tâm trạng của Thúy Kiều.
2. Thân bài
Cảnh lầu Ngưng Bích :
Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Bốn bề bát ngát xa trông,
Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia.
Không gian : to lớn với “ non xa ”, “ trăng gần ” ⇒ sự bát ngát của khoảng trống càng làm cho con người trở nên đơn độc, một mình. Từ “ xa trông ” : biểu lộ rất rõ tâm trạng thẫn thờ, đón đợi. ⇒ Không gian, thiên hà bát ngát. Từ “ khóa xuân ” : Kiều ý thức được mình không còn trẻ tuổi, đoạn tuyệt với tuổi trẻ khi đã rơi vào chốn lầu xa. Tâm trạng của Thúy Kiều trước khoảng trống bát ngát, bát ngát.
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.
Từ láy “ bẽ bàng ” : sự hổ thẹn, sự tự vấn, nỗi chán nản hòa với buồn tủi đang tràn ngập trong tâm trạng Kiều.
3. Kết bài
- Sáu câu thơ đầu khắc họa sâu sắc tâm trạng cô đơn, vô vọng của Thúy Kiều.
Phân tích 6 câu thơ đầu bài Kiều ở lầu Ngưng Bích – Mẫu 1
Nguyễn Du là đại thi hào của dân tộc bản địa với nhiều tác phẩm đồ sộ để lại cho đời. Ông vốn sinh ra trong mái ấm gia đình phong phú, đại quý tộc làm quan nhiều đời. Tuy nhiên vì biến cố mà cha mẹ mất sớm, ông phải sống khổ sở và lưu lạc 10 năm. Chính những năm tháng không nơi lệ thuộc, tứ cố vô thân mà ông đã có cái nhìn thâm thúy về xã hội, cảm thương cho số phận con người trong đó có số phận của những người phụ nữ trong xã hội xưa. Nổi bật nhất trong những tác phẩm văn chương của ông chính là Truyện Kiều. Truyện có vốn có nguồn gốc từ Trung Quốc với diễn biến là Kim Vân Kiều Truyện của tác giả Thanh Tâm Tài Nhân. Nguyễn Du đã chuyển thể sang thơ lục bát bằng chữ nôm, với bút pháp tài hoa và năng lực thiên phú, ông đã cho sinh ra tác phẩm Truyện Kiều chữ nôm vang danh thiên sử. Trong đó, trích đoạn Kiều ở lầu Ngưng Bích là đỉnh điểm nghệ thuật và thẩm mỹ tả cảnh ngụ tình nói lên thực trạng, tâm trạng của Kiều.
Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Hai câu thơ trên ngầm miêu tả về tuổi xuân của Kiều, trước lầu ngưng bích Kiều đúng là đã bị “ khóa xuân ”. Khóa xuân hay có nghĩa là nàng cũng đã quá lứa xuân thì, tuổi xuân đã qua mà giờ đây lại còn bị bán vào lầu xanh mới bẽ bàng làm thế nào. Mặt khác nó cũng hiểu đúng theo lời hứa của tú bà so với Thúy Kiều đó là sẽ giam lỏng nàng nhưng không bắt nàng tiếp khách. Như vậy, câu thơ có vẻ như có chút than vãn, buồn chán của nàng kiều về tuổi xuân của mình. Nghe như có chút thở dài khi nàng ở Lầu ngưng bích và nhìn về phía trước. Sang câu thơ Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung. tất cả chúng ta càng hiểu rằng, chỉ có nàng Kiều với lầu ngưng bích và với vạn vật thiên nhiên mà thôi, không hề có một bóng hình con người thứ hai. Có lẽ chỉ khi đêm hôm xuống nàng mới có trăng làm bạn, mới nhìn rõ cảnh non xa. Đây chính là câu thơ tả cảnh đêm hôm chỉ có Kiều, ánh trăng và núi đơn độc vô cùng. Qua đây ta cũng tưởng tượng ra lầu ngưng Bích khá cao. Từ trên cao, nàng hoàn toàn có thể nhìn ra xa mọi thứ được, hoàn toàn có thể cảm nhận vạn vật thiên nhiên xung quanh.
Bốn bề bát ngát xa trông,
Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia.
Kiều thẫn thờ từ lầu Ngưng Bích nhìn ra xa chỉ thấy bốn bề là cồn cái là bụi hồng mà thôi. Trong thời hạn này nàng chỉ biết ngắm cảnh, lấy vạn vật thiên nhiên làm bạn. Nhưng vạn vật thiên nhiên cũng quá đỗi xa, rộng khó chạm vào. Cát vàng cồn nọ chính là những cồn cát vàng nổi lên ở gần bờ biển rất cao, nhìn xa xa như những ngọn núi cát. Cồn cát tuy không có ánh mặt trời chiếu vào nhưng nó có màu vàng vì cát già hoặc là cát tách từ những núi màu vàng. Bụi hồng dặm kia là do Kiều nhìn từ xa có vẻ như như là đường đi rất đông người nên bụi bay mù mịt hoặc hoàn toàn có thể chỉ là gió thổi mạnh và thấy bụi bay chứ không rõ có phải đường hay không. Qua hay câu thơ cho thấy Kiều cũng chỉ tưởng tượng ra cảnh mơ hồ vì ở quá xa. Như vậy chứng tỏ Tú Bà đã giam lỏng Kiều ở một nơi mà khó có ai hoàn toàn có thể thấy đồng thời nơi giam kiều khá cao cho nên vì thế cảnh vật Kiều nhìn thường xa, nhỏ bé và khó tưởng tượng. Điều này làm cho Kiều có vẻ như quá đơn độc lạc lõng giữa khoảng trống. Không gian càng xa, càng nhỏ, càng khó phân biệt càng cho thấy con người quá nhỏ bé giữa vạn vật thiên nhiên to lớn. Ban đêm ở Lầu Ngưng Bích chỉ có ánh trăng và núi, ban ngày chỉ có cồn cát và bụi bay. Một người thê lương, một người đơn độc bị giam lỏng ở đây khi nhìn thấy toàn là cát với bụi thì sao tránh khỏi ngẫm nghĩ đến cuộc sống mình có khác gì cát bụi đâu. Đây chính là thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình rực rỡ của Nguyễn Du. Nhìn cảnh mà hoàn toàn có thể biết được tâm trạng và thực trạng của Kiều. Vốn dĩ “ người buồn cảnh có vui đâu khi nào ”. Cảnh vạn vật thiên nhiên trong 4 câu thơ trên đều rất buồn đơn độc, trống vắng, một mình. Cảnh vạn vật thiên nhiên lại rất to lớn, bát ngát xung quanh chỉ trơ trọi cát và bụi mà không hề thấy sự sống. Như vậy con người lại càng nhỏ bé, đơn độc và có vẻ như héo úa trong khoảng trống này. Chính cảnh vạn vật thiên nhiên đó đã khiến cho Kiều có những tâm lý dưới đây :
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.
Bẽ bàng ở đây hiểu đúng chính là chán ngán, buồn rầu. Đặt trong thực trạng này thì giải nghĩa từ bẽ bàng như vậy là đúng nhất. Một số quan điểm cho rằng, bẽ bàng nghĩa là tủi hổ, là thẹn là xấu hổ … Nhưng trong thực trạng nàng Kiều phải bán vào lầu xanh mà lại không hề phải tiếp khách, lại chỉ bị giam ở lầu Ngưng Bích vậy thì có gì mà phải xấu hổ ? Vậy nên Bẽ bàng mây sớm đèn khuya, nghĩa là nàng vô cùng ngán ngẩm, chán nản với cái cảnh sáng thì nhìn mây, tối thì nhìn đèn, đời sống nhàm chán lặpp đi lặp lại nhiều lần. Ý câu thơ cũng là tả được đời sống của lầu Ngưng Bích chỉ có thế thôi và nó cũng lột tả được tâm trạng của Kiều rất chán đời sống thế này, không có gì mới lạ. Sang câu thơ Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng tất cả chúng ta hoàn toàn có thể hiểu trong thực trạng như thế này tấm lòng Kiều như bị xẻ làm đôi, Kiều có lúc nghĩ đến tình, có lúc nghĩ đến cảnh. Có thể nói, câu thơ muốn nói về tâm trạng rối bời của nàng Kiều, tâm trạng lúc này, lúc kia. Hoặc tất cả chúng ta cũng hoàn toàn có thể hiểu nàng Kiều lúc vì tình mà ngắm cảnh, lúc vì cảnh mà sinh tình. Đây chính là cái tài của nhà thơ khi viết câu thơ hoàn toàn có thể khiến tất cả chúng ta diễn đạt theo nhiều nghĩa. Tuy nhiên, tất cả chúng ta cần đặt trong thực trạng của Kiều để miêu tả cho đúng mực. Với bút pháp tả cảnh sinh tình rất linh động đã khắc họa một bức tranh sinh động về ngoại cảnh và tâm cảnh. Trong đó nổi lên trên cả đó chính là tâm trạng của nàng Kiều vô cùng chán nản, buồn rầu vì bị giam ở lầu Ngưng bích không bóng người qua lại, hàng ngày chỉ làm bạn với vạn vật thiên nhiên, trăng núi và cuộc sống nàng có khác gì cát bụi ngoài kia. Nếu không đồng cảm với Thúy Kiều có lẽ rằng Nguyễn Du không hề lột tả hết được tâm trạng, thực trạng của Kiều. Chỉ với 6 câu thơ nhưng người đọc hoàn toàn có thể hiểu được thực trạng éo le của Kiều và tâm trạng chán chường của nàng ở nơi đơn độc, hiu quạnh này.
Phân tích 6 câu thơ đầu bài Kiều ở lầu Ngưng Bích – Mẫu 2
Hai câu đầu, nàng đang bị giam lỏng trong một lầu cao trơ trọi giữa trời đất, Kiều như chỉ còn ở chung làm bạn với “ non xa ” ( núi xa ) và “ trăng gần ” ( lầu cao nên trăng gần ). Đứng trong lầu cao nhìn ra xung quanh, Kiều chỉ thấy “ cát vàng cồn nọ ” ( những cồn cát nhấp nhô, bát ngát ), “ bụi hồng dặm kia ” ( bụi hồng chỉ bụi sắc đỏ, do gió thổi bốc lên ) cảnh vạn vật thiên nhiên bát ngát, lạng lẽ trơ trọi, rợn ngợp ở lầu Ngưng Bích là để làm điển hình nổi bật tâm trạng, nỗi buồn niềm đơn độc, buồn tủi của nàng Kiều. Đây là một trong những câu thơ tả cảnh ngụ tình rực rỡ. Về thời hạn, Kiều chỉ biết sớm làm bạn với mây, khuya làm bạn với đèn, thức – ngủ một mình, thui thủi triền miên, ngao ngán và vô vọng ( bẽ bàng ). Nàng không chỉ buồn về cảnh mà còn buồn về tình, hai nỗi buồn ấy chia xé tâm can nàng, nàng rơi vào cảnh đơn độc tuyệt đối. Nàng trơ trọi giữa khoảng trống và thời hạn bát ngát hoang vắng, không một bóng người, không có sự giao lưu giữa người với người. Ý thơ quy đổi rất linh động : tả cảnh gắn với khoảng trống cao rộng càng khiến cho cảnh mênh mang giàn trải. Tả tâm trạng lại gắn với thời hạn. Thời gian dằng dặc ( mây sớm, đèn khuya ) càng cho thấy tâm trạng chán nản, buồn tủi của Kiều “ Nửa tình nửa cảnh ”, có vẻ như cũng không còn phân biệt nữa. Tả cảnh ngụ tình rất tài hoa, độc lạ đã khắc họa một bức tranh sinh động về ngoại cảnh và tâm cảnh, trong đó nổi lên tâm trạng bộn bề bao nỗi buồn đau, chua xót, lúng túng, vô vọng, góp thêm phần tạo nên vẻ đẹp thủy chung, hiếu thảo và nhân hậu ở Thúy Kiều ở những câu thơ sau, nhất là ở tám câu cuối mới là chứng tỏ hùng hồn nhất và sáu câu đầu là tiền đề để có nguyên cớ nói lên Thúy Kiều là nhân hậu, hiếu thảo, thủy chung.
Phân tích 6 câu thơ đầu bài Kiều ở lầu Ngưng Bích – Mẫu 3
Truyện Kiều một viên ngọc long lanh trong kho tàng văn học dân tộc, cùng với một số tác phẩm khác của Nguyễn Du, có giá trị hiện thực sâu sắc và chứa chan tinh thần nhân đạo cao quý, đã “nói lên lòng xót thương vô hạn của ông đối với những lớp người bị áp bức, đau khổ”.
Thật vậy, Nguyễn Du, nhà thơ của thời đại, đã nói lên những đau khổ lầm than của những người bị chính sách đương thời đày đọa. Cái thế giới làm cho ông thương cảm, xót xa là quốc tế của toàn bộ những con người bị giày xéo, đày đọa về thể xác cũng như về ý thức. “ Tính hiện thực vô cùng sinh động và sức tố cáo cực kỳ sắc bén của tác phẩm Nguyễn Du là hai ngọn lửa sáng chói của một cái lò đỏ rực, đó là trái tim đầy tình thương xót của Nguyễn Du so với nỗi đau khổ của những con người xấu số dưới chính sách xã hội bất công, đó là tâm hồn cao quý của Nguyễn Du chan chứa một tình nhân đạo mà cảnh chiều tà của một chính sách trên bước đường diệt vong đã nhân lên ở ông mấy mươi năm, trong đó chính bản thân ông cũng đã san sẻ với thế hệ của ông những nỗi cay đắng, tủi nhục ” ( Nguyễn Khánh Toàn ). Truyện Kiều ca tụng và tôn vinh tình yêu chung thủy, tình cảm kính yêu của con so với cha mẹ, và nhất là tôn vinh tham vọng sống tự do trong xã hội đen tối bất công. Tinh thần nhân đạo bát ngát trong Truyện Kiều là kết tinh truyền thống lịch sử nhân đạo của dân tộc bản địa ta hằng bao thế kỷ :
Tiếng thơ ai động đất trời
Nghe như non nước vọng lời ngàn thu.
( Tố Hữu ) Trong vô số nạn nhân của cuộc sống cũ, Nguyễn Du đặc biệt quan trọng trân trọng và xót thương những người phụ nữ có tài có sắc. Với Nguyễn Du, họ là hình ảnh tập trung chuyên sâu về số kiếp bi đát của con người trong một cuộc sống bế tắc. Tiêu biểu là hình ảnh Thúy Kiều. Thúy Kiều là một con người tài sắc tuyệt vời, vẻ mặn mà nồng nàn, tài đánh đàn của Kiều cũng bộc lộ cái tính của Kiều. Cái thế giới làm cho ông thương cảm, xót xa là quốc tế của tổng thể những con người bị giày xéo, đày đọa về thể xác cũng như về ý thức. “ Tính hiện thực vô cùng sinh động và sức tố cáo cực kỳ sắc bén của tác phẩm Nguyễn Du là hai ngọn lửa sáng chói của một cái lò đỏ rực, đó là trái tim đầy tình thương xót của Nguyễn Du so với nỗi đau khổ của những con người xấu số dưới chính sách xã hội bất công, đó là tâm hồn cao quý của Nguyễn Du chan chứa một tình nhân đạo mà cảnh chiều tà của một chính sách trên bước đường diệt vong đã nhân lên ở ông mấy mươi năm, trong đó chính bản thân ông cũng đã san sẻ với thế hệ của ông những nỗi cay đắng, tủi nhục ” ( Nguyễn Khánh Toàn ). Tình yêu của Kiều với Kim Trọng là một thứ tình yêu đắm say, mãnh liệt :
Tình trong như đã, mặt ngoài còn e
Chập chờn cơn tỉnh cơn mê.
Yêu nhau, nàng dữ thế chủ động thiết kế xây dựng niềm hạnh phúc với tình nhân. Gót chân Kiều đã thoăn thoắt, đã xăm xăm băng lối vườn khuya một mình sang nhà Kim Trọng. Thúy Kiều và Kim Trọng xứng đôi vừa lứa, gặp nhau và yêu nhau, tình yêu đó nồng nàn, chân thực, chính đáng. Nguyễn Du đã vượt ra ngoài thời đại của ông khi ca tụng mối tình đầy thơ mộng của Kim và Kiều. Tính hiện thực vô cùng sinh động và sức tố cáo cực kỳ sắc bén của tác phẩm Nguyễn Du là hai ngọn lửa sáng chói của một cái lò đỏ rực, đó là trái tim đầy tình thương xót của Nguyễn Du so với nỗi đau khổ của những con người xấu số dưới chính sách xã hội bất công, đó là tâm hồn cao quý của Nguyễn Du chan chứa một tình nhân đạo mà cảnh chiều tà của một chính sách trên bước đường diệt vong đã nhân lên ở ông mấy mươi năm, trong đó chính bản thân ông cũng đã san sẻ với thế hệ của ông những nỗi cay đắng, tủi nhục ” ( Nguyễn Khánh Toàn ). Nhiều lần, lời thơ Nguyễn Du nhói lên trong đau xót. Vì xã hội phong kiến phá hoại niềm hạnh phúc, mối tình chung tình phải nửa đường đứt gánh, thân nàng bị hoa trôi bèo dạt, nhưng ngọn lửa chung tình vẫn luôn rực cháy, tình yêu vẫn chân thành và trong sáng. Nguyễn Du đã phát biểu ý niệm về tự do luyến ái, về chữ trinh, trái chiều với ý niệm phong kiến thời đại ông. Vì phải bán mình chuộc cha, phải xa ha Kim Trọng, Kiều vô cùng đau khổ, tự cho mình lỗi thề và bạc nghĩa với Kim Trọng. Nhưng vì mối tình đó vô cùng xinh xắn nên sau này trên bước đường hoa trôi bèo nổi, những kỉ niệm êm ái, say sưa luôn luôn hiện ra trước mắt Kiều. Với Nguyễn Du, tình gắn bó ngặt nghèo với nghĩa nên nhà thơ đã cho Kiều dặn em là Thúy Vân thay mình gá nghĩa với Kim Trọng :
Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non.
Đáp lại mối tình của Kiều, Kim Trọng đã vượt ra ngoài triết lý của thời đại về hai chữ “ công danh sự nghiệp ”, quyết tìm lại Kiều để đền bù tình xưa nghĩa cũ :
Rắp mong treo ấn từ quan,
Mấy sông cũng lội, mấy ngàn cũng qua.
Dấn mình trong áng can qua,
Vào sinh ra tử họa là thấy nhau.
Và phát biểu ý niệm mới về luyến ái, về chữ trinh :
Xưa nay trong đạo đàn bà,
Chữ trinh kia cũng có ba bảy đường.
Có khi biến, có khi thường,
Có quyền nào phải một đường chấp kinh.
Tình cảm của con cháu so với cha mẹ trong Truyện Kiều cũng thật thống thiết và cảm động. Kiều đã êm ả dịu dàng khuyên cha :
Thà rằng liều một thân con
Hoa dù rã cánh, lá còn xanh cây.
Tuy phải quyết tử niềm hạnh phúc, bán mình chuộc cha, Kiều chẳng hề oán trách. Trong cảnh tử biệt sinh li, nghe tiếng chim kêu vượn hót, trông cánh buồm thấp thoáng ngoài khơi, nhìn ra non nước một màu, Kiều thường đau lòng tưởng niệm tới cha mẹ. Đổi lại, Vương Ông vô cùng thương xót Kiều vì ông mà Kiều đã lỗi ước với Kim Trọng mặc dầu mối tình ấy vượt quyền cha mẹ. Ông muốn vạch trời kêu oan và đập đầu định tự tử. Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du không chỉ kể về cuộc sống con gái họ Vương có tài, có sắc bị đày đọa bi thảm mà còn nói lên nỗi đau xót của mình trong trước số phận đầy khổ đau của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Cái thế giới làm cho ông thương cảm, xót xa là quốc tế của toàn bộ những con người bị giày xéo, đày đọa về thể xác cũng như về niềm tin. “ Tính hiện thực vô cùng sinh động và sức tố cáo cực kỳ sắc bén của tác phẩm Nguyễn Du là hai ngọn lửa sáng chói của một cái lò đỏ rực, đó là trái tim đầy tình thương xót của Nguyễn Du so với nỗi đau khổ của những con người xấu số dưới chính sách xã hội bất công, đó là tâm hồn cao quý của Nguyễn Du chan chứa một tình nhân đạo mà cảnh chiều tà của một chính sách trên bước đường diệt vong đã nhân lên ở ông mấy mươi năm, trong đó chính bản thân ông cũng đã san sẻ với thế hệ của ông những nỗi cay đắng, tủi nhục ” ( Nguyễn Khánh Toàn ). Nhiều lần, lời thơ Nguyễn Du nhói lên trong đau xót. Tóm lại, vẽ nên tấm gương oan khổ, câu truyện thê thảm của cuộc sống nàng Kiều, lời nói Nguyễn Du là tiếng kêu thương não nùng đau đớn trước vận mệnh của con người trong xã hội phong kiến. Tinh thần nhân đạo chứa chan là cội nguồn của tiếng kêu thương ấy.
Phân tích 6 câu thơ đầu bài Kiều ở lầu Ngưng Bích – Mẫu 4
Thiên nhiên trong sáu câu thơ đầu được miêu tả hoang vắng, bát ngát đến rợn ngợp. Ngồi trên lầu cao, nhìn phía trước là núi non trùng điệp, ngẩng lên phía trên là vầng trăng như sắp chạm đầu, nhìn xuống phía dưới là những đoạn cát vàng trải dài vô tận, lác đác như bụi hồng nhỏ bé như càng tô đậm thêm đời sống đơn độc, một mình của nàng lúc này :
Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung
Bốn bề bát ngát xa trông
Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia
Có thể tưởng tượng rất rõ một khoảng trống bát ngát đang trải rộng ra trước mắt Kiều. Không gian ấy càng khiến Kiều xót xa, đau đớn :
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.
Một chữ bẽ bàng mà lột tả thật thâm thúy tâm trạng của Kiều lúc bấy giờ : vừa chán nản, buồn tủi cho thân phận mình, vừa xấu hổ, sượng sùng trước mây sớm, đèn khuya. Và cảnh vật như cũng san sẻ, đồng cảm với nàng : nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng. Bức tranh vạn vật thiên nhiên không khách quan, mà có hồn, đó chính là bức tranh tâm cảnh của Kiều những ngày đơn độc ở lầu Ngưng Bích.
Phân tích 6 câu thơ đầu bài Kiều ở lầu Ngưng Bích – Mẫu 5
Đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích là một bức tranh vạn vật thiên nhiên đồng thời cũng là một bức tranh tâm trạng có bố cục tổng quan ngặt nghèo và khôn khéo. Thiên nhiên ở đây liên tục biến hóa theo diễn biến tâm trạng của con người. Kết cấu của đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích rất phải chăng : Phần đầu tác giả trình làng cảnh Kiều bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích ; phần thứ hai : trong nỗi đơn độc buồn tủi, nàng nhớ về Kim Trọng và cha mẹ ; phần thứ ba : tâm trạng đau buồn của Kiều và những dự cảm về những bão tố cuộc sống sẽ giáng xuống đời Kiều. Lời thơ như tiềm ẩn nhịp thổn thức của một trái tim yêu đương đang chảy máu ! Nỗi nhớ của Kiều thật tha thiết, mãnh liệt ! Kiều tưởng tượng ra cảnh chàng Kim đang ngày đêm chờ mong tin mình một cách đau khổ và vô vọng. Mới ngày nào nàng cùng với chàng Kim nặng lời ước hẹn trăm năm mà bỗng dưng, nay trở thành kẻ đen bạc, lỗi hẹn với chàng. Chén rượu thề nguyền vẫn còn chưa ráo, vầng trăng vằng vặc giữa trời chứng giám lời thề nguyền vẫn còn kia, vậy mà giờ đây mỗi người mỗi ngả. Rồi bất chợt Kiều liên tưởng đến thân phận Bên trời góc bể bơ vơ của mình và tự dằn vặt : Tấm son gột rửa khi nào cho phai. Kiều nuối tiếc mối tình đầu trong trắng của mình, nàng thấm thía tình cảnh đơn độc của mình, và cũng hơn ai hết, nàng hiểu rằng sẽ không khi nào hoàn toàn có thể gột rửa được tấm lòng son sắt, thủy chung của mình với chàng Kim. Và thực sự, bóng chàng Kim cũng sẽ không khi nào phai nhạt trong tâm lý Kiều trong suốt mười lăm năm lưu lạc. Thiên nhiên ở đây liên tục biến hóa theo diễn biến tâm trạng của con người. Mỗi nét tưởng tượng của Nguyễn Du đều phản ánh một mức độ khác nhau trong sự đau đớn của Kiều. Qua đó, cho thấy Nguyễn Du đã thực sự hiểu nỗi lòng nhân vật trong cảnh đời xấu số để ca tụng tấm lòng cao đẹp của nhân vật, để giúp ta hiểu thêm tâm hồn của những người phụ nữ tài sắc mà bạc mệnh.
Phân tích 6 câu thơ đầu bài Kiều ở lầu Ngưng Bích – Mẫu 6
Có người từng nói : “ Với Truyện Kiều, Nguyễn Du đã nâng tiếng Việt lên thành ngôn từ dân tộc bản địa ”. Quả thật vậy, càng suy ngẫm ta càng thấm thía, càng thấy độc lạ – một đại thi hào dân tộc bản địa với sự phát minh sáng tạo tuyệt vời đã làm cho ngôn từ dân tộc bản địa vốn đẹp giờ càng đẹp hơn. Tả cảnh ngụ tình là một cách Nguyễn Du biểu lộ thành công xuất sắc nét độc lạ của tiếng Việt trong tác phẩm của mình. Điều đó biểu lộ rõ trong đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích. Sáu câu thơ đầu là thực trạng đơn độc, cay đắng, xót xa của nàng Kiều ; đó là “ tình ” trong “ cảnh ”, “ cảnh ” trong “ tính ” :
Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Bốn bề bát ngát xa trông,
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.ư
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng…
Sáu câu thơ – một mảng tâm trạng buồn rầu, xót xa – toàn cảnh trước lầu Ngưng Bích qua cái nhìn và tâm trạng của Thúy Kiều. Nàng Kiều trơ trọi giữa khoảng trống, thời hạn bát ngát, hoang vắng. Câu thơ sáu chữ “ Bốn bề bát ngát xa trông ” gợi lên sự rợn ngợp của khoảng trống : vừa hoang sơ, xung quanh chỉ toàn mây nước không một bóng người, vừa thực vừa ảo mù mịt. Khung cảnh vạn vật thiên nhiên có “ non xa, trăng gần, cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia ” nhưng chẳng có lấy một sự vui tươi, náo nhiệt, không sức sống. Tuổi “ xuân ” của nàng bị khóa chặt trong sự cô lập, đơn độc đến xấu số đó. Nàng trơ trọi giữa bát ngát trời nước, khoảng trống hoang vu tiêu điều, trong thực trạng tha hương, lại bị giam hãm trong cái lầu xanh cao ngất nghểu trơ trọi giữa trời và nước. Cái lầu trơ trọi ấy giam một thân phận trơ trọi :
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng….
Một khung cảnh bát ngát, to lớn nhưng lại thấm đẫm một nỗi sầu của nàng Kiều. Đúng như Nguyễn Du viết : “ Người buồn cảnh có vui đâu khi nào ”. Trong cái khoảng trống rợn ngợp và thời hạn dài đặc, quẩn quanh, “ mây sớm đèn khuya ” gợi vòng tuần hoàn khép kín của thời hạn, tổng thể đang giam hãm con người, như khắc sâu thêm nỗi đơn độc khiến Kiều càng thấy “ bẽ bàng ” chán ngán, chỉ biết làm bạn với “ mây ” và “ đèn ”. Câu thơ “ Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng ” không chỉ buồn rầu, tủi hổ về thân phận, số phận cay đắng, truân chuyên mà nàng còn xót xa vì cái “ tình riêng ” khiến lòng nàng như bị xé ! Một nửa là tâm sự của Kiều, một nửa là cảnh vật trước lầu Ngưng Bích, hai mối phụ họa với nhau mà tác động ảnh hưởng đến Thúy Kiều, san sẻ lòng Kiều khiến cho lòng nàng tan nát, dồn tới lớp lớp những nỗi niềm chua xót đau thương.
Nguyễn Du đã xót thương cho cái số phận đầy sóng gió ấy. Thông qua bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc sắc, Nguyễn Du đã thể hiện một cách độc đáo cảnh thực ở lầu Ngưng Bích và sự xót xa, buồn tủi của nàng Kiều về tình riêng dang dở.
Phân tích 6 câu thơ đầu bài Kiều ở lầu Ngưng Bích – Mẫu 7
Qua sáu câu đầu đoạn trích ” Kiều ở lầu Ngưng Bích ” Nguyễn Du đã vẽ lên bức tranh vạn vật thiên nhiên trước lầu Ngưng Bích qua cái nhìn đầy tâm trạng của Thúy Kiều. Câu thơ đầu với từ “ khóa xuân ” gợi cho người đọc thấy được thực trạng rất tội nghiệp của Kiều lúc này : Nàng bị Tú Bà giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, cách biệt trọn vẹn với quốc tế bên ngoài. Từ trên lầu cao nàng phóng tầm mắt ra quốc tế tự nhiên, trước mắt nàng là dãy núi mờ xa, trên đầu là một tấm trăng lạnh lẽo, xung quanh là bốn bề bát ngát với cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia. Từ láy ” bát ngát ” gợi lên khoảng trống bát ngát rợn ngợp gợi cảm giác lầu Ngưng Bích chơi vơi giữa mênh mang trời đất. Cái lầu chơi vơi ấy giam hãm một số phận con người. Cảnh ở đây là cảnh thực nhưng cũng hoàn toàn có thể là cảnh mang tính ước lệ để gợi lên sự bát ngát rợn ngợp của khoảng trống, qua đó làm điển hình nổi bật tâm trạng đơn độc của Kiều, không riêng gì cảm nhận về khoảng trống Kiều còn cảm nhận về thời hạn ” mây sớm đèn khuya ” diễn đạt thời hạn tuần hoàn khép kín. Sáng và khuya, ngày và đêm Kiều thui thủi một mình nơi đất khách quê người, nàng rơi vào cảnh đơn độc tuyệt đối khiến nàng cảm thấy bẽ bàng :
“Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng”
Nhà thơ dùng từ bẽ bàng để diễn nỗi xấu hổ tủi thẹn của Kiều, buồn vì cảnh hoang vắng, buồn vì mối tình đầu dang dở khiến lòng như bị xé : “ Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng ”. Như vậy từ cảnh vật ở lầu Ngưng Bích, sáu câu thơ đầu Nguyễn Du đã khắc họa thâm thúy tâm trạng đơn độc vô vọng của Thúy Kiều.
Source: https://tbdn.com.vn
Category: Văn học
