Tài liệu hướng dẫn phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng trong truyện ngắn Vợ nhặt do Đọc Tài Liệu biên soạn gồm nội dung gợi ý cách làm chi tiết và một số bài văn mẫu hay phân tích tâm trạng của anh Tràng trong đoạn trích Vợ nhặt (Kim Lân).
Hướng dẫn phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng
Đề bài: Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng trong Vợ nhặt của Kim Lân để làm sáng tỏ vẻ đẹp của tình người.
1. Phân tích đề
– Yêu cầu: phân tích tâm trạng nhân vật Tràng trong tác phẩm Vợ nhặt.
– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng : từ ngữ, cụ thể tiêu biểu vượt trội trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân .- Phương pháp lập luận chính : Phân tích .
2. Hệ thống vấn đề
– Luận điểm 1: Khái quát hoàn cảnh, thân phận nhân vật Tràng
– Luận điểm 2: Diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng
+ Cách chọn vợ đại khái+ Cảm giác tự đắc, niềm vui, hoảng sợ, nhưng vẫn sống và sống trong cảm xúc nghi vấn+ Sự tự ý thức về niềm hạnh phúc+ Những dự cảm đổi đờiXem thêm : Sơ đồ tư duy Vợ nhặt
3. Lập dàn ý cụ thể
a) Mở bài
– Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm :+ Kim Lân là nhà văn sớm tham gia xã hội, là tấm gương lớn về sự nỗ lực tự học .
+ Vợ nhặt là một trong những tác phẩm xuất sắc của Kim Lân đã xây dựng thành công những nhân vật chính như anh cu Tràng để lại trong lòng bạn đọc những ấn tượng sâu sắc.
– Dẫn dắt yếu tố : Diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng biểu lộ giá trị nhân đạo và vẻ đẹp của tình người trong tác phẩm Vợ Nhặt .
b) Thân bài
* Khái quát hoàn cảnh ra đời và hoàn cảnh sống của các nhân vật
– Hoàn cảnh sinh ra :+ Truyện “ Vợ nhặt ” được lấy toàn cảnh từ nạn đói kinh khủng năm 1945 với hai triệu người chết đói .+ Nhân dân Nước Ta cùng lúc bị áp bức, bóc lột bởi phát xít Nhật và thực dân Pháp .+ Ở miền Bắc, Nhật bắt dân ta nhổ lúa trồng đay, trong khi đó thực dân Pháp ra sức vơ vét thóc gạo .+ Hậu quả là cuối năm 1945 dân ta rơi vào thảm cảnh bi cùng .- Hoàn cảnh sống của những nhân vật :+ Các nhân vật phải trải qua nạn đói chưa từng có trong lịch sử vẻ vang .+ Nhưng trong đói khát tăm tối, cận kề bên miệng vực của cái chết ấy, những người lao động Nước Ta không nghĩ đến cái chết mà luôn hướng về sự sống, ánh sáng, niềm hạnh phúc, tương lai .=> Đó là chất người kì diệu, là khát vọng sống can đảm và mạnh mẽ của con người Nước Ta đã khơi nguồn cảm hứng cho Kim Lân sáng tác nên thiên truyện ngắn rực rỡ này .
* Thân phận nhân vật Tràng
– Xuất thân : là dân ngụ cư, lép vế- Gia cảnh : nghèo khó tận cùng, gia tài vẻn vẹn là ngôi nhà rúm ró, chiếc áo nâu tàng- Nghề nghiệp : kéo xe bò thuê kiếm sống- Ngoại hình : xấu xí với chiếc áo nâu tàng, đầu trọc lốc, mắt gà gà, thân hình to lớn thô kệch, …- Tính cách : dở hơi=> Tràng là một gã trai nghèo nàn tận cùng theo đúng “ mười phần mất cả mười ” .
* Diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng
– Chặng 1 : Cách chọn vợ đại khái+ “ Chợn ” ( sợ ) .-> Lúc đầu tỏ ra lo ngại trước cảnh nghèo “ … thóc gạo này mà còn đèo bòng ” sau cũng tặc lưỡi ” chậc, kệ ” .=> Một sự táo bạo liều lĩnh, đánh cuộc với cái đói để đi đến niềm hạnh phúc đời thường .– Chặng 2 : Cảm giác tự đắc, niềm vui, hoảng sợ, nhưng vẫn sống và sống trong cảm xúc nghi vấn+ Trên đường đưa vợ về nhà
- Vẻ mặt “có cái gì phơn phởn khác thường”
- “tủm tỉm cười một mình”, “cảm thấy vênh vênh tự đắc”, …
- Mua dầu về thắp để khi thị về nhà mình căn nhà trở nên sáng sủa.
-> Niềm vui, tự đắc, niềm hạnh phúc, hãnh diện .+ Khi vợ vào nhà
- Xăm xăm bước vào dọn dẹp sơ qua, thanh minh về sự bừa bộn vì thiếu bàn tay của đàn bà -> Hành động ngượng nghịu nhưng chân thật, mộc mạc.
- Khi bà cụ Tứ chưa về, Tràng có cảm giác “sờ sợ” vì lo rằng người vợ sẽ bỏ đi vì gia cảnh quá khó khăn, sợ hạnh phúc sẽ tuột khỏi tay.
- Sốt ruột chờ mong bà cụ Tứ về để thưa chuyện vì trong cảnh đói khổ vẫn phải nghĩ đến quyết định của mẹ. -> biết lễ nghĩa.
- Khi bà cụ Tứ về: thưa chuyện một cách trịnh trọng, biện minh lí do lấy vợ là “phải duyên”, căng thẳng mong mẹ vun đắp.
- Khi bà cụ Tứ tỏ ý mừng lòng Tràng thở phào, ngực nhẹ hẳn đi.
-> Hồi hộp nhưng vẫn lấy lại được sự bình tĩnh thiết yếu, nghi vấn .– Chặng 3 : Sự tự ý thức về niềm hạnh phúc+ “ Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người ” … ” Hắn xăm xăm chạy ra … căn nhà ”+ Phân tích từ “ nên người ” và “ xăm xăm ”+ Tràng nhận thấy sự biến hóa lạ mắt của ngôi nhà ( sân vườn, ang nước, quần áo, … )+ Tràng nhận ra vai trò và vị trí của người đàn bà trong mái ấm gia đình .+ Thấy mình trưởng thành hơn, có nghĩa vụ và trách nhiệm hơn với mái ấm gia đình, với mẹ, với vợ và những đứa con sau này .=> Từ khi nhặt được vợ, nhân vật Tràng đã có sự biến hóa theo khunh hướng tốt đẹp. Hành động nhanh, mạnh, quyết định hành động, bộc lộ sự dữ thế chủ động của Tràng .
– Chặng 4: Những dự cảm đổi đời
+ Hình ảnh đám người đói và lá cờ bay phấp phới trong tâm lý -> báo hiệu sự đổi đời, con đường đi mới, một tương lai tươi đẹp .
* Đặc sắc nghệ thuật
– Cách dựng trường hợp truyện và dẫn truyện độc lạ- Ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật tinh xảo- Hệ thống từ láy với những ý nghĩa diễn đạt đơn cử, gợi hình, quyến rũ
c) Kết bài
– Đánh giá, cảm nhận chung về tâm trạng nhân vật Tràng .Tham khảo thêm hướng dẫn lập dàn ý phân tích nhân vật Tràng trong tác phẩm Vợ nhặt ( Kim Lân )
Top 3 bài văn hay phân tích diễn biến tâm trạng của Tràng
Phân tích tâm trạng nhân vật Tràng bài mẫu số 1:
Kim Lân là nhà văn sớm tham gia xã hội. Ông là tấm gương lớn về sự nỗ lực tự học. Do thực trạng mái ấm gia đình khó khắn Kim Lân chỉ học hết bậc tiểu học. Cuộc đời to lớn chính là trường ĐH của ông. Đấy là cơ sở cho những trang viết vừa bộn bề chất sống, vừa rất đỗi tinh xảo, tài hoa. Vợ nhặt là một trong những tác phẩm xuất sắc của Kim Lân. Truyện ngắn này không chỉ mê hoặc người đọc bởi trường hợp truyện độc lạ, giật mình, mà còn ở chỗ nhà văn đã thiết kế xây dựng thành công xuất sắc những nhân vật chính như anh cu Tràng để lại trong lòng bạn đọc những ấn tượng thâm thúy. Diễn biến tâm trạng của nhân vật cũng bộc lộ giá trị nhân đạo và vẻ đẹp của tình người trong tác phẩm .
“Vợ nhặt” được lấy bối cảnh từ nạn đói khủng khiếp năm 1945 với hai triệu người chết đói. Nhân dân Việt Nam cùng lúc bị áp bức, bóc lột bởi phát xít Nhật và thực dân Pháp. Ở miền Bắc, Nhật bắt dân ta nhổ lúa trồng đay, trong khi đó thực dân Pháp ra sức vơ vét thóc gạo. Hậu quả là cuối năm 1945 dân ta rơi vào thảm cảnh bi cùng. Đó là nạn đói chưa từng có trong lịch sử. Nhưng điều kì lạ là trong đói khát tăm tối ấy, cận kề bên miệng vực của cái chết, những người lao động Việt Nam không nghĩ đến cái chết mà luôn hướng về sự sống, ánh sáng, hạnh phúc, tương lai. Đó là chất người kì diệu, là khát vọng sống mạnh mẽ của con người Việt Nam đã khơi nguồn cảm hứng cho Kim Lân sáng tác nên thiên truyện ngắn đặc sắc này.
Tràng là một gã trai nghèo khó, cái nghèo khó đến tột cùng. Cái nghèo ấy hiện hữu trong “ chiếc áo nâu tàng ”, cái nhà Tràng thì “ vắng teo đứng rúm ró trên mảnh vườn mọc lổm nhổm những búi cỏ dại ”, và Tràng chỉ là người kéo xe bò thuê. Đến cái tên cũng biểu lộ sự thô kệch, nghèo khó : Tràng – một dụng cụ dùng trong nghề mộc. Ngòi bút của Kim Lân đã vô cùng sôi động khi khắc họa bức chân dung của Tràng : ” hai con mắt nhỏ tí, gà gà đắm vào bóng chiều, hai bên quai hàm bạch ra ”, bộ mặt thô kệch, thân hình to lớn, vạp vạm, cái đầu thì trọc lốc … Dưới ngòi bút của Kim Lân, Tràng hiện lên như một bức chân dung vẽ vội, một hình hài mà tạo hóa đẽo gọt quá ư sơ sài, cẩu thả. Không chỉ xấu xí, nghèo khó, ở những tầng lớp cùng đinh mà Tràng còn là người dở tính, “ hắn có tật vừa đi vừa nói ”, “ hắn lảm nhảm than phiền những điều hắn nghĩ nhiều lúc còn ngẩng mặt lên trời cười hềnh hệch ” .Tràng là một thân phận thấp hèn nhưng lại là một chú rể thực sự niềm hạnh phúc. Trước trường hợp “ nhặt ” vợ, tâm ý của Tràng diễn biến thành những chặng sau .Chặng một là Tràng đến với người vợ nhặt trong một quyết định hành động vừa tầm vơ tầm phào, liều lĩnh, bởi bắt đầu chủ tâm Tràng hò một câu cho đỡ nhọc :“ Muốn ăn cơm trắng với giò nàyLại đây mà đẩy xe bò với anh nì ! ”Mọi sự mời mọc nhất nhất là đùa, về phía cô vợ nhặt, bàn đầu hầu hết cũng là đùa. Tràng mới đầu cũng “ chợn ” nghĩa là sợ, nhưng rồi tặc lưỡi : ” Chậc ! kệ ” – một quyết định hành động có vẻ như như đùa so với sự kiện trọng đại của đời người. Song thực trạng ấy, cái tặc lưỡi của Tràng là một sự táo bạo liều lĩnh. Tràng đã dám đánh cuộc với cái đói, cái nghèo để đi đến miền niềm hạnh phúc của đời thường .Chặng hai của diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng là những cảm hứng tự đắc, hoảng sợ xen lẫn niềm vui khi “ nhặt ” được vợ. Hạnh phúc tạo niềm vui lớn cho Tràng, nhà văn Kim Lân nhắc ta nhớ đến hình ảnh đôi mắt của Tràng lúc này sáng lên lấp lánh lung linh, nụ cười tủm tỉm. Đó là ánh mắt nụ cười của con người đang sống trong cảm xúc niềm hạnh phúc. Lần tiên phong đi bên cạnh người đàn bà, Tràng lấy làm hãnh diện vô cùng, mốn nói một câu cho thật tình tứ nhưng chẳng biết nói thế nào thành ra những câu đối đáp với vợ trở nên cộc lốc, nhát gừng, rời rạc, bởi niềm hạnh phúc đến với Tràng quá giật mình. Tràng đã sống trong cảm xúc niềm hạnh phúc : “ mặt hắn có một vẻ gì phớn phở ”. Kim Lân đã chọn được một từ chân quê nhưng rất đúng chuẩn “ phớn phở ” để diễn đạt tâm trạng sung sướng, hồ hởi, hân hoan được biểu lộ ra ngoài khuôn mặt nhân vật. Khi tận mắt chứng kiến hình ảnh những người dân ngụ cư tò mò quan sát sự Open của mình với người đàn bà lạ, Tràng lấy vậy làm thích ý lắm, cái mặt cứ vênh vênh tự đắc. Càng về gần nhà thì có vẻ như chất men tình say sưa trong Tràng càng ngấm nhiều hơn và trở thành cái nghĩa tình rất là thấm thía : “ Trong một lúc, hình như Tràng quên hết những cảnh sống khổ cực ê chề … trong lòng hắn lúc đó chỉ còn lại cái nghĩa tình giữa hắn và người đàn bà đang đi bên cạnh. Có cái gì mới lạ, lạ lắm “ ở người đàn ông bần hàn này ”. Cũng trên đường về nhà, hình tượng Tràng cũng được nhà văn Kim Lân khắc họa rất chân thực, người đàn ông ấy hình như cũng có cái nhìn hoảng sợ khi thấy người dân xóm ngụ cư chăm sóc. Nhưng có lẽ rằng, cùng với niềm vui niềm hạnh phúc, người ta phát hiện ở Tràng một người đàn ông đã trưởng thành, chững trạc, điều đó thể hiện ở cách ứng xử. Trước lời trêu đùa của đám trẻ con Tràng đã mắng yêu : “ Bố ranh ”. Tràng khôn khéo khước từ những lời chèo khéo mời mọc của những người dân xóm ngụ cư để đưa vợ về một cách khôn khéo. Tràng khoe chai dầu mới mua bằng hai hào với lí do “ vợ mới vợ miết cũng phải cho nó sáng sủa một tí chứ ”. Lời nói giản dị và đơn giản nhưng tiềm ẩn trong đó bao nhiêu nhận thức, tình cảm của nhân vật : có được vợ một cách thuận tiện nhưng không vì vậy mà Tràng coi thường vợ, ngược lại vẫn trân trọng niềm hạnh phúc .Khi vào nhà, với người đàn ông, lấy vợ là một việc hệ trọng trong cuộc sống, quyết định hành động tương lai niềm hạnh phúc. Thông thường việc này phải được hai bên cha mẹ được cho phép. Nhưng việc lấy vợ của của Tràng trọn vẹn giật mình. Bởi vậy bắt đầu Tràng cũng có tâm lí lo âu bồn chồn. Tràng bước ra sân, khi gặp mẹ, Tràng như một đứa trẻ, reo lên : “ U đã về đấy ! … Sao u về muộn thế ! Làm tôi đợi nóng cả ruột ”. Nhưng sau thoáng lo âu hoảng sợ ấy, Tràng lấy lại được sự bình tĩnh thiết yếu, trình làng vợ với mẹ bằng một câu ý nghĩa “ Kìa nhà tôi nó chào u ”. Thấy mẹ vẫn chưa hiểu Tràng lại nói : “ Nhà tôi nó mới về làm bạn với tôi đấy u ạ … chẳng qua nó cũng là cái số cả … ”. Bằng câu nói ấy, Tràng đã xác lập rõ ràng mối quan hệ của mình với người phụ nữ để người nghe và bà cụ Tứ buộc phải đồng ý. Không chỉ vậy câu nói còn lí giải mối quan hệ với vợ là duyên số – một cách lý giải của một người từng trải, chín chắn, chững chạc .Bên cạnh cảm xúc tự đắc, phớn phở, niềm hạnh phúc, Tràng vẫn còn tâm ý nghi vấn, bàng hoàng. Nhìn cô vợ ngồi ngay giữa nhà mà Tràng vẫn không hề tin là vợ mình. “ Ra hắn đã có vợ rồi đấy ư ? ”. Chao ôi niềm hạnh phúc giữa năm đói như một điều xa xỉ, cầm nắm ở trong tay mà vẫn không tin đó là thực sự .Những xúc cảm bồn chồn, lo ngại, niềm hạnh phúc lẫn lộn Tràng dần chuyển sang ý thức được niềm hạnh phúc bản thân. Con người mong niềm hạnh phúc đến và niềm hạnh phúc đến lượt nó hoàn toàn có thể làm đổi khác con người. Trước niềm hạnh phúc Tràng như lột xác, lần tiên phong, anh ta run rẩy sống trong một cảm xúc rất người : “ Bỗng nhiên hắn thấy thương mến, gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng ”. Hắn đã có một mái ấm gia đình : Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy … ”. Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người ”. Hai chữ “ nên người ” hạ xuống như một điểm nhấn xác nhận sự đổi khác về chất ở Tràng. Cái gốc của sự biến hóa ấy chính là mái ấm gia đình. Nó là nền tảng của xã hội. Cái gốc của sự biến hóa ấy chính là mái ấm gia đình. Nó là nền tảng của xã hội. Là căn cốt của nhân tính. Tràng Phục hồi nhân tính nhờ vươn tới ý thức về mái ấm gia đình .
Song chi tiết đắt nhất của Kim Lân không phải ở đó mà có lẽ là ở câu văn này:” Hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn là một việc gì để dự phần tu sửa lại căn nhà”. Hai chữ “xăm xăm” gợi lên bao nhiêu là hăm hở, háo hức trong bước chân của Tràng tìm đến hạnh phúc. Nhưng điều quan trọng hơn đấy là dấu hiệu một bước ngoặt lớn ở Tràng. So với cái dáng “ngật ngưỡng” ở mở đầu tác phẩm, hành động xăm xăm này là một đột biến không chỉ ở dáng đi mà còn là thay đổi cả số phận, tính cách của Tràng: từ đau khổ sang hạnh phúc, từ ngây dại sang ý thức. Nàng Kiều xưa từng “xăm xăm băng lối vườn khuya một mình” (Truyện Kiều – Nguyễn Du). Gót chân đến với hạnh phúc của Kiều táo bạo thế mà cứ chênh vênh, đơn độc khiến cho người đọc lo lắng bởi chỉ có một mình giữa đêm trăng trung cổ. Còn cái “xăm xăm” của Tràng mới vững khỏe, tự tin làm sao, bởi Tràng có cả một gia đình. Và đó là cái xăm xăm của con người trong hạnh phúc.
Khi ý thức được tương lai niềm hạnh phúc của riêng mình, tâm trạng Tràng chuyển biến sang một dự cảm đổi đời. Khi miếng cám đắng chát, ngậm ứ Open trong âm thanh tiếng trống thu thuế, dồn dập, là lúc đời sống đã bị đẩy đến miệng vực của cái đói, cái chết thì cũng là lúc hình ảnh lá cờ đỏ hiện lên tạo ra sự một câu rất quan trọng của tác phẩm : “ Trong óc Tràng vẫn thấy đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới ”. Lá cờ đỏ – hình tượng thoáng qua ấy khi được đặt vào đoạn kết mang bao sức nặng về tư tưởng và thẩm mỹ và nghệ thuật cho thiên truyện. Nếu vắng cụ thể này tác phẩm sẽ xa lối cấu trúc khép của văn học hiện thực phê phán. Sự xuất hiện của cụ thể nghệ thuật và thẩm mỹ này khiến cho câu truyện có một cái kết mở nhờ thế thiên truyện đã đóng lại. Nhưng số phận nhân vật vẫn liên tục được hoạt động theo hướng sáng sủa, đi lên chứ không bế tắc như anh Pha của Nguyễn Công Hoan, chị Dậu của Ngô Tất Tố, Chí Phèo của Nam Cao … Hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng đã vẫy lên như một tín hiệu đổi đời, một tương lai tươi tắn .Qua hình tượng nhân vật Tràng, Kim Lân còn khẳng định chắc chắn hiện thực đời sống có ngột ngạt, tăm tối đến đâu thì sự sống vẫn trỗi dậy, vươn lên mãnh liệt, con người vẫn cố gắng nỗ lực vật lộn với thực trạng để chứng minh và khẳng định tư cách ngời sáng của mình. Xét cho cùng, hình tượng nhân vật Tràng đã giúp Kim Lân bộc lộ được thành công xuất sắc một khúc ca tiềm ẩn niềm tin mãnh liệt của con người vào sự sống : “ sự sống chẳng khi nào chán nản ” ( Xuân Diệu ), chính là bộc lộ giá trị nhân đạo mang những nét nhân văn cao quý và rất riêng của Kim Lân. Nó giúp người đọc nhận ra được nét rực rỡ riêng của tác phẩm khi đặt bên cạnh những sáng tác viết về người nông dân trước sự thử thách của cái nghèo, cái đói .
Phân tích tâm trạng nhân vật Tràng bài mẫu số 2:
Nhà văn Kim Lân quê ở làng Phù Lưu, thuộc xã Tân Hồng, huyện Từ Sơn nay là làng Phù Lưu, thuộc phường Đông Ngàn, Từ Sơn, Bắc Ninh. Lớn lên trong hoàn cảnh khó khăn, Kim Lân sớm phải nghỉ học để đi làm, ông tham gia sáng tác nghệ thuật từ rất sớm. Kim Lân bắt đầu viết truyện ngắn từ năm 1941, chủ đề trong các tác phẩm của ông phần lớn về nông thôn Việt Nam với những bức bối trong cuộc sống của những người nông dân nghèo khổ. Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc cho ngòi bút của nhà văn. Tác phẩm này đã tái hiện sinh động đầy chân thực về nạn đói thê thảm và khủng khiếp năm 1945, qua đó khẳng định rõ nét vẻ đẹp tình người và sức sống tiềm tàng kì diệu của những người nông dân nghèo khổ.
Lấy bối cảnh về nạn đói khủng khiếp năm 1945 khi mà có những hơn hai triệu người chết đói, nhà văn Kim Lân đã tái hiện không khí cuộc sống làng quê đìu hiu cô quạnh cùng với sự lầm than của người dân lúc bấy giờ. Nhân dân ta thời bấy giờ đang trong ách bóc lột và áp bức bởi song kìm của phát xít Nhật và thực dân Pháp. Ở miền Bắc, nhân dân ta bị quân Nhật bắt nhổ lúa để trồng đay, trong khi ấy thì thực dân Pháp lại ra sức vơ vét của cải thóc gạo đến kiệt cùng. Dẫn đến nạn đói lịch sử khủng khiếp đó. Cuộc sống của người dân lúc bấy giờ vô cùng tù túng, đói kém bởi cái ăn khiến cái chết có thể đến bất cứ khi nào. Có thể thấy, hoàn cảnh sống éo le này đã tạo nên sự thắt nút cho câu chuyện. Khi phân tích tình huống truyện hay tìm hiểu diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng trong Vợ nhặt, người đọc không thể không nhắc đến điều này. Nhưng trong cái tăm tối ấy, những người nông dân vẫn không nghĩ đến cái chết mà lại luôn hướng về sự sống, về tương lai hạnh phúc.
Chỉ qua những lời miêu tả của nhà văn Kim Lân, tâm trạng nhân vật Tràng trong Vợ nhặt cũng như thân phận nghèo khó của hắn hiện lên rõ nét. Là một gã trai nghèo khổ tận cùng theo đúng “mười phần mất cả mười”. Nghề nghiệp của Tràng cũng chỉ là đi kéo xe bò. Thân hình thô kệch, đến cái tên thôi cho thấy sự lép vế xấu xí. Tràng – vốn là một dụng cụ của nghề làm mộc. Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng trong Vợ nhặt, người đọc nhận thấy qua ngòi bút tinh tế của Kim Lân, gã trai này hiện lên như một bức họa được vẽ vội, là một hình hài mà tạo hóa đã đẽo gọt quá sơ sài. Không chỉ thế, Tràng còn là một gã trai dở “hắn lảm nhảm than thở”, “hắn có tật vừa đi vừa nói”…
Tràng hoàn toàn có thể là một chàng trai xấu xí, nghèo hèn nhưng lại là một chú rể niềm hạnh phúc khi hắn có vợ. Đầu tiên, Tràng đến với người vợ nhặt trong một quyết định hành động được xem như nhanh gọn, liều lĩnh, tầm vơ tầm phào. Ban đầu, hắn đâu có nghĩ sẽ lấy được vợ trong cái thực trạng đó, mà chỉ là hò vu vơ vài câu ” :“ Muốn ăn cơm trắng với giò nàyLại đây mà đẩy xe bò với anh … ”Một lời hò giải lao cho những phút mệt nhọc, một lời hát vu vơ mà thoang thoảng dư vị mời mọc pha chút bông đùa. Còn cô vợ nhặt, ban đầu Thị tưởng nghĩ là đùa vui. Tâm trạng nhân vật Tràng trong Vợ nhặt mở màn có những diễn biến mê hoặc. Hắn “ chợn ” với một chút e sợ, nhưng rồi cũng tặc lưỡi mà “ chậc, kệ ! ” với một quyết định hành động mà như quyết định hành động cả cuộc sống của một người .Một sự táo bạo liều lĩnh chỉ với cái tặc lưỡi – có lẽ rằng chỉ những người “ dở tính ” mới hoàn toàn có thể nhanh gọn đưa ra sự lựa chọn như vậy. Anh Tràng nghèo hèn ấy đã dám đánh cược với số phận, đánh cược với cái đói, với lưỡi hái tử thần để đi đến bến bờ của niềm hạnh phúc đời thường .Diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng trong Vợ nhặt được tiếp nối ở chặng tiếp theo, khi những cảm hứng vui mừng xen lẫn nghi ngại cùng chút lo ngại. Nhà văn Kim Lân đã đặc tả rất thành công xuất sắc tâm trạng nhiều xúc cảm của Tràng chỉ với những cụ thể đắt giá như đôi mắt sáng lên lấp lánh lung linh, nụ cười tủm tỉm .Có thể nói, đấy là nụ cười lâng lâng của niềm hạnh phúc. Lần tiên phong đi cạnh một người đàn bà, nhân vật Tràng cảm thấy hãnh diện vô cùng. Hắn cũng muốn nói đôi câu tình tứ đó, nhưng mà lại chẳng biết nói như nào cho hợp. Để rồi cuộc chuyện trò ấy được Kim Lân ghi lại chỉ với những câu đối đáp e thẹn cộc lốc, rời rạc và nhát gừng .Hạnh phúc tưởng xa vời khó hoàn toàn có thể với đến, ấy vậy mà lại mỉm cười với Tràng quá bất ngờ đột ngột. “ Mặt hắn có vẻ như gì đó rất phởn ”. Một tâm trạng hồ hởi, vui sướng đầy niềm hạnh phúc được miêu tả qua một từ ngữ chân phương “ phớn phở ”. Khi đi cùng Thị trở về, khi thấy hình ảnh những người dân ngụ cư tò mò quan sát, Tràng lấy làm thú vị để rồi cái mặt cứ vênh vênh lên tự đắc. Diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng trong Vợ nhặt cứ như theo một tiến trình hợp lý trong tâm lí rất đời thường của con người khi được chiếm hữu niềm hạnh phúc .Nhà văn Kim Lân đã khắc họa rất chi tiết cụ thể và đơn cử hình ảnh Tràng trên đường về nhà. Kim Lân miêu tả rất thành công xuất sắc cách cư xử của Tràng với lũ trẻ con trêu đùa, để gã trai này mắng yêu lũ trẻ “ Bố ranh ! ”. Gã trai tưởng chừng ngờ nghệch này cũng khôn khéo biết mấy để đưa vợ về nhà trước những cặp mắt tò mò và những lời trêu đùa. Hắn khoe vợ chai dầu mới với những lời dung dị mà tiềm ẩn biết bao nhiêu tình cảm và nhận thức của nhân vật. Có được vợ một cách thuận tiện, nhưng không do đó mà xem thường vợ, ngược lại lại càng trân trọng và yêu thương vợ hơn trong cái thực trạng ấy .Từ cách chọn vợ đái khái với câu hò bông đùa bâng quơ, đến những cảm xúc vui sướng tự đắc xen chút e ngại, thì đến đây Tràng đã tự ý thức về bản thân, về sự niềm hạnh phúc …Khi về nhà, Tràng đã ý thức được một người đàn ông có vợ là chuyện hệ trọng cả đời cũng như tương quan rất nhiều đến tương lai. Cưới hỏi thường thì cần sự được cho phép của hai bên, khi cha mẹ đồng ý chấp thuận. Ấy vậy mà việc này diễn ra bất thần và giật mình với Tràng. Bởi thế mà khi dẫn vợ về nhà, khởi đầu hắn cũng có chút lo âu hoảng sợ. Chính tâm lí này đã dẫn đến hành vi hắn bước ra sân để gặp mẹ và reo lên như một đứa trẻ cùng với những lời nói quen thuộc hàng ngày để dẫn chuyện cho mẹ .Chỉ một lúc sau, qua sự lo ấy đó, Tràng đã lấy lại được sự bình tĩnh của mình, trình làng mẹ người vợ của mình “ kìa nhà tôi nó chào u ” để rồi lại liên tục “ nhà tôi nó mới về làm bạn với tôi đấy u ạ, chẳng qua nó cũng chính là cái số … ”. Bằng một vài câu nói giản đơn ấy, Tràng đã trình làng vợ với mẹ cũng như xác lập được mối quan hệ rõ ràng của mình với Thị .Những sự bồn chồn xen lẫn lo ngại và niềm hạnh phúc lẫn lộn ấy dần chuyển sang sự tự ý thức về nghĩa vụ và trách nhiệm của bản thân. Chính niềm hạnh phúc đã làm đổi khác bản thân con người. Lần tiên phong, Tràng run rẩy với những xúc cảm ngỡ ngàng “ tự nhiên hắn thấy gắn bó yêu quý với cái nhà của hắn lạ lùng ”. Vậy là từ giờ hắn đã chính thức có vợ, đã trở thành một người chồng, đã có mái ấm gia đình niềm hạnh phúc những niềm vui giản dị và đơn giản .Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng trong Vợ nhặt tất cả chúng ta cần tìm hiểu và khám phá kĩ những biến hóa trong việc tự nhận thức của Tràng. Cái gốc của sự đổi khác trong tâm ý nhân vật chính là mái ấm gia đình. Đó chính là cội nguồn của niềm hạnh phúc, của những mong ước và khát khao những niềm vui đời thường. Nhân vật Tràng, cũng vì vậy mà Phục hồi nhân tính vươn tới ý thức cao quý về niềm hạnh phúc mái ấm gia đình .Chi tiết đắt giá nhất trong diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng có lẽ rằng là hình ảnh “ hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn thao tác gì để tu sửa căn nhà … ”. Đó chính là sự háo hức đầy hăm hở của một người trẻ tuổi đã có mái ấm gia đình, đã trở thành người có vợ. Đây chính là bước ngoặt lớn giúp Tràng biến hóa cuộc sống mình .So với cái ngờ nghệch, cái ngật ngưỡng ở phần đầu của tác phẩm, thì đến đây sự nhận thức ở nhân vật đã đổi khác đáng kể. Tràng nhận thức được số phận và cuộc sống của mình. Từ sự nghèo hèn, đau khổ, tối tăm đến chỗ niềm hạnh phúc và tự ý thức chúng là dấu mốc quan trọng khiến tương lai của hắn được đổi khác tích cực .Việc nhận thức được tương lai và niềm hạnh phúc của mình, tâm trạng nhân vật Tràng trong Vợ nhặt cũng có những nét nâng tầm lớn. Hắn có một dự cảm về đổi đời, về một miền no ấm … Miếng cám đắng chát ngậm ứ Open cùng với tiếng trống dồn dập trong cảnh thu thuế cũng là lúc trong tâm lý hắn hiện lên hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng phấp phới. Khi mà đời sống bị đẩy tới đường cùng bởi cái đói cái chết rình rập thì cũng là lúc mà những tia hy vọng Open .
Diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng trong Vợ nhặt đi theo tiến trình phù hợp của tâm lí con người. Sự hi vọng qua hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng ở phần cuối tác phẩm khiến cho câu chuyện có một cái kết mở rất sâu sắc. Những nhân vật như Tràng, như Thị, như bà cụ Tứ… vẫn tiếp tục được vận động theo hướng tích cực đầy lạc quan, sự đi lên rất đúng đắn chứ không hề bế tắc như chị Dậu của Ngô Tất Tố, anh Pha của Nguyễn Công Hoan hay Chí Phèo của Nam Cao…
Qua việc miêu tả tâm trạng nhân vật Tràng trong Vợ nhặt, nhà văn Kim Lân đã phản ánh rõ nét sự đen tối, sầm uất, bần hàn trong xã hội trước năm 1945. Đồng thời qua đó, Kim Lân cũng phát hiện những vẻ đẹp tâm hồn và tính cách đáng trân quý của những người nông dân nghèo khó. Cũng chính thế cho nên mà những trang viết của nhà văn Kim Lân luôn rất giàu chất nhân văn cao đẹp .Nhà văn nông thôn đầy lỗi lạc của tất cả chúng ta đã đi vào nơi vĩnh hằng, ấy vậy mà những tình nhân văn học vẫn tiếp tục nhắc đến ông bởi những tác phẩm siêu phẩm và những di sản niềm tin mà ông đã để lại. Vợ nhặt chính là sự thành công xuất sắc mà Kim Lân để lại cho muôn đời sau .
» Sưu tầm và tuyển chọn những bài văn mẫu 12 phân tích truyện Vợ Nhặt của Kim Lân
Phân tích tâm trạng nhân vật Tràng bài mẫu số 3:
Kim Lân là một cây bút chuyên viết truyện ngắn với đề tài quen thuộc là hình ảnh nông thôn và người nông dân. Khác với tác giả Tô Hoài – ông không khai thác đời sống của người dân nơi rẻo cao Tây Bắc mà lại lặn sâu vào đời sống của người dân quê – những con người gắn bó thiết tha với quê nhà và cách mạng. Trong đó, “ Vợ nhặt ” là một tác phẩm tiêu biểu vượt trội vật chứng cho kĩ năng của Kim Lân. Và trong suốt những trang sách kể về trường hợp nhặt vợ độc nhất vô nhị trong nền văn học Nước Ta, diễn biến tâm lí nhân vật Tràng đã để lại cho người đọc những ấn tượng thâm thúy .Nạn đói năm 1945 đã khiến cho hơn hai triệu người chết, tình hình quốc gia rơi hẳn vào cảnh sầm uất, tối tăm : “ Ta đi giữa đường dương thế / Bóng tối bí mật rụng xuống chân cây / Tiếng xe ma chở vội một đêm gầy / Xác trụy lạc rũ bên thềm lá phủ ” ( Văn Cao ). Nhiều mái ấm gia đình trở thành nạn nhân, rơi vào cảnh khốn cùng, bị rình rập đe dọa bởi miếng cơm manh áo, trong đó, có mái ấm gia đình Tràng. Tràng là một người trẻ tuổi xấu xí, nghèo nàn, mưu sinh bằng nghề kéo xe bò thuê, cùng sống với mẹ già nơi xóm ngụ cư. Giữa lúc cái đói đang bám riết sự sống, Tràng dẫn về một người phụ nữ lạ lẫm, đúng hơn là một người vợ anh mới “ nhặt ” được bằng bốn bát bánh đúc và một câu nói nửa đùa, nửa thật. Bà cụ Tứ – mẹ Tràng tiếp đón người con dâu đáng thương kia bằng tâm trạng bộn bề, âu lo. Và kết thúc tác phẩm là cụ thể bữa cơm thảm hại ngày đói được đan cài cùng niềm tin yêu le lói vào tương lai qua hình ảnh lá cờ trong đầu Tràng “ Trong đầu Tràng vẫn thấy đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới … ”. Trong suốt đoạn trích, ta hoàn toàn có thể thuận tiện quan sát tâm trạng của Tràng qua sự kiện nhặt vợ : Tràng trước khi nhặt được vợ và Tràng sau khi nhặt được vợ .Trước khi nhặt được vợ, sự gặp gỡ giữa Tràng và thị chẳng có gì đặc biệt quan trọng. Thâm chí, đó còn chẳng được gọi là một cuộc gặp gỡ hay một cuộc hẹn hò đúng nghĩa. Họ chỉ là những người lao động bần hàn, những người vật vờ đói khát trong thảm cảnh lịch sử dân tộc. Họ chỉ là những nạn nhân của mất mát đau thương, ngày ngày đi trên lằn ranh của sự sống và cái chết. Mới lần đầu gặp gỡ, “ thị cười tít mắt ” với Tràng sau khi đẩy xe bò lên dốc tỉnh. Gặp gỡ lần thứ hai, thị “ sưng sỉa, cong cớn, chao chát, chỏng lỏn ” đòi ăn cho bằng được. Cô dâu của Tràng đích thị là nạn nhân của cái đói. Chỉ tầm phơ tầm phào có hai bận như vậy, Tràng và thị đã thành vợ thành chồng. Tràng hò chơi cho đỡ nhọc, Tràng mời thị bốn bát bánh đúc vì lời thất hứa và sự xót thương cho thực trạng : “ thị rách nát quá, áo quần tả tơi như tổ đỉa, thị gầy sọp hẳn đi, trên cái khuôn mặt lưỡi cày xám xịt chỉ còn thấy hai con mắt ” và cùng lời nói đùa : “ Làm đếch gì có vợ. Này nói đùa chứ có về với tớ thì ra khuân hàng lên xe rồi cùng về ”. Nhưng ai ngờ được : “ Nói thế Tràng cũng được là nói đùa, ai ngờ thị về thật ”. Tràng thật sự thấy lo ngại cho cuộc hôn nhân gia đình quá đỗi giật mình : “ Mới đầu anh Tràng cũng chợn, nghĩ : thóc gạo này đến cái thân mình cũng chả biết có nuôi nổi không lại còn đèo bòng ”. Nhưng sau đó, sự lo ngại của Tràng khởi đầu nhường chỗ cho niềm hạnh phúc mới – niềm hạnh phúc lứa đôi – dù là lứa đôi khốn khổ và xấu số : “ Chậc, kệ ! ” .Sau khi nhặt được vợ, tâm trạng Tràng có sự biến hóa rõ ràng. Có ai ngờ được làm câu hôn ngờ nghệch đã biến hóa tâm trạng và số phận của những con người trong mái ấm gia đình đói khổ. Đời sống ý thức chuyển những gam màu u ám và sầm uất, chết chóc sang ấm cúng và hy vọng. Trong thực trạng khốn cùng, Tràng vẫn khao khát niềm hạnh phúc, có ý thức tạo dựng mái ấm mái ấm gia đình. Khi đồng ý thị làm vợ, Tràng đã biểu lộ sự chăm sóc, chăm nom của một người chồng : “ hắn đưa thị vào chợ tỉnh bỏ tiền ra mua cho thị cái thúng con đựng vài thứ lặt vặt và ra hàng cơm đánh một bữa no nê … ” Tràng còn hào phóng “ mua hai hào dầu để thắp sáng ”. Trên đường về nhà, Tràng cảm nhận được niềm vui mới đang len lỏi trong từng nấc thang tâm lý “ phớn phở khác thường ”. Thỉnh thoảng lại còn cười nụ một mình. Khi đi bên thị, Tràng ngần ngại kinh ngạc khác thường, khi thì hắn đi sát người đàn bà, lúc lại lùi ra sau một tí, hai tay cứ xoa vào vai nọ vai kia. Tràng muốn nói bông đùa đôi câu nhưng lại cứ cảm thấy ngường ngượng. Ngòi bút tài hoa của Kim Lân đã cho người đọc thấy được diễn biến tâm lí chân thực, sinh động của Tràng. Tràng ngày hôm nay đã thực sự khác với Tràng trong ngày hôm qua. Một cuộc hôn nhân gia đình đã khơi dậy biết bao nhiêu cảm hứng thầm kín bên trong, bao nhiêu phẩm chất tốt đẹp chưa có điều kiện kèm theo thể hiện. Cảnh đời tối tăm, sự đói khát có vẻ như đã tạm lùi để còn lại là niềm vui sướng miên man : “ Trong một lúc Tràng hình như quên hết những cảnh sống ê chề, tăm tối hằng ngày, cái đói khát ghê gớm đang rình rập đe dọa, quên cả những tháng ngày trước mặt. Trong lòng hắn giờ đây chỉ còn tình nghĩa giữa hắn với người đàn bà đi bên. Một cái gì mới lạ, lạ lắm, chưa từng thấy ở người đàn ông nghèo khó ấy, nó ôm ấp, mơn man khắp da thịt Tràng, tựa hồ như có bàn tay vuốt ve dọc sống lưng ”. Hạnh phúc đã thực sự làm biến hóa mọi thứ .Về đến nhà, lúc đầu Tràng cảm thấy “ ngượng nghịu ” rồi cứ thế “ đứng tây ngây ra giữa nhà, chợt hắn thấy sờ sợ ”. Nhưng đó chỉ là cảm xúc thoáng qua. Tràng vẫn sung sướng tột bực, sung sướng đến mức không dám tin là mình đã có vợ – lại có vợ trong thực trạng trớ trêu, éo le như thế này : “ hắn vẫn ngờ ngợ như không phải thế. Ra hắn đã có vợ rồi đấy ư ? ”. Trong lúc đợi bà cụ Tứ về, Tràng nóng vội sốt ruột, cứ đi đi lại lại. Chưa khi nào hắn lại thấy tất tả như thế. Phải chăng Tràng nóng lòng thông tin tin vui này cùng mẹ, nóng lòng khoe cái niềm hạnh phúc đơn sơ giản dị này cho những người yêu quý ? Khi mẹ về, hắn mừng thầm, nôn nả như trẻ con. Anh không phải là người vô tư, nông cạn mà vô cùng thâm thúy và hiểu đời. Tràng đã ý thức được việc lấy vợ là hệ trọng cả đời, ý thức được sự đổi khác ý thức của mình. Đây là khoảnh khắc thiêng liêng mà trong thực trạng đói kém đương thời, không phải ai cũng có được .
Sáng hôm sau, cảm nhận đầu tiên của Tràng là: “Trong người êm ái, lửng lơ như người vừa ở trong giấc mơ đi ra”. Tràng cảm động khi thấy hình ảnh mẹ và vợ dọn dẹp lại nhà cửa, cảm động nghe tiếng chổi sàn sạt trên sân. Sự yêu thương nảy nở từ bên trong: “Bỗng nhiên hắn thấy thương yêu gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng. Hắn đã có một gia đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà như cái tổ ấm che mưa che nắng”. Tràng bắt đầu suy nghĩ về ý nghĩa của sự sống, suy nghĩ về cuộc đời ở tương lai. Khi nghe tiếng trống thúc thuế ngoài đình vang lên dữ dội, Tràng đã thần mặt ra nghĩ ngợi. Tràng nghĩ đến cảnh “những người nghèo đói ầm ầm kéo nhau đi trên đê Sộp” để cướp kho thóc của Nhật và “đằng trước là lá cờ đỏ”.
Xây dựng nhân vật Tràng, Kim Lân đã cho người đọc thấy được tài miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật. Lúc này đây, Tràng không còn là nhân vật khô cứng trên trang giấy nữa mà như một con người thật hiển hiện trước mắt người đọc. Đặt nhân vật trong một thực trạng độc lạ cùng với ngôn từ tương thích với tính cách, Kim Lân đã khắc họa thành công xuất sắc giá trị hiện thực cùng giá trị nhân đạo cao quý, bộc lộ niềm tin yêu vào đời sống, về tương lai như lời ông từng nói về tác phẩm : “ Tôi muốn cho fan hâm mộ thấy dù thực trạng thế nào đi nữa thì tình người vẫn vượt lên trên toàn bộ. Có tình người là có đời sống. Có tình người là có hy vọng vào tương lai ” .Tóm lại, qua diễn biến tâm trạng nhân vật Tràng, Kim Lân đã cho người đọc thấy được vẻ đẹp tâm hồn và tính cánh nhân vật. Chính những con người như Tràng, như thị, như bà cụ Tứ đã làm cho ta thực sự yêu thương, khâm phục và kính trọng .
Những bài văn hay lớp 12 chọn lọc nhất / Đọc Tài Liệu
Source: https://tbdn.com.vn
Category: Văn học