“Ăn mày quá khứ” – Tại sao chúng ta luôn thấy quá khứ tốt đẹp hơn hiện tại?

“ Ước gì được trở lại như thời xưa ” hẳn là câu nói có tần suất Open chi chít trong đời sống của tất cả chúng ta, trên Facebook, qua những cuộc trò chuyện, gặp gỡ bè bạn. Khi tìm kiếm hashtag # throwback trên Instagram, bạn sẽ nhận về hơn 120 triệu tác dụng, chưa kể những hashtag tương quan .Mặc dù hiện tại tất cả chúng ta trọn vẹn niềm hạnh phúc, hoàn toàn có thể thành đạt hơn, kiếm được nhiều tiền hơn, nhưng tại sao quá khứ lại luôn tốt đẹp hơn hiện tại ?

Não bộ có cơ chế nhắc lại những cảm xúc tốt đẹp trong quá khứ

Chắc chắn quá khứ của mỗi người đều xen kẽ những kỷ niệm đẹp và những ký ức tồi tệ. Nhưng những nhà tâm lý học đã chỉ ra rằng ký ức gắn liền với những xúc cảm xấu đi sẽ phai mờ đi nhanh hơn ký ức tốt đẹp, hay còn gọi là sự hồi tưởng sáng sủa ( rosy retrospection ) .

Theo một nghiên cứu của Robert I. Sutton – Giáo sư về hành vi tổ chức, những người đến Disneyland phần lớn đều có nhận xét tích cực sau chuyến thăm quan của họ thay vì nhắc đến những lời phàn nàn mà chính họ đã nói trong chuyến đi.

Do thực chất của tất cả chúng ta là luôn sống cùng quá khứ, nên chính sách tự vệ của não bộ sẽ giúp tất cả chúng ta ít gợi lại những ký ức đau buồn. Thay vào đó, những kỷ niệm vui sẽ được ưu tiên hơn bởi tâm lý tích cực khiến khung hình tiết ra dopamine, serotonin và endorphins – những hormone khiến bạn thấy hài lòng và bình tâm. Vì lẽ đó mà tất cả chúng ta hay có khuynh hướng nghĩ về tuổi thơ với những hồi ức đẹp .

Nghĩ về quá khứ sẽ giúp bạn cảm thấy an toàn và thoải mái hơn

Chúng ta luôn tìm kiếm sự bảo vệ và chắc như đinh trong đời sống, như một việc làm không thay đổi hay một tình yêu bền vững và kiên cố. Điều đó giúp tất cả chúng ta giữ niềm tin sáng sủa, không lo ngại và sợ hãi về những điều bất định. Hầu hết tất cả chúng ta đều muốn sống trong vùng bảo đảm an toàn ( comfort zone ) và sợ phải đương đầu với những biến hóa lớn .
gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw==
Hồi tưởng về quá khứ khiến chúng ta có cảm giác an toàn hơn ở hiện tại.

Nhưng tương lai chẳng thể đảm bảo cho bạn 100% về sự an toàn đó. Vậy nên việc nghĩ về những điều tốt đẹp đã xảy ra trong quá khứ luôn làm bạn cảm thấy nhẹ nhõm và thoải mái hơn so với sự lo lắng về tương lai không chắc chắn.

Đôi khi đó còn là cách để bạn trốn chạy khỏi hiện tại, khỏi những deadline bộn bề của việc làm, khỏi những kỳ vọng của mái ấm gia đình, áp lực đè nén ngoài xã hội, hay những yếu tố mà bạn không muốn đối lập .

Càng nhiều trải nghiệm, bạn càng khó phấn khích như trong quá khứ

Lần tiên phong luôn là một cột mốc khó phai mờ. Điều đó dẫn đến việc bạn dùng nó để tham chiếu cho những thưởng thức về sau. Đây là một dạng thiên kiến được gọi là “ hiệu ứng mỏ neo ” ( anchoring effect ) .

Nó cũng giống như việc bạn không tìm lại được cảm giác phấn khích như lần đầu chơi tàu lượn, bởi vì não đã quen với trải nghiệm đó rồi.

Ngoài ra theo nhà tâm lý học Joseph Bordelon, tuổi vị thành niên là thời hạn mà ký ức và năng lực nhận thức của tất cả chúng ta được ghi nhớ nhiều nhất. Ký ức ở quá trình này tương quan đến nội tiết tố ( hormones ) và quy trình tăng trưởng hệ thần kinh để hình hành truyền thống cá thể ( personcal identity ). Đó là nguyên do mà mối tình đầu của tất cả chúng ta thường khó quên hơn .
gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw==
Thời điểm mà hormone và hệ thần kinh phát triển, các ký ức để lại dấu ấn sâu sắc hơn.Tuy nhiên, khi lượng hormone giảm dần theo thời hạn cũng như bản thể đã trở nên không thay đổi, những thưởng thức không còn để lại dấu ấn can đảm và mạnh mẽ trên vùng não cảm xúc của bạn nữa .

Kết

Không có gì nghiêm trọng khi bạn muốn nghĩ đến những kỷ niệm tốt đẹp trong quá khứ. Nó có công dụng làm niềm tin bạn sáng sủa, tự do hơn, và hy vọng vào một tương lai cũng tốt đẹp như bạn đã từng trải qua. Chỉ có điều, đừng quên trân trọng tích tắc hiện tại, vì đó thực sự là tích tắc bạn đang thưởng thức và tận thưởng đời sống .

Viết một bình luận